Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nevruz, Türklerin yeniden tarih sahnesine çıkışını, yeni bir yılın başlamasını ifade eden bir gündür. Bir diğer adı "Ergenekon Bayramı"dır.
Tarih
Hun, Göktürk, Uygur, Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde örfi bir bayram olmuş ve merasimler, eğlencelerle olagelmiştir. Yani bugün Büyük Selçuklu Devleti'nin tarihi sınırlarında bulunan her yerde Nevruz bayramı yöresel bazı farklılıklar dışında, aynı anlam çerçevesinde kutlanmıştır. Nevruz, Kuzey Kıbrıs'tan Doğu Türkistan'a kadar ulusun ulu günü, yeni yıl habercisi ve bahara ulaşmak gibi anlamlar ifade eder. Ayrıca "Nevruz Sultanı", "" gibi isimlendirmeler de yapılır. Özellikle gelişmemiş ve kırsal kesimlerde böyle adlandırılmaktadır.
Nevruz, her şeyden önce İslama dayandırılması yanlış olan, aynı zamanda Alevilikle, Sünnilikle, Bektaşilikle bağdaştırılamayan, Türklerin islamiyeti kabulünden çok daha gerilere uzanır.
"Uygur Halk Ağız Edebiyatının Esasları" adlı eserde bu bayramın çok eskiye dayandığı, Kazak, Kırgız, Özbek ve Tatar Türkleri tarafından kutlanıldığı ve Çin halkı üzerinde büyük etkiler yarattığı bilinmektedir. Yine bu eserde merasimin kaide ve kuralları yer almaktadır.
Bu kural ve kaidelere binayen; nevrûz-nâme adı verilen ve beyitler hazırlanır. Nevruzun olduğu gün halk, ibadethanelere, camîlere, mescit, takke veya pazar yerlerine toplanırlar. Buralarda dans gösterileri, çeşitli eğlenceler, oyunlar oynanır. Şair ve atışmacılar (koşakcı) aralarında atışırlar. Bu topluluk münasebetiyle gençler şiir yoluyla birbirleriyle muhabbet ederek; kendilerini açarlar. Okuyan çocuklar (okuyucular denilir) nevruz şarkısı söylerler. Öğrenciler ağaçlara yazılan nevrûznâmeleri taşıyarak birbirleriyle değiştirirler. Bu sayede ilme teşvik edilmiş olunur. Cemaatten para toplanarak kazanlar kaynatılır. Zengin aileler kendi yaptıkları yemekleri merasim alanına getirirler.
Toplumdaki yansımaları
Anadolu'da Mevleviler'de de kutlanan nevruz, "selam" sözüyle başlayan ve yedi ayetten oluşan bir duayla kutlanırdı: "Ey gece ve gündüzün tedbircisi, ey gözleri ve gönülleri başka hale çeviren, ey kudret ve halleri değiştiren! Halimizi en güzele çevir!".
Bektaşilerde ise dergahlarda toplanılarak, cem ayinleri yapılarak dualarla başlardı. Ve bu dualar genellikle ahlak ve ruh temizliği üzerine olurdu. Dua faslı bittikten sonra herkese süt ikram edilerek, "Nevrûziyeler" okunurdu.
Anadolu'da birçok yerde nevruz, Allah'a secde ve iman ile kutlanırdı. Değişik yerlerde de eğlenceler düzenlenir; evler temizlenir, yemek şölenleri verilir, küs olanlar barışır; suçlular affedilirdi.
Nevruz gününde göze sürme çekildiğinde, bazı hastalıklardan ve özellikle göz ağrısından kurtulunacağına, gusül abdesti alanın o yıl içerisinde hastalıktan uzak kalacağına inanılırdı.
Doğu Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Antep ve Diyarbakır'da 21 Mart'ı 22 Mart'a bağlayan gece nevruz olarak kabul edilir. Saati belli olmayan bir vakitte gökte görünen bir kız ve kuş kılığına girmiş bir ermiş nevruz olarak kabul edilirdi. Bu saatlerde uyumayanların dua ve dileklerinin kabul olacağına inanılırdı.
Nevruz olayı hem edebî, hem folklorik yönüyle toplumda çok büyük etkiler yaratmıştır. Merasim gereği olagelenler koşmalara, kopuzlara, türkülere mâl olmuştur. Özellikle Türk-Uygur ağzının gelişmesinde büyük rol oynamıştır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Kaynakça
- Türk Dünyası Tarih Dergisi - Yrd. Dç. Ramazan Karaman
| Wikimedia Commons'ta Türk kültüründe Nevruz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nevruz Turklerin yeniden tarih sahnesine cikisini yeni bir yilin baslamasini ifade eden bir gundur Bir diger adi Ergenekon Bayrami dir Azerbaycan daki bir nevruz kutlamasiKazakistan daki bir nevruz etkinligiOzbekistan da geleneksel bir yemek pisiren kadinlarTarihHun Gokturk Uygur Selcuklu Osmanli ve Turkiye Cumhuriyeti doneminde orfi bir bayram olmus ve merasimler eglencelerle olagelmistir Yani bugun Buyuk Selcuklu Devleti nin tarihi sinirlarinda bulunan her yerde Nevruz bayrami yoresel bazi farkliliklar disinda ayni anlam cercevesinde kutlanmistir Nevruz Kuzey Kibris tan Dogu Turkistan a kadar ulusun ulu gunu yeni yil habercisi ve bahara ulasmak gibi anlamlar ifade eder Ayrica Nevruz Sultani gibi isimlendirmeler de yapilir Ozellikle gelismemis ve kirsal kesimlerde boyle adlandirilmaktadir Nevruz her seyden once Islama dayandirilmasi yanlis olan ayni zamanda Alevilikle Sunnilikle Bektasilikle bagdastirilamayan Turklerin islamiyeti kabulunden cok daha gerilere uzanir Uygur Halk Agiz Edebiyatinin Esaslari adli eserde bu bayramin cok eskiye dayandigi Kazak Kirgiz Ozbek ve Tatar Turkleri tarafindan kutlanildigi ve Cin halki uzerinde buyuk etkiler yarattigi bilinmektedir Yine bu eserde merasimin kaide ve kurallari yer almaktadir Bu kural ve kaidelere binayen nevruz name adi verilen ve beyitler hazirlanir Nevruzun oldugu gun halk ibadethanelere camilere mescit takke veya pazar yerlerine toplanirlar Buralarda dans gosterileri cesitli eglenceler oyunlar oynanir Sair ve atismacilar kosakci aralarinda atisirlar Bu topluluk munasebetiyle gencler siir yoluyla birbirleriyle muhabbet ederek kendilerini acarlar Okuyan cocuklar okuyucular denilir nevruz sarkisi soylerler Ogrenciler agaclara yazilan nevruznameleri tasiyarak birbirleriyle degistirirler Bu sayede ilme tesvik edilmis olunur Cemaatten para toplanarak kazanlar kaynatilir Zengin aileler kendi yaptiklari yemekleri merasim alanina getirirler Toplumdaki yansimalariAnadolu da Mevleviler de de kutlanan nevruz selam sozuyle baslayan ve yedi ayetten olusan bir duayla kutlanirdi Ey gece ve gunduzun tedbircisi ey gozleri ve gonulleri baska hale ceviren ey kudret ve halleri degistiren Halimizi en guzele cevir Bektasilerde ise dergahlarda toplanilarak cem ayinleri yapilarak dualarla baslardi Ve bu dualar genellikle ahlak ve ruh temizligi uzerine olurdu Dua fasli bittikten sonra herkese sut ikram edilerek Nevruziyeler okunurdu Anadolu da bircok yerde nevruz Allah a secde ve iman ile kutlanirdi Degisik yerlerde de eglenceler duzenlenir evler temizlenir yemek solenleri verilir kus olanlar barisir suclular affedilirdi Nevruz gununde goze surme cekildiginde bazi hastaliklardan ve ozellikle goz agrisindan kurtulunacagina gusul abdesti alanin o yil icerisinde hastaliktan uzak kalacagina inanilirdi Dogu Anadolu Bolgesi nde ozellikle Antep ve Diyarbakir da 21 Mart i 22 Mart a baglayan gece nevruz olarak kabul edilir Saati belli olmayan bir vakitte gokte gorunen bir kiz ve kus kiligina girmis bir ermis nevruz olarak kabul edilirdi Bu saatlerde uyumayanlarin dua ve dileklerinin kabul olacagina inanilirdi Nevruz olayi hem edebi hem folklorik yonuyle toplumda cok buyuk etkiler yaratmistir Merasim geregi olagelenler kosmalara kopuzlara turkulere mal olmustur Ozellikle Turk Uygur agzinin gelismesinde buyuk rol oynamistir Ayrica bakinizNevruz Bayrami Turk Kulturu YilgayakDis baglantilarKaynakca Yrd Dc Ramazan Karaman Abdulhaluk Cay Turk Ergenekon Bayrami Nevruz Turk Dunyasi Tarih Dergisi Yrd Dc Ramazan KaramanWikimedia Commons ta Turk kulturunde Nevruz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir