Vardosani Kalesi (Gürcüce: ვარდოსანის ნაგებობა), tarihsel Eruşeti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Vardosani olan Yamaçyolu köyünün doğusunda megalit yapı kalıntısıdır. Bu yapının yakınında bir kaya üzerinde Gürcüce yazılar tespit edilmiştir.
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Kalıntılar |
Tür | Megalit, kale |
Konum | Yamaçyolu, Hanak |
Koordinatlar | 41°16′00″K 42°44′21″D / 41.26667°K 42.73917°D |
Temel atma | İÖ 12-8. yüzyıl |
Tarihçe
Vardosani köyü ve buradaki kale, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Eruşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterindeki hane reislerinin adlarına bakınca buranın bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Vardosani Kalesi yakınlarında 2014 yılında Gürcüce yazıların tespit edilmiş olması da bu olguyu desteklemektedir. Söz konusu defterde bu yerleşim, Büyük Vardosani (Vardosan-i Büzürg) ve Küçük Vardosani (Vardosa-i Küçük) olmak üzere iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Vardosani Kalesi, Küçük Vardosani köyünde yer alıyordu. Neredeyse tamamen yıkılmış olan Vardosani Kalesi'nin Diaohi döneminden (İÖ 12-8. yüzyıl) kaldığı tahmin edilmektedir.
Kalıntılar
Vardosani Kalesi, Yamaçyolu köyünün doğusunda Çoti Deresi'nin sağ kıyısında, dere tarafında bir kaya üzerinde yer alır. Harç kullanılmadan inşa edilmiş olan bu yapı tamamen yıkılmış, geriye sadece bir duvarın parçası kalmıştır. Bu megalit yapının hemen batısında, alt kısmında bir mağaranın bulunduğu sarp bir kayanın üst kısmında kayaya kazınmış figürler ve Gürcüce yazılar tespit edilmiştir. Bu yazılardan birinde Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleri kullanılmıştır. Yazının stilinden hareketle bu Gürcüce yazıt 11. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Bu yazıt „ღ(მერთ)ო, შ(ეიწყალ)ე ლ(უ)კ(ა)ჲ“ (Tanrım, Luka'yı bağışla) biçiminde okunmuştur. Diğer bir yazıt da yine 11. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Bu Gürcüce yazıtın yarım kaldığı tahmin edilmektedir. Gürcü alfabesinin Nushuri harfleriyle yazılmış olan dört satırlık yazıt şu şekilde okunmuştur: „ს(ა)ხელითა | ღ{მრ}თის{ა}ჲთა, | ესე დედაჲ (?) | [---]“ (Tanrı'nın adıyla bu rahibeye (?)...).
Kaynakça
- ^ a b c 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 16-17. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 465, 497". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 532". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 7, 16-17. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vardosani Kalesi Gurcuce ვარდოსანის ნაგებობა tarihsel Eruseti bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli ve eski adi Vardosani olan Yamacyolu koyunun dogusunda megalit yapi kalintisidir Bu yapinin yakininda bir kaya uzerinde Gurcuce yazilar tespit edilmistir Vardosani KalesiGenel bilgilerDurumKalintilarTurMegalit kaleKonumYamacyolu HanakKoordinatlar41 16 00 K 42 44 21 D 41 26667 K 42 73917 D 41 26667 42 73917Temel atmaIO 12 8 yuzyilTarihceVardosani koyu ve buradaki kale tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Eruseti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterindeki hane reislerinin adlarina bakinca buranin bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Vardosani Kalesi yakinlarinda 2014 yilinda Gurcuce yazilarin tespit edilmis olmasi da bu olguyu desteklemektedir Soz konusu defterde bu yerlesim Buyuk Vardosani Vardosan i Buzurg ve Kucuk Vardosani Vardosa i Kucuk olmak uzere iki ayri koy olarak kaydedilmistir Vardosani Kalesi Kucuk Vardosani koyunde yer aliyordu Neredeyse tamamen yikilmis olan Vardosani Kalesi nin Diaohi doneminden IO 12 8 yuzyil kaldigi tahmin edilmektedir KalintilarVardosani Kalesi Yamacyolu koyunun dogusunda Coti Deresi nin sag kiyisinda dere tarafinda bir kaya uzerinde yer alir Harc kullanilmadan insa edilmis olan bu yapi tamamen yikilmis geriye sadece bir duvarin parcasi kalmistir Bu megalit yapinin hemen batisinda alt kisminda bir magaranin bulundugu sarp bir kayanin ust kisminda kayaya kazinmis figurler ve Gurcuce yazilar tespit edilmistir Bu yazilardan birinde Gurcu alfabesinin Asomtavruli harfleri kullanilmistir Yazinin stilinden hareketle bu Gurcuce yazit 11 yuzyila tarihlendirilmistir Bu yazit ღ მერთ ო შ ეიწყალ ე ლ უ კ ა ჲ Tanrim Luka yi bagisla biciminde okunmustur Diger bir yazit da yine 11 yuzyila tarihlendirilmistir Bu Gurcuce yazitin yarim kaldigi tahmin edilmektedir Gurcu alfabesinin Nushuri harfleriyle yazilmis olan dort satirlik yazit su sekilde okunmustur ს ა ხელითა ღ მრ თის ა ჲთა ესე დედაჲ Tanri nin adiyla bu rahibeye Kaynakca a b c 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 16 17 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 465 497 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 532 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2023 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 7 16 17 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5