Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'de çevre sorunları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgilenmektedir.
2002 yılından itibaren illerden toplanan verilerle Türkiye çevre sorunları tespit edilmeye çalışılmıştır. İllerden gelen verilerin birleştirilmesi ile 2014 yılında bir rapor yayımlanmıştır. Bu rapora göre Türkiye'de su kirliliği 32 ilde, hava kirliliği 27 ilde, atıklar 19 ilde, gürültü kirliliği 2 ilde, erozyon 1 ilde öncelikli çevre problemidir. Geçmiş yıllar ile karşılaştırıldığında atıklar ve hava kirliliğinin öncelikli olduğu il sayısı azalmıştır. Atık tesislerinin yapılması ve doğalgaz kullanımının bu gelişmeye neden olduğu düşünülmektedir. Su kirliliği yaşayan illerin sayısında artış olmuştur.
Yüzey suları
İllerden gelen yüzey suları tespitlerine göre Türkiye sularının; %38,9'u çok kirlenmiş su, %28,4'ü kirlenmiş su, %16'sı az kirlenmiş su, %16,7'si yüksek kaliteli su sınıfındadır. Yüzey sularını kirleten etkenler; başta evsel atık sular olmak üzere, zirai gübre ve ilaç kullanımı, evsel katı atıklardır.
Yeraltı suları
Yeraltı suları en fazla zirai gübre ve ilaç kullanılmasından kirlenmektedir. Evsel atık sular, sanayi atık suları, hayvancılık atık suları diğer kirleticilerdir.
Yüzme suları
20 ilde yapılan incelemelerde plaj veya yüzme alanlarında su kalitesi belirlenmiştir. Yüzme sularının %1,5'i çok kötü (D)sınıfı, %2,5'i kötü (C) sınıfı, %61'i iyi (B) sınıfı, %34,8 çok iyi (A) sınıfıdır. Yüzülen suları çoğunlukla evsel atık sular, evsel katı atıklar, göl-deniz taşıtları kirletmektedir.
Antalya yapılan ölçümlerde, Akdeniz kalite açısından çok iyi, Karadeniz ve Ege Denizi iyi, Marmara suları çok iyi sınıfındadır. Marmara'da incelenen alanda (Bursa, Tekirdağ) çok iyi sınıfında çıksa da, başka alanlarda çok kötü ve kötü kısımları da bulunmaktadır. Ege Denizi'ni deniz taşıtları, Karadeniz'i evsel katı atıklar, diğerlerini evsel atık sular kirletmektedir.
Beyşehir Gölü'nde çok kötü sınıfında alanlar tespit edilmiştir. Evsel atık sular, katı atıklar, sanayi atıkları, sanayi atık suları, zirai ilaç ve gübreler ile göl taşımacılığı başlıca kirlilik nedenleridir.
Özellikle küçük yerleşim yerlerinde arıtma tesislerinin olmaması evsel atık sularını en önemli kirletici yapmıştır. Kanalizasyon sisteminin olmaması veya yetersiz kalması kirlilikte bir diğer nedendir. 45 ilde mali sorunlar, 21 ilde sosyal bilinçsizlik su kirliliğinin çözümünde karşılaşılan güçlüklerdir.
Hava kirliliği
81 ilin asıl hava kirleticileri şu şekilde tespit edilmiştir: 1'inde termik santral, 2'sinde diğer sanayi, 5'inde karayolu trafiği, 5'inde imalat sanayi, 67'sinde konut ısıtma. İstanbul, Bursa, Kocaeli, Hatay ve Bilecik sanayi nedeniyle hava kirliliği yaşamaktadır. Karabük ve Düzce diğer sanayi kolları ana kirleticidir. Sakarya, Aydın, Eskişehir, Malatya ve Kayseri'de karayolu trafiği, Çanakkale'de termik santral öncelikli kirleticilerdir.
Hava kirliliğin önlememesinin nedenleri olarak; 25 ilde alım gücü düşük vatandaşların kalitesiz kömür kullanımı, 15 ilde arazi şartları, 14 il toplumsal bilincin eksikliği, 6 ilde yetersiz denetim, 6 ilde ateşçi eğitimsizliği, 6 ilde meteorolojik nedenler, belirlenmiştir. İnsanlara en zehirli hava kirliliği ve göğüs hastalıklarına neden olan PM 2,5 gibi kirleticilere dair de herhangi bir kısıtlama Türkiye'deki mevzuatlarda yer almamaktadır.
Çözümler
İstanbul için trafiğin yoğun olduğu yerleri araçlara ücretli-girişli ve Türkiye'nin vergi sisteminin emisyonları da dikkate alacak şekilde revize edilmesi gerekir.
Atıklar
Türkiye'de çoğu yerleşim alanında atık depolama alanı yoktur veya yetersizdir. Geri dönüşüm tesisleri oldukça yetersizdir. Atıkların önemli kirletici olduğu illerden Sakarya, İzmir, Uşak'ta sanayi atıkları, Bilecik ve Burdur'da mermer ocakları, Düzce, Bolu ve Afyon'da kanatlı hayvan atıkları problem teşkil etmektedir. Kocaeli, İstanbul ve İzmir'deki tehlikeli atık tesisleri yetersiz kalmaktadır. Toprak kirliliğinin ana nedeni 38 ilde vahşi çöp depolaması, 12 ilde sanayi atıklarıdır.
Gürültü kirliliği
Türkiye'de gürültü kirliliğinin 1. öncelikli çevre sorunu olduğu iki il bulunmaktadır: Adana ve Eskişehir. Adana'da; eğlence mekanlarının müzik sesi, küçük imalathanelerin şehir içinde bulunması, TEM'in gürültüsü ana sorunlardır. Eskişehir'de ise; şehir merkezindeki eğlence mekanlarının gürültüsü şikayet kaynağıdır.
Erozyon
Türkiye dünyada erozyona en fazla maruz kalan ülkelerden biri olmasına rağmen şehir merkezlerindeki diğer sorunlar öne çıkmasını engellemektedir. Erozyon yine de Sivas'ta 1., Iğdır'da 2., Kırşehir ve Kayseri'de 3. çevre sorunudur.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- OECD Çevresel Performans İncelemeleri TÜRKİYE 2019 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- HAVA KALİTESİ İNDEKSİ19 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BreatheLife 2 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Temiz Hava Hakkı Platformu 13 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ISINMADAN KAYNAKLANAN HAVA KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ 20 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- HAVA KALİTESİ DEĞERLENDİRME VE YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ 20 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ (PDF). Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2014. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015.
- ^ Wasley, Andrew; Heal, Alexandra; Harvey, Fiona; Lainio, Mie (13 Haziran 2019). "Revealed: UK government failing to tackle rise of serious air pollutant". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
PM2.5 is probably responsible for somewhere between half and three-quarters of the total harm we derive as humans from air pollution
- ^ . Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016.
- ^ Melis Alphan. "Yetti artık İstanbul'un trafiği!". Hürriyet. 18 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.
- ^ (PDF). SABANCI ÜNİVERSİTESİ-. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de cevre sorunlari ile Cevre ve Sehircilik Bakanligi ilgilenmektedir Istanbul Bogazi nda kirlilik 2002 yilindan itibaren illerden toplanan verilerle Turkiye cevre sorunlari tespit edilmeye calisilmistir Illerden gelen verilerin birlestirilmesi ile 2014 yilinda bir rapor yayimlanmistir Bu rapora gore Turkiye de su kirliligi 32 ilde hava kirliligi 27 ilde atiklar 19 ilde gurultu kirliligi 2 ilde erozyon 1 ilde oncelikli cevre problemidir Gecmis yillar ile karsilastirildiginda atiklar ve hava kirliliginin oncelikli oldugu il sayisi azalmistir Atik tesislerinin yapilmasi ve dogalgaz kullaniminin bu gelismeye neden oldugu dusunulmektedir Su kirliligi yasayan illerin sayisinda artis olmustur Yuzey sulariIllerden gelen yuzey sulari tespitlerine gore Turkiye sularinin 38 9 u cok kirlenmis su 28 4 u kirlenmis su 16 si az kirlenmis su 16 7 si yuksek kaliteli su sinifindadir Yuzey sularini kirleten etkenler basta evsel atik sular olmak uzere zirai gubre ve ilac kullanimi evsel kati atiklardir Yeralti sulariYeralti sulari en fazla zirai gubre ve ilac kullanilmasindan kirlenmektedir Evsel atik sular sanayi atik sulari hayvancilik atik sulari diger kirleticilerdir Yuzme sulari20 ilde yapilan incelemelerde plaj veya yuzme alanlarinda su kalitesi belirlenmistir Yuzme sularinin 1 5 i cok kotu D sinifi 2 5 i kotu C sinifi 61 i iyi B sinifi 34 8 cok iyi A sinifidir Yuzulen sulari cogunlukla evsel atik sular evsel kati atiklar gol deniz tasitlari kirletmektedir Antalya yapilan olcumlerde Akdeniz kalite acisindan cok iyi Karadeniz ve Ege Denizi iyi Marmara sulari cok iyi sinifindadir Marmara da incelenen alanda Bursa Tekirdag cok iyi sinifinda ciksa da baska alanlarda cok kotu ve kotu kisimlari da bulunmaktadir Ege Denizi ni deniz tasitlari Karadeniz i evsel kati atiklar digerlerini evsel atik sular kirletmektedir Beysehir Golu nde cok kotu sinifinda alanlar tespit edilmistir Evsel atik sular kati atiklar sanayi atiklari sanayi atik sulari zirai ilac ve gubreler ile gol tasimaciligi baslica kirlilik nedenleridir Ozellikle kucuk yerlesim yerlerinde aritma tesislerinin olmamasi evsel atik sularini en onemli kirletici yapmistir Kanalizasyon sisteminin olmamasi veya yetersiz kalmasi kirlilikte bir diger nedendir 45 ilde mali sorunlar 21 ilde sosyal bilincsizlik su kirliliginin cozumunde karsilasilan gucluklerdir Hava kirliligiIstanbul 81 ilin asil hava kirleticileri su sekilde tespit edilmistir 1 inde termik santral 2 sinde diger sanayi 5 inde karayolu trafigi 5 inde imalat sanayi 67 sinde konut isitma Istanbul Bursa Kocaeli Hatay ve Bilecik sanayi nedeniyle hava kirliligi yasamaktadir Karabuk ve Duzce diger sanayi kollari ana kirleticidir Sakarya Aydin Eskisehir Malatya ve Kayseri de karayolu trafigi Canakkale de termik santral oncelikli kirleticilerdir Hava kirliligin onlememesinin nedenleri olarak 25 ilde alim gucu dusuk vatandaslarin kalitesiz komur kullanimi 15 ilde arazi sartlari 14 il toplumsal bilincin eksikligi 6 ilde yetersiz denetim 6 ilde atesci egitimsizligi 6 ilde meteorolojik nedenler belirlenmistir Insanlara en zehirli hava kirliligi ve gogus hastaliklarina neden olan PM 2 5 gibi kirleticilere dair de herhangi bir kisitlama Turkiye deki mevzuatlarda yer almamaktadir Cozumler Istanbul icin trafigin yogun oldugu yerleri araclara ucretli girisli ve Turkiye nin vergi sisteminin emisyonlari da dikkate alacak sekilde revize edilmesi gerekir AtiklarTurkiye de cogu yerlesim alaninda atik depolama alani yoktur veya yetersizdir Geri donusum tesisleri oldukca yetersizdir Atiklarin onemli kirletici oldugu illerden Sakarya Izmir Usak ta sanayi atiklari Bilecik ve Burdur da mermer ocaklari Duzce Bolu ve Afyon da kanatli hayvan atiklari problem teskil etmektedir Kocaeli Istanbul ve Izmir deki tehlikeli atik tesisleri yetersiz kalmaktadir Toprak kirliliginin ana nedeni 38 ilde vahsi cop depolamasi 12 ilde sanayi atiklaridir Gurultu kirliligiTurkiye de gurultu kirliliginin 1 oncelikli cevre sorunu oldugu iki il bulunmaktadir Adana ve Eskisehir Adana da eglence mekanlarinin muzik sesi kucuk imalathanelerin sehir icinde bulunmasi TEM in gurultusu ana sorunlardir Eskisehir de ise sehir merkezindeki eglence mekanlarinin gurultusu sikayet kaynagidir ErozyonSiddetli erozyon Nallihan Turkiye dunyada erozyona en fazla maruz kalan ulkelerden biri olmasina ragmen sehir merkezlerindeki diger sorunlar one cikmasini engellemektedir Erozyon yine de Sivas ta 1 Igdir da 2 Kirsehir ve Kayseri de 3 cevre sorunudur Ayrica bakiniz2024 Birlesmis Milletler Biyocesitlilik KonferansiDis baglantilarOECD Cevresel Performans Incelemeleri TURKIYE 2019 28 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde HAVA KALITESI INDEKSI19 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde BreatheLife 2 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Temiz Hava Hakki Platformu 13 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISINMADAN KAYNAKLANAN HAVA KIRLILIGININ KONTROLU YONETMELIGI 20 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde HAVA KALITESI DEGERLENDIRME VE YONETIMI YONETMELIGI 20 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca PDF Cevre ve Sehircilik Bakanligi 2014 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2015 Wasley Andrew Heal Alexandra Harvey Fiona Lainio Mie 13 Haziran 2019 Revealed UK government failing to tackle rise of serious air pollutant The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 13 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2019 PM2 5 is probably responsible for somewhere between half and three quarters of the total harm we derive as humans from air pollution Heinrich Boll Stiftung Dernegi Turkiye Temsilciligi 23 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2016 Melis Alphan Yetti artik Istanbul un trafigi Hurriyet 18 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2017 PDF SABANCI UNIVERSITESI 7 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2017