Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Nisan 2021) () |
Uruguay İç Savaşı (İspanyolca: Guerra Grande), bağımsız Uruguay'ın liderleri arasında çıkan çatışma. Savaş resmi olarak 1839'dan 1851'e kadar sürdü, ancak 1832'de başlayan ve Blancos fraksiyonunun 1904'teki son askeri yenilgisine kadar devam eden silahlı çatışmalar bu savaş kapsamında değerlendirilmiştir. Colorado Partisi ve Ulusal Parti haricinde, ülkenin komşuları ve Avrupa milletleri tarafından da destek gören bu çatışmaya, Brezilya İmparatorluğu, , Buenos Aires Eyaleti, Birleşik Krallık, Fransa Krallığı ve İtalyan Vatansever Giuseppe Garibaldi önderliğinde toplanmış bir grup İtalyan gönüllü de katılmıştır. Colorado Partisini destekleyen büyük askeri çeşitlilik, mücadelelerinin "ulusal kurtuluş" çerçevesinde değerlendirilmesini zorlaştırsa da, Colorado Partisi bu çeşitliliğin "tiranlığa" karşı "insanlığı" ve "medeniyeti" savunan güç olarak görülmesi gerektiğini savundu. Uruguay'ın o zamanlardaki nüfusu 15.000 ' i Montevideo' da olmak üzere 60.000 kişi olduğundan, askerlerin ve atlıların sayısı birkaç bin kişiyi geçmiyordu.
| Uruguay İç Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Montevideo savunmasını gösteren bir illüstrasyon | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Colorados  Brezilya İmparatorluğu Fransa Birleşik Krallık (1839-1845) Garibaldini (İtalyan vatansever Giuseppe Garibaldi'yi Uruguay ve İtalya'daki seferleri sırasında 1840'lardan 1910'lara kadar takip eden gönüllülerdir.) |    (Brezilya İmparatorluğu'na karşı kurulan militan devrimci grup) | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
  Giuseppe Garibaldi |  | ||||||
Rivera-Lavalleja
1828'de Uruguay Bağımsızlığını ilan ettikten sonra, Juan Lavalleja ile Uruguay'ın ilk Cumhurbaşkanı arasında anlaşmazlık çıktı. Haziran 1832'de Lavalleja'nın destekçileri Rivera'ya suikast düzenlediler ancak başarılı olamadılar. 3 Temmuz'da Montevideo garnizonu isyan ederek Lavalleja'nın başkomutan yapılmasını istedi. Rivera, Arjantinli Üniterlerin yardımıyla 18 Eylül 1832'de Lavalleja'yı yendi ve Lavalleja'yı Brezilya'ya kaçmaya zorladı. Lavalleja orada, Buenos Aires eyaleti diktatörünün desteğiyle yeni bir örgüt kurdu ve Mart 1834'te Uruguay'ı işgal etmeye çalıştı, fakat Rivera tarafından bir kez daha mağlup edildi.
Rivera-Oribe
1 Mart 1835'te Manuel Oribe, Uruguay'ın ikinci başkanı seçildi. Rivera ordunun başında kaldı. Oribe, bir takım politikalar izleyerek Rivera'yı görevden aldı ve Rivera'nın zor durumda bıraktığı Lavalleja'ya af çıkarttı.
Blancos-Colorados
16 Temmuz 1836' da Rivera Oribe'ye karşı isyan başlattı. Oribe kendi askerlerini tanıyabilmek için askerlerinin kollarına beyaz bant takmalarını emretti. Ardından Rivera'da kendi askerlerine mavi kol bandı takmalarını emretti ancak mavi renk hemen solunca rengi kırmızıya çevirdi. Bu askeri ayrımlardan sonra ortaya Muhafazakar (beyazlar) ve liberal (kırmızılar) ortaya çıktı.Colorados daha çok Montevideo'daki ticari faaliyetlere yönelik bir politika izlerken Oribe tarafından yönetilen Blancos kırsal kesimdeki tarımsal faaliyetler ile alakalı politikalar izledi.
Oribe'nin mağlubiyeti
Lavalleja Oribe'yi desteklemek için, Arjantin'de bir ordu kurdu ve General liderliğindeki Arjantinli Üniterlerin yardım ettiği Rivera'ya karşı harekete geçti. 19 Eylül 1836'da Carpinteria Çarpışmasında yenilen Rivera Brezilya'ya kaçtı ve ordusu henüz yeni kurulan Riogrande Cumhuriyeti'ne sığındı. Bu yeni kurulan ülkenin de yardımıyla Rivera 1837'de tekrar Uruguay'a geri döndü ve 15 Haziran 1838 'de Oribe'nin güçlerini tamamen saf dışı bıraktı. 1838'de Fransa, Arjantin Konfederasyonu ve Şili arasındaki "Konfederasyon Savaşları"na katılan müttefiki Peru-Bolivya Konfederasyon güçlerini desteklemek için Buenos Aires limanını 2 yıl boyunca bloke etti. Ancak kara birliklerini konuşlandıramayan Fransa, Buenos Aires diktatörü 'a karşı savaşacak kuvvet arayışına girdi. Bu amaçla, Fransa iç savaşta Rivera'nın yanında yer aldı ve Rosas ile ilişkileri iyi olan Oribe'ye karşı savaştı. 24 Ekim 1838'de Oribe istifa etti ve ülkeyi terk etti, Rivera tekrar başa geçti.
Oribe'nin dönüşü
Rosas, Rivera'yı meşru bir başkan olarak tanımda ve Oribe'yi tekrar başkanlığa getirmeye çalıştı. Bu nedenle Rivera ve Buenos Aires'e saldırmak için birliklerini topladı. Bu noktada, hem İngiliz hem de Fransız birlikleri savaşa müdahil olarak, bu savaşı uluslararası bir savaşa dönüştürdü.
6 Aralık 1842'de Manuel Oribe komutasındaki "Blancos", Rivera komutasındaki "Colorados" ile tekrar savaşa girdi. Rivera bu savaşı kaybetti ve Oribe Montevideo'yu kuşattı.
Büyük Montevideo kuşatması
1842'de yapılan savaşta Uruguay ordusunun yok olmasıyla beraber başkent Montevideo'nun Oribe ve Rosas komutasındaki kuvvetlerle birlikte hemen düşeceği sanılıyordu. Ancak Oribe'nin Montevideoyu kuşatması tam 9 yıl sürdü. Kölelerden ve yabancı sürgünlerden oluşturulan 5000 kişilik ordu şehrin savunmasından sorumluydu. 1843'te Montevideo nüfus komzopolit bir yapıya sahipti ve 30.000 kişinin sadece 3 te 1'i Uruguaylıydı.
Bu süre zarfında Uruguay'da iki paralel hükûmet bulunuyordu.
- Montevido'da tarafından liderlik edilen [(Savunma Hükûmeti) (1843 - 1852)]
- [(Cerrito Hükûmeti) (1843 - 1851)] (Manuel Oribe tarafından liderlik edilen, ülkenin geri kalanını yöneten hükûmet) (1843 - 1851)
Britanya İmparatorluğu, şehre erzak ulaşımını sağlayarak şehri kurtardı. İlk olarak Aralık 1845'te İngiliz ve Fransız deniz kuvvetleri Buenos Aires limanını kontrol altına aldı. Daha sonra bu kuvvetler Montevideo'yu denizden korudu. Fransiz, İngiliz ve Garibaldi liderliğindeki İtalyan Lejyonerler, şehri savunmak için Colorados ile güçlerini birleştirdi. Ayrıca 1846'da, Britanya'dan gönderilen 73.Alay, şehri 7 ay boyunca Arjantin kuvvetlerine karşı korudu.
Tarihçiler, İngiliz ve Fransız kuvvetlerin Uruguay ve Parana nehirlerinde serbestçe dolaşabilmesi için bu savaşa dahil olduklarını tahmin etseler de, 1850 yılında İngiliz ve Fransızlar, Rosas ve Arjantin Federal Partisi ile imzaladıkları barış anlaşmasından sonra ülkeden çekildiler.
İngiliz ve Fransizların bölgeden çekilmesiyle beraber şehrin Rosas ve Oribe kuvvetlerince düşeceği sanılıyordu. Ancak küçük bir Uruguaylı gücün, Arjantin Entre Ríos Eyaleti valisi Federalist 'nın da yardımıyla Rosas'a karşı bir ayaklanma durumu tamamen değiştirdi. Manuel Oribe 1851'de yenildi ve ülkenin kontrolünü tamamen Colorados'a bıraktı. Brezilya 1851'de askeri ve mali açıdan Colorados'u destekledi. Bu, Ağustos 1851'de Rosas ile yeni bir savaş başlattı. Şubat 1852'de Caseros Savaşı' olarak adlandırılan savaşta mağlup olan Rosas istifa etti ve Urquiza'nın desteklediği küçük Urugaylı grup Colorado lehine kuşatmayı bitirdi.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ a b "Latin America's Wars". 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Garibaldi in Uruguay 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: A Reputation Reconsidered.
- ^ = "Bruce"George Bruce, Harbottle's Dictionary of Battles. Van Nostrand Reinhold, 1981. .
- ^ a b . 2 Mart 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Etchechury Barrera, Mario (2017). ""Defensores de la humanidad y la civilización". Las legiones extranjeras de Montevideo, entre el mito cosmopolita y la eclosión de las 'nacionalidades' (1838-1851)". (İspanyolca). 50 (II). ss. 491-524. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Garibaldi in Uruguay: A Reputation Reconsidered David McLean, The English Historical Review, Vol. 113, No. 451 (April, 1998), pp. 351-366 Published by: Oxford University Press
- ^ "In 1846 the 73rd (Perthshire) Regiment of Foot sailed from Cork, and after a brief stop at Rio de Janeiro, moved to Montevideo, which it defended for seven months against the attacking Argentinian forces." The Highland Regiments: Tigers in Tartan, William Pratt Paul, p. 19, Impulse Publications Limited, 1971
- ^ The Great War 1 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 1843-52.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Nisan 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Uruguay Ic Savasi Ispanyolca Guerra Grande bagimsiz Uruguay in liderleri arasinda cikan catisma Savas resmi olarak 1839 dan 1851 e kadar surdu ancak 1832 de baslayan ve Blancos fraksiyonunun 1904 teki son askeri yenilgisine kadar devam eden silahli catismalar bu savas kapsaminda degerlendirilmistir Colorado Partisi ve Ulusal Parti haricinde ulkenin komsulari ve Avrupa milletleri tarafindan da destek goren bu catismaya Brezilya Imparatorlugu Buenos Aires Eyaleti Birlesik Krallik Fransa Kralligi ve Italyan Vatansever Giuseppe Garibaldi onderliginde toplanmis bir grup Italyan gonullu de katilmistir Colorado Partisini destekleyen buyuk askeri cesitlilik mucadelelerinin ulusal kurtulus cercevesinde degerlendirilmesini zorlastirsa da Colorado Partisi bu cesitliligin tiranliga karsi insanligi ve medeniyeti savunan guc olarak gorulmesi gerektigini savundu Uruguay in o zamanlardaki nufusu 15 000 i Montevideo da olmak uzere 60 000 kisi oldugundan askerlerin ve atlilarin sayisi birkac bin kisiyi gecmiyordu Uruguay Ic SavasiMontevideo savunmasini gosteren bir illustrasyonTarih1839 1851BolgeUruguaySonucColorado zaferiTaraflarColorados Brezilya Imparatorlugu Fransa Birlesik Krallik 1839 1845 Garibaldini Italyan vatansever Giuseppe Garibaldi yi Uruguay ve Italya daki seferleri sirasinda 1840 lardan 1910 lara kadar takip eden gonullulerdir Brezilya Imparatorlugu na karsi kurulan militan devrimci grup Komutanlar ve liderlerGiuseppe GaribaldiRivera LavallejaIlk Uruguay Cumhurbaskani Fructuoso RiveraJuan Antonio Lavalleja 1828 de Uruguay Bagimsizligini ilan ettikten sonra Juan Lavalleja ile Uruguay in ilk Cumhurbaskani arasinda anlasmazlik cikti Haziran 1832 de Lavalleja nin destekcileri Rivera ya suikast duzenlediler ancak basarili olamadilar 3 Temmuz da Montevideo garnizonu isyan ederek Lavalleja nin baskomutan yapilmasini istedi Rivera Arjantinli Uniterlerin yardimiyla 18 Eylul 1832 de Lavalleja yi yendi ve Lavalleja yi Brezilya ya kacmaya zorladi Lavalleja orada Buenos Aires eyaleti diktatorunun destegiyle yeni bir orgut kurdu ve Mart 1834 te Uruguay i isgal etmeye calisti fakat Rivera tarafindan bir kez daha maglup edildi Rivera OribeUruguay Cumhurbaskani 1 Mart 1835 te Manuel Oribe Uruguay in ikinci baskani secildi Rivera ordunun basinda kaldi Oribe bir takim politikalar izleyerek Rivera yi gorevden aldi ve Rivera nin zor durumda biraktigi Lavalleja ya af cikartti Blancos Colorados Colarados ve Blancoslara ait kol bantlari 16 Temmuz 1836 da Rivera Oribe ye karsi isyan baslatti Oribe kendi askerlerini taniyabilmek icin askerlerinin kollarina beyaz bant takmalarini emretti Ardindan Rivera da kendi askerlerine mavi kol bandi takmalarini emretti ancak mavi renk hemen solunca rengi kirmiziya cevirdi Bu askeri ayrimlardan sonra ortaya Muhafazakar beyazlar ve liberal kirmizilar ortaya cikti Colorados daha cok Montevideo daki ticari faaliyetlere yonelik bir politika izlerken Oribe tarafindan yonetilen Blancos kirsal kesimdeki tarimsal faaliyetler ile alakali politikalar izledi Oribe nin maglubiyeti Lavalleja Oribe yi desteklemek icin Arjantin de bir ordu kurdu ve General liderligindeki Arjantinli Uniterlerin yardim ettigi Rivera ya karsi harekete gecti 19 Eylul 1836 da Carpinteria Carpismasinda yenilen Rivera Brezilya ya kacti ve ordusu henuz yeni kurulan Riogrande Cumhuriyeti ne sigindi Bu yeni kurulan ulkenin de yardimiyla Rivera 1837 de tekrar Uruguay a geri dondu ve 15 Haziran 1838 de Oribe nin guclerini tamamen saf disi birakti 1838 de Fransa Arjantin Konfederasyonu ve Sili arasindaki Konfederasyon Savaslari na katilan muttefiki Peru Bolivya Konfederasyon guclerini desteklemek icin Buenos Aires limanini 2 yil boyunca bloke etti Ancak kara birliklerini konuslandiramayan Fransa Buenos Aires diktatoru a karsi savasacak kuvvet arayisina girdi Bu amacla Fransa ic savasta Rivera nin yaninda yer aldi ve Rosas ile iliskileri iyi olan Oribe ye karsi savasti 24 Ekim 1838 de Oribe istifa etti ve ulkeyi terk etti Rivera tekrar basa gecti Oribe nin donusuRosas Rivera yi mesru bir baskan olarak tanimda ve Oribe yi tekrar baskanliga getirmeye calisti Bu nedenle Rivera ve Buenos Aires e saldirmak icin birliklerini topladi Bu noktada hem Ingiliz hem de Fransiz birlikleri savasa mudahil olarak bu savasi uluslararasi bir savasa donusturdu 6 Aralik 1842 de Manuel Oribe komutasindaki Blancos Rivera komutasindaki Colorados ile tekrar savasa girdi Rivera bu savasi kaybetti ve Oribe Montevideo yu kusatti Buyuk Montevideo kusatmasiGiuseppe Garibaldi Uruguay deniz kuvvetleri ve Italyan Lejyon Lideri 1842 de yapilan savasta Uruguay ordusunun yok olmasiyla beraber baskent Montevideo nun Oribe ve Rosas komutasindaki kuvvetlerle birlikte hemen dusecegi saniliyordu Ancak Oribe nin Montevideoyu kusatmasi tam 9 yil surdu Kolelerden ve yabanci surgunlerden olusturulan 5000 kisilik ordu sehrin savunmasindan sorumluydu 1843 te Montevideo nufus komzopolit bir yapiya sahipti ve 30 000 kisinin sadece 3 te 1 i Uruguayliydi Bu sure zarfinda Uruguay da iki paralel hukumet bulunuyordu Montevido da tarafindan liderlik edilen Savunma Hukumeti 1843 1852 Cerrito Hukumeti 1843 1851 Manuel Oribe tarafindan liderlik edilen ulkenin geri kalanini yoneten hukumet 1843 1851 Britanya Imparatorlugu sehre erzak ulasimini saglayarak sehri kurtardi Ilk olarak Aralik 1845 te Ingiliz ve Fransiz deniz kuvvetleri Buenos Aires limanini kontrol altina aldi Daha sonra bu kuvvetler Montevideo yu denizden korudu Fransiz Ingiliz ve Garibaldi liderligindeki Italyan Lejyonerler sehri savunmak icin Colorados ile guclerini birlestirdi Ayrica 1846 da Britanya dan gonderilen 73 Alay sehri 7 ay boyunca Arjantin kuvvetlerine karsi korudu Tarihciler Ingiliz ve Fransiz kuvvetlerin Uruguay ve Parana nehirlerinde serbestce dolasabilmesi icin bu savasa dahil olduklarini tahmin etseler de 1850 yilinda Ingiliz ve Fransizlar Rosas ve Arjantin Federal Partisi ile imzaladiklari baris anlasmasindan sonra ulkeden cekildiler Ingiliz ve Fransizlarin bolgeden cekilmesiyle beraber sehrin Rosas ve Oribe kuvvetlerince dusecegi saniliyordu Ancak kucuk bir Uruguayli gucun Arjantin Entre Rios Eyaleti valisi Federalist nin da yardimiyla Rosas a karsi bir ayaklanma durumu tamamen degistirdi Manuel Oribe 1851 de yenildi ve ulkenin kontrolunu tamamen Colorados a birakti Brezilya 1851 de askeri ve mali acidan Colorados u destekledi Bu Agustos 1851 de Rosas ile yeni bir savas baslatti Subat 1852 de Caseros Savasi olarak adlandirilan savasta maglup olan Rosas istifa etti ve Urquiza nin destekledigi kucuk Urugayli grup Colorado lehine kusatmayi bitirdi Kaynakca Arsivlenmis kopya 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2021 a b Latin America s Wars 28 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2021 Garibaldi in Uruguay 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Reputation Reconsidered Bruce George Bruce Harbottle s Dictionary of Battles Van Nostrand Reinhold 1981 0 442 22336 6 a b 2 Mart 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Etchechury Barrera Mario 2017 Defensores de la humanidad y la civilizacion Las legiones extranjeras de Montevideo entre el mito cosmopolita y la eclosion de las nacionalidades 1838 1851 Ispanyolca 50 II ss 491 524 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2021 Garibaldi in Uruguay A Reputation Reconsidered David McLean The English Historical Review Vol 113 No 451 April 1998 pp 351 366 Published by Oxford University Press In 1846 the 73rd Perthshire Regiment of Foot sailed from Cork and after a brief stop at Rio de Janeiro moved to Montevideo which it defended for seven months against the attacking Argentinian forces The Highland Regiments Tigers in Tartan William Pratt Paul p 19 Impulse Publications Limited 1971 The Great War 1 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1843 52