Türkiye'deki Bulgarlar, Bulgar etnik kökenli Türk vatandaşlarını ifade eder. Bulgar vatandaşlığına sahip etnik Türk olan Bulgaristan Türkleri ya da yine bir Slav milleti olan Pomakları içermez. Doğu Trakya'da Edirne ve Kırklareli başta olmak üzere, patrikhane merkezi olan İstanbul'da ve Marmara'nın güneyi yayılım alanlarıdır. Asya'da kalan bu son gruba Anadolu Bulgarları (Küçük Asya Bulgarları) da denir.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
İstanbul | ~450 |
ABD | ? |
Kanada | ? |
Avustralya | ? |
Diller | |
Din | |
Osmanlı-Rus savaşlarında Bulgaristanın Rusya'yı desteklemesi daha sonra Bulgaristanın bağımsızlık kazanması ve son olarak 2. Balkan Savaşında büyük bölümü ülkeyi terk etmiştir. Günümüzde spor amaçlı Türk vatandaşlığına geçen etnik Bulgarlar bulunmaktadır; Goşo Ginçev ve Svetla Sınırtaş bunlara örnektir.
Tarih
7.yy'da Tuna kıyısına yerleşen Bulgarlar, I. Bulgar İmparatorluğu döneminde Trakya'ya genişleyerek Bizans Doğu Trakyası'nın bir kısmını ele geçirmişlerdir. 813 yılında İstanbul'un kuşatacak kadar güçlenirler. Daha sonra Bizans egemenliği altına girerek bağımsızlıklarını yitirirler. 4. Haçlı Seferi (1200-1204) sonrası Bizans'ın İstanbul'u kaybedip İznik'e çekilmesiyle bağımsızlığını kazanan ve İkinci Bulgar İmparatorluğu kuran Bulgarlar kısa sürede tekrar güçlenerek genişlese de egemen olsa da II. Mihail Asen (1246-1256/57) döneminde İznik İmparatorluğuna yenilip tekrar Tuna Havzasına geri çekilirler. Bulgarlar Osmanlı'nın Avrupa kıtasına geçmesi ve Edirne'nin Fethini (1361-1371) izleyen yıllarda tamamen Osmanlı egemenliğine girdi.
Tüm Ortodokslar gibi Osmanlı Millet sistemi içerisinde Rum olarak adlandırılan Bulgarlar, ulusal bilinçlerini kazanmaya başlayarak İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesinden Sultan Abdülaziz döneminde 28 Şubat 1870 tarihinde bir ferman ile ayrıldılar ve Bulgar Eksarhlığı kuruldu. Daha sonra sırasıyla yaşanan savaşlar ve Bulgaristan genişlemesiyle birçok Türkiye Bulgarı, Bulgaristan göç etti.
- 1877-1878, 93 Harbi - Osmanlı Rus Savaşı
- 1878, Savaş sonrası Bulgaristan Prensliğinin Kurulması
- 1885, Osmanlı toprağı Doğu Rumelinin Bulgar Prensliği tarafından ilhakı
- 1908, Bulgaristan Krallığının Kurulması
- 1912-1913, Balkan Savaşları
Cumhuriyet Dönemi
Dağılım
İstanbul Bulgarları / Tsarigrad Bulgarları:
Doğu Trakya Bulgarları: Özellikle Edirne ve Kırklareli'nin Bulgaristan sınırında yaşarlar. İkinci Balkan Savaşı sonrasında imzalanan İstanbul Antlaşmasıyla "Bulgar bölgesinden 9.714 Müslüman aile veya 48.570 Müslüman ile Doğu Trakya’dan 9.742 Bulgar aile veya 46.764 Bulgar mübadele edilmiştir."
Anadolu Bulgarları / Küçük Asya Bulgarları: Güney Marmaraya yerleşmiş Bulgarlar, dönem dönem Bulgaristan'a göç ederek, ülkeyi terk etmiştir. Bu bölgede yer alan Bulgar ya da Bulgar/Rum köyleri aşağıda listelenmiştir.
- Balıkesir: Göbel, Muradiye, Kocapınar, Toybelen
- Bursa: Derbent, Hamdiye, Karapınar
- Çanakkale: Çeltik, İskenderköy, Kanibey, Nusretiye
Ayrıca Osmanlıdaki laik eğitim veren ilk Bulgar mektebi Muradiye de açılmıştır.
Din
Çoğunlukla Ortodoks olan Bulgarlar arasında Katoliklerde vardır. Edirne'de Leh desteğiyle kurulan Bulgar Katolik Okulu ve Galata Bulgar Katolik Kilisesi bu cemaatin geçmişten gelen varlıklarıdır.
Yapılar
- Feriköy Bulgar Mezarlığı
- Bulgar Hastanesi (Günümüz Türkiye Hastanesi, Şişli)
- Sweti George (Esweti Georgi) Ortodoks Kilisesi, Edirne
- Doçent Magdalena Elçinova, Görülmeyen toplum: İstanbul’daki Ortodoks Bulgarlar
- G. Bakalov, H. Kopanov, İstanbul Bulgar Tarihi Anıtları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Nov Bılgarski Üniversitesi Antropoloji Bölümü Başkanı Doçent Magdalena Elçinova ile kitabı "Görülmeyen toplum: İstanbul'daki Ortodoks Bulgarlar" hakkında söyleşi". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- ^ Bulgaristan-Yunanistan nüfus mübadelesi ile Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi arasındaki etkileşimin Değerlendirilmesi, K. ÖZLEM(2018)[]
- ^ "Index Anatolicus, Anadolu da ki Bulgar Yerleşimleri". 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- ^ Index Anatolicus, Muradiye, Susurluk
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye deki Bulgarlar Bulgar etnik kokenli Turk vatandaslarini ifade eder Bulgar vatandasligina sahip etnik Turk olan Bulgaristan Turkleri ya da yine bir Slav milleti olan Pomaklari icermez Dogu Trakya da Edirne ve Kirklareli basta olmak uzere patrikhane merkezi olan Istanbul da ve Marmara nin guneyi yayilim alanlaridir Asya da kalan bu son gruba Anadolu Bulgarlari Kucuk Asya Bulgarlari da denir Bulgarlar Blgari okunusu BilgariOnemli nufusa sahip bolgelerIstanbul 450ABD Kanada Avustralya DillerTurkce BulgarcaDinOrtodoks Katolik Osmanli Rus savaslarinda Bulgaristanin Rusya yi desteklemesi daha sonra Bulgaristanin bagimsizlik kazanmasi ve son olarak 2 Balkan Savasinda buyuk bolumu ulkeyi terk etmistir Gunumuzde spor amacli Turk vatandasligina gecen etnik Bulgarlar bulunmaktadir Goso Gincev ve Svetla Sinirtas bunlara ornektir Tarih7 yy da Tuna kiyisina yerlesen Bulgarlar I Bulgar Imparatorlugu doneminde Trakya ya genisleyerek Bizans Dogu Trakyasi nin bir kismini ele gecirmislerdir 813 yilinda Istanbul un kusatacak kadar guclenirler Daha sonra Bizans egemenligi altina girerek bagimsizliklarini yitirirler 4 Hacli Seferi 1200 1204 sonrasi Bizans in Istanbul u kaybedip Iznik e cekilmesiyle bagimsizligini kazanan ve Ikinci Bulgar Imparatorlugu kuran Bulgarlar kisa surede tekrar guclenerek genislese de egemen olsa da II Mihail Asen 1246 1256 57 doneminde Iznik Imparatorluguna yenilip tekrar Tuna Havzasina geri cekilirler Bulgarlar Osmanli nin Avrupa kitasina gecmesi ve Edirne nin Fethini 1361 1371 izleyen yillarda tamamen Osmanli egemenligine girdi Tum Ortodokslar gibi Osmanli Millet sistemi icerisinde Rum olarak adlandirilan Bulgarlar ulusal bilinclerini kazanmaya baslayarak Istanbul Rum Ortodoks Patrikhanesinden Sultan Abdulaziz doneminde 28 Subat 1870 tarihinde bir ferman ile ayrildilar ve Bulgar Eksarhligi kuruldu Daha sonra sirasiyla yasanan savaslar ve Bulgaristan genislemesiyle bircok Turkiye Bulgari Bulgaristan goc etti 1877 1878 93 Harbi Osmanli Rus Savasi 1878 Savas sonrasi Bulgaristan Prensliginin Kurulmasi 1885 Osmanli topragi Dogu Rumelinin Bulgar Prensligi tarafindan ilhaki 1908 Bulgaristan Kralliginin Kurulmasi 1912 1913 Balkan SavaslariCumhuriyet DonemiDagilimIstanbul Bulgarlari Tsarigrad Bulgarlari Dogu Trakya Bulgarlari Ozellikle Edirne ve Kirklareli nin Bulgaristan sinirinda yasarlar Ikinci Balkan Savasi sonrasinda imzalanan Istanbul Antlasmasiyla Bulgar bolgesinden 9 714 Musluman aile veya 48 570 Musluman ile Dogu Trakya dan 9 742 Bulgar aile veya 46 764 Bulgar mubadele edilmistir Anadolu Bulgarlari Kucuk Asya Bulgarlari Guney Marmaraya yerlesmis Bulgarlar donem donem Bulgaristan a goc ederek ulkeyi terk etmistir Bu bolgede yer alan Bulgar ya da Bulgar Rum koyleri asagida listelenmistir Balikesir Gobel Muradiye Kocapinar Toybelen Bursa Derbent Hamdiye Karapinar Canakkale Celtik Iskenderkoy Kanibey Nusretiye Ayrica Osmanlidaki laik egitim veren ilk Bulgar mektebi Muradiye de acilmistir DinCogunlukla Ortodoks olan Bulgarlar arasinda Katoliklerde vardir Edirne de Leh destegiyle kurulan Bulgar Katolik Okulu ve Galata Bulgar Katolik Kilisesi bu cemaatin gecmisten gelen varliklaridir YapilarFerikoy Bulgar Mezarligi Bulgar Hastanesi Gunumuz Turkiye Hastanesi Sisli Sweti George Esweti Georgi Ortodoks Kilisesi Edirne Docent Magdalena Elcinova Gorulmeyen toplum Istanbul daki Ortodoks Bulgarlar G Bakalov H Kopanov Istanbul Bulgar Tarihi AnitlariAyrica bakinizBulgaristan Turkleri PomaklarKaynakca Nov Bilgarski Universitesi Antropoloji Bolumu Baskani Docent Magdalena Elcinova ile kitabi Gorulmeyen toplum Istanbul daki Ortodoks Bulgarlar hakkinda soylesi 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2020 Bulgaristan Yunanistan nufus mubadelesi ile Turkiye Yunanistan nufus mubadelesi arasindaki etkilesimin Degerlendirilmesi K OZLEM 2018 olu kirik baglanti Index Anatolicus Anadolu da ki Bulgar Yerlesimleri 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2020 Index Anatolicus Muradiye Susurluk