Vikisözlük'te Türkiye ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti'nde kullanılan Türkiye, Eski Fransızcadaki Turquie sözcüğünden türemiştir. Turquia ve Turchia olarak geçer. Yunan kaynaklarında Τουρκία olarak adlandırılmıştır. Orta Çağ İngilizcesi'nde ilk defa (olarak Turkye, Torke, ardından Turkie, Turky), 1369 yılında Chaucer tarafından yazılmıştır. O zamanın diğer uygarlıkları tarafından Osmanlı İmparatorluğu'ndan sık sık Türkiye veya Türk Medeniyeti olarak bahsedilirdi.
Etimoloji
Türkiye adı (Orta Çağ Latincesi: Turchia/Turquia) 2 parçaya ayrılabilir: Çok önceden beri söylenen Türkiye ismine teorik olarak eklenen -iye eki, "sahip", "bölgesi", "ile ilgili" anlamlarına gelir. İlk olarak Yunanca ve Latince Tourkia (Τουρκία) ve Turchia sözlerindeki –ia ekinden türeyip daha sonra Arapça Turkiyya (تركيا) kelimesindeki –iyya ekinden türemiştir.
Türk kaynaklar
"Türk" veya "Türük" sözcüğü ilk defa Eski Türk Yazıtları'ndan biri olan Orhun Yazıtları'nda Göktürk Kağanlığı döneminde 8. yüzyılda kullanılmıştır. Türkçeden çıkmış olan Türk sözcüğü Göktürkler tarafından ilk defa kullanılmıştır. İşbara Kağan'dan İmparator Yang Jian'a 585 yılında gönderilen mektupta ona "Büyük Türk Kağanı" demiştir. Orhun yazıtlarında Türk ve Türük adı çokça geçmektedir.
Çin kaynakları
Türkiye ile aynı anlama gelen belki de ilk sözcük Çin kaynaklarında "tie-le" (鐵勒) veya "tu-jue" (突厥) olarak geçer. İsim, Çinliler tarafından Orta Asya'daki Altay Dağları'nın güneyinde yaşayan Türk halkına milattan önce 177 civarında verilmiştir.
Yunan ve Latin kaynakları
Yunanca, Tourkia ismi (Yunanca: Τουρκία) ilk defa Bizans imparatoru ve rahip VII. Konstantinos Porfirogennetos'un yazdığı De Administrando Imperio, kitabında geçmektedir fakat o, "Türkler" diyerek daima Macarları kastetmiştir. Benzer olarak Hazar Kağanlığı'na da Bizans kaynaklarında Tourkia (Türklerin Bölgesi) denilmiştir. Ancak, Bizanslılar daha sonra 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Türklerin Anadolu'da yaşadığı yerlere demeye başlamıştır. Orta Çağ Yunan ve Latincede geçen Türkiye adı aynı yerleri tanımlamak için kullanıldığı söylenemez. Hazarları da kapsayan Tataristan sözcüğü Orta Asya bozkırlarına denilirdi. Selçukluların çıkışı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun 14. yüzyıldaki yükselişinden sonra Tataristan sözü bir başka bölge için kullanılmaya başlandı.
Pers kaynakları
Türkçede kullanılan -stan eki Farsça kökenlidir. Persler, Orta Asya'da yaşayan Türklerin bölgesine Turkestan demişlerdir. Bu sözcük Türk sözcüğünün yanına "İkametgahı" anlamına gelen Farsça "-estan veya -stan" ekinin gelmesiyle oluşmuştur. Modern Farsçada Türkiye (ترکیه) sözcüğü, kişilerin yerini belirtmek için kullanılan Arapça nisba ekinin türemiş halidir. Türk dilinde kullanılan Türkiye, ayrıca Arapçadan alınmış -iye eki taşımaktadır.
Arap kaynaklar
Arapça Turkiyya (Arabic: تركيا) Memlük Sultanlığı'nda kullanılmış (Türklerin Devleti) ve Mısır, Filistin, Suriye, Hicaz ve Siranayka'ya denilmiştir.
Diğer dillerde
İzlandaca sözcük Tyrkland ve Macarca sözcük Törökország, Türk toprağı anlamına gelen ana dildeki söz türetme yöntemleri kullanılarak türetilmiş iki sözdür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Harper, Douglas.
- ^ American Heritage Dictionary (2000).
- ^ Michael J. Arlen (2006). Passage to Ararat. MacMillan. s. 159. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ Scharlipp, Wolfgang (2000).
- ^ . 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2015.
- ^ Jenkins, Romilly James Heald (1967).
- ^ Günter Prinzing; Maciej Salamon (1999).
- ^ Henry Hoyle Howorth (2008).
- ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları. Ankara, 2011
- ^ "-stan | Origin and meaning of suffix -stan by Online Etymology Dictionary". www.etymonline.com (İngilizce). 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ . www.webcitation.org. 1 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ M. A., Geography; B. A., Geography. . ThoughtCo (İngilizce). 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikisozluk te Turkiye ile ilgili tanim bulabilirsiniz Gunumuzde Turkiye Cumhuriyeti nde kullanilan Turkiye Eski Fransizcadaki Turquie sozcugunden turemistir Turquia ve Turchiaolarak gecer Yunan kaynaklarinda Toyrkia olarak adlandirilmistir Orta Cag Ingilizcesi nde ilk defa olarak Turkye Torke ardindan Turkie Turky 1369 yilinda Chaucer tarafindan yazilmistir O zamanin diger uygarliklari tarafindan Osmanli Imparatorlugu ndan sik sik Turkiye veya Turk Medeniyeti olarak bahsedilirdi EtimolojiTurkiye adi Orta Cag Latincesi Turchia Turquia 2 parcaya ayrilabilir Cok onceden beri soylenen Turkiyeismine teorik olarak eklenen iye eki sahip bolgesi ile ilgili anlamlarina gelir Ilk olarak Yunanca ve Latince Tourkia Toyrkia ve Turchia sozlerindeki ia ekinden tureyip daha sonra Arapca Turkiyya تركيا kelimesindeki iyya ekinden turemistir Turk kaynaklar Turk veya Turuk sozcugu ilk defa Eski Turk Yazitlari ndan biri olan Orhun Yazitlari nda Gokturk Kaganligi doneminde 8 yuzyilda kullanilmistir Turkceden cikmis olan Turk sozcugu Gokturkler tarafindan ilk defa kullanilmistir Isbara Kagan dan Imparator Yang Jian a 585 yilinda gonderilen mektupta ona Buyuk Turk Kagani demistir Orhun yazitlarinda Turkve Turuk adi cokca gecmektedir Cin kaynaklari Turkiye ile ayni anlama gelen belki de ilk sozcuk Cin kaynaklarinda tie le 鐵勒 veya tu jue 突厥 olarak gecer Isim Cinliler tarafindan Orta Asya daki Altay Daglari nin guneyinde yasayan Turk halkina milattan once 177 civarinda verilmistir Yunan ve Latin kaynaklari Yunanca Tourkiaismi Yunanca Toyrkia ilk defa Bizans imparatoru ve rahip VII Konstantinos Porfirogennetos un yazdigi De Administrando Imperio kitabinda gecmektedir fakat o Turkler diyerek daima Macarlari kastetmistir Benzer olarak Hazar Kaganligi na da Bizans kaynaklarinda Tourkia Turklerin Bolgesi denilmistir Ancak Bizanslilar daha sonra 1071 Malazgirt Savasi ndan sonra Turklerin Anadolu da yasadigi yerlere demeye baslamistir Orta Cag Yunan ve Latincede gecen Turkiye adi ayni yerleri tanimlamak icin kullanildigi soylenemez Hazarlari da kapsayan Tataristansozcugu Orta Asya bozkirlarina denilirdi Selcuklularin cikisi ve Osmanli Imparatorlugu nun 14 yuzyildaki yukselisinden sonra Tataristan sozu bir baska bolge icin kullanilmaya baslandi Pers kaynaklari Turkcede kullanilan stan eki Farsca kokenlidir Persler Orta Asya da yasayan Turklerin bolgesine Turkestandemislerdir Bu sozcuk Turk sozcugunun yanina Ikametgahi anlamina gelen Farsca estan veya stan ekinin gelmesiyle olusmustur Modern Farscada Turkiye ترکیه sozcugu kisilerin yerini belirtmek icin kullanilan Arapca nisba ekinin turemis halidir Turk dilinde kullanilan Turkiye ayrica Arapcadan alinmis iye eki tasimaktadir Arap kaynaklar Arapca Turkiyya Arabic تركيا Memluk Sultanligi nda kullanilmis Turklerin Devleti ve Misir Filistin Suriye Hicaz ve Siranayka ya denilmistir Diger dillerde Izlandaca sozcuk Tyrkland ve Macarca sozcuk Torokorszag Turk topragi anlamina gelen ana dildeki soz turetme yontemleri kullanilarak turetilmis iki sozdur Ayrica bakinizTurkistan Turan AnadoluKaynakca a b Harper Douglas American Heritage Dictionary 2000 Michael J Arlen 2006 Passage to Ararat MacMillan s 159 19 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2020 Scharlipp Wolfgang 2000 21 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2015 Jenkins Romilly James Heald 1967 Gunter Prinzing Maciej Salamon 1999 Henry Hoyle Howorth 2008 Ozhan Ozturk Pontus Antik Cag dan Gunumuze Karadeniz in Etnik ve Siyasi Tarihi Genesis Yayinlari Ankara 2011 stan Origin and meaning of suffix stan by Online Etymology Dictionary www etymonline com Ingilizce 27 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2020 www webcitation org 1 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020 M A Geography B A Geography ThoughtCo Ingilizce 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020