Aşıkzülali, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
Aşıkzülali | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Aşıkzülali Aşıkzülali'nin Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Posof |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 40,3 km² |
Rakım | 1842 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 197 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75800 |
Tarihçe
Aşıkzülali köyünün eski adı Tzurtzkabi'dir. Gürcüce bir yer adı olan Tzurtzkabi (წურწყაბი), Türkçe farklı biçimlerde yazılmıştır. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Zuzğab (زوزغاب) ve daha geç tarihli cebe defterinde Zurzğab (زورزغاب) olarak geçer. Bu yer adı zamanla Türkçede Suskab (سوسقاب) ve Suskap halini almıştır.
Tzurtzkabi, erken Orta Çağ'da ve geç Orta Çağ'da Gürcü devletleri sınırları içinde yer alıyordu. 16. yüzyılda Samtshe bölgesindeki iki piskoposluktan birinin merkezi Tzurtzkabi'ydi ve Tzurtzkabi piskoposluk kilise olan Tzurtzkabi Kilisesi burada yer alıyordu. Bu yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılar köyü Gürüclerden ele geçirmiştir.
Tzurtzkabi köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Poshov livasına bağlı Kuzay nahiyesinde yer alıyordu. Büyük bir yerleşim olan köyün nüfusu 46 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa ve darı tarımı ile arıcılık yapılıyor ვე domuz besleniyordu. Tzurtzkabi'de ik adet değirmen bulunuyordu.
Tzurtzkabi köyü, zun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Tzurtzkab (Цурцкабъ) olarak kaydettiği yerleşim, 1886 nüfus sayımında Ardahan sancağının Poshov kazasına bağlı Tzurzkabi nahiyesinin sekiz köyünden biriydi. Nüfusu, 366'sı erkek ve 343'ü kadın olmak üzere, 84 hanede yaşayan 709 kişiden oluşuyordu. Tzurtzkabi köyünün nüfusunun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Tzurtzkabi nahiyesinde ise, 318 hanede, tamamı Türk olarak yazılmış 2.651 kişi yaşıyordu. Tzurtzkabi köyü bu nahiyenin idari merkeziydi. Rus idaresi sırasında nüfusu artmış olan köyde 1896’da 859 kişi, 1906’da da 852 kişi tespit edilmiştir.
Tzurtzkabi köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Tzurtzkabi köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Tzurtzkabi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Suskab (سوسقاب) adıyla Kars vilayetinin Poshof kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyde 1.183 kişi yaşıyordu. Tzurtzkabi veya Suskap Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla değiştirilmiş ve köye halk ozanı Aşık Zülali'nin adı verilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Aşıkzülalil'nin nüfusu 1.616 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 502 kişi okuma yazma biliyordu.
Tzurtzkabi'de iki önemli tarihsel yapı bulunuyordu. Bunlardan biri olan Tzurtzkabi Kilisesi piskoposluk kilisesiydi. Bu yapı yıkılarak yerine köyün camisi yapılmıştır. Kilisenin taşlarının bir kısmı caminin duvarlarında yer alır.. İkinci tarihsel yapı olan ve bugünkü köyün merkezinde bulunan de büyük ölçüde yıkılmış, taşları köydeki yapıların inşasında kullanılmıştır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 80 km, Posof ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır.
Köy Damal İlçesi, Baykent (Vahla), Akballı (Obol), Aşıküzeyir (Boşdere) köy hudutlarıyla çevrilidir. Köy, 4030 hektarlık alanıyla Posof'un yüzölçümü en büyük köyüdür.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 197 |
2021 | 212 |
2020 | 219 |
2019 | 221 |
2018 | 229 |
2017 | 236 |
2016 | 257 |
2015 | 266 |
2014 | 289 |
2013 | 313 |
2012 | 337 |
2011 | 358 |
2010 | 360 |
2009 | 374 |
2008 | 388 |
2007 | 381 |
2000 | 542 |
1990 | 878 |
1985 | 1.197 |
Kaynakça
- ^ a b Kaya, Günay (2005). "Posof Çayı Havzası'nda Yerleşmeler". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5 (1). dergipark.org.tr. ss. 71-96. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Asikzulali, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Aşıkzülali Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 328". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 268.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 341.
- ^ a b 2013-2014 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2019, s. 30. 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 321". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 461". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 394-402". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 354.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 680". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 361.
- ^ a b "Aşıkzülali Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Aşıkzülali, Posof için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asikzulali Ardahan ilinin Posof ilcesine bagli bir koydur AsikzulaliKoyArdahan in konumuAsikzulaliAsikzulali nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlcePosofCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam40 3 km Rakim1842 mNufus 2022 Toplam197Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75800TarihceAsikzulali koyunun eski adi Tzurtzkabi dir Gurcuce bir yer adi olan Tzurtzkabi წურწყაბი Turkce farkli bicimlerde yazilmistir Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Zuzgab زوزغاب ve daha gec tarihli cebe defterinde Zurzgab زورزغاب olarak gecer Bu yer adi zamanla Turkcede Suskab سوسقاب ve Suskap halini almistir Tzurtzkabi erken Orta Cag da ve gec Orta Cag da Gurcu devletleri sinirlari icinde yer aliyordu 16 yuzyilda Samtshe bolgesindeki iki piskoposluktan birinin merkezi Tzurtzkabi ydi ve Tzurtzkabi piskoposluk kilise olan Tzurtzkabi Kilisesi burada yer aliyordu Bu yuzyilin ikinci yarisinda Osmanlilar koyu Guruclerden ele gecirmistir Tzurtzkabi koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Poshov livasina bagli Kuzay nahiyesinde yer aliyordu Buyuk bir yerlesim olan koyun nufusu 46 Hristiyan haneden olusuyordu Koyde bugday arpa ve dari tarimi ile aricilik yapiliyor ვე domuz besleniyordu Tzurtzkabi de ik adet degirmen bulunuyordu Tzurtzkabi koyu zun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Carlik Rusya ya birakildi Rus idaresinin Tzurtzkab Curckab olarak kaydettigi yerlesim 1886 nufus sayiminda Ardahan sancaginin Poshov kazasina bagli Tzurzkabi nahiyesinin sekiz koyunden biriydi Nufusu 366 si erkek ve 343 u kadin olmak uzere 84 hanede yasayan 709 kisiden olusuyordu Tzurtzkabi koyunun nufusunun tamami Turk olarak kaydedilmistir Tzurtzkabi nahiyesinde ise 318 hanede tamami Turk olarak yazilmis 2 651 kisi yasiyordu Tzurtzkabi koyu bu nahiyenin idari merkeziydi Rus idaresi sirasinda nufusu artmis olan koyde 1896 da 859 kisi 1906 da da 852 kisi tespit edilmistir Tzurtzkabi koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Tzurtzkabi koyunu de kapsayan Ardahan bolgesi Turkiye ye birakildi Tzurtzkabi koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Suskab سوسقاب adiyla Kars vilayetinin Poshof kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahip olan koyde 1 183 kisi yasiyordu Tzurtzkabi veya Suskap Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla degistirilmis ve koye halk ozani Asik Zulali nin adi verilmistir 1965 genel nufus sayiminda Asikzulalil nin nufusu 1 616 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 502 kisi okuma yazma biliyordu Tzurtzkabi de iki onemli tarihsel yapi bulunuyordu Bunlardan biri olan Tzurtzkabi Kilisesi piskoposluk kilisesiydi Bu yapi yikilarak yerine koyun camisi yapilmistir Kilisenin taslarinin bir kismi caminin duvarlarinda yer alir Ikinci tarihsel yapi olan ve bugunku koyun merkezinde bulunan de buyuk olcude yikilmis taslari koydeki yapilarin insasinda kullanilmistir CografyaKoy Ardahan il merkezine 80 km Posof ilce merkezine 6 km uzakliktadir Koy Damal Ilcesi Baykent Vahla Akballi Obol Asikuzeyir Bosdere koy hudutlariyla cevrilidir Koy 4030 hektarlik alaniyla Posof un yuzolcumu en buyuk koyudur NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1972021 2122020 2192019 2212018 2292017 2362016 2572015 2662014 2892013 3132012 3372011 3582010 3602009 3742008 3882007 3812000 5421990 8781985 1 197Kaynakca a b Kaya Gunay 2005 Posof Cayi Havzasi nda Yerlesmeler Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 5 1 dergipark org tr ss 71 96 1 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Asikzulali Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 27 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Posof Asikzulali Koy Nufusu Nufusune com 17 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2020 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 328 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2020 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 268 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 761 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2020 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 341 a b 2013 2014 Yillari Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2019 s 30 17 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9639 0 2 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 321 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 461 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 394 402 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2023 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 114 ISBN 9786052100271 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2023 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 761 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 354 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 680 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 361 a b Asikzulali Koyu YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAsikzulali Posof icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft