Vardan Mamikonyan (Ermenice: Վարդան Մամիկոնեան; y. 387 - 451), 450-451'de Sasani İran'ına karşı isyana öncülük eden bir Ermeni askeri lideridir. Mamikonyan soylu ailesinin reisi ve Ermeni silahlı kuvvetlerinin baş komutanı olan unvanının kalıtsal unvanının sahibiydi. Vardan ve yoldaşlarının çoğu 451'deki Avarayr Muharebesi'nde öldüler, ancak onların fedakarlıkları Ermeni tarihçiler Yeğişe ve Gazar Parpetsi'nin eserlerinde ölümsüzleştirildi. Ermeniler arasında ulusal bir kahraman olarak kabul edilir ve Ermeni Kilisesi'nin bir şehidi ve bir azizi olarak saygı görür. Vardan ve önderlik ettiği isyan pek çok sanat ve edebiyat eserinde anılmaktadır. Arşak Çobanyan'a göre, "Vardan, Ermeni milleti için en sevilen şahsiyettir, tarihlerinin en kutsalıdır, milli ruhu temsil eden sembolik bir kahramandır."
Vardan Mamikonyan | |
---|---|
1898 tarihli Resimli Ermenistan ve Ermeniler kitabında Vardan Mamikonyan'ın illüstrasyonu | |
Doğum | y. 387 Ashtishat, Ermenistan Krallığı |
Ölüm | 451 (63-64 yaşlarında) , Sasani İmparatorluğu |
Rütbesi | |
Çatışma/savaşları | Avarayr Muharebesi |
Hayatı
Vardan Mamikonyan, yaklaşık 387 yılında Taron bölgesinin Aştişat yerleşiminde Hamazasp Mamikonyan ile Ermenistan Patriği Sahak'ın kızı Sahakanoyş'un oğlu olarak dünyaya geldi. Hamazasp ve Hmayeak adında iki küçük erkek kardeşi vardı.Eçmiyazin'de Patrik Sahak ve Mesrop Maştots'un kurduğu okulda eğitim gördü. Babasının ölümünden sonra Mamikonian soylu ailesinin başına geçti. 420 yılında Mesrop Mashtots ile birlikte Konstantinopolis'e gitti ve II. Theodosius tarafından Bizans Ermenistanı'nın stratelates'i (general) olarak atandı. 422'de Eçmiyazin'e döndü, ardından Tizpon'a gitti; burada Sasani kralı V. Behrâm onu Ermenistan Krallığı'nın olarak tanıdı; Ermeni silahlı kuvvetlerinin başkomutanı olan sparapet makamı, kalıtsal olarak Mamikonyan ailesine aitti. Vardan, 428 yılında Ermenistan Krallığı'nın kaldırılmasından sonra da bu unvanı korudu.
439 yılında II. Yezdicerd'in tahta geçmesiyle Sasani Ermenistanı'nda koşullar kötüleşti. Yezdicerd ve yetkilileri ilk başta Ermenistan'a ve onun soylularına daha ağır vergiler ve yükümlülükler yükledi, ancak henüz Ermeni Kilisesi'ne karşı açıkça hareket etmediler. 442 yılında Yezdicerd, Hunlarla savaşmak üzere Vardan komutasındaki Ermeni süvarilerini doğuya gönderdi. 449'da Sasani kralı, Zerdüştlüğü Ermenistan'a resmen kabul ettiren bir ferman yayınladı. Aynı yıl, Ermeni elitleri Artaxata'da Vasak Siwni, İberya Yürüyüşünün bidaxsh'ı Vardan ve Ermenistan Katolikosu vekili başkanlığında Sasani devletine ve Hristiyan inançlarına bağlılıklarını ilan etmek için toplandılar. Yezdicerd bu kararı kabul etmedi ve Ermeni ileri gelenlerini () Tizpon'a çağırarak onları Zerdüştlüğe geçmeye zorladı. Yezdicerd, doğudan gelen beklenmedik bir saldırının ardından soyluların çoğunu serbest bıraktı ve Ermenistan'ı dönüştürmek için müneccimleri gönderdi.
Ermenistan'a döndüklerinde Vardan ve Ermeni soyluların çoğu din değiştirmeyi reddettiler; ancak Yeğişe ve Gazar Parpetsi, Vardan'ın başlangıçtaki din değiştirmesi ve 450'de patlak veren Ermeni isyanının kökenleri hakkında çelişkili bilgiler veriyor. Vardan başlangıçta sürgüne gitmeyi planlamış olabilir, ancak kısa süre sonra Zerdüştlüğün dayatılmasına karşı halk isyanının lideri olarak ortaya çıktı. Vardan ve müttefikleri ciddi bir yemin ederek çok sayıda kale ve yerleşim yerini ele geçirdiler. Vardan'ın güçleri 450 yazında Perslere karşı büyük bir zafer kazandı ve kuzey Hunlarla ittifak sağladı; ancak Bizans'a yardım isteyen elçilik başarısız oldu. Vardan'a, Ermeni soylulardan oluşan önemli bir Pers yanlısı hizip karşı çıktı ve marzpan Vasak Siwni, muharebede Perslerle buluşmak için onu Ermenistan'dan çıkarmayı reddetti.
451 yazında, Ölümsüzler'in seçkin süvari birlikleri ve savaş fillerini içeren büyük bir Sasani ordusu, Ermeni isyancıların üzerine yürüdü. Vardan'ın ordusu 2 Haziran'da Maku yakınlarındaki Avarayr'da Perslerle savaştı. Vasak Siwni'nin destekçileri muharebe sırasında firar etti ve Vardan'ın güçleri yenildi, Vardan ve Ermeni soylularının çoğu çatışmada öldü.Avarayr Muharebesi'nin sonrası tam olarak belli değil, ancak Perslerin kayıplarından paniğe kapılan Yezdicerd'in birliklerini geri çektiği ve Vasak Siwni'yi hapsettiği anlaşılıyor. Vardan'ın hayatta kalan destekçileri İran'da hapsedildi, ancak birçoğu sonraki yıllarda serbest bırakıldı. 481 yılında Vardan'ın yeğeni 'ın önderliğinde yeni bir isyan çıktı ve 484 Nvarsak Antlaşması ile Ermeni dini haklarının ve özerkliğinin tanınmasını sağlamayı başardı.
Ailesi
Vardan Mamikonyan, Şuşanik olarak bilinen ve MS 439 civarında doğan Vardeni Mamikonyan'ın babasıydı. Şuşanik, Mihranîlerin önde gelen derebeylerinden (pitiakhsh) Varsken ile evlendi. Varsken, Hıristiyanlığı reddedip Zerdüştlüğü benimseyerek Pers yanlısı bir pozisyon aldığında, karısı Şuşanik'i de din değiştirmeye zorlamaya çalıştı, ancak o, Hristiyan inancına boyun eğmeyi ve vazgeçmeyi şiddetle reddetti, bu yüzden MS 475'te kocasının emriyle idam edildi. emirler. Şuşanik, Gürcü Ortodoks ve Apostolik Kilisesi tarafından aziz ilan edilmiş ve Ermeni Apostolik Kilisesi tarafından saygıyla karşılanmıştır. Aziz Şuşanik olarak bilinen onun bayram günü 17 Ekim'de kutlanıyor.
Mirası
Aziz olarak kutsanması
Vardan | |
---|---|
Şehit | |
Kutsayanlar | Ermeni Apostolik Kilisesi Ermeni Katolik Kilisesi |
Yortu | Büyük Perhiz öncesindeki son Perşembe |
Koruyucu aziz | Ermenistan |
Vardan Mamikonyan Ermeni Apostolik Kilisesi'nin bir azizidir.
Resmi Ermeni Kilisesi takviminde anma günü genellikle Şubat ayına denk gelir ve çok nadir durumlarda Mart ayının ilk haftasına da denk gelebilir. Aziz Vardan'ın asıl bayram günü, Büyük Perhiz'den önceki son Perşembe günü olduğu gibi hareketli bir bayramdır . Onun adını taşıyan Ermeni kiliseleri arasında New York'daki Ermeni Apostolik Kilisesi'nin St. Vardan Katedrali ve Bloomfield Hills, Michigan'daki St. Vardan Ermeni Katolik Kilisesi bulunmaktadır. Katedralin yakınında ayrıca St. Vardan Parkı bulunmaktadır.
Vardan Şövalyeleri (ABD)
Ermeni-Amerikan kardeşlik örgütü Vardan Şövalyeleri adını Vardan Mamikonyan'ın onuruna almıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Gaidzakian 1898, s. 132.
- ^ Tchobanian 1914, ss. 10–11.
- ^ a b Sarafian 1951, s. 55.
- ^ a b c d e f g Katvalian 1985.
- ^ a b c d Garsoïan 1997, s. 99.
- ^ a b Garsoïan 1997, ss. 99–100.
- ^ Avdoyan 2018.
- ^ a b c d e f g h Garsoïan 1997, s. 100.
- ^ Garsoïan 1997, ss. 101–102.
- ^ "Saint Vardan Mamikonian | Biography, Death, & Facts | Britannica". www.britannica.com. 1 Mayıs 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ a b "St. Vartan and the Battle of Avarayr". The Armenian Church (İngilizce). 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024.
- ^ "Eastern Catholic Churches". info.aod.org. 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ Kezelian, Harry (4 Mayıs 2023). "Detroit Churches Commemorate Genocide Anniversary". 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- Genel
- Armot, Robert; Aghajanian, Alfred (2007). Armenian Literature: Comprising Poetry, Drama, Folklore, and Classic Traditions. Los Angeles: Indo-European Publishing. ISBN .
- Avdoyan, Levon (2018). "Vardan Mamikonean". Nicholson, Oliver (Ed.). The Oxford Dictionary of Late Antiquity (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. s. 1551. ISBN .
- Bedrosian, Robert (1983). "The Sparapetut'iwn in Armenia in the Fourth and Fifth Centuries" (PDF). . 36 (2): 6-46.
- Gaidzakian, Ohan (1898). Illustrated Armenia and the Armenians. Boston.
- Garsoïan, Nina (1997). "The Marzpanate (428–652)". (Ed.). The Armenian People from Ancient to Modern Times. 1. New York: St. Martin's Press. ss. 95-115. ISBN .
- Katvalian, M. (1985). "Vardan Mamikonyan". Arzumanian, Makich (Ed.). Armenian Soviet Encyclopedia (Ermenice). 11. Erivan. ss. 314.
- Sarafian, Krikor A. (1951). Vardanantsʻ paterazmě ew Vardan Mamikonean: Vardanantsʻ paterazmi 1500-ameakin aṛitʻov [Battle of Vardanantz and Vardan Mamikonian] (Ermenice ve İngilizce) (Second bas.). Fresno: Nor Or.
- Suny, Ronald Grigor (1993). Looking Toward Ararat: Armenia in Modern History. Bloomington: Indiana University Press. ISBN .
- (1914). The People of Armenia: Their Past, Their Culture, Their Future. Gregory, G. Marcar tarafından çevrildi. Introduction by . Londra: Dent.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vardan Mamikonyan Ermenice Վարդան Մամիկոնեան y 387 451 450 451 de Sasani Iran ina karsi isyana onculuk eden bir Ermeni askeri lideridir Mamikonyan soylu ailesinin reisi ve Ermeni silahli kuvvetlerinin bas komutani olan unvaninin kalitsal unvaninin sahibiydi Vardan ve yoldaslarinin cogu 451 deki Avarayr Muharebesi nde olduler ancak onlarin fedakarliklari Ermeni tarihciler Yegise ve Gazar Parpetsi nin eserlerinde olumsuzlestirildi Ermeniler arasinda ulusal bir kahraman olarak kabul edilir ve Ermeni Kilisesi nin bir sehidi ve bir azizi olarak saygi gorur Vardan ve onderlik ettigi isyan pek cok sanat ve edebiyat eserinde anilmaktadir Arsak Cobanyan a gore Vardan Ermeni milleti icin en sevilen sahsiyettir tarihlerinin en kutsalidir milli ruhu temsil eden sembolik bir kahramandir Vardan Mamikonyan1898 tarihli Resimli Ermenistan ve Ermeniler kitabinda Vardan Mamikonyan in illustrasyonuDogumy 387 Ashtishat Ermenistan KralligiOlum451 63 64 yaslarinda Sasani ImparatorluguRutbesiCatisma savaslariAvarayr MuharebesiVardan Mamikonyan in Erivan daki heykeli HayatiVardan Mamikonyan yaklasik 387 yilinda Taron bolgesinin Astisat yerlesiminde Hamazasp Mamikonyan ile Ermenistan Patrigi Sahak in kizi Sahakanoys un oglu olarak dunyaya geldi Hamazasp ve Hmayeak adinda iki kucuk erkek kardesi vardi Ecmiyazin de Patrik Sahak ve Mesrop Mastots un kurdugu okulda egitim gordu Babasinin olumunden sonra Mamikonian soylu ailesinin basina gecti 420 yilinda Mesrop Mashtots ile birlikte Konstantinopolis e gitti ve II Theodosius tarafindan Bizans Ermenistani nin stratelates i general olarak atandi 422 de Ecmiyazin e dondu ardindan Tizpon a gitti burada Sasani krali V Behram onu Ermenistan Kralligi nin olarak tanidi Ermeni silahli kuvvetlerinin baskomutani olan sparapet makami kalitsal olarak Mamikonyan ailesine aitti Vardan 428 yilinda Ermenistan Kralligi nin kaldirilmasindan sonra da bu unvani korudu 439 yilinda II Yezdicerd in tahta gecmesiyle Sasani Ermenistani nda kosullar kotulesti Yezdicerd ve yetkilileri ilk basta Ermenistan a ve onun soylularina daha agir vergiler ve yukumlulukler yukledi ancak henuz Ermeni Kilisesi ne karsi acikca hareket etmediler 442 yilinda Yezdicerd Hunlarla savasmak uzere Vardan komutasindaki Ermeni suvarilerini doguya gonderdi 449 da Sasani krali Zerdustlugu Ermenistan a resmen kabul ettiren bir ferman yayinladi Ayni yil Ermeni elitleri Artaxata da Vasak Siwni Iberya Yuruyusunun bidaxsh i Vardan ve Ermenistan Katolikosu vekili baskanliginda Sasani devletine ve Hristiyan inanclarina bagliliklarini ilan etmek icin toplandilar Yezdicerd bu karari kabul etmedi ve Ermeni ileri gelenlerini Tizpon a cagirarak onlari Zerdustluge gecmeye zorladi Yezdicerd dogudan gelen beklenmedik bir saldirinin ardindan soylularin cogunu serbest birakti ve Ermenistan i donusturmek icin muneccimleri gonderdi Ermenistan a donduklerinde Vardan ve Ermeni soylularin cogu din degistirmeyi reddettiler ancak Yegise ve Gazar Parpetsi Vardan in baslangictaki din degistirmesi ve 450 de patlak veren Ermeni isyaninin kokenleri hakkinda celiskili bilgiler veriyor Vardan baslangicta surgune gitmeyi planlamis olabilir ancak kisa sure sonra Zerdustlugun dayatilmasina karsi halk isyaninin lideri olarak ortaya cikti Vardan ve muttefikleri ciddi bir yemin ederek cok sayida kale ve yerlesim yerini ele gecirdiler Vardan in gucleri 450 yazinda Perslere karsi buyuk bir zafer kazandi ve kuzey Hunlarla ittifak sagladi ancak Bizans a yardim isteyen elcilik basarisiz oldu Vardan a Ermeni soylulardan olusan onemli bir Pers yanlisi hizip karsi cikti ve marzpan Vasak Siwni muharebede Perslerle bulusmak icin onu Ermenistan dan cikarmayi reddetti 451 yazinda Olumsuzler in seckin suvari birlikleri ve savas fillerini iceren buyuk bir Sasani ordusu Ermeni isyancilarin uzerine yurudu Vardan in ordusu 2 Haziran da Maku yakinlarindaki Avarayr da Perslerle savasti Vasak Siwni nin destekcileri muharebe sirasinda firar etti ve Vardan in gucleri yenildi Vardan ve Ermeni soylularinin cogu catismada oldu Avarayr Muharebesi nin sonrasi tam olarak belli degil ancak Perslerin kayiplarindan panige kapilan Yezdicerd in birliklerini geri cektigi ve Vasak Siwni yi hapsettigi anlasiliyor Vardan in hayatta kalan destekcileri Iran da hapsedildi ancak bircogu sonraki yillarda serbest birakildi 481 yilinda Vardan in yegeni in onderliginde yeni bir isyan cikti ve 484 Nvarsak Antlasmasi ile Ermeni dini haklarinin ve ozerkliginin taninmasini saglamayi basardi AilesiVardan Mamikonyan Susanik olarak bilinen ve MS 439 civarinda dogan Vardeni Mamikonyan in babasiydi Susanik Mihranilerin onde gelen derebeylerinden pitiakhsh Varsken ile evlendi Varsken Hiristiyanligi reddedip Zerdustlugu benimseyerek Pers yanlisi bir pozisyon aldiginda karisi Susanik i de din degistirmeye zorlamaya calisti ancak o Hristiyan inancina boyun egmeyi ve vazgecmeyi siddetle reddetti bu yuzden MS 475 te kocasinin emriyle idam edildi emirler Susanik Gurcu Ortodoks ve Apostolik Kilisesi tarafindan aziz ilan edilmis ve Ermeni Apostolik Kilisesi tarafindan saygiyla karsilanmistir Aziz Susanik olarak bilinen onun bayram gunu 17 Ekim de kutlaniyor MirasiAziz olarak kutsanmasi VardanSehitKutsayanlarErmeni Apostolik Kilisesi Ermeni Katolik KilisesiYortuBuyuk Perhiz oncesindeki son PersembeKoruyucu azizErmenistan Vardan Mamikonyan Ermeni Apostolik Kilisesi nin bir azizidir Resmi Ermeni Kilisesi takviminde anma gunu genellikle Subat ayina denk gelir ve cok nadir durumlarda Mart ayinin ilk haftasina da denk gelebilir Aziz Vardan in asil bayram gunu Buyuk Perhiz den onceki son Persembe gunu oldugu gibi hareketli bir bayramdir Onun adini tasiyan Ermeni kiliseleri arasinda New York daki Ermeni Apostolik Kilisesi nin St Vardan Katedrali ve Bloomfield Hills Michigan daki St Vardan Ermeni Katolik Kilisesi bulunmaktadir Katedralin yakininda ayrica St Vardan Parki bulunmaktadir Vardan Sovalyeleri ABD Ermeni Amerikan kardeslik orgutu Vardan Sovalyeleri adini Vardan Mamikonyan in onuruna almistir KaynakcaOzel Gaidzakian 1898 s 132 Tchobanian 1914 ss 10 11 a b Sarafian 1951 s 55 a b c d e f g Katvalian 1985 a b c d Garsoian 1997 s 99 a b Garsoian 1997 ss 99 100 Avdoyan 2018 a b c d e f g h Garsoian 1997 s 100 Garsoian 1997 ss 101 102 Saint Vardan Mamikonian Biography Death amp Facts Britannica www britannica com 1 Mayis 2024 23 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2024 a b St Vartan and the Battle of Avarayr The Armenian Church Ingilizce 24 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2024 Eastern Catholic Churches info aod org 27 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2024 Kezelian Harry 4 Mayis 2023 Detroit Churches Commemorate Genocide Anniversary 27 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2024 GenelArmot Robert Aghajanian Alfred 2007 Armenian Literature Comprising Poetry Drama Folklore and Classic Traditions Los Angeles Indo European Publishing ISBN 9781604440003 Avdoyan Levon 2018 Vardan Mamikonean Nicholson Oliver Ed The Oxford Dictionary of Late Antiquity Ingilizce Oxford Oxford University Press s 1551 ISBN 978 0 19 866277 8 Bedrosian Robert 1983 The Sparapetut iwn in Armenia in the Fourth and Fifth Centuries PDF 36 2 6 46 Gaidzakian Ohan 1898 Illustrated Armenia and the Armenians Boston Garsoian Nina 1997 The Marzpanate 428 652 Ed The Armenian People from Ancient to Modern Times 1 New York St Martin s Press ss 95 115 ISBN 0 312 10169 4 Katvalian M 1985 Vardan Mamikonyan Arzumanian Makich Ed Armenian Soviet Encyclopedia Ermenice 11 Erivan ss 314 Sarafian Krikor A 1951 Vardanantsʻ paterazme ew Vardan Mamikonean Vardanantsʻ paterazmi 1500 ameakin aṛitʻov Battle of Vardanantz and Vardan Mamikonian Ermenice ve Ingilizce Second bas Fresno Nor Or Suny Ronald Grigor 1993 Looking Toward Ararat Armenia in Modern History Bloomington Indiana University Press ISBN 9780253207739 1914 The People of Armenia Their Past Their Culture Their Future Gregory G Marcar tarafindan cevrildi Introduction by Londra Dent