Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye-Ukrayna Dostluk Antlaşması, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye arasında imzalanan 1922 tarihli antlaşmadır.
Arka plan
Çarlık döneminde, henüz I. Dünya Savaşı başlamadan Ukrayna'da Rusya'ya karşı artan bağımsızlık isteği ile Ukrayna Kurtuluşu Birliği kurulmuştu. 1914 yılından itibaren yapılandırdığı birçok şubeden birini de İstanbul'da açmasıyla Türkiye, Ukrayna ile tekrar birebir ilişki kurulmuştur.
1917 yılında Bolşevik İhtilaliyle başlayan Brest Litovsk Müzakereleri döneminde, Osmanlı Devleti ve Ukrayna arasında 9 Şubat 1918 yılında bir barış antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmayla Ukrayna'nın bağımsızlığı da tanınmıştır.
Bu dönemden sonra ikili ilişkiler dostane bir seyir izlemiştir. İki devlet arasında savaş dönemi boyunca esir edilen asker ve sivillerin geri verilmesi için 12 Şubat 1918 ve daha sonra 17 Eylül 1921 tarihlerinde antlaşmalar imzalanmıştır. Bundan sonra diplomatik ilişkiler yoğunluk kazanmış ve karşılıklı olarak Türk-Ukrayna elçilik heyetleri gönderilmiştir. Yapılan ticari antlaşmalarla her iki taraf ticari haklar kazanmış ve ortak ticari faaliyetlerde bulunmuşlardır.
Diğer yandan, 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması ile, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile (Türkiye) Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında barış, hattâ yardımlaşmaya varan bir dostluk dönemi başlamıştı. Ardından Ekim 1921 tarihinde imzalanan Kars Antlaşması ile Türkiye'nin doğu bölgesindeki günümüzdeki sınırlar çizilmişti. Bu ortamda SSCB içindeki ikinci önemdeki Ukrayna SSC'nin de Ankara Hükûmeti ile ilişkisini arttırmasının şartları oluşmuştu.
Antlaşmanın gerçekleşmesi
O dönemde Ukrayna SSC dışişlerinde bağımsız politika izleyebiliyordu. Ukrayna SSC ile resmi ilişkilerin başlangıcını Ukrayna Bolşevik Partisi Merkez Komite delegelerinden ve SSCB Merkez Komitesi üyesi Mihail Vasilyeviç Frunze'nin ve 40 kişilik bir heyetinin 26 Kasım 1921 tarihinde başlayan Türkiye ziyareti oluşturmuşturdir. Heyet önce deniz yoluyla Trabzon'a gelir ve birkaç gün burada kalır. Aralık ayında Ankara'ya gelinir. 25 Aralık günü TBMM heyetiyle bir araya gelirler ve Ukrayna-Türkiye konferansı başlar. Dostluk havası içinde geçen konferans, 2 Ocak 1922 tarihinde Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye arasında, Türkiye-Ukrayna Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması imzalanmasıyla sonuçlanmıştır. Antlaşmayı Ankara Hükûmeti adına Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşenk), Ukrayna SSC adına daha önce Ukrayna'nın Ankara büyükelçiliği de yapmış olan SSCB Merkez Komitesi üyesi Mihail Frunze imzaladı.
Antlaşmanın maddeleri
Antlaşmanın, iki devletin karşılıklı olarak birbirini tanıması, Karadeniz'e kıyısı olan devletlerin katıldığı konferansta Karadeniz’in ve içine dökülen nehirlerin uluslararası statüsünün belirlenmesi, Karadeniz ülkelerinin onayı olmadan İstanbul ve Çanakkale boğazlarında özel bir rejimin uygulanmaması, diplomatik ilişkilerin kurulması gibi maddeleri vardı.
Antlaşma sonrası
Antlaşma ile yeni bir boyut kazanmış olan ilişkiler, Mayıs 1922'deki ticaret antlaşması ile daha da güçlenmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d Dağkıran, Sinem (2013). . Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Sosyal Bilimler Enstitüsü. 7 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2019.
- ^ Treaty of Moscow. Encyclopædia Britannica Online. 24 Mart 2017. 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2019.
- ^ Karaman, Sami Sabit (2002). Trabzon ve Kars Hatıraları 1921-1922 İstiklâl Mücadelesi ve Enver Paşa. Ankara: Arma Yayınları. s. 65. ISBN .
- ^ İliçev, Yakov (1963). "S Dobroy Missiyey". Zvezda Dergisi (Rusça), 4. Moskova. s. 152.
- ^ Yavuz, Ahmet (1992). Türkiye Cumhuriyetinin Andlaşmaları. Ankara: T. C. Dışişleri Bakanlığı Yayını.
- ^ Soysal, İsmail (1989). Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye'nin Siyasal Antlaşmaları (1920-1945). 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 39. ISBN .
- ^ Kupchik, Doç Dr. Oleg (Güz 2011). "1920'lerin Başında Türkiye'deki Sovyet-Batı Mücadelesinde Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (USSC)" (PDF). Karadeniz Araştırmaları, 31. Ankara: Karadeniz Araştırmaları Merkezi. ss. 87-88. 10 Haziran 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Ukrayna Dostluk Antlasmasi Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Turkiye arasinda imzalanan 1922 tarihli antlasmadir Arka planCarlik doneminde henuz I Dunya Savasi baslamadan Ukrayna da Rusya ya karsi artan bagimsizlik istegi ile Ukrayna Kurtulusu Birligi kurulmustu 1914 yilindan itibaren yapilandirdigi bircok subeden birini de Istanbul da acmasiyla Turkiye Ukrayna ile tekrar birebir iliski kurulmustur 1917 yilinda Bolsevik Ihtilaliyle baslayan Brest Litovsk Muzakereleri doneminde Osmanli Devleti ve Ukrayna arasinda 9 Subat 1918 yilinda bir baris antlasmasi imzalanmistir Bu antlasmayla Ukrayna nin bagimsizligi da taninmistir Bu donemden sonra ikili iliskiler dostane bir seyir izlemistir Iki devlet arasinda savas donemi boyunca esir edilen asker ve sivillerin geri verilmesi icin 12 Subat 1918 ve daha sonra 17 Eylul 1921 tarihlerinde antlasmalar imzalanmistir Bundan sonra diplomatik iliskiler yogunluk kazanmis ve karsilikli olarak Turk Ukrayna elcilik heyetleri gonderilmistir Yapilan ticari antlasmalarla her iki taraf ticari haklar kazanmis ve ortak ticari faaliyetlerde bulunmuslardir SSCB Merkez Komitesi uyesi Mihail Frunze Diger yandan 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti arasinda baris hatta yardimlasmaya varan bir dostluk donemi baslamisti Ardindan Ekim 1921 tarihinde imzalanan Kars Antlasmasi ile Turkiye nin dogu bolgesindeki gunumuzdeki sinirlar cizilmisti Bu ortamda SSCB icindeki ikinci onemdeki Ukrayna SSC nin de Ankara Hukumeti ile iliskisini arttirmasinin sartlari olusmustu Ankara Hukumeti nin Disisleri Bakani Yusuf Kemal Tengirsenk Antlasmanin gerceklesmesiO donemde Ukrayna SSC disislerinde bagimsiz politika izleyebiliyordu Ukrayna SSC ile resmi iliskilerin baslangicini Ukrayna Bolsevik Partisi Merkez Komite delegelerinden ve SSCB Merkez Komitesi uyesi Mihail Vasilyevic Frunze nin ve 40 kisilik bir heyetinin 26 Kasim 1921 tarihinde baslayan Turkiye ziyareti olusturmusturdir Heyet once deniz yoluyla Trabzon a gelir ve birkac gun burada kalir Aralik ayinda Ankara ya gelinir 25 Aralik gunu TBMM heyetiyle bir araya gelirler ve Ukrayna Turkiye konferansi baslar Dostluk havasi icinde gecen konferans 2 Ocak 1922 tarihinde Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Turkiye arasinda Turkiye Ukrayna Dostluk ve Kardeslik Antlasmasi imzalanmasiyla sonuclanmistir Antlasmayi Ankara Hukumeti adina Disisleri Bakani Yusuf Kemal Tengirsenk Ukrayna SSC adina daha once Ukrayna nin Ankara buyukelciligi de yapmis olan SSCB Merkez Komitesi uyesi Mihail Frunze imzaladi Antlasmanin maddeleriAntlasmanin iki devletin karsilikli olarak birbirini tanimasi Karadeniz e kiyisi olan devletlerin katildigi konferansta Karadeniz in ve icine dokulen nehirlerin uluslararasi statusunun belirlenmesi Karadeniz ulkelerinin onayi olmadan Istanbul ve Canakkale bogazlarinda ozel bir rejimin uygulanmamasi diplomatik iliskilerin kurulmasi gibi maddeleri vardi Antlasma sonrasiAntlasma ile yeni bir boyut kazanmis olan iliskiler Mayis 1922 deki ticaret antlasmasi ile daha da guclenmistir Ayrica bakinizMoskova Antlasmasi Kars AntlasmasiKaynakca a b c d Dagkiran Sinem 2013 Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 7 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2019 Treaty of Moscow Encyclopaedia Britannica Online 24 Mart 2017 25 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2019 Karaman Sami Sabit 2002 Trabzon ve Kars Hatiralari 1921 1922 Istiklal Mucadelesi ve Enver Pasa Ankara Arma Yayinlari s 65 ISBN 9757336289 Ilicev Yakov 1963 S Dobroy Missiyey Zvezda Dergisi Rusca 4 Moskova s 152 Yavuz Ahmet 1992 Turkiye Cumhuriyetinin Andlasmalari Ankara T C Disisleri Bakanligi Yayini Soysal Ismail 1989 Tarihceleri ve Aciklamalari ile Birlikte Turkiye nin Siyasal Antlasmalari 1920 1945 1 Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari s 39 ISBN 9789751601841 Kupchik Doc Dr Oleg Guz 2011 1920 lerin Basinda Turkiye deki Sovyet Bati Mucadelesinde Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti USSC PDF Karadeniz Arastirmalari 31 Ankara Karadeniz Arastirmalari Merkezi ss 87 88 10 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Nisan 2019