Kosova Kurtuluş Ordusu ( Arnavutça : Ushtria Çlirimtare e Kosovës, UÇK), büyük çoğunluğu Arnavutların yaşadığı Kosova'nın 1990'larda Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Sırbistan'dan ayrılmasını amaçlayan etnik Arnavut ayrılıkçı bir milisti. Arnavut milliyetçiliği UÇK'nın temel ilkelerinden biriydi ve saflarındaki pek çok kişi, Arnavut kültürünü, etnik kökenini ve ulusunu vurgulayarak Balkanlar'daki tüm Arnavutları kapsayacak bir Büyük Arnavutluk'un kurulmasını destekledi. Varlığı boyunca UÇK, Yugoslavya tarafından bir terörist grup olarak belirlendi.
Ushtria Çlirimtare e Kosovës Kosova Kurtuluş Ordusu | |
---|---|
UÇK Arması | |
Bayrak | |
Kuruluş | 1993 |
Feshediliş | 20 Eylül 1999 |
Bağlılık | Arnavutluk |
Bağlı gruplar | Ulusal Kurtuluş Ordusu (Makedonya) Preşova, Medvece ve Buyanovaç Kurtuluş Ordusu Kosova Koruma Kolordusu |
Lider(ler) | Adem Jashari Hashim Thaçi Agim Çeku Ramush Haradinaj |
Etkin bölgeler | |
İdeoloji | |
Büyüklük | 12.000-20.000 (1993), 25.000-45.000 (1999) |
Müttefikler | Arnavutluk NATO |
Rakip(ler) | Yugoslavya Federal Cumhuriyeti |
Çatışma(lar) | Kosova Savaşı |
Terör örgütü olarak tanımlayanlar | Yugoslavya Federal Cumhuriyeti |
UÇK'nin askeri öncüleri, 1980'lerin sonunda Arnavut aktivistleri gözaltına almaya çalışan Yugoslav polisine karşı silahlı direnişle başladı. 1990'ların başında polis güçlerine ve gizli servis yetkililerine yönelik saldırılar oldu ve Arnavut sivilleri taciz ettiler. 1998'in ortalarında UÇK, sayıca ve silah bakımından üstün olmasına rağmen cephe savaşına girdi. 1997'den itibaren, Yugoslav ordusunun bölgede nüfusun yer değiştirmesine neden olan baskılara misilleme yapması nedeniyle çatışma tırmandı. Dökülen kan, binlerce Arnavut'u komşu ülkelere iten etnik temizlik ve bunun bölgeyi istikrarsızlaştırma potansiyeli, Birleşmiş Milletler, NATO ve uluslararası sivil toplum kuruluşları gibi uluslararası kuruluşların müdahalesine neden oldu. Mart 1999'da NATO, UÇK'yı destekledi ve onun adına müdahale etti.
Eylül 1999'da, çatışmalar sona erdiğinde ve Kosova'da uluslararası bir güç kurulduğunda, UÇK resmen dağıtıldı ve binlerce üyesi, UÇK ve Kosova Polis Gücü'nün yerini alan sivil bir acil durum koruma kuruluşu olan Kosova Koruma Kolordusu'na girdi. Kosova savaşının sona ermesi, UÇK'dan yan gerilla gruplarının ve siyasi örgütlerin Güney Sırbistan ve Kuzeybatı Makedonya'da devam eden şiddetli mücadelelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlandı, bu da barış görüşmeleri ve daha fazla Arnavut haklarıyla sonuçlandı. Eski UÇK liderleri de siyasete atıldı, bazıları üst düzey makamlara ulaştı.
UÇK, Arnavut diaspora örgütlerinden büyük fonlar aldı. Operasyonlarını finanse etmek için uyuşturucu ticaretini kullandığına dair iddialar vardır. UÇK tarafından çatışma sırasında ve sonrasında sivillerin katledilmesi, esir kamplarının kurulması ve kültürel miras alanlarının tahrip edilmesi gibi ihlaller ve savaş suçları işlendi. Nisan 2014'te Kosova Meclisi, UÇK üyeleri tarafından 1999-2000 yıllarında işlendiği iddia edilen suçlar ve diğer ciddi suiistimallerle ilgili davalara bakmak için özel bir mahkemenin kurulmasını değerlendirdi ve onayladı. Haziran 2020'de Kosova Uzman Daireleri ve Uzman Savcılık Ofisi, Kosova'nın eski cumhurbaşkanı Hashim Thaçi de dahil olmak üzere bir dizi eski UÇK üyesine karşı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları iddianameleri sundu.
Marş
Marshi i UÇK 7 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Avrupa tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Askerî tarih ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kosova Kurtulus Ordusu Arnavutca Ushtria Clirimtare e Kosoves UCK buyuk cogunlugu Arnavutlarin yasadigi Kosova nin 1990 larda Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Sirbistan dan ayrilmasini amaclayan etnik Arnavut ayrilikci bir milisti Arnavut milliyetciligi UCK nin temel ilkelerinden biriydi ve saflarindaki pek cok kisi Arnavut kulturunu etnik kokenini ve ulusunu vurgulayarak Balkanlar daki tum Arnavutlari kapsayacak bir Buyuk Arnavutluk un kurulmasini destekledi Varligi boyunca UCK Yugoslavya tarafindan bir terorist grup olarak belirlendi Ushtria Clirimtare e Kosoves Kosova Kurtulus OrdusuUCK ArmasiBayrakKurulus1993Feshedilis20 Eylul 1999Baglilik ArnavutlukBagli gruplarUlusal Kurtulus Ordusu Makedonya Presova Medvece ve Buyanovac Kurtulus Ordusu Kosova Koruma KolordusuLider ler Adem Jashari Hashim Thaci Agim Ceku Ramush HaradinajEtkin bolgelerKosova ve Metohiya Ozerk Bolgesi Sirbistan Kokes ArnavutlukIdeolojiArnavut milliyetciligi Buyuk ArnavutlukBuyukluk12 000 20 000 1993 25 000 45 000 1999 Muttefikler Arnavutluk NATORakip ler Yugoslavya Federal CumhuriyetiCatisma lar Kosova SavasiTeror orgutu olarak tanimlayanlarYugoslavya Federal Cumhuriyeti UCK nin askeri onculeri 1980 lerin sonunda Arnavut aktivistleri gozaltina almaya calisan Yugoslav polisine karsi silahli direnisle basladi 1990 larin basinda polis guclerine ve gizli servis yetkililerine yonelik saldirilar oldu ve Arnavut sivilleri taciz ettiler 1998 in ortalarinda UCK sayica ve silah bakimindan ustun olmasina ragmen cephe savasina girdi 1997 den itibaren Yugoslav ordusunun bolgede nufusun yer degistirmesine neden olan baskilara misilleme yapmasi nedeniyle catisma tirmandi Dokulen kan binlerce Arnavut u komsu ulkelere iten etnik temizlik ve bunun bolgeyi istikrarsizlastirma potansiyeli Birlesmis Milletler NATO ve uluslararasi sivil toplum kuruluslari gibi uluslararasi kuruluslarin mudahalesine neden oldu Mart 1999 da NATO UCK yi destekledi ve onun adina mudahale etti Eylul 1999 da catismalar sona erdiginde ve Kosova da uluslararasi bir guc kuruldugunda UCK resmen dagitildi ve binlerce uyesi UCK ve Kosova Polis Gucu nun yerini alan sivil bir acil durum koruma kurulusu olan Kosova Koruma Kolordusu na girdi Kosova savasinin sona ermesi UCK dan yan gerilla gruplarinin ve siyasi orgutlerin Guney Sirbistan ve Kuzeybati Makedonya da devam eden siddetli mucadelelerin ortaya cikmasiyla sonuclandi bu da baris gorusmeleri ve daha fazla Arnavut haklariyla sonuclandi Eski UCK liderleri de siyasete atildi bazilari ust duzey makamlara ulasti UCK Arnavut diaspora orgutlerinden buyuk fonlar aldi Operasyonlarini finanse etmek icin uyusturucu ticaretini kullandigina dair iddialar vardir UCK tarafindan catisma sirasinda ve sonrasinda sivillerin katledilmesi esir kamplarinin kurulmasi ve kulturel miras alanlarinin tahrip edilmesi gibi ihlaller ve savas suclari islendi Nisan 2014 te Kosova Meclisi UCK uyeleri tarafindan 1999 2000 yillarinda islendigi iddia edilen suclar ve diger ciddi suiistimallerle ilgili davalara bakmak icin ozel bir mahkemenin kurulmasini degerlendirdi ve onayladi Haziran 2020 de Kosova Uzman Daireleri ve Uzman Savcilik Ofisi Kosova nin eski cumhurbaskani Hashim Thaci de dahil olmak uzere bir dizi eski UCK uyesine karsi insanliga karsi suclar ve savas suclari iddianameleri sundu MarsMarshi i UCK 7 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizUlusal Kurtulus Ordusu Makedonya Camerya Kurtulus Ordusu Buyuk ArnavutlukKaynakcaAvrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Askeri tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz