Diaohi veya Dayaeni (Gürcüce: დიაოხი veya ტაოხი; okunuşu: "diaoh'i" veya "t'aoh'i", Urartuca - Diauekhi, Asurca - Diaeni, Grekçe - Taochoi, Ermenice - Տայք; Tayk), muhtemelen MÖ 12. yüzyılda, Bronz Çağı Çöküşü (Hitit) sonrası dönemde oluşmuş, Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde bulunan kabileler birliğiydi. Burada yaşayan kabilelerin Kartveli dillerini veya Hurri dilini konuştukları tahmin edilmektedir.
Diaohi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
MÖ 12. yüzyıl-MÖ 8. yüzyıl | |||||||
12. yüzyılda Diaohi | |||||||
Başkent | Zua | ||||||
Yaygın dil(ler) | Güney Kafkas dilleri Hurrice | ||||||
Kral | |||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Günümüzdeki durumu | Gürcistan Türkiye |
Etnografya
Çok sayıdaki bilimsel çalışmalara rağmen, Diaohi ülkesindeki nüfus yapısının etno-linguistik yapısının ne olduğu kesin olarak tespit edilememiştir. Genel olarak kabul gören iddia Proto-Kartveli veya Hurri topluluklarının oluşturduğudur, bununla beraber Proto-Kartveli dillerini konuşan halkın ortaya çıkış yeri olduğu da iddia edilir. Diaohi, Ermeni tarihçi Ronald Grigor Suny (1994) tarafından "Proto-Gürcülerin önemli bir kabile oluşumu" olarak tanımlanır.
Tarih ve coğrafya
Diaohi Krallığı'ndan Urartu yazıtlarında bahsedilmektedir. Genelde (her zaman olmasa da) Asur kralı I. Tiglat-Pileser'in üçüncü yılına (MÖ 1118) ait Yonjalu yazıtıyla özdeşleştirilir. Genel coğrafi kapsamı tam olarak bilinmemekle beraber birçok akademisyen, bugünkü kuzeydoğu Türkiye'deki Pasinler Ovası'nı, diğer akademisyenler ise Kura Nehri'ni izleyen hat boyunca Türkiye-Gürcistan sınırı çevresini krallığın sınırlarına dahil eder. Büyük olasılıkla, Diaohi topraklarının sınırları, Fırat nehrinin kaynağından Çoruh vadisine ve Oltu'ya kadar uzanmış olabilir.
Urartu kaynakları Diaohi'nin üç önemli şehrinden bahseder; Zua, Utu ve Sasilu. "Zua" sıkça Zivin Kale ile tanımlanır. "Ultu", muhtemelen modern Oltu'dur. "Sasilu" ise bazen Tortomi (bugünkü Tortum yakınlarındaki Erken Orta Çağ Gürcü Toponimisi "Sasire" ile ilişkilendirilir. Tarihsel coğrafi tanım ve anlatımlara göre, Diaohi birliğinin selefi Hayasa-Azzi (MÖ 1500-1290) federasyonuna benziyordu ve toprakları kabaca Hayasa-Azzi topraklarına karşılık gelmekteydi. Asurolog Archibald Sayce Diaohi/Diaeni adını, kurucu kralı diaus'dan aldığını öne sürmektedir.
Bu federasyon, Asur baskınlarına karşı koyacak kadar güçlüydü, ancak MÖ 1112'de Diaohi kralı olan Sien, Diaohi'yi Nairi'nin en kuzey noktası olarak tanımlayanAsur kralı I. Tiglat-Pileser tarafından yenilgiye uğratılarak esir alındı, sonrasında vasallık karşılığı serbest bırakıldı. MÖ 845'te ise benzer şekilde, Diaohi Asurlular tarafından istila edildi. Savaşı kaybeden Asia, Asur krallığına boyun eğmek zorunda kaldı. Asur kralı III. Şalmanezer, Diaohi birliğini itaat etmeye zorladı ve kralı Asia'yı, Asurlar ve kendisine bağımlı bir hükümdar haline getirdi.
Diaohi, MÖ 8. yüzyılda yeni ortaya çıkmış olan Urartu bölgesel gücünün hedefi haline geldi. Hem Menua (MÖ 810–785) hem de I. Argişti (MÖ 785–763) Diaohi Krallığına karşı seferberlik ilan etti. I. Argişti, Kral Utupursini'yi yendi ve mal varlığını ilhak etti. Öldürülmekle tehdit edilen Kral Utupursini, çeşitli metaller ve çiftlik hayvanları da dahil olmak üzere Urartuya haraç ödemek zorunda kaldı.
Diaohi krallığı, adına yapılan son referans ve kayıtların tarihi olan MÖ 760'lı yıllarda Kolhis Krallığı'nın akınları sonrası tarih sahnesinden silindi.
(Dünyanın Dört Köşesinin Kralı" unvanına sahip Asur kralı III. Şalmanezer kendi yıllıklarında şöyle yazar;
“ | Krallığımın 15. yılında Nairi topraklarına yürüdüm. Dicle'nin kaynağında, sularının çıktığı bir dağ yamacında kraliyet heykelimi yarattım. Orada gücümün (ve) kahramanca işlerimin övgülerini yazdım. (Sonra) Tunibunu Dağı geçidine girdim (ve) Fırat'ın kaynağına kadar Urartunun, Aramu şehirlerini yerle bir ettim, yıktım (ve) yaktım. (Böylece) Fırat'ın kaynağına kadar yürüdüm, tanrılarıma kurbanlar verdim (ve) orada Asur'un silahlarını yıkadım. Asia, Daiēnu topraklarının Kralı bana teslim oldu (ve) ondan vergi ve at haracı aldım. Kraliyet heykelimi yaptım (ve) onun şehrinin içine diktim. (47'b-51) | „ |
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynak
- ^ Nodar Assatiani, Საქართველოს ისტორია, Tbilissi, Sakartvelos Matsne, 2001 p.30
- ^ Suny, R.G. Kennan Institute for Advanced Russian Studies (1996)Transcaucasia, Nationalism and Social Change: Essays in the History of Armenia, Azerbaijan, and Georgia. American Association for the Advancement of Slavic Studies. (9780472096176) University of Michigan Press p.3
"Proto - Georgians formed the tribal confederation of the Diauehi about the twelfth century B.C."
- ^ Burford, T. (2018) Georgia (9781784770723) p.14
"The tribal union of Diauehi was recorded in the 12th century bc"
- ^ Ahuja, M.R. and Jain, S.M. (2015) Genetic Diversity and Erosion in Plants: Indicators and Prevention. (9783319256375) Springer International Publishing. p.161
"The most important tribal formation of proto-Georgians in the post-Hittite period was formation of Diauehi (Diaokhi in Georgian language) in the twelfth century BC in the region"
- ^ Davitashvili, Zurab V.., Singh, Vijay P.., Bondyrev, Igor V.. The Geography of Georgia: Problems and Perspectives. Germany: Springer International Publishing, 2015.
"About this time, in southwestern Georgia formed the first political unities of Georgian tribes: Diauhi (Daièna)"
- ^ Tiglath, P. I., Rawlinson, H., & Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. (1857). Inscription of Tiglath Pileser I., King of Assyria, B.C. 1150. London: J.W. Parker and Son. p.46
- ^ Morritt, R.D. (2010) Stones that Speak. EBSCO ebook academic collection. Cambridge Scholars Pub.(9781443821766)
"they [Colchis] absorbed part of Diaokh (c.750 BCE)"
- ^ Rayfield, D. (2013) Edge of Empires: A History of Georgia (9781780230702) Reaktion Books. p.17
- ^ Nodar Assatiani et Alexandre Bendianachvili, Histoire de la Géorgie, l'Harmattan, Paris, 1997 () p.31
- ^ Nodar Assatiani et Otar Djanelidze, History of Georgia, Publishing House Petite, Tbilissi, 2009 p.16
- ^ Over the Mountains and Far Away: Studies in Near Eastern History and Archaeology Presented to Mirjo Salvini on the Occasion of His 80th Birthday. Royaume-Uni: Archaeopress Publishing Limited, 2019. p.141
"mainly divided between Urartu and Colchis"
- ^ Rayfield, Donald (2012). Edge of Empires: A History of Georgia. Londra. ss. 17.
- ^ Henri J. M. Claessen; Peter Skalnik; Walter de Gruyter (Jan 1, 1978). The Early State. Mouton Publishers. sid. 259.
- ^ Georgia 9 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. (2006). Encyclopædia Britannica. Retrieved February 14, 2006, from Encyclopædia Britannica Premium Service 20 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Phoenix: The Peoples of the Hills: Ancient Ararat and Caucasus by Charles Burney, David Marshall Lang, Phoenix Press; New Ed edition (December 31, 2001)
- ^ no Miya Takahito: Essays on Ancient Anatolia in the Second Millennium B.C. p141
- ^ C. Burney, Die Bergvölker Vorderasiens, Essen 1975, 274
- ^ A. G. Sagona. Archaeology at the North-East Anatolian Frontier, p. 30.
- ^ R. G. Suny. The Making of the Georgian Nation, p. 6.
- ^ "THE PHONEMIC SYSTEM OF PROTO-INDO-HITTITE", The Indo-Hittite Laryngeals, Linguistic Society of America, ss. 31-34, doi:10.2307/j.ctt1x76d2x.6, ISBN , erişim tarihi: 28 Mart 2021
- ^ Ahuja, M.R. and Jain, S.M. (2015) Genetic Diversity and Erosion in Plants: Indicators and Prevention. Springer International Publishing. p.161
- ^ Burford, T. (2018) Georgia p.14
- ^ (1998). "К вопросу об этнической принадлежности населения бассейна реки Чорох в VII—IV вв. до н. э." (PDF). Историко-филологический журнал № 1–2 . С. 233–246. ISSN 0135-0536. 14 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
233. «...К примеру, Г. Тиранян считал, что племена саспейров или эсперитов, фасианов и халдайев (халдеев) или халибов имели, вероятно, картвельское или грузинское происхождение, а таохи — хурритское происхождение.»
246. «Подытоживая вышесказанное, мы приходим к выводу, что бассейн реки Чорох в VII—VII веках до н.э. был населён , подчинившими местное население, а в районе устья реки Чорох — племена. Во второй половине I тысячелетия до н.э. они, в основном, оказались в водовороте формирования армянского народа и были арменезированы.» - ^ М. А. Агларов. Дагестан в эпоху великого переселения народов: этногенетические исследования. Институт истории, археологии и этнографии Дагестанского научного центра РАН. s. 191.
31. «Среди специалистов существует мнение, что диаухи-таохи являлись хурритским племенем.»
- ^ М. С. Капица; Л. Б. Алаев; К. З. Ашрафян (1997). "Глава XXIX. Закавказье и сопредельные страны в период эллинизма". История Востока: Восток в древности. Восточная литература. 1. М. s. 530.
«Западное протогрузинское объединение Колхида существовало самостоятельно давно; уже в VIII в. до х.э. оно предположительно унаследовало северные земли уничтоженного урартами хурритского государства таохов, расположенные в долине р. Чорох.»
- ^ А. В. Седов (2004). История древнего Востока. М: Восточная литература. s. 872. ISBN .
- ^ И. М. Дьяконов (1968). "Глава II. История Армянского нагорья в эпоху бронзы и раннего железа". Предыстория армянского народа: История Арм. нагорья с 1500 по 500 г. до н. э. Хурриты, лувийцы, протоармяне. Ер.: АН Арм. ССР. s. 120.
«Этническая принадлежность Дайаэни не вполне ясна; Г. А. Меликишвили считает их хурритским племенем, и это весьма вероятно. Но Дайаэни просуществовало до VIII в. до н.э., а следовательно, грузиноязычные халды-халибы, засвидетельствованные западнее, возможно, уже с IX в., должны были бы пройти здесь, скорее всего, раньше его образования, — по всей вероятности, в начале XII в. до н.э...»
- ^ a b İgor M.Dyakonov (1968). "Глава II. История Армянского нагорья в эпоху бронзы и раннего железа". Предыстория армянского народа: История Арм. нагорья с 1500 по 500 г. до н. э. Хурриты, лувийцы, протоармяне. Ер.: АН Арм. ССР. s. 120.
«Этническая принадлежность Дайаэни не вполне ясна; Г. А. Меликишвили считает их хурритским племенем, и это весьма вероятно. Но Дайаэни просуществовало до VIII в. до н.э., а следовательно, грузиноязычные халды-халибы, засвидетельствованные западнее, возможно, уже с IX в., должны были бы пройти здесь, скорее всего, раньше его образования, — по всей вероятности, в начале XII в. до н.э...»
- ^ Georgia. (2006). Encyclopædia Britannica.
- ^ Phoenix: The Peoples of the Hills: Ancient Ararat and Caucasus by Charles Burney, David Marshall Lang, Phoenix Press; New Ed edition (December 31, 2001)
- ^ Prince Mikasa no Miya Takahito: Essays on Ancient Anatolia in the Second Millennium B.C. p141
- ^ C. Burney, Die Bergvölker Vorderasiens, Essen 1975, sid 274
- ^ R. G. Suny. The Making of the Georgian Nation, sid. 6.
- ^ a b A. G. Sagona. Archaeology at the North-East Anatolian Frontier, sid. 30.
- ^ (1998). "К вопросу об этнической принадлежности населения бассейна реки Чорох в VII—IV вв. до н. э." (PDF). Историко-филологический журнал № 1–2 . С. 233–246. ISSN 0135-0536. 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
233. «...К примеру, Г. Тиранян считал, что племена саспейров или эсперитов, фасианов и халдайев (халдеев) или халибов имели, вероятно, картвельское или грузинское происхождение, а таохи — хурритское происхождение.»
246. «Подытоживая вышесказанное, мы приходим к выводу, что бассейн реки Чорох в VII—VII веках до н.э. был населён , подчинившими местное население, а в районе устья реки Чорох — племена. Во второй половине I тысячелетия до н.э. они, в основном, оказались в водовороте формирования армянского народа и были арменезированы.» - ^ М. С. Капица; Л. Б. Алаев; К. З. Ашрафян (1997). "Глава XXIX. Закавказье и сопредельные страны в период эллинизма". История Востока: Восток в древности. Восточная литература. 1. М. s. 530.
«Западное протогрузинское объединение Колхида существовало самостоятельно давно; уже в VIII в. до х.э. оно предположительно унаследовало северные земли уничтоженного урартами хурритского государства таохов, расположенные в долине р. Чорох.»
- ^ М. А. Агларов. Дагестан в эпоху великого переселения народов: этногенетические исследования. Институт истории, археологии и этнографии Дагестанского научного центра РАН. s. 191.
31. «Среди специалистов существует мнение, что диаухи-таохи являлись хурритским племенем.»
- ^ А. В. Седов (2004). История древнего Востока. М: Восточная литература. s. 872. ISBN .
- ^ Ronald Grigor Suny (1 Ocak 1994). The Making of the Georgian Nation. Indiana University Press. s. 6. ISBN . 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2020.
- ^ G. L. Kavtaradze. An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources, p. 80f.
- ^ A.H. Sayce. Cambridge Ancient History, vol. XX. (1925). pp. 169–186. [1] 17 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . maravot.com. 21 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020.
- ^ M. S. Kapitsa; L.B. Alaev; K. Z. Ashrafyan. Bölüm XXIX. Hellenistik dönemde Transkafkasya ve komşu ülkeler // Doğu Tarihi: Antik dönemde Doğu. - M: "Doğu Edebiyatı", 1997. - T. 1. - S. 530.
- ^ Vachnadze M., Guruli V., Bakhtadze MA Gürcistan Tarihi (eski çağlardan günümüze) Tiflis: Tiflis Devlet Üniversitesi, 1993. - 172 s. / MÖ 9.-8. Yüzyıllarda Urartu Menua ve I. Argishti kralları, Diaohi devletini defalarca vurdu. Diaokh kralı Utupursi sürekli bir ayaklanma başlattı: MÖ VIII.Yüzyılın 60'larından itibaren Diaohi'den artık Urartu krallarının yazıtlarında bahsedilmiyor. Urartu kralları diğer Gürcü kabileleriyle de savaştı ..
- ^ "Twin Monumental Bulls of Shalmaneser III: 840 BC". 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından .
Literatür
- , Claudia Sagona, Archaeology At The North-east Anatolian Frontier, I: An Historical Geography And A Field Survey of the Bayburt Province (Ancient Near Eastern Studies) (Hardcover), Peeters (January 30, 2005),
- Georgia. (2006). Encyclopædia Britannica. Retrieved February 14, 2006, from Encyclopædia Britannica Premium Service 20 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kavtaradze, G. L., "An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources", Sprache und Kultur, # 3 (Staatliche Ilia Tschawtschawadse Universitaet Tbilisi für Sprache und Kultur Institut zur Erforschung des westlichen Denkens). Tbilisi, 2002. G. L. Kavtaradze. An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources | Anatolia | Hittites
- Melikishvili, G. A., "Diauehi". The Bulletin of Ancient History, vol. 4, 1950. (Publication in Russian)
- (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Diaohi veya Dayaeni Gurcuce დიაოხი veya ტაოხი okunusu diaoh i veya t aoh i Urartuca Diauekhi Asurca Diaeni Grekce Taochoi Ermenice Տայք Tayk muhtemelen MO 12 yuzyilda Bronz Cagi Cokusu Hitit sonrasi donemde olusmus Kuzeydogu Anadolu bolgesinde bulunan kabileler birligiydi Burada yasayan kabilelerin Kartveli dillerini veya Hurri dilini konustuklari tahmin edilmektedir DiaohiMO 12 yuzyil MO 8 yuzyil12 yuzyilda DiaohiBaskentZuaYaygin dil ler Guney Kafkas dilleri HurriceKral y MO 1120 MO 1100Sien veya Tseni y MO 850 MO 825Asia y MO 810 MO 770Utupursi son Tarihce KurulusuMO 12 yuzyil Kolhis Husani kenti north part province of Hushani ve Urartular guney kismi arasinda ikiye bolundu MO 8 yuzyilGunumuzdeki durumuGurcistan TurkiyeEtnografyaCok sayidaki bilimsel calismalara ragmen Diaohi ulkesindeki nufus yapisinin etno linguistik yapisinin ne oldugu kesin olarak tespit edilememistir Genel olarak kabul goren iddia Proto Kartveli veya Hurri topluluklarinin olusturdugudur bununla beraber Proto Kartveli dillerini konusan halkin ortaya cikis yeri oldugu da iddia edilir Diaohi Ermeni tarihci Ronald Grigor Suny 1994 tarafindan Proto Gurculerin onemli bir kabile olusumu olarak tanimlanir Tarih ve cografyaDiaohi Kralligi ndan Urartu yazitlarinda bahsedilmektedir Genelde her zaman olmasa da Asur krali I Tiglat Pileser in ucuncu yilina MO 1118 ait Yonjalu yazitiyla ozdeslestirilir Genel cografi kapsami tam olarak bilinmemekle beraber bircok akademisyen bugunku kuzeydogu Turkiye deki Pasinler Ovasi ni diger akademisyenler ise Kura Nehri ni izleyen hat boyunca Turkiye Gurcistan siniri cevresini kralligin sinirlarina dahil eder Buyuk olasilikla Diaohi topraklarinin sinirlari Firat nehrinin kaynagindan Coruh vadisine ve Oltu ya kadar uzanmis olabilir Urartu kaynaklari Diaohi nin uc onemli sehrinden bahseder Zua Utu ve Sasilu Zua sikca Zivin Kale ile tanimlanir Ultu muhtemelen modern Oltu dur Sasilu ise bazen Tortomi bugunku Tortum yakinlarindaki Erken Orta Cag Gurcu Toponimisi Sasire ile iliskilendirilir Tarihsel cografi tanim ve anlatimlara gore Diaohi birliginin selefi Hayasa Azzi MO 1500 1290 federasyonuna benziyordu ve topraklari kabaca Hayasa Azzi topraklarina karsilik gelmekteydi Asurolog Archibald Sayce Diaohi Diaeni adini kurucu krali diaus dan aldigini one surmektedir Bu federasyon Asur baskinlarina karsi koyacak kadar gucluydu ancak MO 1112 de Diaohi krali olan Sien Diaohi yi Nairi nin en kuzey noktasi olarak tanimlayanAsur krali I Tiglat Pileser tarafindan yenilgiye ugratilarak esir alindi sonrasinda vasallik karsiligi serbest birakildi MO 845 te ise benzer sekilde Diaohi Asurlular tarafindan istila edildi Savasi kaybeden Asia Asur kralligina boyun egmek zorunda kaldi Asur krali III Salmanezer Diaohi birligini itaat etmeye zorladi ve krali Asia yi Asurlar ve kendisine bagimli bir hukumdar haline getirdi Diaohi MO 8 yuzyilda yeni ortaya cikmis olan Urartu bolgesel gucunun hedefi haline geldi Hem Menua MO 810 785 hem de I Argisti MO 785 763 Diaohi Kralligina karsi seferberlik ilan etti I Argisti Kral Utupursini yi yendi ve mal varligini ilhak etti Oldurulmekle tehdit edilen Kral Utupursini cesitli metaller ve ciftlik hayvanlari da dahil olmak uzere Urartuya harac odemek zorunda kaldi Diaohi kralligi adina yapilan son referans ve kayitlarin tarihi olan MO 760 li yillarda Kolhis Kralligi nin akinlari sonrasi tarih sahnesinden silindi Dunyanin Dort Kosesinin Krali unvanina sahip Asur krali III Salmanezer kendi yilliklarinda soyle yazar Kralligimin 15 yilinda Nairi topraklarina yurudum Dicle nin kaynaginda sularinin ciktigi bir dag yamacinda kraliyet heykelimi yarattim Orada gucumun ve kahramanca islerimin ovgulerini yazdim Sonra Tunibunu Dagi gecidine girdim ve Firat in kaynagina kadar Urartunun Aramu sehirlerini yerle bir ettim yiktim ve yaktim Boylece Firat in kaynagina kadar yurudum tanrilarima kurbanlar verdim ve orada Asur un silahlarini yikadim Asia Daienu topraklarinin Krali bana teslim oldu ve ondan vergi ve at haraci aldim Kraliyet heykelimi yaptim ve onun sehrinin icine diktim 47 b 51 Ayrica bakinizHayasa Azzi Taokhlar Nairi Anadolu daki antik kralliklar listesi Tarihoncesi GurcistanNotlar Zuga Lazcada zgvis ise Gurcucede deniz demektir Kaynak Nodar Assatiani აქართველოს ისტორია Tbilissi Sakartvelos Matsne 2001 p 30 Suny R G Kennan Institute for Advanced Russian Studies 1996 Transcaucasia Nationalism and Social Change Essays in the History of Armenia Azerbaijan and Georgia American Association for the Advancement of Slavic Studies 9780472096176 University of Michigan Press p 3 Proto Georgians formed the tribal confederation of the Diauehi about the twelfth century B C Burford T 2018 Georgia 9781784770723 p 14 The tribal union of Diauehi was recorded in the 12th century bc Ahuja M R and Jain S M 2015 Genetic Diversity and Erosion in Plants Indicators and Prevention 9783319256375 Springer International Publishing p 161 The most important tribal formation of proto Georgians in the post Hittite period was formation of Diauehi Diaokhi in Georgian language in the twelfth century BC in the region Davitashvili Zurab V Singh Vijay P Bondyrev Igor V The Geography of Georgia Problems and Perspectives Germany Springer International Publishing 2015 About this time in southwestern Georgia formed the first political unities of Georgian tribes Diauhi Daiena Tiglath P I Rawlinson H amp Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 1857 Inscription of Tiglath Pileser I King of Assyria B C 1150 London J W Parker and Son p 46 Morritt R D 2010 Stones that Speak EBSCO ebook academic collection Cambridge Scholars Pub 9781443821766 they Colchis absorbed part of Diaokh c 750 BCE Rayfield D 2013 Edge of Empires A History of Georgia 9781780230702 Reaktion Books p 17 Nodar Assatiani et Alexandre Bendianachvili Histoire de la Georgie l Harmattan Paris 1997 ISBN 2 7384 6186 7 p 31 Nodar Assatiani et Otar Djanelidze History of Georgia Publishing House Petite Tbilissi 2009 p 16 Over the Mountains and Far Away Studies in Near Eastern History and Archaeology Presented to Mirjo Salvini on the Occasion of His 80th Birthday Royaume Uni Archaeopress Publishing Limited 2019 p 141 mainly divided between Urartu and Colchis Rayfield Donald 2012 Edge of Empires A History of Georgia Londra ss 17 Henri J M Claessen Peter Skalnik Walter de Gruyter Jan 1 1978 The Early State Mouton Publishers sid 259 Georgia 9 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2006 Encyclopaedia Britannica Retrieved February 14 2006 from Encyclopaedia Britannica Premium Service 20 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Phoenix The Peoples of the Hills Ancient Ararat and Caucasus by Charles Burney David Marshall Lang Phoenix Press New Ed edition December 31 2001 no Miya Takahito Essays on Ancient Anatolia in the Second Millennium B C p141 C Burney Die Bergvolker Vorderasiens Essen 1975 274 A G Sagona Archaeology at the North East Anatolian Frontier p 30 R G Suny The Making of the Georgian Nation p 6 THE PHONEMIC SYSTEM OF PROTO INDO HITTITE The Indo Hittite Laryngeals Linguistic Society of America ss 31 34 doi 10 2307 j ctt1x76d2x 6 ISBN 978 0 9994613 2 7 erisim tarihi 28 Mart 2021 Ahuja M R and Jain S M 2015 Genetic Diversity and Erosion in Plants Indicators and Prevention Springer International Publishing p 161 Burford T 2018 Georgia p 14 1998 K voprosu ob etnicheskoj prinadlezhnosti naseleniya bassejna reki Choroh v VII IV vv do n e PDF Istoriko filologicheskij zhurnal 1 2 S 233 246 ISSN 0135 0536 14 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Eylul 2012 233 K primeru G Tiranyan schital chto plemena saspejrov ili esperitov fasianov i haldajev haldeev ili halibov imeli veroyatno kartvelskoe ili gruzinskoe proishozhdenie a taohi hurritskoe proishozhdenie 246 Podytozhivaya vysheskazannoe my prihodim k vyvodu chto bassejn reki Choroh v VII VII vekah do n e byl naselyon podchinivshimi mestnoe naselenie a v rajone ustya reki Choroh plemena Vo vtoroj polovine I tysyacheletiya do n e oni v osnovnom okazalis v vodovorote formirovaniya armyanskogo naroda i byli armenezirovany M A Aglarov Dagestan v epohu velikogo pereseleniya narodov etnogeneticheskie issledovaniya Institut istorii arheologii i etnografii Dagestanskogo nauchnogo centra RAN s 191 31 Sredi specialistov sushestvuet mnenie chto diauhi taohi yavlyalis hurritskim plemenem M S Kapica L B Alaev K Z Ashrafyan 1997 Glava XXIX Zakavkaze i sopredelnye strany v period ellinizma Istoriya Vostoka Vostok v drevnosti Vostochnaya literatura 1 M s 530 Zapadnoe protogruzinskoe obedinenie Kolhida sushestvovalo samostoyatelno davno uzhe v VIII v do h e ono predpolozhitelno unasledovalo severnye zemli unichtozhennogo urartami hurritskogo gosudarstva taohov raspolozhennye v doline r Choroh A V Sedov 2004 Istoriya drevnego Vostoka M Vostochnaya literatura s 872 ISBN 5020183881 I M Dyakonov 1968 Glava II Istoriya Armyanskogo nagorya v epohu bronzy i rannego zheleza Predystoriya armyanskogo naroda Istoriya Arm nagorya s 1500 po 500 g do n e Hurrity luvijcy protoarmyane Er AN Arm SSR s 120 Etnicheskaya prinadlezhnost Dajaeni ne vpolne yasna G A Melikishvili schitaet ih hurritskim plemenem i eto vesma veroyatno No Dajaeni prosushestvovalo do VIII v do n e a sledovatelno gruzinoyazychnye haldy haliby zasvidetelstvovannye zapadnee vozmozhno uzhe s IX v dolzhny byli by projti zdes skoree vsego ranshe ego obrazovaniya po vsej veroyatnosti v nachale XII v do n e a b Igor M Dyakonov 1968 Glava II Istoriya Armyanskogo nagorya v epohu bronzy i rannego zheleza Predystoriya armyanskogo naroda Istoriya Arm nagorya s 1500 po 500 g do n e Hurrity luvijcy protoarmyane Er AN Arm SSR s 120 Etnicheskaya prinadlezhnost Dajaeni ne vpolne yasna G A Melikishvili schitaet ih hurritskim plemenem i eto vesma veroyatno No Dajaeni prosushestvovalo do VIII v do n e a sledovatelno gruzinoyazychnye haldy haliby zasvidetelstvovannye zapadnee vozmozhno uzhe s IX v dolzhny byli by projti zdes skoree vsego ranshe ego obrazovaniya po vsej veroyatnosti v nachale XII v do n e Georgia 2006 Encyclopaedia Britannica Phoenix The Peoples of the Hills Ancient Ararat and Caucasus by Charles Burney David Marshall Lang Phoenix Press New Ed edition December 31 2001 Prince Mikasa no Miya Takahito Essays on Ancient Anatolia in the Second Millennium B C p141 C Burney Die Bergvolker Vorderasiens Essen 1975 sid 274 R G Suny The Making of the Georgian Nation sid 6 a b A G Sagona Archaeology at the North East Anatolian Frontier sid 30 1998 K voprosu ob etnicheskoj prinadlezhnosti naseleniya bassejna reki Choroh v VII IV vv do n e PDF Istoriko filologicheskij zhurnal 1 2 S 233 246 ISSN 0135 0536 19 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2012 233 K primeru G Tiranyan schital chto plemena saspejrov ili esperitov fasianov i haldajev haldeev ili halibov imeli veroyatno kartvelskoe ili gruzinskoe proishozhdenie a taohi hurritskoe proishozhdenie 246 Podytozhivaya vysheskazannoe my prihodim k vyvodu chto bassejn reki Choroh v VII VII vekah do n e byl naselyon podchinivshimi mestnoe naselenie a v rajone ustya reki Choroh plemena Vo vtoroj polovine I tysyacheletiya do n e oni v osnovnom okazalis v vodovorote formirovaniya armyanskogo naroda i byli armenezirovany M S Kapica L B Alaev K Z Ashrafyan 1997 Glava XXIX Zakavkaze i sopredelnye strany v period ellinizma Istoriya Vostoka Vostok v drevnosti Vostochnaya literatura 1 M s 530 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Zapadnoe protogruzinskoe obedinenie Kolhida sushestvovalo samostoyatelno davno uzhe v VIII v do h e ono predpolozhitelno unasledovalo severnye zemli unichtozhennogo urartami hurritskogo gosudarstva taohov raspolozhennye v doline r Choroh M A Aglarov Dagestan v epohu velikogo pereseleniya narodov etnogeneticheskie issledovaniya Institut istorii arheologii i etnografii Dagestanskogo nauchnogo centra RAN s 191 31 Sredi specialistov sushestvuet mnenie chto diauhi taohi yavlyalis hurritskim plemenem A V Sedov 2004 Istoriya drevnego Vostoka M Vostochnaya literatura s 872 ISBN 5020183881 Ronald Grigor Suny 1 Ocak 1994 The Making of the Georgian Nation Indiana University Press s 6 ISBN 978 0 253 20915 3 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Eylul 2020 G L Kavtaradze An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources p 80f A H Sayce Cambridge Ancient History vol XX 1925 pp 169 186 1 17 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde maravot com 21 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Eylul 2020 M S Kapitsa L B Alaev K Z Ashrafyan Bolum XXIX Hellenistik donemde Transkafkasya ve komsu ulkeler Dogu Tarihi Antik donemde Dogu M Dogu Edebiyati 1997 T 1 S 530 Vachnadze M Guruli V Bakhtadze MA Gurcistan Tarihi eski caglardan gunumuze Tiflis Tiflis Devlet Universitesi 1993 172 s MO 9 8 Yuzyillarda Urartu Menua ve I Argishti krallari Diaohi devletini defalarca vurdu Diaokh krali Utupursi surekli bir ayaklanma baslatti MO VIII Yuzyilin 60 larindan itibaren Diaohi den artik Urartu krallarinin yazitlarinda bahsedilmiyor Urartu krallari diger Gurcu kabileleriyle de savasti Twin Monumental Bulls of Shalmaneser III 840 BC 21 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Literatur Claudia Sagona Archaeology At The North east Anatolian Frontier I An Historical Geography And A Field Survey of the Bayburt Province Ancient Near Eastern Studies Hardcover Peeters January 30 2005 90 429 1390 8 Georgia 2006 Encyclopaedia Britannica Retrieved February 14 2006 from Encyclopaedia Britannica Premium Service 20 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kavtaradze G L An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources Sprache und Kultur 3 Staatliche Ilia Tschawtschawadse Universitaet Tbilisi fur Sprache und Kultur Institut zur Erforschung des westlichen Denkens Tbilisi 2002 G L Kavtaradze An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources Anatolia Hittites Melikishvili G A Diauehi The Bulletin of Ancient History vol 4 1950 Publication in Russian Rusca