Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova,[a]Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan (Yunanistan'ın bölgesel birimleri olan Sesprotya ve Preveze, Arnavutlar tarafından Çamlık bölgesi olarak adlandırılan ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde Yanya Vilayeti'nin bir parçası olan diğer bölgeler), ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.
Arnavutların yaşadığı toprakları (ve çoğunlukla Makedonya ve Epirus bölgeleri) Osmanlı İmparatorluğu içinde tek bir özerk Vilâyet-i Arnavud birleştirmeyi amaçlayan ve bunu de jure Eylül 1912'de başarmış olan 19. yüzyıldan kalma bir örgüt olan Prizren İttifakı tarafından daha da büyük bir alanın Arnavut yönetimi altında tek bir toprakta birleştirilmesi teorik olarak tasarlanmıştı. 1913 sınırları içinde Arnavutluk'tan daha büyük olduğu gibi Büyük Arnavutluk kavramı, İtalyan ve II. Dünya Savaşı sırasında Balkanlar'ın Nazi Alman işgali sırasında yerleştirilmiştir. Birleşme fikrinin kökleri, ağırlıklı olarak Arnavut topraklarının kabaca %50'sinin ve nüfusun %40'ının yeni ülkenin sınırlarının dışında bırakıldığı 1913 Londra Antlaşması olaylarında yatmaktadır.
Terminoloji
Büyük Arnavutluk, çoğunlukla Batılı bilim adamları ve siyasetçileri tarafından kullanılır, Arnavut milliyetçileri "Büyük Arnavutluk" ifadesinden hoşlanmaz ve "Etnik Arnavutluk" terimini kullanmayı tercih ederler. Etnik Arnavutluk (Arnavutça: Shqipëria Etnike), Arnavut olmayanların da yaşadığı bu topraklara rağmen, etnik Arnavutların geleneksel vatanı olarak iddia edilen bölgeleri belirtmek için öncelikle Arnavut milliyetçileri tarafından kullanılan bir terimdir. Bu terimi kullananlar, dört Osmanlı vilayetinden daha küçük bir alanı ifade ederler ancak hala Arnavutluk, Kosova, batı Kuzey Makedonya, Güney Sırbistan'ın Arnavut nüfuslu bölgeleri ve Kuzey Yunanistan'ın tarihi bir yerli Arnavut nüfusu olan Çamlık bölgesini kapsar. Arnavut milliyetçileri, bu bölgelerde çok sayıda Arnavut olmayanın da bulunduğunu görmezden gelirler. Arnavutlar tarafından kullanılan bir başka terim de "Arnavut ulusal yeniden birleşmesi" (Arnavutça: Ribashkimi kombëtar shqiptar) dir.
Tarihi
Osmanlı İmparatorluğu yönetimi
20. yüzyılın başlarındaki Balkan Savaşları'ndan önce Arnavutlar, Osmanlı İmparatorluğu'nun tebaasıydı. Arnavut bağımsızlık hareketi, 1878'de, amacı etnik Arnavutlar için Osmanlı İmparatorluğu çerçevesinde kültürel ve siyasi özerklik olan Prizren İttifakı (Kosova merkezli bir konsey) ile ortaya çıktı. Ancak Osmanlılar, İttifakın taleplerini kabul etmeye hazır değildi. Birliğin kültürel hedeflerine Osmanlı muhalefeti, sonunda onun bir Arnavut ulusal hareketine dönüşmesine yardımcı oldu.
Genel olarak Arnavut milliyetçiliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun kademeli olarak parçalanmasına bir tepki ve çoğunlukla Müslüman olan Arnavut nüfusa tehdit oluşturan Balkan ve Hristiyan ulusal hareketlerine bir tepkiydi. Arnavut nüfusu olan vilayetlerin Osmanlı devleti içindeki daha büyük bir üniter Arnavut özerk eyaletine dahil edilmesi için çaba gösterilirken, Büyük Arnavutluk bir öncelik olarak görülmedi. Arnavut milliyetçileri bağımsız bir Büyük Arnavutluk tasavvur etseler de, geç Osmanlı döneminde Arnavut milliyetçiliği, bir Arnavut ulus-devleti yaratmayı amaçlayan ayrılıkçılıkla dolu değildi. Arnavut milliyetçileri temel olarak belirli bir yönetim biçimine bağlı olmaksızın mevcut ülkelerde sosyokültürel, tarihi ve dilsel hakları savunmaya odaklandılar.
Balkan Savaşları ve Arnavut bağımsızlığı (1912–1913)
Balkan savaşları sırasında askeri yenilgi yoluyla Osmanlı yönetiminin çökmesinin yakınlığı, İsmail Kemal tarafından temsil edilen Arnavutları Avlonya'da Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlık ilan etmeye (28 Kasım 1912) itti. Bağımsızlığın ana motivasyonu, Balkan Arnavutlarının yaşadığı toprakların Yunanistan ve Sırbistan tarafından ilhak edilmesini önlemekti. İtalya ve Avusturya-Macaristan, Arnavut kıyılarına sahip Sırbistan'ın Adriyatik Denizi'nde rakip bir güç olacağı ve müttefiki Rusya'nın etkisine açık olacağı endişeleri nedeniyle Arnavut bağımsızlığını destekledi. Jeopolitik çıkarların yanı sıra, bazı Büyük güçler, Avrupa'daki tek Müslüman egemen devlet olacağı endişeleri nedeniyle, Osmanlı Balkan Arnavutlarının yaşadığı toprakları Arnavutluk'a dahil etmeye isteksizdi. Rus-Fransız teklifleri, ağırlıklı olarak Müslüman bir nüfusa sahip, merkezi Arnavutluk'a dayanan ve yalnızca Müslümanların yalnızca Arnavut olabileceğini düşünen Sırbistan ve Yunanistan tarafından da desteklenen, küçültülmüş bir Arnavutluk içindi. Daha fazla Arnavut, Sırp ve Yunan devletlerinin bir parçası haline geldikçe, milliyetçi bakış açılarına sahip Arnavut bilim adamları, bağımsızlık ilanını Arnavut milliyetçi hareketi için kısmi bir zafer olarak yorumladılar.
II. Dünya Savaşı
7 Nisan 1939'da, iki savaş arası dönemde uzun süreli ilgi ve kapsamlı etki alanının ardından Benito Mussolini başkanlığındaki İtalya, Arnavutluk'u işgal etti. Kont Galeazzo Ciano gibi İtalyan faşist rejim üyeleri, Arnavutlar arasında İtalyan desteğini kazanacağı görüşüyle Arnavut irredantizmini sürdürürken, aynı zamanda bu siyaset Balkanların fethinde İtalyan savaş amaçlarıyla da örtüşüyordu. İtalya'nın Kosova'yı Arnavutluk'a ilhakı, her iki bölgedeki Arnavutlar tarafından sevilen bir eylem olarak kabul edildi.Kuzey Makedonya'nın batı kısmı da İtalya tarafından Arnavutluk İtalyan Protektorası'na bağlandı. Yeni edinilen topraklarda, Arnavut olmayanlar, faşizmin yanında milliyetçiliği de içeren bir müfredatı öğreten ve adları ve soyadları için Arnavut biçimlerini benimsemeleri için yapılan Arnavut okullarına gitmek zorunda kaldılar. Toprak sahibi seçkinlerin üyeleri, komünizme karşı olan liberal milliyetçiler, Arnavutluk'ta toplumun diğer kesimleriyle birlikte örgütünü ve İtalyanlar altında işbirlikçi hükûmeti kurmaya geldiler ve bu hükûmet, milliyetçiler olarak Büyük Arnavutluk'u korumaya çalıştılar.
Pek çok Kosovalı Arnavut, başta el konulan Arnavut malları üzerine yerleşen 1919 sonrası Sırp ve Karadağlı sömürgeciler olmak üzere, Sırp topluluğunu kovmakla meşguldüler. Arnavutlar Sırp ve Yugoslav yönetimini yabancı olarak gördüler ve Ramet'e göre Sırp makamları altında yaşadıkları şovenizm, yolsuzluk, idari hegemonyacılık ve sömürüden daha iyi bir şey olacağını hissettiler. Arnavutlar, kendilerine Büyük Arnavutluk sözü vermiş olan Mihver işgalcileriyle geniş çapta işbirliği yaptılar. Yugoslav yönetiminin çöküşü, Arnavutlar tarafından üstlenilen intikam eylemleriyle sonuçlandı, bazıları Sırp yerleşimlerini yakan ve Sırpları öldüren yerel milislerine katılırken, iki savaş arası Sırp ve Karadağlı yerleşimciler Sırbistan'daki Askeri Komutanlık Bölgesine kovuldu. Bu eylemlerin amacı homojen bir Büyük Arnavut devleti yaratmaktı. Kosova'daki İtalyan makamları, Arnavut dilinin okullarda, üniversite eğitiminde ve idaresinde kullanılmasına izin verdi. Arnavutlar arasında, Kosova ve Arnavutlarının genişlemiş bir devlete eklenmesini memnuniyetle karşılayan aynı milliyetçi duygular, Arnavutluk'ta yabancı işgal giderek reddedilirken İtalyanların aleyhine de çalıştı. Kosovalı Arnavutların direnişe katılması için bir girişim, kuzey Arnavutluk Bujan'da (1943–1944),Balli Kombëtar üyeleri ile Arnavut komünistler arasında ortak mücadele ve yeni genişletilen sınırların korunmasını kabul eden bir toplantı yapıldı. Anlaşmaya Yugoslav partizanları karşı çıktı ve daha sonra iptal edildi ve bu da sınırlı sayıda Kosovalı Arnavutun katılmasına izin verilmesine neden oldu. gibi bazı Balli Kombëtar üyeleri, Kosova'nın Arnavutluk'un bir parçası olacağı görüşüyle partizan oldular. Savaşın sona ermesiyle, bu Kosovalı Arnavutlardan bazıları Yugoslav yönetiminin geri dönüşüyle ihanete uğradıklarını hissettiler ve Kosova'daki Arnavut milliyetçileri birkaç yıl boyunca hem partizanlara hem de daha sonra yeni Yugoslav ordusuna direndiler. Arnavut milliyetçileri Yugoslavya'ya dahil edilmelerini bir işgal olarak gördüler.
Arnavut Faşist Partisi, 1939'da Arnavutluk İtalyan Protektorası'nun iktidar partisi oldu ve başbakan Şevket Vërlaci, Arnavutluk ve İtalya'nın olası idari birliğini onayladı, çünkü Kosova, Çamlık ve diğer "Arnavut irredentizmi" birliğini Büyük Arnavutluk için elde etmek için İtalyan desteğini istiyordu. Nitekim bu birleşme, 1941 baharından itibaren Yugoslavya ve Yunanistan'ın Mihver işgali sonrasında gerçekleşti. Arnavut faşistleri, Mayıs 1941'de, Arnavut nüfuslu bölgelerin neredeyse tamamının Arnavutluk'ta birleştiğini iddia ettiler.
Mayıs 1941 ile Eylül 1943 arasında, Benito Mussolini, etnik Arnavutların yaşadığı neredeyse tüm toprakları bir Arnavut iş birlikçi hükûmetinin yetkisi altına yerleştirdi. Bu, Kosova bölgesinin bazı kısımlarını, Vardar Makedonya'nın bazı kısımlarını ve Karadağ'ın bazı küçük sınır bölgelerini içeriyordu. Batı Yunan Epirus'unda (Arnavutlar tarafından Çamlık olarak adlandırılır) bir Arnavut yüksek komiser olan Cemil Dino, İtalyanlar tarafından atandı, ancak bölge Atina'daki İtalyan askeri komutanlığının kontrolü altında kaldı ve bu nedenle teknik olarak Yunanistan'ın bir bölgesi olarak kaldı.
Almanlar bölgeyi işgal edip İtalyanların yerine geçtiğinde, Mussolini tarafından oluşturulan sınırları korudular, ancak II. Dünya Savaşı'ndan sonra Arnavut sınırları, Müttefik Devletler tarafından savaş öncesi durumuna geri döndürüldü.
Yugoslav Savaşları
Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK), 1990'larda Kosova'nın Yugoslavya'dan ayrılmasını ve nihayetinde Kosova, Arnavutluk ve komşu Kuzey Makedonya'nın etnik Arnavut azınlığını kapsayan bir Büyük Arnavutluk yaratılmasını amaçlayan etnik-Arnavut paramiliter bir örgüttü. UÇK, Arnavut diasporası arasında büyük bir manevi ve mali destek buldu.
UÇK Komutanı Süleyman Selimi bu konudaki ısrar etti:
“ | Fiili Arnavut milleti var. Trajedi, Avrupa güçlerinin Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bu ulusu birkaç Balkan devleti arasında bölmeye karar vermesidir. Şimdi ulusu birleştirmek, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan'ın diğer bölgelerindekiler de dahil olmak üzere tüm Arnavutları kurtarmak için savaşıyoruz. Biz sadece Kosova için bir kurtuluş ordusu değiliz. | ” |
1998'de UÇK'nun operasyonları önemli bir silahlı ayaklanmaya dönüştü. ABD Mülteciler ve Göçmenler Komitesi'nin raporuna göre, "Kosova Kurtuluş Ordusu ... saldırıları Kosova'yı etnik Sırp nüfusundan 'temizlemeye' çalışmayı amaçlıyor." Komite, çoğu Kosova Sırpları olan Karadağ ve Merkez Sırbistan'a kaçan 55.000 mülteci olarak tahmin etmektedir.
Yugoslav güvenlik güçlerine, polise, devlet memurlarına ve etnik Sırp köylerine karşı yürüttüğü kampanya, 1998-1999 Kosova Savaşı'na yol açan büyük bir Yugoslav askeri baskısını hızlandırdı. Slobodan Milošević liderliğindeki Yugoslav güvenlik güçlerinin ve Kosova içindeki Sırp paramiliterlerin askeri müdahalesi, Kosovalı Arnavutların göçüne ve nihayetinde NATO'nun devam eden bir etnik temizlik kampanyası olarak tanımlanan şeyi durdurmak için askeri olarak müdahale etmesine neden olan bir mülteci krizine yol açtı.
Savaş, Yugoslav güçlerinin uluslararası bir varlığa yol açmak için Kosova'dan çekilmeyi kabul etmesiyle Kumanovo Antlaşması ile sona erdi. Kosova Kurtuluş Ordusu bundan kısa bir süre sonra dağıldı, bazı üyeleri Preşova Vadisi'nde UÇPMB için savaşmaya devam ederken Diğerleri, Makedonya'daki silahlı etnik çatışma sırasında Ulusal Kurtuluş Ordusu (UÇK) ve 'na (AKSh) katımışlardır.
2000ler–günümüz
2000'li yıllarda Arnavutluk'ta Büyük Arnavutluk'u savunan ve savaşmaya istekli siyasi partiler ortaya çıktı. Arnavutların Ulusal Kurtuluş Cephesi (KKCMTSH) ve Ulusal Birlik Partisi (PUK), 2002 yılında Birleşik Ulusal Arnavut Cephesi'ni (FBKSh) oluşturmak üzere birleşti, yeni oluşum, Arnavutluk Ulusal Ordusu (AKSh) militan grubu için siyasi örgüt olarak hareket etti ve bazı hoşnutsuz KLA ve NLA üyelerinden oluşuyordu. Uluslararası alanda terörist olarak kabul edilen örgüt hem yeraltına indi hem de üyeleri 2000'li yıllarda Kosova, Sırbistan ve Makedonya'da çeşitli şiddet olaylarına karıştı. 2000'lerin başında, Çamerya Kurtuluş Ordusu (UÇÇ), Yunanistan'ın kuzeyindeki Epirus bölgesinde faaliyet göstermeyi planlayan bir paramiliter oluşumdu. Sadece siyaset sahnesinde aktif olan ve milliyetçi bir bakış açısına sahip siyasi partiler, monarşist Yasallık Hareketi Partisi (PLL), Ulusal Birlik Partisi (PBKSh) ve seçim barajını geçen ve parlamentoya giren Balli Kombëtar'dır. Bazıları Büyük Arnavutluk'u savunan bu siyasi partiler, esas olarak siyaset sahnesinde önemsiz ve kenarlarında kalmışlardır. Kosova sorunu, genel olarak, sınırların yeniden çizilmesini ve Büyük Arnavutluk'un kurulmasını savunan partileri seçmekle ilgilenmeyen Arnavut seçmenler arasında sınırlı bir çekiciliğe sahiptir. 2012'deki yüzüncü yıl Arnavut bağımsızlık kutlamaları, siyasi seçkinler arasında milliyetçi yorumlara yol açtı, başbakan Sali Berisha'nın Arnavut topraklarının kuzey Yunanistan Preveze'ye ile güney Sırbistan Preşova'ya kadar uzandığını belirttiği yorumu Arnavutluk'un komşularını kızdırmıştır. Kosova'da, Balkanlar'da daha yakın Kosova-Arnavutluk ilişkileri ve pan-Arnavutluk kendi kaderini tayin etmeyi savunan siyasi parti Vetëvendosje (Kendi Kaderini Tayin Hareketi) dönüşen önde gelen sol kanat milliyetçi bir hareket ortaya çıktı. Daha küçük bir milliyetçi parti olan Balli Kombetar Kosovë (BKK), kendisini Kosova'nın bağımsızlığını ve pan-Arnavut birliğini destekleyen orijinal II. Dünya Savaşı örgütünün varisi olarak görmektedir. Büyük Arnavutluk, esas olarak siyasi söylem alanında kalmaya devam etmektedir ve genel olarak Balkan Arnavutları, AB entegrasyonunu suç, zayıf yönetim, sivil toplum ve farklı Arnavut nüfuslarını bir araya getirmenin bir çözümü olarak görmektedir.
19 Temmuz 2020'de Arnavut asıllı şarkıcı Dua Lipa, aşırı Arnavut milliyetçiliğini destekleyenler ile bağlantılı bir pankartın görüntüsünü paylaştıktan sonra tepkiyle karşılaştı. Aynı pankart, 2014 Sırbistan-Arnavutluk futbol maçında tartışmalara yol açmıştı. Pankart, Büyük Arnavutluk'un irredentist haritasını tasvir ederken, "otokton" başlığı, Arnavutların kökenine ilişkin İlirya teorisine atıfta bulunmaktadır. Buna karşılık, çoğu Makedon, Yunan, Karadağlı ve Sırp olan Twitter kullanıcıları şarkıcıyı etnik milliyetçilikle suçladı. Siyaset bilimci Florian Bieber, Lipa'nın tweet'ini, bir grubun daha önce orada olduğu için daha fazla haklara sahip olduğunu ve ülkeye göçmenlerin daha az layık görülmesi gerektiğini iddia eden göçmen karşıtı bir fikir olarak "aptal milliyetçilik" olarak nitelendirmiştir.
Şubat 2021'de Euronews'e verdiği röportajda, Kosova başbakanı Albin Kurti, Arnavutluk ve Kosova'yı birleştirmek için kişisel olarak oy kullanacağını söylemiştir.
Kamuoyu
Gallup Balkan Monitor 2010 raporuna göre, Büyük Arnavutluk fikri Arnavutluk'taki (%63), Kosova'daki (%81) ve Makedonya Cumhuriyeti'ndeki (%53) Arnavutların çoğunluğu tarafından desteklenmektedir, ancak aynı raporda Arnavutların çoğu bunun olası olmadığını düşündüğü de kaydedilmiştir.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından Mart 2007'de yayınlanan bir ankette, Kosova'daki Arnavutların sadece %2,5'i Arnavutluk ile birleşmenin Kosova için en iyi çözüm olduğunu düşünmektedir. Yüzde doksan altısı Kosova'nın mevcut sınırları içinde bağımsız olmasını istediğini söylemiştir.
Kavramın siyasi kullanımları
Balkan yarımadasındaki Arnavut sorunu, kısmen Batılı güçlerin 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında aldığı kararların sonucudur. Ayastefanos Antlaşması ve 1878 Berlin Antlaşması, Arnavutların yaşadığı bölgeleri diğer devletlere devretti, Prizren İttifakı'nın tepkisi bundandır.
Farklı grupların ne dereceye kadar çalıştıkları ve bu grupların daha büyük bir Arnavutluk elde etmek için ne gibi çabalar sarf ettikleri tartışmalıdır. Birkaç temsili olmayan aşırılık yanlısı grubun bu amaç için çalıştığına dair hiçbir kanıt yok gibi görünüyor; Arnavutların büyük çoğunluğu komşularıyla barış içinde yaşamak istemektedir. Ancak, Kuzey Makedonya, Sırbistan ve Yunanistan'daki Arnavut etnik topluluklarının insan haklarına da saygı gösterilmesini istemektedirler. Mükemmel bir örnek, Karadağ ile Kuzey Makedonya'daki Arnavut nüfusun entegrasyonuna yönelik destek arasındaki dostane ilişkidir.
2000 yılında, zamanın Amerika Birleşik Devletleri dışişleri bakanı Madeleine Albright, uluslararası toplumun Büyük Arnavutluk'un yaratılmasına yönelik hiçbir çabaya müsamaha göstermeyeceğini söyledi.
2004'te Kosova'nın işlerine yabancı müdahaleye karşı çıkan ve kendi kaderini tayin hakkının bir parçası olarak halkın egemenliği için kampanyalar yürüten Vetëvendosje hareketi Kosova'da kuruldu. Vetëvendosje, Aralık 2010'da yapılan bir seçimde oyların %12,66'sını aldı ve parti manifestosu Arnavutluk ile birlik konusunda referandum çağrısında bulunmaktadır.
2012 yılında, (Arnavutça: Aleanca Kuq e Zi) Arnavutluk'ta bir siyasi parti olarak kuruldu, programının özü, tüm Arnavutların kendi topraklarında ulusal olarak birleştirilmesidir.
2012 yılında, Arnavutluk Bağımsızlığı'nın 100. Yıl Kutlamaları kapsamında Başbakan Sali Berişa, Yunanistan'ın Preveze kentinden Sırbistan'ın Preşova kentine ve Makedonya'nın başkenti Üsküp'ten Karadağ'ın başkenti Podgorica'ya kadar uzanan Arnavut toprakları olarak söz etmiştir, bu söylem Arnavutluk'un komşularını kızdırmıştır. Açıklamalar, ülkenin 1912'de Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığının ilan edildiği Avlonya kentindeki bir müzede sergilenecek olan bir parşömende de yer aldı.
Diğer ortamlarda kullanımı
Bu kavram, özellikle Ilirida (Kuzey Makedonya'nın önerilen batı bölgesi) ile birlikte, Makedon ve Sırp siyaset çevrelerindeki milliyetçiler tarafından destek toplamak amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır.
Alanlar
Devlet/bölge/topluluk | Egemenlik | Alan (km2) | Toplam Nüfus | Arnavutlar |
---|---|---|---|---|
Arnavutluk (Albanian proper) | Arnavutluk | 28,748 | 2,821,977 | 2,312,356 (toplam devlet nüfusunun %82'si.) (Katılanların %95'i etnik köeknini beyan etmiştir.) |
Kosovo (Kosova Arnavutları) | Kosovo[a] | 10,908 | 1,739,825 ((2011 nüfus sayımı)) | 1,616,869 (toplam devlet nüfusunun %93'ü.) |
Güneydoğu ve doğu Karadağ (Karadağ'da Arnavut topluluğu) | Karadağ: Ülgün, Tuz, , ve belediyeleri | 1,173–1,400 | 620,029 (2011 nüfus sayımı) | 30,439 (toplam devlet nüfusunun %4.9'u.) |
Batı Kuzey Makedonya (Kuzey Makedonya'da Arnavut topluluğu) | Kuzey Makedonya: Batı ve kuzey-batı alanlar | 2,500–4,500 | N/A | 509,083 (2002 nüfus sayımı) |
Preşova Vadisi () | Sırbistan: Preşova, Buyanofça ve kısmen Medvece belediyeleri | 725–1,249 | 88,966 (2002 nüfus sayımı verisi) | 57,595 (Preşova Vadisi'nin %65'i) |
Epir/Çamlık (Çam Arnavutları) | Yunanistan: Sesprotya ve Preveze (tarihi Epir bölgesinin güneyi) | N/A | N/A | N/A |
Kosovo
Kosova, %88 civarında olduğu tahmin edilen ezici bir çoğunlukla Arnavut çoğunluğa sahiptir. 2011 nüfus sayımı, Arnavut halkının daha yüksek bir yüzdeye sahip olduğunu belirtti, ancak Sırp nüfusun çoğunlukta olduğu kuzey Kosova'nın dışlanması ve güney Kosova'daki Roman ve Sırp nüfusun kısmi boykot etmesi nedeniyle bu rakamlar güvenilir değildir.
Karadağ
Karadağ'daki irredentist iddialar, , Ülgün, Tuz (Malisya), Plav ve Gusinye ve Rožaje (Sancak) dahil olmak üzere sınır bölgelerindedir. 2011 nüfus sayımına göre, bu belediyelerdeki Arnavut oranı şu şekildedir: Ülgün-14.076 (%70), Tuz-2.383 (%50), Plav- (%19), Rožaje-188 (%2). Arnavut cemaatinin küçük, Boşnak cemaatinin çoğunlukta olduğu Sancak bölgesi üzerindeki iddia, II. Dünya Savaşı'ndaki Arnavut devlet sınırlarına ve geç Osmanlı dönemindeki varlığına dayanmaktadır.
Kuzey Makedonya
Kuzey Makedonya'nın batı kısmı, büyük bir etnik Arnavut azınlığın yaşadığı bir bölgedir. Kuzey Makedonya'daki Arnavut nüfusu, 2002 nüfus sayımında 509.083 olan nüfusun %25'ini oluşturuyor. Arnavutların çoğunlukta olduğu veya büyük azınlıkların olduğu şehirler arasında Tetovo (Tetova), Gostivar (Gostivari), Struga (Struga) ve Debar (Diber) bulunmaktadır.
1980'lerde Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti'nde, özellikle Vinica, Kicevo, Kalkandelen ve Gostivar'da Arnavut irredentist örgütler ortaya çıktı. 1992'de Struga'daki Arnavut eylemciler, Makedonya içinde özerklik veya federalleşme niyetiyle Ilirida Cumhuriyeti'nin (Arnavutça: Republika e Iliridës) kurulduğunu da ilan ettiler. Bildirgenin yalnızca sembolik bir anlamı vardı ve özerk bir Ilirida Devleti fikri Kuzey Makedonya'daki etnik Arnavut politikacılar tarafından resmi olarak kabul edilmemektedir.
Preşova Vadisi
Merkez Sırbistan'daki (Kosova hariç) irredentist iddialar, bir Arnavut topluluğunun bulunduğu Preşova (Arnavutça: Preshevë), Buyanofça (Arnavutça: Bujanoc) ve kısmen Medvece (Arnavutça: Medvegjë) belediyeleri dahil olmak üzere güney Preşova Vadisi'ndedir. 2001 yılında, Arnavutların bölgede 70.000 kişi olduğu tahmin edilmektedir. 2002 nüfus sayımına göre, bu belediyelerdeki Arnavut oranı şu şekildeydi: Preşova–31.098 (%89), Buyanofça–23,681 (%55), Medvece–2.816 (%26).
Kosova Savaşı'nın (1998-99) ardından, Arnavut ayrılıkçı Preşova, Medvece ve Buyanovaç Kurtuluş Ordusu (Arnavutça: Ushtria Çlirimtare e Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit, UÇPMB), Preşova Vadisi'ni Kosova'ya bağlamasını amaçlayan Sırp hükûmetine karşı bir isyanla savaştı.
Yunanistan
Yunanistan'daki irredentist iddia, tarihi Yanya Vilayeti'nin Çamlık, Epir'in bir bölümünü içerir.
Arnavutlar tarafından Çamëria olarak adlandırılan kuzeybatı Yunanistan'daki Sesprotya kıyı bölgesi bazen Büyük Arnavutluk'a dahil edilir. Yunan devleti tarafından yapılan 1928 nüfus sayımına göre, Sesprotya vilayetinde yaklaşık 20.000 Müslüman Çam Arnavutu vardır. 1941–1944 döneminde büyük bir kısmının Nazilerle işbirliği yapması ve bir dizi suç işlemesi nedeniyle II. Dünya Savaşı'nın sonunda Arnavutluk'a sığınmak zorunda kaldılar. Savaş sonrası ilk nüfus sayımında (1951), bölgede sadece 123 Müslüman Çam Arnavutu kalmıştı. Sürgün edilen Müslüman Çam Arnavutlarının torunlarının (Arnavutluk'ta şu anda 170.000'e kadar yaşadıklarını iddia ediyorlar) birçoğu, II. Dünya Savaşı öncesi Güney Epirus'ta şu anda Yunanistan'ın el koyduğu mülkler için tazminat talep etmek için yasal yollar aramaya çalışmaktadır. Yunanistan için böyle bir sorun "mevcut değildir".
Uluslararası Kriz Grubu araştırması
Uluslararası Kriz Grubu (UKG), Pan-Arnavutluk konusunu araştırdı ve Şubat 2004'te "Pan-Arnavutluk: Balkan İstikrarına Ne Kadar Büyük Bir Tehdit?" başlıklı bir rapor yayınladı. Uluslararası Kriz Grubu raporda, Arnavut ve Yunan hükûmetlerine, 1945'te Yunanistan'dan göç ettirilen Çam Arnavutları sorununa aşırı milliyetçiler tarafından kaçırılmadan ve sömürülmeden önce, uzun süredir devam eden sorunu çözmeye çalışmalarını tavsiye etti. Çam Arnavutlarının meşru şikayetleri, diğer ulusal davaları ilerletme mücadelesi içinnde kayboluyor. Ayrıca, UKG bulguları, Arnavutluk'un Kosova ile kültürel ve ekonomik bağları geliştirmek ve ayrı bir devleti sürdürmekle daha fazla ilgilendiğini gösteriyor.
Ayrıca bakınız
Notlar
a. | ^Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin (97'si tarafından) bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti. |
Kaynakça
- Özel
- ^ Dennison I. Rusinow (1978). The Yugoslav Experiment 1948–1974. Los Angeles, California: University of California Press. s. 245. ISBN . 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ Likmeta, Besar (17 Kasım 2010). "Poll Reveals Support for 'Greater Albania'". Balkan Insight. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
Gallup tarafından Avrupa Balkanlar Fonu ile işbirliği içinde yürütülen anket, Arnavutluk'ta yanıt verenlerin yüzde 62'sinin, Kosova'da yüzde 81'inin ve Makedonya'da yanıt verenlerin yüzde 51,9'unun Büyük Arnavutluk'un oluşumunu desteklediğini gösterdi..
- ^ a b Merdjanova 2013, s. 147: "1878 Berlin Kongresi, Prizren İttifakı'nın Kosova, İşkodra, Manastır ve Yanya bölgelerini Osmanlı İmparatorluğu içinde tek bir siyasi-idari birim haline getirme talebini reddetti...."
- ^ a b Kola 2003, s. 15.
- ^ a b Seton-Watson 1917, s. 189: "Arnavut propagandası çok hızlı bir şekilde yayıldı ve 1910'da Arnavutların yaşadığı dört vilayetin bir tür özerk 'Büyük Arnavutluk' olarak birleştirilmesini talep etme aşamasına geldiler."
- ^ a b c Austin 2004, s. 237: "[Prizren İttifakı] ayrıca, oldukça büyük bir Arnavut nüfusu olan Yanya, İşkodra, Kosova ve Manastır'a sahip dört vilayet için Osmanlı devleti içinde bir tür idari özerklik çerçevesi oluşturmaya çalıştı."
- ^ a b Vaknin 2000, ss. 102–103: "[Prizren İttifakı], Arnavutluk'un dört bölgesini dört vilayette (Kosova, İşkodra, Manastır, Yanya) tek bir siyasi birimde birleştirmeyi amaçlayan geniş bir gündemi hızla benimsedi."
- ^ Jelavich 1983, ss. 361–365
- ^ a b Zolo 2002, s. 24. "It was under the Italian and German occupation of 1939–1944 that the project of Greater Albania... was conceived."
- ^ Bugajski 2002, s. 675."Ağırlıklı olarak Arnavut topraklarının yaklaşık yarısı ve nüfusun %40'ı yeni ülkenin sınırlarının dışında kaldı"
- ^ a b c Judah 2008, s. 120.
- ^ a b Bogdani & Loughlin 2007, ss. 230.
- ^ "Alternativat e ribashkimit kombëtar të shqiptarëve dhe të Shqipërisë Etnike..!". Gazeta Ditore (Arnavutça). 10 Aralık 2012. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2013.
- ^ a b c d Puto & Maurizio 2015, s. 183."On dokuzuncu yüzyıl Arnavutluğu hiçbir şekilde Osmanlı İmparatorluğu'ndan kopma ve bir ulus devlet yaratma arzusuna dayanan ayrılıkçı bir proje değildi. Özünde Arnavut milliyetçiliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun kademeli olarak parçalanmasına ve Hristiyan ve Balkan ulusal hareketlerinin ağırlıklı olarak Müslüman olan bir nüfusa yönelik tehditlerine bir tepkiydi. Bu anlamda asıl amacı, tüm 'Arnavut' vilayetlerini Osmanlı İmparatorluğu içinde özerk bir eyalette toplamaktı. Aslında, İtalya'dan Balkanlar'a kadar çeşitli bölge ve devletlere yayılmış bir nüfusun dilini, tarihini ve kültürünü savunmaya odaklandığı göz önüne alındığında, belirli bir yönetim biçimiyle değil, mevcut devletler içindeki hakların korunmasıyla ilişkilendirildi. Bunun nedeni, kültürel olarak, ilk Arnavut milliyetçilerinin, farklı diller, kültürler ve hatta zaman zaman devletler arasında dengede olmalarına rağmen, evlerinde oldukları bir dünyaya ait olmalarıydı."
- ^ a b Shaw & Shaw 1977, s. 288.
- ^ Kostov 2010, s. 40. "Bu bilim adamları, Arnavutların İlirya kökenli olduğu fikrini inşa edebilmek için henüz pek çok birincil kaynağa erişime sahip değildi ve Büyük Arnavutluk bir öncelik değildi. Günün amacı, Osmanlı yetkililerini Arnavutların bir millet olduklarına ve İmparatorlukla birlikte bir miktar özerkliği hak ettiklerine ikna etmekti. Aslında, Arnavut tarihçiler ve politikacılar, komşu ülkelerdeki emsallerine kıyasla çok ılımlıydı."
- ^ Goldwyn 2016, s. 276.
- ^ a b Gawrych 2006, ss. 197–200.
- ^ Fischer 2007a, s. 19.
- ^ Vickers 2011, ss. 69–76.
- ^ Tanner 2014, ss. 168–172.
- ^ Despot 2012, s. 137.
- ^ Kronenbitter 2006, s. 85.
- ^ Ker-Lindsay 2009, ss. 8–9.
- ^ Jelavich 1983, ss. 100–103.
- ^ Guy 2007, s. 453.
- ^ Fischer 2007a, s. 21.
- ^ Volkan 2004, s. 237.
- ^ Guy 2007, s. 454. "Benckendorff ise, Slavlar ve Yunanlar arasındaki ortak görüşe uygun olarak, sadece Müslümanların Arnavut olarak kabul edilebileceği (ve hatta Müslümanların zorunlu olarak kabul edilmeyebileceği) uyarınca, merkezi bir Müslüman egemenliğindeki Arnavutluk'u oluşturmak için yalnızca kesilmiş bir kıyı şeridi önerdi."
- ^ Gingeras 2009, s. 31.
- ^ Fischer 1999, ss. 5, 21–25.
- ^ Fischer 1999, ss. 70–71.
- ^ Fischer 1999, ss. 88,260.
- ^ Hall 2010, s. 183.
- ^ a b Judah 2008, s. 47.
- ^ a b Rossos 2013, ss. 185–186.
- ^ Fischer 1999, ss. 115–116, 260.
- ^ Ramet 2006, ss. 141–142.
- ^ Fischer 1999, s. 237.
- ^ a b c Denitch 1996, s. 118.
- ^ Ramet 2006, s. 114.
- ^ Judah 2002, s. 27.
- ^ a b Ramón 2015, s. 262.
- ^ Fontana 2017, s. 92.
- ^ Fischer 1999, s. 260.
- ^ a b Judah 2002, ss. 29–30.
- ^ a b Judah 2002, ss. 30.
- ^ Denitch 1996, s. 118.
- ^ Turnock 2004, ss. 447.
- ^ Batkovski & Rajkocevski 2014, s. 95.
- ^ "see map". transindex.ro. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından .
- ^ State-building in Kosovo. A plural policing perspective. Maklu. 5 Şubat 2015. s. 53. ISBN .
- ^ Liberating Kosovo: Coercive Diplomacy and U. S. Intervention. . 2012. s. 69. ISBN . 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ Dictionary of Genocide. Greenwood Publishing Group. 2008. s. 249. ISBN . 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ "Kosovo Liberation Army (KLA)". Encyclopædia Britannica. 14 Eylül 2014. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ Karon, Tony (6 Mart 2001). "Albanian Insurgents Keep NATO Forces Busy". Time. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Liberating Kosovo: Coercive Diplomacy and U. S. Intervention. . 2012. s. 69. ISBN . 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ Allan & Zelizer 2004, s. 178.
- ^ UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo – 4. March–June 1999: An Overview 3 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Hrw.org. Retrieved on 14 Mart 2013.
- ^ Perlez, Jane (24 Mart 1999). "Conflict in the Balkans: The Overview; Nato Authorizes Bomb Strikes; Primakov, In Air, Skips U.S. Visit". The New York Times. Erişim tarihi: 4 Nisan 2010.
- ^ "Kosovo war chronology". Human Rights Watch. 28 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından .
- ^ "The Balkan wars: Reshaping the map of south-eastern Europe". The Economist. 9 Kasım 2012. 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2013.
- ^ "Kosovo one year on". BBC. 16 Mart 2000. 20 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2010.
- ^ Huggler, Justin (12 Mart 2001). "KLA veterans linked to latest bout of violence in Macedonia". The Independent. Londra. Erişim tarihi: 4 Nisan 2010.[]
- ^ a b c d e Stojarova 2010, s. 49.
- ^ a b Banks, Muller & Overstreet 2010, s. 22.
- ^ Schmid 2011, s. 401.
- ^ Koktsidis & Dam 2008, s. 180.
- ^ Vickers 2002, ss. 12–13.
- ^ Stojarová 2016, s. 96.
- ^ a b c Austin 2004, s. 246.
- ^ Endresen 2016, s. 208.
- ^ Schwartz 2014, ss. 111–112.
- ^ Venner 2016, s. 75.
- ^ Merdjanova 2013, s. 49.
- ^ "Dua Lipa sparks controversy with 'Greater Albania' map tweet". BBC. 20 Temmuz 2020. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ Maričić, Slobodan (19 Temmuz 2020). "Dua Lipa, Kosovo i Srbija: O Eplu, granicama i tome ko je prvi došao". BBC (Sırpça). 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ a b Milton, Josh (20 Temmuz 2020). "Absolutely nobody had 'Dua Lipa comes out as an Albanian nationalist' on their 2020 bingo cards, so everyone is confused". . 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ Savitsky, Shane (20 Temmuz 2020). "Dua Lipa courts controversy with tweet backing Albanian nationalism". . 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ Crowcroft, Orlando (16 Şubat 2021). "I would vote to unify Albania and Kosovo, says election winner Kurti". euronews (İngilizce). 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
- ^ Gallup Balkan Monitor 27 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2010
- ^ Balkan Insight Poll Reveals Support for 'Greater Albania' , 17 Kasım 2010 [1] 24 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (PDF). United Nations Development Programme. October–December 2006. s. 16. 4 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Jelavich 1983, ss. 361.
- ^ "Albright warns Albania against expansion". BBC News. 19 Şubat 2000. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından .
- ^ "Lëvizja Vetëvendosje" (PDF). Lëvizja Vetëvendosje. 18 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2013.
- ^ . 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2013.
- ^ Albania celebrates 100 years of independence, yet angers half its neighbors Associated Press, 28 Kasım 2012.[2][]
- ^ . RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ . INSTAT (Albanian Institute of Statistics). 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011. godine" [Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011] (PDF) (Basın açıklaması) (Sırp-Hırvatça). Statistical office, Montenegro. 12 Temmuz 2011. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Mart 2021.
- ^ a b CIA. . 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2010.
- ^ Branko Petranović (2002). The Yugoslav Experience of Serbian National Integration. East European Monographs. ISBN . 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
... Arnavutluk ile birleşmek ve Kosova ve Metohija Arnavutlarını, Batı Makedonya ve Karadağ'ın sınır bölgelerini Plav, Gusinye ve Rožaje'den Tuz üzerinden, Karadağ'ın başkenti yakınlarındaki İşkodra Gölü'nün (Krajina) hinterlandından Ülgün'e kadar toplayacak olan Yugoslavya dışında ikinci Arnavut devletini oluşturmak.
- ^ Kenneth Morrison (11 Ocak 2018). Nationalism, Identity and Statehood in Post-Yugoslav Montenegro. Bloomsbury Publishing. s. 36. ISBN . 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ Macedonian Census (2002), Book 5 – Total population according to the Ethnic Affiliation, Mother Tongue and Religion 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The State Statistical Office, Skopje, 2002, p. 62.
- ^ . www.cia.gov. 9 Kasım 2021. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Unrepresented Nations & Peoples Organization, Yearbook 1995 Page 41 By Mary Kate Simmons
- ^ Sabrina P. Ramet (1995). Social Currents in Eastern Europe: The Sources and Consequences of the Great Transformation. Duke University Press. s. 203. ISBN .
- ^ Ramet 1997, s. 80.
- ^ Bugajski 1994, ss. 116.
- ^ "Macedonia: Authorities Allege Existence of New Albanian Rebel Group". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ Partos, Gabriel (2 Şubat 2001). "Presevo valley tension". BBC. 23 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2015.
Başlangıçta, gerillaların kamuoyunca kabul edilen hedefi, 70.000 kişilik yerel etnik Arnavut nüfusunu Sırp güvenlik güçlerinin baskıcı eylemlerinden korumaktı.
- ^ Rafael Reuveny; William R. Thompson (5 Kasım 2010). Coping with Terrorism: Origins, Escalation, Counterstrategies, and Responses. SUNY Press. s. 185. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- ^ Meyer 2008, s. 702.
- ^ "The Cham Issue – Where to Now?" (PDF). 26 Haziran 2008 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2008.
Despite the Cham-induced controversy, during a visit to Albania in mid-Ekim 2004, Yunanistan Cumhurbaşkanı Konstandinos Stefanopulos düzenlediği basın toplantısında, Çam sorununun Yunanistan için mevcut olmadığını ve hem Çam halkı hem de Arnavutluk'taki Yunan azınlığın sunduğu mülklerin restorasyonu iddialarının, kapatıldığını düşündüğü geçmiş bir tarihsel döneme ait olduğunu belirtti. "Çamlık sorununa bir çözüm bulmanın gerekli olup olmadığını bilmiyorum, bence çözülmesi gerekmiyor" dedi. "Her iki taraftan da iddialar var, ancak bu konulara dönmemeliyiz. Çamlık mülkleri sorunu yok" dedi. Her iki taraftan da iddialardan bahsederken, Stefanopulos (aynı zamanda) Güney Arnavutluk'un önemli bir bölümünü kapsayan Kuzey Epirus üzerindeki Yunan iddialarına atıfta bulunuyordu.
- ^ "The Cham Issue – Where to Now?" (PDF). 26 Haziran 2008 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2008.
Çam Arnavut göstericileri Yunanistan'ı savunma moduna sokmak için yeterliydi. Ülke, Pan-Arnavutluk'un kuzeybatı Yunanistan'a doğru genişlemesi korkusunu akla getiren bir dizi askeri ve diplomatik girişimde bulundu. Sırp ve Makedon basınında çıkan haberlerde, yeni Pan-Arnavut örgütlerinin operasyonlarını kuzeybatı Yunanistan'a genişletmeyi ve bu arada Çamlık'ı "tüm Arnavut topraklarının" birleştirilmesi planlarına dahil etmeyi planladıkları iddia ediliyordu. Uluslararası gözlemciler, Kosovalı politikacıların Çamlık sorunu hakkında spekülasyon yapmaya başlamasından endişe duyuyorlardı. Raporda, "pan-Arnavutluk kavramlarının, basitçe daha büyük bir Arnavutluk veya daha büyük bir Kosova elde etmeye kararlı etnik Arnavutların olağan geniş fırça karakterizasyonlarından çok daha katmanlı ve karmaşık olduğu" gözlemlendi. Ayrıca, rapor Arnavutlar arasında, "Daha büyük bir Arnavutluk ya da herhangi bir sınır değişikliği davasındaki şiddet, ne politik olarak popüler ne de ahlaki olarak haklı" olduğunu belirtmektedir.
- ^ . 9 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Genel
- Allan, Stuart; Zelizer, Barbie (2004). Reporting war: Journalism in wartime. New York: Routledge. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Austin, Robert C. (2004). "Greater Albania: The Albanian state and the question of Kosovo". Lampe, John; Mazower, Mark (Ed.). Ideologies and national identities: The case of twentieth-century Southeastern Europe. Budapeşte: Central European University Press. ss. 235-253. ISBN .
- Banks, A.; Muller, Thomas C.; Overstreet, William R. (2010). Political Handbook of the World. Washington D.C.: CQ Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Batkovski, Tome; Rajkocevski, Rade (2014). "Psychological Profile and Types of Leaders of Terrorist Structures - Generic Views and Experiences from the Activities of Illegal Groups and Organizations in the Republic of Macedonia". Milosevic, Marko; Rekawek, Kacper (Ed.). Perseverance of Terrorism: Focus on Leaders. Amsterdam: IOS Press. ss. 84-102. ISBN .
- Bogdani, Mirela; Loughlin, John (2007). Albania and the European Union: the tumultuous journey towards integration and accession. Londra: IB Tauris. ISBN . 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Bugajski, Janusz (1994). Ethnic politics in Eastern Europe: A guide to nationality policies, organizations, and parties. Armonk: ME Sharpe. s. 116. ISBN .
- Bugajski, Janusz (2002). Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. Armonk: M.E. Sharpe. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Denitch, Bogdan Denis (1996). Ethnic nationalism: The tragic death of Yugoslavia. Minneapolis: University of Minnesota Press. s. 117. ISBN .
- Despot, Igor (2012). The Balkan Wars in the Eyes of the Warring Parties: Perceptions and Interpretations. Bloomington: iUniverse. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Endresen, Cecile (2016). "Status Report Albania 100 Years: Symbolic Nation-Building Completed". Kolstø, Pål (Ed.). Strategies of Symbolic Nation-building in South Eastern Europe. Farnham: Routledge. ss. 201-226. ISBN .
- Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at war, 1939–1945. Londra: Hurst & Company. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Fischer, Bernd Jürgen (2007a). "King Zog, Albania's Interwar Dictator". Fischer, Bernd Jürgen (Ed.). Balkan strongmen: dictators and authoritarian rulers of South Eastern Europe. West Lafayette: Purdue University Press. ss. 19-50. ISBN .
- Fontana, Giuditta (2017). Education policy and power-sharing in post-conflict societies: Lebanon, Northern Ireland, and Macedonia. Birmingham: Palgrave MacMillan. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Gawrych, George (2006). The Crescent and the Eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874–1913. Londra: IB Tauris. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Gingeras, Ryan (2009). Sorrowful Shores: Violence, Ethnicity, and the End of the Ottoman Empire 1912-1923. Oxford: Oxford University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Goldwyn, Adam J. (2016). "Modernism, Nationalism, Albanianism: Geographic Poetry and Poetic Geography in the Albanian and Kosovar Independence Movements". Goldwyn, Adam J.; Silverman, Renée M. (Ed.). Mediterranean Modernism: Intercultural Exchange and Aesthetic Development. Springer. ss. 251-282. ISBN .
- Guy, Nicola C. (2007). "Linguistic boundaries and geopolitical interests: the Albanian boundary commissions, 1878–1926". Journal of Historical Geography. 34 (3): 448-470. doi:10.1016/j.jhg.2007.12.002.
- Hall, Richard C. (2010). Consumed by war: European conflict in the 20th century. Lexington: University Press of Kentucky. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Jelavich, Barbara (1983). History of the Balkans: Eighteenth and nineteenth centuries. Cambridge: Cambridge University Press. s. 361. ISBN .
- Judah, Tim (2002). Kosovo: War and revenge. New Haven: Yale University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Judah, Tim (2008). Kosovo: What everyone needs to know. Oxford: Oxford University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Ker-Lindsay, James (2009). Kosovo: the path to contested statehood in the Balkans. Londra: IB Tauris. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Kola, Paulina (2003). The Search for Greater Albania. Londra: C. Hurst & Co. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Kostov, Chris (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto 1900-1996. Oxford: Peter Lang. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Koktsidis, Pavlos Ioannis; Dam, Caspar Ten (2008). "A success story? Analysing Albanian ethno-nationalist extremism in the Balkans" (PDF). East European Quarterly. 42 (2): 161-190. 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Kronenbitter, Günter (2006). "The militarization of Austrian Foreign Policy on the Eve of World War I". Bischof, Günter; Pelinka, Anton; Gehler, Michael (Ed.). Austrian Foreign Policy in Historical Context. New Brunswick: Transaction Publishers. ISBN .
- Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß: Die 1. Gebirgs-division im zweiten Weltkrieg. Berlin: Links Verlag. ISBN . 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Puto, Artan; Maurizio, Isabella (2015). "From Southern Italy to Istanbul: Trajectories of Albanian Nationalism in the Writings of Girolamo de Rada and Shemseddin Sami Frashëri, ca. 1848–1903". Maurizio, Isabella; Zanou, Konstantina (Ed.). Mediterranean Diasporas: Politics and Ideas in the Long 19th Century. Londra: Bloomsbury Publishing. ISBN .
- Merdjanova, Ina (2013). Rediscovering the Umma: Muslims in the Balkans between nationalism and transnationalism. Oxford: Oxford University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Ramet, Sabrina P. (1997). Whose Democracy? Nationalism, Religion, and the Doctrine of Collective rights in post-1989 eastern Europe. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Ramet, Sabrina P. (2006). The three Yugoslavias: State-building and legitimation, 1918–2005. Bloomington: Indiana University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Ramón, Juan Corona (2015). "Kosovo: Estado actual de una balcanización permanente". Weber, Algora; Dolores, María (Ed.). Minorías y fronteras en el mediterráneo ampliado. Un desafío a la seguridad internacional del siglo XXI. Madrid: Dykinson. ss. 259-272. ISBN .
- Rossos, Andrew (2013). Macedonia and the Macedonians: A history. Stanford: Hoover Institution Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Schmid, Alex P. (2011). The Routledge Handbook of Terrorism Research. New York: Routledge. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Schwartz, Stephan (2014). "'Enverists' and 'Titoists' – Communism and Islam in Albania and Kosova, 1941–99: From the Partisan Movement of the Second World War to the Kosova Liberation War". Fowkes, Ben; Gökay, Bülent (Ed.). Muslims and Communists in Post-transition States. New York: Routledge. ss. 86-112. ISBN .
- Seton-Watson, Robert William (1917). The Rise of Nationality in the Balkans. New York: E. P. Dutton and Company. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808-1975. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Stojarova, Vera (2010). "Nationalist parties and the party systems of the Western Balkans". Stojarova, Vera; Emerson, Peter (Ed.). Party politics in the Western Balkans. New York: Routledge. ss. 42-58. ISBN .
- Stojarová, Vera (2016). The far right in the Balkans. Oxford: Oxford University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Tanner, Marcus (2014). Albania's mountain queen: Edith Durham and the Balkans. Londra: I.B.Tauris. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Turnock, David (2004). The economy of East Central Europe, 1815-1989: Stages of transformation in a peripheral region. Londra: Routledge. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Vaknin, Samuel (2000). After the Rain: How the West Lost the East. Skopje: Narcissus Publishing. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Venner, Mary (2016). Donors, Technical Assistance and Public Administration in Kosovo. Oxford: Oxford University Press. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Vickers, Miranda (2002). The Cham Issue - Albanian National & Property Claims in Greece. Swindon: Defence Academy of the United Kingdom. 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Vickers, Miranda (2011). The Albanians: A modern history. Londra: IB Tauris. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Volkan, Vamik (2004). Blind trust: Large groups and their leaders in times of crisis and terror. Charlottesville: Pitchstone Publishing. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
- Zolo, Danilo (2002). Invoking humanity: War, law and global order. Londra: Bloomsbury Publishing. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
Konuyla ilgili yayınlar
- Canak, Jovan M. Greater Albania: concepts and possibile [sic] consequences. Belgrade: Institute of Geopolitical Studies, 1998.
- Jaksic G. and Vuckovic V. Spoljna politika srbije za vlade. Kneza Mihaila, Belgrade, 1963.
- Dimitrios Triantaphyllou. The Albanian Factor. ELIAMEP, Athens, 2000.
- Mandelbaum, Michael (1998). The new European diasporas: national minorities and conflict in Eastern Europe. Council on Foreign Relations Press, New York. ISBN . 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2022.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Büyük Arnavutluk ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- High Albania by M. Edith Durham 27 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Albania and Kosovo | What happened to Greater Albania? 24 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Economist, 18 January 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Arnavutluk irredentist ve milliyetci bir kavramdir Arnavutlarin kendi ulusal vatanlari olduklarinin dusundukleri topraklari birlestirmeyi amaclar Arnavut nufusunun bu bolgelerdeki gunumuzdeki veya tarihsel varligina iliskin iddialara dayanmaktadir Mevcut Arnavutluk a ek olarak terim komsu ulkelerdeki bolgelere iliskin iddialari icermektedir alanlar arasinda Kosova a Sirbistan in Presova Vadisi guney Karadag daki bolgeler kuzeybati Yunanistan Yunanistan in bolgesel birimleri olan Sesprotya ve Preveze Arnavutlar tarafindan Camlik bolgesi olarak adlandirilan ve Osmanli Imparatorlugu doneminde Yanya Vilayeti nin bir parcasi olan diger bolgeler ve Kuzey Makedonya nin bir bati kismi yer alir Buyuk Arnavutluk 1912 Arnavut Isyani sonrasi kararlastirildigi gibi Prizren Ittifaki nin 4 Arnavut vilayetini iceren onerisidir Arnavutlarin yasadigi topraklari ve cogunlukla Makedonya ve Epirus bolgeleri Osmanli Imparatorlugu icinde tek bir ozerk Vilayet i Arnavud birlestirmeyi amaclayan ve bunu de jure Eylul 1912 de basarmis olan 19 yuzyildan kalma bir orgut olan Prizren Ittifaki tarafindan daha da buyuk bir alanin Arnavut yonetimi altinda tek bir toprakta birlestirilmesi teorik olarak tasarlanmisti 1913 sinirlari icinde Arnavutluk tan daha buyuk oldugu gibi Buyuk Arnavutluk kavrami Italyan ve II Dunya Savasi sirasinda Balkanlar in Nazi Alman isgali sirasinda yerlestirilmistir Birlesme fikrinin kokleri agirlikli olarak Arnavut topraklarinin kabaca 50 sinin ve nufusun 40 inin yeni ulkenin sinirlarinin disinda birakildigi 1913 Londra Antlasmasi olaylarinda yatmaktadir TerminolojiBuyuk Arnavutluk cogunlukla Batili bilim adamlari ve siyasetcileri tarafindan kullanilir Arnavut milliyetcileri Buyuk Arnavutluk ifadesinden hoslanmaz ve Etnik Arnavutluk terimini kullanmayi tercih ederler Etnik Arnavutluk Arnavutca Shqiperia Etnike Arnavut olmayanlarin da yasadigi bu topraklara ragmen etnik Arnavutlarin geleneksel vatani olarak iddia edilen bolgeleri belirtmek icin oncelikle Arnavut milliyetcileri tarafindan kullanilan bir terimdir Bu terimi kullananlar dort Osmanli vilayetinden daha kucuk bir alani ifade ederler ancak hala Arnavutluk Kosova bati Kuzey Makedonya Guney Sirbistan in Arnavut nufuslu bolgeleri ve Kuzey Yunanistan in tarihi bir yerli Arnavut nufusu olan Camlik bolgesini kapsar Arnavut milliyetcileri bu bolgelerde cok sayida Arnavut olmayanin da bulundugunu gormezden gelirler Arnavutlar tarafindan kullanilan bir baska terim de Arnavut ulusal yeniden birlesmesi Arnavutca Ribashkimi kombetar shqiptar dir TarihiOsmanli Imparatorlugu yonetimi 20 yuzyilin baslarindaki Balkan Savaslari ndan once Arnavutlar Osmanli Imparatorlugu nun tebaasiydi Arnavut bagimsizlik hareketi 1878 de amaci etnik Arnavutlar icin Osmanli Imparatorlugu cercevesinde kulturel ve siyasi ozerklik olan Prizren Ittifaki Kosova merkezli bir konsey ile ortaya cikti Ancak Osmanlilar Ittifakin taleplerini kabul etmeye hazir degildi Birligin kulturel hedeflerine Osmanli muhalefeti sonunda onun bir Arnavut ulusal hareketine donusmesine yardimci oldu Genel olarak Arnavut milliyetciligi Osmanli Imparatorlugu nun kademeli olarak parcalanmasina bir tepki ve cogunlukla Musluman olan Arnavut nufusa tehdit olusturan Balkan ve Hristiyan ulusal hareketlerine bir tepkiydi Arnavut nufusu olan vilayetlerin Osmanli devleti icindeki daha buyuk bir uniter Arnavut ozerk eyaletine dahil edilmesi icin caba gosterilirken Buyuk Arnavutluk bir oncelik olarak gorulmedi Arnavut milliyetcileri bagimsiz bir Buyuk Arnavutluk tasavvur etseler de gec Osmanli doneminde Arnavut milliyetciligi bir Arnavut ulus devleti yaratmayi amaclayan ayrilikcilikla dolu degildi Arnavut milliyetcileri temel olarak belirli bir yonetim bicimine bagli olmaksizin mevcut ulkelerde sosyokulturel tarihi ve dilsel haklari savunmaya odaklandilar Balkan Savaslari ve Arnavut bagimsizligi 1912 1913 Balkan savaslari sirasinda askeri yenilgi yoluyla Osmanli yonetiminin cokmesinin yakinligi Ismail Kemal tarafindan temsil edilen Arnavutlari Avlonya da Osmanli Imparatorlugu ndan bagimsizlik ilan etmeye 28 Kasim 1912 itti Bagimsizligin ana motivasyonu Balkan Arnavutlarinin yasadigi topraklarin Yunanistan ve Sirbistan tarafindan ilhak edilmesini onlemekti Italya ve Avusturya Macaristan Arnavut kiyilarina sahip Sirbistan in Adriyatik Denizi nde rakip bir guc olacagi ve muttefiki Rusya nin etkisine acik olacagi endiseleri nedeniyle Arnavut bagimsizligini destekledi Jeopolitik cikarlarin yani sira bazi Buyuk gucler Avrupa daki tek Musluman egemen devlet olacagi endiseleri nedeniyle Osmanli Balkan Arnavutlarinin yasadigi topraklari Arnavutluk a dahil etmeye isteksizdi Rus Fransiz teklifleri agirlikli olarak Musluman bir nufusa sahip merkezi Arnavutluk a dayanan ve yalnizca Muslumanlarin yalnizca Arnavut olabilecegini dusunen Sirbistan ve Yunanistan tarafindan da desteklenen kucultulmus bir Arnavutluk icindi Daha fazla Arnavut Sirp ve Yunan devletlerinin bir parcasi haline geldikce milliyetci bakis acilarina sahip Arnavut bilim adamlari bagimsizlik ilanini Arnavut milliyetci hareketi icin kismi bir zafer olarak yorumladilar II Dunya Savasi 7 Nisan 1939 da iki savas arasi donemde uzun sureli ilgi ve kapsamli etki alaninin ardindan Benito Mussolini baskanligindaki Italya Arnavutluk u isgal etti Kont Galeazzo Ciano gibi Italyan fasist rejim uyeleri Arnavutlar arasinda Italyan destegini kazanacagi gorusuyle Arnavut irredantizmini surdururken ayni zamanda bu siyaset Balkanlarin fethinde Italyan savas amaclariyla da ortusuyordu Italya nin Kosova yi Arnavutluk a ilhaki her iki bolgedeki Arnavutlar tarafindan sevilen bir eylem olarak kabul edildi Kuzey Makedonya nin bati kismi da Italya tarafindan Arnavutluk Italyan Protektorasi na baglandi Yeni edinilen topraklarda Arnavut olmayanlar fasizmin yaninda milliyetciligi de iceren bir mufredati ogreten ve adlari ve soyadlari icin Arnavut bicimlerini benimsemeleri icin yapilan Arnavut okullarina gitmek zorunda kaldilar Toprak sahibi seckinlerin uyeleri komunizme karsi olan liberal milliyetciler Arnavutluk ta toplumun diger kesimleriyle birlikte orgutunu ve Italyanlar altinda isbirlikci hukumeti kurmaya geldiler ve bu hukumet milliyetciler olarak Buyuk Arnavutluk u korumaya calistilar Arnavutluk Italyan Protektorasi Italya tarafindan Agustos 1941 de kuruldu Pek cok Kosovali Arnavut basta el konulan Arnavut mallari uzerine yerlesen 1919 sonrasi Sirp ve Karadagli somurgeciler olmak uzere Sirp toplulugunu kovmakla mesgulduler Arnavutlar Sirp ve Yugoslav yonetimini yabanci olarak gorduler ve Ramet e gore Sirp makamlari altinda yasadiklari sovenizm yolsuzluk idari hegemonyacilik ve somuruden daha iyi bir sey olacagini hissettiler Arnavutlar kendilerine Buyuk Arnavutluk sozu vermis olan Mihver isgalcileriyle genis capta isbirligi yaptilar Yugoslav yonetiminin cokusu Arnavutlar tarafindan ustlenilen intikam eylemleriyle sonuclandi bazilari Sirp yerlesimlerini yakan ve Sirplari olduren yerel milislerine katilirken iki savas arasi Sirp ve Karadagli yerlesimciler Sirbistan daki Askeri Komutanlik Bolgesine kovuldu Bu eylemlerin amaci homojen bir Buyuk Arnavut devleti yaratmakti Kosova daki Italyan makamlari Arnavut dilinin okullarda universite egitiminde ve idaresinde kullanilmasina izin verdi Arnavutlar arasinda Kosova ve Arnavutlarinin genislemis bir devlete eklenmesini memnuniyetle karsilayan ayni milliyetci duygular Arnavutluk ta yabanci isgal giderek reddedilirken Italyanlarin aleyhine de calisti Kosovali Arnavutlarin direnise katilmasi icin bir girisim kuzey Arnavutluk Bujan da 1943 1944 Balli Kombetar uyeleri ile Arnavut komunistler arasinda ortak mucadele ve yeni genisletilen sinirlarin korunmasini kabul eden bir toplanti yapildi Anlasmaya Yugoslav partizanlari karsi cikti ve daha sonra iptal edildi ve bu da sinirli sayida Kosovali Arnavutun katilmasina izin verilmesine neden oldu gibi bazi Balli Kombetar uyeleri Kosova nin Arnavutluk un bir parcasi olacagi gorusuyle partizan oldular Savasin sona ermesiyle bu Kosovali Arnavutlardan bazilari Yugoslav yonetiminin geri donusuyle ihanete ugradiklarini hissettiler ve Kosova daki Arnavut milliyetcileri birkac yil boyunca hem partizanlara hem de daha sonra yeni Yugoslav ordusuna direndiler Arnavut milliyetcileri Yugoslavya ya dahil edilmelerini bir isgal olarak gorduler Arnavut Fasist Partisi 1939 da Arnavutluk Italyan Protektorasi nun iktidar partisi oldu ve basbakan Sevket Verlaci Arnavutluk ve Italya nin olasi idari birligini onayladi cunku Kosova Camlik ve diger Arnavut irredentizmi birligini Buyuk Arnavutluk icin elde etmek icin Italyan destegini istiyordu Nitekim bu birlesme 1941 baharindan itibaren Yugoslavya ve Yunanistan in Mihver isgali sonrasinda gerceklesti Arnavut fasistleri Mayis 1941 de Arnavut nufuslu bolgelerin neredeyse tamaminin Arnavutluk ta birlestigini iddia ettiler Mayis 1941 ile Eylul 1943 arasinda Benito Mussolini etnik Arnavutlarin yasadigi neredeyse tum topraklari bir Arnavut is birlikci hukumetinin yetkisi altina yerlestirdi Bu Kosova bolgesinin bazi kisimlarini Vardar Makedonya nin bazi kisimlarini ve Karadag in bazi kucuk sinir bolgelerini iceriyordu Bati Yunan Epirus unda Arnavutlar tarafindan Camlik olarak adlandirilir bir Arnavut yuksek komiser olan Cemil Dino Italyanlar tarafindan atandi ancak bolge Atina daki Italyan askeri komutanliginin kontrolu altinda kaldi ve bu nedenle teknik olarak Yunanistan in bir bolgesi olarak kaldi Almanlar bolgeyi isgal edip Italyanlarin yerine gectiginde Mussolini tarafindan olusturulan sinirlari korudular ancak II Dunya Savasi ndan sonra Arnavut sinirlari Muttefik Devletler tarafindan savas oncesi durumuna geri donduruldu Yugoslav Savaslari Kosova Kurtulus Ordusu UCK 1990 larda Kosova nin Yugoslavya dan ayrilmasini ve nihayetinde Kosova Arnavutluk ve komsu Kuzey Makedonya nin etnik Arnavut azinligini kapsayan bir Buyuk Arnavutluk yaratilmasini amaclayan etnik Arnavut paramiliter bir orguttu UCK Arnavut diasporasi arasinda buyuk bir manevi ve mali destek buldu UCK Komutani Suleyman Selimi bu konudaki israr etti Fiili Arnavut milleti var Trajedi Avrupa guclerinin Birinci Dunya Savasi ndan sonra bu ulusu birkac Balkan devleti arasinda bolmeye karar vermesidir Simdi ulusu birlestirmek Makedonya Karadag ve Sirbistan in diger bolgelerindekiler de dahil olmak uzere tum Arnavutlari kurtarmak icin savasiyoruz Biz sadece Kosova icin bir kurtulus ordusu degiliz 1998 de UCK nun operasyonlari onemli bir silahli ayaklanmaya donustu ABD Multeciler ve Gocmenler Komitesi nin raporuna gore Kosova Kurtulus Ordusu saldirilari Kosova yi etnik Sirp nufusundan temizlemeye calismayi amacliyor Komite cogu Kosova Sirplari olan Karadag ve Merkez Sirbistan a kacan 55 000 multeci olarak tahmin etmektedir Yugoslav guvenlik guclerine polise devlet memurlarina ve etnik Sirp koylerine karsi yuruttugu kampanya 1998 1999 Kosova Savasi na yol acan buyuk bir Yugoslav askeri baskisini hizlandirdi Slobodan Milosevic liderligindeki Yugoslav guvenlik guclerinin ve Kosova icindeki Sirp paramiliterlerin askeri mudahalesi Kosovali Arnavutlarin gocune ve nihayetinde NATO nun devam eden bir etnik temizlik kampanyasi olarak tanimlanan seyi durdurmak icin askeri olarak mudahale etmesine neden olan bir multeci krizine yol acti Savas Yugoslav guclerinin uluslararasi bir varliga yol acmak icin Kosova dan cekilmeyi kabul etmesiyle Kumanovo Antlasmasi ile sona erdi Kosova Kurtulus Ordusu bundan kisa bir sure sonra dagildi bazi uyeleri Presova Vadisi nde UCPMB icin savasmaya devam ederken Digerleri Makedonya daki silahli etnik catisma sirasinda Ulusal Kurtulus Ordusu UCK ve na AKSh katimislardir 2000ler gunumuz Arnavutluk ve komsu ulkelerdeki Arnavutlar Balkanlarda Arnavutlarin dagilimi 2000 li yillarda Arnavutluk ta Buyuk Arnavutluk u savunan ve savasmaya istekli siyasi partiler ortaya cikti Arnavutlarin Ulusal Kurtulus Cephesi KKCMTSH ve Ulusal Birlik Partisi PUK 2002 yilinda Birlesik Ulusal Arnavut Cephesi ni FBKSh olusturmak uzere birlesti yeni olusum Arnavutluk Ulusal Ordusu AKSh militan grubu icin siyasi orgut olarak hareket etti ve bazi hosnutsuz KLA ve NLA uyelerinden olusuyordu Uluslararasi alanda terorist olarak kabul edilen orgut hem yeraltina indi hem de uyeleri 2000 li yillarda Kosova Sirbistan ve Makedonya da cesitli siddet olaylarina karisti 2000 lerin basinda Camerya Kurtulus Ordusu UCC Yunanistan in kuzeyindeki Epirus bolgesinde faaliyet gostermeyi planlayan bir paramiliter olusumdu Sadece siyaset sahnesinde aktif olan ve milliyetci bir bakis acisina sahip siyasi partiler monarsist Yasallik Hareketi Partisi PLL Ulusal Birlik Partisi PBKSh ve secim barajini gecen ve parlamentoya giren Balli Kombetar dir Bazilari Buyuk Arnavutluk u savunan bu siyasi partiler esas olarak siyaset sahnesinde onemsiz ve kenarlarinda kalmislardir Kosova sorunu genel olarak sinirlarin yeniden cizilmesini ve Buyuk Arnavutluk un kurulmasini savunan partileri secmekle ilgilenmeyen Arnavut secmenler arasinda sinirli bir cekicilige sahiptir 2012 deki yuzuncu yil Arnavut bagimsizlik kutlamalari siyasi seckinler arasinda milliyetci yorumlara yol acti basbakan Sali Berisha nin Arnavut topraklarinin kuzey Yunanistan Preveze ye ile guney Sirbistan Presova ya kadar uzandigini belirttigi yorumu Arnavutluk un komsularini kizdirmistir Kosova da Balkanlar da daha yakin Kosova Arnavutluk iliskileri ve pan Arnavutluk kendi kaderini tayin etmeyi savunan siyasi parti Vetevendosje Kendi Kaderini Tayin Hareketi donusen onde gelen sol kanat milliyetci bir hareket ortaya cikti Daha kucuk bir milliyetci parti olan Balli Kombetar Kosove BKK kendisini Kosova nin bagimsizligini ve pan Arnavut birligini destekleyen orijinal II Dunya Savasi orgutunun varisi olarak gormektedir Buyuk Arnavutluk esas olarak siyasi soylem alaninda kalmaya devam etmektedir ve genel olarak Balkan Arnavutlari AB entegrasyonunu suc zayif yonetim sivil toplum ve farkli Arnavut nufuslarini bir araya getirmenin bir cozumu olarak gormektedir 19 Temmuz 2020 de Arnavut asilli sarkici Dua Lipa asiri Arnavut milliyetciligini destekleyenler ile baglantili bir pankartin goruntusunu paylastiktan sonra tepkiyle karsilasti Ayni pankart 2014 Sirbistan Arnavutluk futbol macinda tartismalara yol acmisti Pankart Buyuk Arnavutluk un irredentist haritasini tasvir ederken otokton basligi Arnavutlarin kokenine iliskin Ilirya teorisine atifta bulunmaktadir Buna karsilik cogu Makedon Yunan Karadagli ve Sirp olan Twitter kullanicilari sarkiciyi etnik milliyetcilikle sucladi Siyaset bilimci Florian Bieber Lipa nin tweet ini bir grubun daha once orada oldugu icin daha fazla haklara sahip oldugunu ve ulkeye gocmenlerin daha az layik gorulmesi gerektigini iddia eden gocmen karsiti bir fikir olarak aptal milliyetcilik olarak nitelendirmistir Subat 2021 de Euronews e verdigi roportajda Kosova basbakani Albin Kurti Arnavutluk ve Kosova yi birlestirmek icin kisisel olarak oy kullanacagini soylemistir KamuoyuGallup Balkan Monitor 2010 raporuna gore Buyuk Arnavutluk fikri Arnavutluk taki 63 Kosova daki 81 ve Makedonya Cumhuriyeti ndeki 53 Arnavutlarin cogunlugu tarafindan desteklenmektedir ancak ayni raporda Arnavutlarin cogu bunun olasi olmadigini dusundugu de kaydedilmistir Birlesmis Milletler Kalkinma Programi UNDP tarafindan Mart 2007 de yayinlanan bir ankette Kosova daki Arnavutlarin sadece 2 5 i Arnavutluk ile birlesmenin Kosova icin en iyi cozum oldugunu dusunmektedir Yuzde doksan altisi Kosova nin mevcut sinirlari icinde bagimsiz olmasini istedigini soylemistir Kavramin siyasi kullanimlariBalkan yarimadasindaki Arnavut sorunu kismen Batili guclerin 19 yuzyilin sonlarinda ve 20 yuzyilin baslarinda aldigi kararlarin sonucudur Ayastefanos Antlasmasi ve 1878 Berlin Antlasmasi Arnavutlarin yasadigi bolgeleri diger devletlere devretti Prizren Ittifaki nin tepkisi bundandir Farkli gruplarin ne dereceye kadar calistiklari ve bu gruplarin daha buyuk bir Arnavutluk elde etmek icin ne gibi cabalar sarf ettikleri tartismalidir Birkac temsili olmayan asirilik yanlisi grubun bu amac icin calistigina dair hicbir kanit yok gibi gorunuyor Arnavutlarin buyuk cogunlugu komsulariyla baris icinde yasamak istemektedir Ancak Kuzey Makedonya Sirbistan ve Yunanistan daki Arnavut etnik topluluklarinin insan haklarina da saygi gosterilmesini istemektedirler Mukemmel bir ornek Karadag ile Kuzey Makedonya daki Arnavut nufusun entegrasyonuna yonelik destek arasindaki dostane iliskidir 2000 yilinda zamanin Amerika Birlesik Devletleri disisleri bakani Madeleine Albright uluslararasi toplumun Buyuk Arnavutluk un yaratilmasina yonelik hicbir cabaya musamaha gostermeyecegini soyledi 2004 te Kosova nin islerine yabanci mudahaleye karsi cikan ve kendi kaderini tayin hakkinin bir parcasi olarak halkin egemenligi icin kampanyalar yuruten Vetevendosje hareketi Kosova da kuruldu Vetevendosje Aralik 2010 da yapilan bir secimde oylarin 12 66 sini aldi ve parti manifestosu Arnavutluk ile birlik konusunda referandum cagrisinda bulunmaktadir 2012 yilinda Arnavutca Aleanca Kuq e Zi Arnavutluk ta bir siyasi parti olarak kuruldu programinin ozu tum Arnavutlarin kendi topraklarinda ulusal olarak birlestirilmesidir 2012 yilinda Arnavutluk Bagimsizligi nin 100 Yil Kutlamalari kapsaminda Basbakan Sali Berisa Yunanistan in Preveze kentinden Sirbistan in Presova kentine ve Makedonya nin baskenti Uskup ten Karadag in baskenti Podgorica ya kadar uzanan Arnavut topraklari olarak soz etmistir bu soylem Arnavutluk un komsularini kizdirmistir Aciklamalar ulkenin 1912 de Osmanli Imparatorlugu ndan bagimsizliginin ilan edildigi Avlonya kentindeki bir muzede sergilenecek olan bir parsomende de yer aldi Diger ortamlarda kullanimi Bu kavram ozellikle Ilirida Kuzey Makedonya nin onerilen bati bolgesi ile birlikte Makedon ve Sirp siyaset cevrelerindeki milliyetciler tarafindan destek toplamak amaciyla siklikla kullanilmaktadir AlanlarDevlet bolge topluluk Egemenlik Alan km2 Toplam Nufus ArnavutlarArnavutluk Albanian proper Arnavutluk 28 748 2 821 977 2 312 356 toplam devlet nufusunun 82 si Katilanlarin 95 i etnik koeknini beyan etmistir Kosovo Kosova Arnavutlari Kosovo a 10 908 1 739 825 2011 nufus sayimi 1 616 869 toplam devlet nufusunun 93 u Guneydogu ve dogu Karadag Karadag da Arnavut toplulugu Karadag Ulgun Tuz ve belediyeleri 1 173 1 400 620 029 2011 nufus sayimi 30 439 toplam devlet nufusunun 4 9 u Bati Kuzey Makedonya Kuzey Makedonya da Arnavut toplulugu Kuzey Makedonya Bati ve kuzey bati alanlar 2 500 4 500 N A 509 083 2002 nufus sayimi Presova Vadisi Sirbistan Presova Buyanofca ve kismen Medvece belediyeleri 725 1 249 88 966 2002 nufus sayimi verisi 57 595 Presova Vadisi nin 65 i Epir Camlik Cam Arnavutlari Yunanistan Sesprotya ve Preveze tarihi Epir bolgesinin guneyi N A N A N AKosovo Kosova 88 civarinda oldugu tahmin edilen ezici bir cogunlukla Arnavut cogunluga sahiptir 2011 nufus sayimi Arnavut halkinin daha yuksek bir yuzdeye sahip oldugunu belirtti ancak Sirp nufusun cogunlukta oldugu kuzey Kosova nin dislanmasi ve guney Kosova daki Roman ve Sirp nufusun kismi boykot etmesi nedeniyle bu rakamlar guvenilir degildir Karadag Karadag daki irredentist iddialar Ulgun Tuz Malisya Plav ve Gusinye ve Rozaje Sancak dahil olmak uzere sinir bolgelerindedir 2011 nufus sayimina gore bu belediyelerdeki Arnavut orani su sekildedir Ulgun 14 076 70 Tuz 2 383 50 Plav 19 Rozaje 188 2 Arnavut cemaatinin kucuk Bosnak cemaatinin cogunlukta oldugu Sancak bolgesi uzerindeki iddia II Dunya Savasi ndaki Arnavut devlet sinirlarina ve gec Osmanli donemindeki varligina dayanmaktadir Kuzey Makedonya Kuzey Makedonya nin bati kismi buyuk bir etnik Arnavut azinligin yasadigi bir bolgedir Kuzey Makedonya daki Arnavut nufusu 2002 nufus sayiminda 509 083 olan nufusun 25 ini olusturuyor Arnavutlarin cogunlukta oldugu veya buyuk azinliklarin oldugu sehirler arasinda Tetovo Tetova Gostivar Gostivari Struga Struga ve Debar Diber bulunmaktadir 1980 lerde Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti nde ozellikle Vinica Kicevo Kalkandelen ve Gostivar da Arnavut irredentist orgutler ortaya cikti 1992 de Struga daki Arnavut eylemciler Makedonya icinde ozerklik veya federallesme niyetiyle Ilirida Cumhuriyeti nin Arnavutca Republika e Ilirides kuruldugunu da ilan ettiler Bildirgenin yalnizca sembolik bir anlami vardi ve ozerk bir Ilirida Devleti fikri Kuzey Makedonya daki etnik Arnavut politikacilar tarafindan resmi olarak kabul edilmemektedir Presova Vadisi Merkez Sirbistan daki Kosova haric irredentist iddialar bir Arnavut toplulugunun bulundugu Presova Arnavutca Presheve Buyanofca Arnavutca Bujanoc ve kismen Medvece Arnavutca Medvegje belediyeleri dahil olmak uzere guney Presova Vadisi ndedir 2001 yilinda Arnavutlarin bolgede 70 000 kisi oldugu tahmin edilmektedir 2002 nufus sayimina gore bu belediyelerdeki Arnavut orani su sekildeydi Presova 31 098 89 Buyanofca 23 681 55 Medvece 2 816 26 Kosova Savasi nin 1998 99 ardindan Arnavut ayrilikci Presova Medvece ve Buyanovac Kurtulus Ordusu Arnavutca Ushtria Clirimtare e Presheves Medvegjes dhe Bujanocit UCPMB Presova Vadisi ni Kosova ya baglamasini amaclayan Sirp hukumetine karsi bir isyanla savasti Yunanistan Yunanistan daki irredentist iddia tarihi Yanya Vilayeti nin Camlik Epir in bir bolumunu icerir Arnavutlar tarafindan Cameria olarak adlandirilan kuzeybati Yunanistan daki Sesprotya kiyi bolgesi bazen Buyuk Arnavutluk a dahil edilir Yunan devleti tarafindan yapilan 1928 nufus sayimina gore Sesprotya vilayetinde yaklasik 20 000 Musluman Cam Arnavutu vardir 1941 1944 doneminde buyuk bir kisminin Nazilerle isbirligi yapmasi ve bir dizi suc islemesi nedeniyle II Dunya Savasi nin sonunda Arnavutluk a siginmak zorunda kaldilar Savas sonrasi ilk nufus sayiminda 1951 bolgede sadece 123 Musluman Cam Arnavutu kalmisti Surgun edilen Musluman Cam Arnavutlarinin torunlarinin Arnavutluk ta su anda 170 000 e kadar yasadiklarini iddia ediyorlar bircogu II Dunya Savasi oncesi Guney Epirus ta su anda Yunanistan in el koydugu mulkler icin tazminat talep etmek icin yasal yollar aramaya calismaktadir Yunanistan icin boyle bir sorun mevcut degildir Uluslararasi Kriz Grubu arastirmasiUluslararasi Kriz Grubu UKG Pan Arnavutluk konusunu arastirdi ve Subat 2004 te Pan Arnavutluk Balkan Istikrarina Ne Kadar Buyuk Bir Tehdit baslikli bir rapor yayinladi Uluslararasi Kriz Grubu raporda Arnavut ve Yunan hukumetlerine 1945 te Yunanistan dan goc ettirilen Cam Arnavutlari sorununa asiri milliyetciler tarafindan kacirilmadan ve somurulmeden once uzun suredir devam eden sorunu cozmeye calismalarini tavsiye etti Cam Arnavutlarinin mesru sikayetleri diger ulusal davalari ilerletme mucadelesi icinnde kayboluyor Ayrica UKG bulgulari Arnavutluk un Kosova ile kulturel ve ekonomik baglari gelistirmek ve ayri bir devleti surdurmekle daha fazla ilgilendigini gosteriyor Ayrica bakinizArnavut milliyetciligi Arnavut milli uyanisi Arnavutluk tarihi Balkanlar tarihi Prizren Ittifaki Arnavutluk ve Kosova nin birlesmesiNotlara Kosova Kosova Cumhuriyeti ile Sirbistan Cumhuriyeti arasindaki toprak anlasmazliginin konusudur Kosova Cumhuriyeti tek tarafli olarak 17 Subat 2008 de bagimsizligini ilan etti ancak Sirbistan Kosova yi kendi egemenliginin bir parcasi olarak kabul etmeye devam ediyor Iki hukumet Bruksel Anlasmasi nin bir parcasi olarak 2013 te iliskileri normallestirmeye basladi Kosova Birlesmis Milletler uyesi 193 devletin 97 si tarafindan bagimsiz bir devlet olarak taninmis durumdadir Toplamda BM uyesi 112 devlet Kosova yi bir noktada tanidi ancak bunlardan 15 i daha sonra tanimalarini geri cekti KaynakcaOzel Dennison I Rusinow 1978 The Yugoslav Experiment 1948 1974 Los Angeles California University of California Press s 245 ISBN 978 0 52003 730 4 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Likmeta Besar 17 Kasim 2010 Poll Reveals Support for Greater Albania Balkan Insight 24 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2013 Gallup tarafindan Avrupa Balkanlar Fonu ile isbirligi icinde yurutulen anket Arnavutluk ta yanit verenlerin yuzde 62 sinin Kosova da yuzde 81 inin ve Makedonya da yanit verenlerin yuzde 51 9 unun Buyuk Arnavutluk un olusumunu destekledigini gosterdi a b Merdjanova 2013 s 147 1878 Berlin Kongresi Prizren Ittifaki nin Kosova Iskodra Manastir ve Yanya bolgelerini Osmanli Imparatorlugu icinde tek bir siyasi idari birim haline getirme talebini reddetti a b Kola 2003 s 15 a b Seton Watson 1917 s 189 Arnavut propagandasi cok hizli bir sekilde yayildi ve 1910 da Arnavutlarin yasadigi dort vilayetin bir tur ozerk Buyuk Arnavutluk olarak birlestirilmesini talep etme asamasina geldiler a b c Austin 2004 s 237 Prizren Ittifaki ayrica oldukca buyuk bir Arnavut nufusu olan Yanya Iskodra Kosova ve Manastir a sahip dort vilayet icin Osmanli devleti icinde bir tur idari ozerklik cercevesi olusturmaya calisti a b Vaknin 2000 ss 102 103 Prizren Ittifaki Arnavutluk un dort bolgesini dort vilayette Kosova Iskodra Manastir Yanya tek bir siyasi birimde birlestirmeyi amaclayan genis bir gundemi hizla benimsedi Jelavich 1983 ss 361 365 a b Zolo 2002 s 24 It was under the Italian and German occupation of 1939 1944 that the project of Greater Albania was conceived Bugajski 2002 s 675 Agirlikli olarak Arnavut topraklarinin yaklasik yarisi ve nufusun 40 i yeni ulkenin sinirlarinin disinda kaldi a b c Judah 2008 s 120 a b Bogdani amp Loughlin 2007 ss 230 Alternativat e ribashkimit kombetar te shqiptareve dhe te Shqiperise Etnike Gazeta Ditore Arnavutca 10 Aralik 2012 24 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2013 a b c d Puto amp Maurizio 2015 s 183 On dokuzuncu yuzyil Arnavutlugu hicbir sekilde Osmanli Imparatorlugu ndan kopma ve bir ulus devlet yaratma arzusuna dayanan ayrilikci bir proje degildi Ozunde Arnavut milliyetciligi Osmanli Imparatorlugu nun kademeli olarak parcalanmasina ve Hristiyan ve Balkan ulusal hareketlerinin agirlikli olarak Musluman olan bir nufusa yonelik tehditlerine bir tepkiydi Bu anlamda asil amaci tum Arnavut vilayetlerini Osmanli Imparatorlugu icinde ozerk bir eyalette toplamakti Aslinda Italya dan Balkanlar a kadar cesitli bolge ve devletlere yayilmis bir nufusun dilini tarihini ve kulturunu savunmaya odaklandigi goz onune alindiginda belirli bir yonetim bicimiyle degil mevcut devletler icindeki haklarin korunmasiyla iliskilendirildi Bunun nedeni kulturel olarak ilk Arnavut milliyetcilerinin farkli diller kulturler ve hatta zaman zaman devletler arasinda dengede olmalarina ragmen evlerinde olduklari bir dunyaya ait olmalariydi a b Shaw amp Shaw 1977 s 288 Kostov 2010 s 40 Bu bilim adamlari Arnavutlarin Ilirya kokenli oldugu fikrini insa edebilmek icin henuz pek cok birincil kaynaga erisime sahip degildi ve Buyuk Arnavutluk bir oncelik degildi Gunun amaci Osmanli yetkililerini Arnavutlarin bir millet olduklarina ve Imparatorlukla birlikte bir miktar ozerkligi hak ettiklerine ikna etmekti Aslinda Arnavut tarihciler ve politikacilar komsu ulkelerdeki emsallerine kiyasla cok ilimliydi Goldwyn 2016 s 276 a b Gawrych 2006 ss 197 200 Fischer 2007a s 19 Vickers 2011 ss 69 76 Tanner 2014 ss 168 172 Despot 2012 s 137 Kronenbitter 2006 s 85 Ker Lindsay 2009 ss 8 9 Jelavich 1983 ss 100 103 Guy 2007 s 453 Fischer 2007a s 21 Volkan 2004 s 237 Guy 2007 s 454 Benckendorff ise Slavlar ve Yunanlar arasindaki ortak goruse uygun olarak sadece Muslumanlarin Arnavut olarak kabul edilebilecegi ve hatta Muslumanlarin zorunlu olarak kabul edilmeyebilecegi uyarinca merkezi bir Musluman egemenligindeki Arnavutluk u olusturmak icin yalnizca kesilmis bir kiyi seridi onerdi Gingeras 2009 s 31 Fischer 1999 ss 5 21 25 Fischer 1999 ss 70 71 Fischer 1999 ss 88 260 Hall 2010 s 183 a b Judah 2008 s 47 a b Rossos 2013 ss 185 186 Fischer 1999 ss 115 116 260 Ramet 2006 ss 141 142 Fischer 1999 s 237 a b c Denitch 1996 s 118 Ramet 2006 s 114 Judah 2002 s 27 a b Ramon 2015 s 262 Fontana 2017 s 92 Fischer 1999 s 260 a b Judah 2002 ss 29 30 a b Judah 2002 ss 30 Denitch 1996 s 118 Turnock 2004 ss 447 Batkovski amp Rajkocevski 2014 s 95 see map transindex ro 26 Subat 2009 tarihinde kaynagindan State building in Kosovo A plural policing perspective Maklu 5 Subat 2015 s 53 ISBN 9789046607497 Liberating Kosovo Coercive Diplomacy and U S Intervention 2012 s 69 ISBN 9780262305129 18 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Dictionary of Genocide Greenwood Publishing Group 2008 s 249 ISBN 9780313346415 18 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Kosovo Liberation Army KLA Encyclopaedia Britannica 14 Eylul 2014 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Karon Tony 6 Mart 2001 Albanian Insurgents Keep NATO Forces Busy Time 26 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Liberating Kosovo Coercive Diplomacy and U S Intervention 2012 s 69 ISBN 9780262305129 18 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Allan amp Zelizer 2004 s 178 UNDER ORDERS War Crimes in Kosovo 4 March June 1999 An Overview 3 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hrw org Retrieved on 14 Mart 2013 Perlez Jane 24 Mart 1999 Conflict in the Balkans The Overview Nato Authorizes Bomb Strikes Primakov In Air Skips U S Visit The New York Times Erisim tarihi 4 Nisan 2010 Kosovo war chronology Human Rights Watch 28 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan The Balkan wars Reshaping the map of south eastern Europe The Economist 9 Kasim 2012 4 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2013 Kosovo one year on BBC 16 Mart 2000 20 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2010 Huggler Justin 12 Mart 2001 KLA veterans linked to latest bout of violence in Macedonia The Independent Londra Erisim tarihi 4 Nisan 2010 olu kirik baglanti a b c d e Stojarova 2010 s 49 a b Banks Muller amp Overstreet 2010 s 22 Schmid 2011 s 401 Koktsidis amp Dam 2008 s 180 Vickers 2002 ss 12 13 Stojarova 2016 s 96 a b c Austin 2004 s 246 Endresen 2016 s 208 Schwartz 2014 ss 111 112 Venner 2016 s 75 Merdjanova 2013 s 49 Dua Lipa sparks controversy with Greater Albania map tweet BBC 20 Temmuz 2020 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 Maricic Slobodan 19 Temmuz 2020 Dua Lipa Kosovo i Srbija O Eplu granicama i tome ko je prvi dosao BBC Sirpca 2 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 a b Milton Josh 20 Temmuz 2020 Absolutely nobody had Dua Lipa comes out as an Albanian nationalist on their 2020 bingo cards so everyone is confused 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 Savitsky Shane 20 Temmuz 2020 Dua Lipa courts controversy with tweet backing Albanian nationalism 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 Crowcroft Orlando 16 Subat 2021 I would vote to unify Albania and Kosovo says election winner Kurti euronews Ingilizce 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2021 Gallup Balkan Monitor 27 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2010 Balkan Insight Poll Reveals Support for Greater Albania 17 Kasim 2010 1 24 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF United Nations Development Programme October December 2006 s 16 4 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Jelavich 1983 ss 361 Albright warns Albania against expansion BBC News 19 Subat 2000 22 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Levizja Vetevendosje PDF Levizja Vetevendosje 18 Subat 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2013 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2013 Albania celebrates 100 years of independence yet angers half its neighbors Associated Press 28 Kasim 2012 2 olu kirik baglanti RadioFreeEurope RadioLiberty Ingilizce 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2020 INSTAT Albanian Institute of Statistics 3 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Popis stanovnistva domacinstava i stanova u Crnoj Gori 2011 godine Census of Population Households and Dwellings in Montenegro 2011 PDF Basin aciklamasi Sirp Hirvatca Statistical office Montenegro 12 Temmuz 2011 12 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Mart 2021 a b CIA 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2010 Branko Petranovic 2002 The Yugoslav Experience of Serbian National Integration East European Monographs ISBN 978 0 88033 484 6 7 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Arnavutluk ile birlesmek ve Kosova ve Metohija Arnavutlarini Bati Makedonya ve Karadag in sinir bolgelerini Plav Gusinye ve Rozaje den Tuz uzerinden Karadag in baskenti yakinlarindaki Iskodra Golu nun Krajina hinterlandindan Ulgun e kadar toplayacak olan Yugoslavya disinda ikinci Arnavut devletini olusturmak Kenneth Morrison 11 Ocak 2018 Nationalism Identity and Statehood in Post Yugoslav Montenegro Bloomsbury Publishing s 36 ISBN 978 1 4742 3520 4 10 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Macedonian Census 2002 Book 5 Total population according to the Ethnic Affiliation Mother Tongue and Religion 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde The State Statistical Office Skopje 2002 p 62 www cia gov 9 Kasim 2021 21 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Unrepresented Nations amp Peoples Organization Yearbook 1995 Page 41 By Mary Kate Simmons 90 411 0223 X Sabrina P Ramet 1995 Social Currents in Eastern Europe The Sources and Consequences of the Great Transformation Duke University Press s 203 ISBN 0 8223 1548 3 Ramet 1997 s 80 Bugajski 1994 ss 116 Macedonia Authorities Allege Existence of New Albanian Rebel Group RadioFreeEurope RadioLiberty 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Partos Gabriel 2 Subat 2001 Presevo valley tension BBC 23 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2015 Baslangicta gerillalarin kamuoyunca kabul edilen hedefi 70 000 kisilik yerel etnik Arnavut nufusunu Sirp guvenlik guclerinin baskici eylemlerinden korumakti Rafael Reuveny William R Thompson 5 Kasim 2010 Coping with Terrorism Origins Escalation Counterstrategies and Responses SUNY Press s 185 ISBN 978 1 4384 3313 4 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Meyer 2008 s 702 The Cham Issue Where to Now PDF 26 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Subat 2008 Despite the Cham induced controversy during a visit to Albania in mid Ekim 2004 Yunanistan Cumhurbaskani Konstandinos Stefanopulos duzenledigi basin toplantisinda Cam sorununun Yunanistan icin mevcut olmadigini ve hem Cam halki hem de Arnavutluk taki Yunan azinligin sundugu mulklerin restorasyonu iddialarinin kapatildigini dusundugu gecmis bir tarihsel doneme ait oldugunu belirtti Camlik sorununa bir cozum bulmanin gerekli olup olmadigini bilmiyorum bence cozulmesi gerekmiyor dedi Her iki taraftan da iddialar var ancak bu konulara donmemeliyiz Camlik mulkleri sorunu yok dedi Her iki taraftan da iddialardan bahsederken Stefanopulos ayni zamanda Guney Arnavutluk un onemli bir bolumunu kapsayan Kuzey Epirus uzerindeki Yunan iddialarina atifta bulunuyordu The Cham Issue Where to Now PDF 26 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Subat 2008 Cam Arnavut gostericileri Yunanistan i savunma moduna sokmak icin yeterliydi Ulke Pan Arnavutluk un kuzeybati Yunanistan a dogru genislemesi korkusunu akla getiren bir dizi askeri ve diplomatik girisimde bulundu Sirp ve Makedon basininda cikan haberlerde yeni Pan Arnavut orgutlerinin operasyonlarini kuzeybati Yunanistan a genisletmeyi ve bu arada Camlik i tum Arnavut topraklarinin birlestirilmesi planlarina dahil etmeyi planladiklari iddia ediliyordu Uluslararasi gozlemciler Kosovali politikacilarin Camlik sorunu hakkinda spekulasyon yapmaya baslamasindan endise duyuyorlardi Raporda pan Arnavutluk kavramlarinin basitce daha buyuk bir Arnavutluk veya daha buyuk bir Kosova elde etmeye kararli etnik Arnavutlarin olagan genis firca karakterizasyonlarindan cok daha katmanli ve karmasik oldugu gozlemlendi Ayrica rapor Arnavutlar arasinda Daha buyuk bir Arnavutluk ya da herhangi bir sinir degisikligi davasindaki siddet ne politik olarak populer ne de ahlaki olarak hakli oldugunu belirtmektedir 9 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi GenelAllan Stuart Zelizer Barbie 2004 Reporting war Journalism in wartime New York Routledge ISBN 9780415339971 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Austin Robert C 2004 Greater Albania The Albanian state and the question of Kosovo Lampe John Mazower Mark Ed Ideologies and national identities The case of twentieth century Southeastern Europe Budapeste Central European University Press ss 235 253 ISBN 9789639241824 Banks A Muller Thomas C Overstreet William R 2010 Political Handbook of the World Washington D C CQ Press ISBN 9781604267365 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Batkovski Tome Rajkocevski Rade 2014 Psychological Profile and Types of Leaders of Terrorist Structures Generic Views and Experiences from the Activities of Illegal Groups and Organizations in the Republic of Macedonia Milosevic Marko Rekawek Kacper Ed Perseverance of Terrorism Focus on Leaders Amsterdam IOS Press ss 84 102 ISBN 9781614993872 Bogdani Mirela Loughlin John 2007 Albania and the European Union the tumultuous journey towards integration and accession Londra IB Tauris ISBN 9781845113087 10 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Bugajski Janusz 1994 Ethnic politics in Eastern Europe A guide to nationality policies organizations and parties Armonk ME Sharpe s 116 ISBN 9781315287430 Bugajski Janusz 2002 Political Parties of Eastern Europe A Guide to Politics in the Post Communist Era Armonk M E Sharpe ISBN 9781563246760 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Denitch Bogdan Denis 1996 Ethnic nationalism The tragic death of Yugoslavia Minneapolis University of Minnesota Press s 117 ISBN 9780816629473 Despot Igor 2012 The Balkan Wars in the Eyes of the Warring Parties Perceptions and Interpretations Bloomington iUniverse ISBN 9781475947038 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Endresen Cecile 2016 Status Report Albania 100 Years Symbolic Nation Building Completed Kolsto Pal Ed Strategies of Symbolic Nation building in South Eastern Europe Farnham Routledge ss 201 226 ISBN 9781317049364 Fischer Bernd Jurgen 1999 Albania at war 1939 1945 Londra Hurst amp Company ISBN 9781850655312 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Fischer Bernd Jurgen 2007a King Zog Albania s Interwar Dictator Fischer Bernd Jurgen Ed Balkan strongmen dictators and authoritarian rulers of South Eastern Europe West Lafayette Purdue University Press ss 19 50 ISBN 9781557534552 Fontana Giuditta 2017 Education policy and power sharing in post conflict societies Lebanon Northern Ireland and Macedonia Birmingham Palgrave MacMillan ISBN 9783319314266 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Gawrych George 2006 The Crescent and the Eagle Ottoman rule Islam and the Albanians 1874 1913 Londra IB Tauris ISBN 9781845112875 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Gingeras Ryan 2009 Sorrowful Shores Violence Ethnicity and the End of the Ottoman Empire 1912 1923 Oxford Oxford University Press ISBN 9780199561520 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Goldwyn Adam J 2016 Modernism Nationalism Albanianism Geographic Poetry and Poetic Geography in the Albanian and Kosovar Independence Movements Goldwyn Adam J Silverman Renee M Ed Mediterranean Modernism Intercultural Exchange and Aesthetic Development Springer ss 251 282 ISBN 9781137586568 Guy Nicola C 2007 Linguistic boundaries and geopolitical interests the Albanian boundary commissions 1878 1926 Journal of Historical Geography 34 3 448 470 doi 10 1016 j jhg 2007 12 002 Hall Richard C 2010 Consumed by war European conflict in the 20th century Lexington University Press of Kentucky ISBN 9780813159959 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Jelavich Barbara 1983 History of the Balkans Eighteenth and nineteenth centuries Cambridge Cambridge University Press s 361 ISBN 9780521274586 Judah Tim 2002 Kosovo War and revenge New Haven Yale University Press ISBN 9780300097252 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Judah Tim 2008 Kosovo What everyone needs to know Oxford Oxford University Press ISBN 9780199704040 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Ker Lindsay James 2009 Kosovo the path to contested statehood in the Balkans Londra IB Tauris ISBN 9780857714121 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Kola Paulina 2003 The Search for Greater Albania Londra C Hurst amp Co ISBN 9781850655961 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Kostov Chris 2010 Contested Ethnic Identity The Case of Macedonian Immigrants in Toronto 1900 1996 Oxford Peter Lang ISBN 9783034301961 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Koktsidis Pavlos Ioannis Dam Caspar Ten 2008 A success story Analysing Albanian ethno nationalist extremism in the Balkans PDF East European Quarterly 42 2 161 190 26 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Subat 2022 Kronenbitter Gunter 2006 The militarization of Austrian Foreign Policy on the Eve of World War I Bischof Gunter Pelinka Anton Gehler Michael Ed Austrian Foreign Policy in Historical Context New Brunswick Transaction Publishers ISBN 9781412817684 Meyer Hermann Frank 2008 Blutiges Edelweiss Die 1 Gebirgs division im zweiten Weltkrieg Berlin Links Verlag ISBN 9783861534471 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Puto Artan Maurizio Isabella 2015 From Southern Italy to Istanbul Trajectories of Albanian Nationalism in the Writings of Girolamo de Rada and Shemseddin Sami Frasheri ca 1848 1903 Maurizio Isabella Zanou Konstantina Ed Mediterranean Diasporas Politics and Ideas in the Long 19th Century Londra Bloomsbury Publishing ISBN 9781472576668 Merdjanova Ina 2013 Rediscovering the Umma Muslims in the Balkans between nationalism and transnationalism Oxford Oxford University Press ISBN 9780190462505 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Ramet Sabrina P 1997 Whose Democracy Nationalism Religion and the Doctrine of Collective rights in post 1989 eastern Europe Lanham Rowman amp Littlefield ISBN 9780847683246 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Ramet Sabrina P 2006 The three Yugoslavias State building and legitimation 1918 2005 Bloomington Indiana University Press ISBN 978 0 253 34656 8 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Ramon Juan Corona 2015 Kosovo Estado actual de una balcanizacion permanente Weber Algora Dolores Maria Ed Minorias y fronteras en el mediterraneo ampliado Un desafio a la seguridad internacional del siglo XXI Madrid Dykinson ss 259 272 ISBN 9788490857250 Rossos Andrew 2013 Macedonia and the Macedonians A history Stanford Hoover Institution Press ISBN 9780817948832 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Schmid Alex P 2011 The Routledge Handbook of Terrorism Research New York Routledge ISBN 9781136810404 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Schwartz Stephan 2014 Enverists and Titoists Communism and Islam in Albania and Kosova 1941 99 From the Partisan Movement of the Second World War to the Kosova Liberation War Fowkes Ben Gokay Bulent Ed Muslims and Communists in Post transition States New York Routledge ss 86 112 ISBN 9781317995395 Seton Watson Robert William 1917 The Rise of Nationality in the Balkans New York E P Dutton and Company ISBN 9785877993853 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Shaw Stanford J Shaw Ezel Kural 1977 History of the Ottoman Empire and Modern Turkey Volume 2 Reform Revolution and Republic The Rise of Modern Turkey 1808 1975 Cambridge Cambridge University Press ISBN 9780521291668 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Stojarova Vera 2010 Nationalist parties and the party systems of the Western Balkans Stojarova Vera Emerson Peter Ed Party politics in the Western Balkans New York Routledge ss 42 58 ISBN 9781135235857 Stojarova Vera 2016 The far right in the Balkans Oxford Oxford University Press ISBN 9781526117021 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Tanner Marcus 2014 Albania s mountain queen Edith Durham and the Balkans Londra I B Tauris ISBN 9781780768199 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Turnock David 2004 The economy of East Central Europe 1815 1989 Stages of transformation in a peripheral region Londra Routledge ISBN 9781134678761 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Vaknin Samuel 2000 After the Rain How the West Lost the East Skopje Narcissus Publishing ISBN 9788023851731 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Venner Mary 2016 Donors Technical Assistance and Public Administration in Kosovo Oxford Oxford University Press ISBN 9781526101211 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Vickers Miranda 2002 The Cham Issue Albanian National amp Property Claims in Greece Swindon Defence Academy of the United Kingdom 1 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Vickers Miranda 2011 The Albanians A modern history Londra IB Tauris ISBN 9780857736550 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Volkan Vamik 2004 Blind trust Large groups and their leaders in times of crisis and terror Charlottesville Pitchstone Publishing ISBN 9780985281588 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Zolo Danilo 2002 Invoking humanity War law and global order Londra Bloomsbury Publishing ISBN 9780826456564 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Konuyla ilgili yayinlarCanak Jovan M Greater Albania concepts and possibile sic consequences Belgrade Institute of Geopolitical Studies 1998 Jaksic G and Vuckovic V Spoljna politika srbije za vlade Kneza Mihaila Belgrade 1963 Dimitrios Triantaphyllou The Albanian Factor ELIAMEP Athens 2000 Mandelbaum Michael 1998 The new European diasporas national minorities and conflict in Eastern Europe Council on Foreign Relations Press New York ISBN 9780876092576 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Buyuk Arnavutluk ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir High Albania by M Edith Durham 27 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Albania and Kosovo What happened to Greater Albania 24 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Economist 18 January 2007