Ural-Yukagir dilleri, Ural ve Yukagir dillerini tek çatı altında birleştiren varsayımsal bir dil ailesidir.
Ural-Yukagir dilleri | |
---|---|
Coğrafi dağılım | Avrupa ve Rusya |
Sınıflandırma | Kendi başına varsayımsal bir dil ailesi |
Alt bölümler | |
Önerilen kanıt
Collinder, Ural ve Yukagir dilleri arasındaki genetik ilişki konusundaki iddiasını sözcüksel ve dilbilgisel kanıtlara dayandırmıştır. Dilbilgisel açıdan Collinder'e göre zamirler, nominal hâl ekleri ve fiil çekimi arasındaki benzerlikleri vardır.
Aşağıdaki sözcük karşılaştırma listesi Nikolaeva'dan (2006) alınmıştır.
Proto Yukagir | Proto Uralca/ Proto-Fin-Ugor | Anlam |
---|---|---|
* čupo- | * cuppa | 'keskin' / 'dar, ince' |
* eme | * ema | 'anne' |
* iw- | * ime- | 'emmek' |
* köj | * koje | 'genç adam' / 'adam' |
* leɣ | * sewe - / * seɣe- | 'yemek' |
* mon- | * monV- | 'söyle' |
* nu: | * nime | 'isim' |
* olo- | * sala- | 'çalmak' |
*ör- | *or- | 'bağırmak' |
* pe: | * pije | 'dağ, kaya' / 'taş' |
* pöɣ- | * pukta- | 'koş, zıpla' |
* qa:r/*qajr | *kore/*ko:re | 'deri' |
* qol- | * kule- | 'duymak' |
* wonč- | * wacV / * wančV | 'kök' |
Eleştiri
Ural-Yukagir hipotezi birçok araştırmacı tarafından yeterli kanıt olmadığı için reddedilmiştir. Birçok araştırmacı, göz ardı edilemeyecek ortak bir kelime dağarcığı olduğu konusunda hemfikir olsa da, bunların ortak köken sonucu olmadığı, daha ziyade Yukagir ve Ural dilleri konuşmacıları arasındaki temastan kaynaklandığı ve Ural dillerden (özellikle Samoyed kolundan) Yukagir dillerine söz varlığı aktarımı olduğu iddia edildi. Rédei (1999) Ural dillerinden Yukagir dillerine geçtiğini düşündüğü alıntı kelimelerin bir listesini oluşturmuştur. Häkkinen (2012) dilbilgisel sistemlerin özellikle morfoloji konusunda çok az ikna edici benzerlik gösterdiğini iddia eder ve varsayılan Ural-Yukagir eş asıllılarının aslında Uralcanın Sayan'da konuşulduğu erken bir evresinden (MÖ 3000) Yukarı Lena Nehri ve Baykal Gölü yakınında konuşulmuş Yukagircenin erken bir dönemine ödünçlemeler olduğunu öne sürer. Aikio (2014), Rédei ve Häkkinen'in görüşlerine katılarak Ural-Yukagir teorisi hakkında kanıt olmadığını ve mantıksız olduğunu belirtir ve iki aile tarafından paylaşılan ortak kelime dağarcığını ödünçlemelere dayandırır. Buna karşın Aikio, özellikle Rédei'nin ödünçleme listesindeki çoğu eş asıllıyı kabul etmez ve ödünçleme tarihini çok daha yakın bir zamana, MÖ 1. binyıl civarına koyar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Collinder (1965b), p. 30: "The features common to Yukagir and Uralic are so numerous and so characteristic that they must be remainders of a primordial unity. The case system of Yukagir is almost identical with that of Northern Samoyed. The imperative of the verbs is formed with the same suffixes as in Southern Samoyed and the most conservative of the Fenno-Ugric languages. The two negative auxiliary verbs of the Uralic languages are also found in Yukagir. There are striking common traits in verb derivation. Most of the pronominal stems are more or less identical. Yukagir has half a hundred words in common with Uralic, in addition to those that may fairly be suspected of being loanwords. This number is not lower than should be expected on the assumption that Yukagir is akin to Uralic. In Yukagir texts one may find sentences of up to a dozen words that consist exclusively or almost exclusively of words that also occur in Uralic. Nothing in the phonologic or morphologic structure of Yukagir contradicts the hypothesis of affinity, and Yukagir agrees well with Uralic as far as the syntax is concerned."
- ^ Nikolaeva (2006).
- ^ Rédei (1999).
- ^ Häkkinen (2012).
- ^ Aikio (2014).
- Aikio (2014). "The Uralic–Yukaghir lexical correspondences: genetic inheritance, language contact or chance resemblance?". Finnisch-Ugrische Forschungen. 2014 (62): 7-76.
- Bomhard, Allan R. 2008. Proto-Nostratic'u Yeniden Yapılandırma: Karşılaştırmalı Fonoloji, Morfoloji ve Kelime Bilgisi, 2 cilt. Leiden: Brill.
- Bouda (1940). "Die finnisch-ugrisch-samojedische Schicht des Jukagirischen". Ungarische Jahrbücher. 20: 80-101. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- Jukagirisch und Uralisch. Uppsala Universitets Årsskrift 8. Uppsala: Almqvist & Wiksell. 1940.
- Collinder (1957). "Uralo-jukagirische Nachlese". Uppsala Universitets Årsskrift. 12: 105-130.
- Collinder (1965a). "Hat das Uralische Verwandte? Eine sprachvergleichende Untersuchung". Acta Societatis Linguisticae Upsaliensis. 1: 109-180.
- Collinder (1965b). "An Introduction to the Uralic Languages". Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
- Greenberg, Joseph H. 2000. Hint-Avrupa ve En Yakın Akrabaları: Avrasya Dili Ailesi, Cilt 1: Gramer. Stanford, California: Stanford Üniversitesi Yayınları.
- Greenberg, Joseph H. 2002. Hint-Avrupa ve En Yakın Akrabaları: Avrasya Dili Ailesi, Cilt 2: Sözlük. Stanford, California: Stanford Üniversitesi Yayınları.
- Greenberg, Joseph H. 2005. Genetik Dilbilim: Teori ve Yöntem Üzerine Denemeler, editör William Croft. Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.
- Häkkinen (2012). "Early contacts between Uralic and Yukaghir". Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia − Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 264: 91-101. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- "The Uralo-Yukaghir focus system and problem in remote genetic relationship". Studies in descriptive and historical linguistics. Festschrift for Winfred P. Lehmann. Amsterdam: John Benjamins. 1977. ss. 301-316.
- Lewy (1928). "Possessivisch und Passivisch. Bemerkungen zum Verbalausdruck in der sprachlichen Typenlehre". Ungarische Jahrbücher. 8: 274-289. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- Проблема урало-юкагирских генетических связей ('The Problem of Uralo-Yukaghir Genetic Relationship'). PhD dissertation (Tez). Moscow: Institute of Linguistics. 1988.
- A Historical Dictionary of Yukaghir. Berlin/New York: Mouton de Gruyter. 2006.
- Paasonen (1907). "Zur Frage von der Urverwandschaft der finnisch-ugrischen und indoeuropäischen Sprachen ('On the question of the original relationship of the Finnish-Ugric and Indo-European languages')". Finnisch-Ugrische Forschungen. 7: 13-31.
- Linguistic Science in the Nineteenth Century: Methods and Results. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. 1931.
- Pedersen, Holger. 1933. "Zur Frage nach der Urverwandtschaft des Indoeuropäischen mit dem Ugrofinnischen." Mémoires de la Société finno-ougrienne 67: 308-325.
- Piispanen (2013). "The Uralic-Yukaghiric Connection Revisited: Sound Correspondences of Geminate Clusters". Journal de la Société Finno-Ougrienne. 2013 (94): 165-197.
- Rédei (1999). "Zu den uralisch-jukagirischen Sprachkontakten". Finnisch-Ugrische Forschungen. 55: 1-58.[]
- Ruhlen, Merritt. 1987. Dünya Dilleri Rehberi, Cilt 1: Sınıflandırma (bugüne kadar sadece cilt görünür). Stanford, California: Stanford Üniversitesi Yayınları.
Dış bağlantılar
- Kolyma Yukaghir'in Çevrimiçi Dokümantasyonunda 16 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kaynakça 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . : Irina Nikolaeva
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ural Yukagir dilleri Ural ve Yukagir dillerini tek cati altinda birlestiren varsayimsal bir dil ailesidir Ural Yukagir dilleriCografi dagilimAvrupa ve RusyaSiniflandirmaKendi basina varsayimsal bir dil ailesiAlt bolumlerUral dilleri Yukagir dilleriUral Yukagir dillerinin cografi dagilimi Fin Sami Mordvin Mari Perm Ugor Samoyed YukagirOnerilen kanitCollinder Ural ve Yukagir dilleri arasindaki genetik iliski konusundaki iddiasini sozcuksel ve dilbilgisel kanitlara dayandirmistir Dilbilgisel acidan Collinder e gore zamirler nominal hal ekleri ve fiil cekimi arasindaki benzerlikleri vardir Asagidaki sozcuk karsilastirma listesi Nikolaeva dan 2006 alinmistir Proto Yukagir Proto Uralca Proto Fin Ugor Anlam cupo cuppa keskin dar ince eme ema anne iw ime emmek koj koje genc adam adam leɣ sewe seɣe yemek mon monV soyle nu nime isim olo sala calmak or or bagirmak pe pije dag kaya tas poɣ pukta kos zipla qa r qajr kore ko re deri qol kule duymak wonc wacV wancV kok ElestiriUral Yukagir hipotezi bircok arastirmaci tarafindan yeterli kanit olmadigi icin reddedilmistir Bircok arastirmaci goz ardi edilemeyecek ortak bir kelime dagarcigi oldugu konusunda hemfikir olsa da bunlarin ortak koken sonucu olmadigi daha ziyade Yukagir ve Ural dilleri konusmacilari arasindaki temastan kaynaklandigi ve Ural dillerden ozellikle Samoyed kolundan Yukagir dillerine soz varligi aktarimi oldugu iddia edildi Redei 1999 Ural dillerinden Yukagir dillerine gectigini dusundugu alinti kelimelerin bir listesini olusturmustur Hakkinen 2012 dilbilgisel sistemlerin ozellikle morfoloji konusunda cok az ikna edici benzerlik gosterdigini iddia eder ve varsayilan Ural Yukagir es asillilarinin aslinda Uralcanin Sayan da konusuldugu erken bir evresinden MO 3000 Yukari Lena Nehri ve Baykal Golu yakininda konusulmus Yukagircenin erken bir donemine odunclemeler oldugunu one surer Aikio 2014 Redei ve Hakkinen in goruslerine katilarak Ural Yukagir teorisi hakkinda kanit olmadigini ve mantiksiz oldugunu belirtir ve iki aile tarafindan paylasilan ortak kelime dagarcigini odunclemelere dayandirir Buna karsin Aikio ozellikle Redei nin oduncleme listesindeki cogu es asilliyi kabul etmez ve oduncleme tarihini cok daha yakin bir zamana MO 1 binyil civarina koyar Ayrica bakinizUral Altay dilleriKaynakca Collinder 1965b p 30 The features common to Yukagir and Uralic are so numerous and so characteristic that they must be remainders of a primordial unity The case system of Yukagir is almost identical with that of Northern Samoyed The imperative of the verbs is formed with the same suffixes as in Southern Samoyed and the most conservative of the Fenno Ugric languages The two negative auxiliary verbs of the Uralic languages are also found in Yukagir There are striking common traits in verb derivation Most of the pronominal stems are more or less identical Yukagir has half a hundred words in common with Uralic in addition to those that may fairly be suspected of being loanwords This number is not lower than should be expected on the assumption that Yukagir is akin to Uralic In Yukagir texts one may find sentences of up to a dozen words that consist exclusively or almost exclusively of words that also occur in Uralic Nothing in the phonologic or morphologic structure of Yukagir contradicts the hypothesis of affinity and Yukagir agrees well with Uralic as far as the syntax is concerned Nikolaeva 2006 Redei 1999 Hakkinen 2012 Aikio 2014 Aikio 2014 The Uralic Yukaghir lexical correspondences genetic inheritance language contact or chance resemblance Finnisch Ugrische Forschungen 2014 62 7 76 Bomhard Allan R 2008 Proto Nostratic u Yeniden Yapilandirma Karsilastirmali Fonoloji Morfoloji ve Kelime Bilgisi 2 cilt Leiden Brill Bouda 1940 Die finnisch ugrisch samojedische Schicht des Jukagirischen Ungarische Jahrbucher 20 80 101 29 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 Jukagirisch und Uralisch Uppsala Universitets Arsskrift 8 Uppsala Almqvist amp Wiksell 1940 Collinder 1957 Uralo jukagirische Nachlese Uppsala Universitets Arsskrift 12 105 130 Collinder 1965a Hat das Uralische Verwandte Eine sprachvergleichende Untersuchung Acta Societatis Linguisticae Upsaliensis 1 109 180 Collinder 1965b An Introduction to the Uralic Languages Berkeley and Los Angeles University of California Press Greenberg Joseph H 2000 Hint Avrupa ve En Yakin Akrabalari Avrasya Dili Ailesi Cilt 1 Gramer Stanford California Stanford Universitesi Yayinlari Greenberg Joseph H 2002 Hint Avrupa ve En Yakin Akrabalari Avrasya Dili Ailesi Cilt 2 Sozluk Stanford California Stanford Universitesi Yayinlari Greenberg Joseph H 2005 Genetik Dilbilim Teori ve Yontem Uzerine Denemeler editor William Croft Oxford Oxford Universitesi Yayinlari Hakkinen 2012 Early contacts between Uralic and Yukaghir Suomalais Ugrilaisen Seuran Toimituksia Memoires de la Societe Finno Ougrienne 264 91 101 29 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 The Uralo Yukaghir focus system and problem in remote genetic relationship Studies in descriptive and historical linguistics Festschrift for Winfred P Lehmann Amsterdam John Benjamins 1977 ss 301 316 Lewy 1928 Possessivisch und Passivisch Bemerkungen zum Verbalausdruck in der sprachlichen Typenlehre Ungarische Jahrbucher 8 274 289 29 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 Problema uralo yukagirskih geneticheskih svyazej The Problem of Uralo Yukaghir Genetic Relationship PhD dissertation Tez Moscow Institute of Linguistics 1988 A Historical Dictionary of Yukaghir Berlin New York Mouton de Gruyter 2006 Paasonen 1907 Zur Frage von der Urverwandschaft der finnisch ugrischen und indoeuropaischen Sprachen On the question of the original relationship of the Finnish Ugric and Indo European languages Finnisch Ugrische Forschungen 7 13 31 Linguistic Science in the Nineteenth Century Methods and Results Cambridge Massachusetts Harvard University Press 1931 Pedersen Holger 1933 Zur Frage nach der Urverwandtschaft des Indoeuropaischen mit dem Ugrofinnischen Memoires de la Societe finno ougrienne 67 308 325 Piispanen 2013 The Uralic Yukaghiric Connection Revisited Sound Correspondences of Geminate Clusters Journal de la Societe Finno Ougrienne 2013 94 165 197 Redei 1999 Zu den uralisch jukagirischen Sprachkontakten Finnisch Ugrische Forschungen 55 1 58 olu kirik baglanti Ruhlen Merritt 1987 Dunya Dilleri Rehberi Cilt 1 Siniflandirma bugune kadar sadece cilt gorunur Stanford California Stanford Universitesi Yayinlari Dis baglantilarKolyma Yukaghir in Cevrimici Dokumantasyonunda 16 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Irina Nikolaeva