Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Varşova Gettosu Ayaklanması, Alman işgali döneminde, 19 Nisan - 16 Mayıs 1943 tarihleri arasında Polonya Genel Hükûmeti (Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete)'nin merkezi Varşova şehrinde bulunan Varşova Gettosu'nda devam eden ayaklanma.
| Varşova Gettosu Ayaklanması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
 "Mit Gewalt aus Bunkern hervorgeholt" (Şiddet yoluyla sığınaktan çıkarıldı: orijinal fotoğrafında yazılan altyazı, Jürgen Stroop'un Heinrich Himmler'e sunduğu rapordan) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Almanya(Waffen-SS, SD, OrPo, Gestapo, Wehrmacht) İşbirlikçiler (Yahudi Getto Polisi, , , , ) |
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| (çok kısa süre) Jürgen Stroop Stroop'un kumandanları ( de dahil) | † † † (AK) ve diğerleri (çoğu öldürüldü) | ||||||
| Güçler | |||||||
| Resmî kayıtlarına göre, günlük ortalaması: 2.090 nefer (Waffen-SS'den 821 nefer dahil) | Yaklaşık 220 - 600 ŻOB ve 150 - 400 ŻZW savaşçısı (Nisan 19 1943). Az sayıda Polonyalı savaşçılar çeşitli zamanlarda katılmışlardır. 70.000'den fazla sivil | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Jürgen Stroop'un Friedrich-Wilhelm Krüger'e sunduğu raporuna göre, 17 öldürüldü ve 93 yaralandı (Yahudi işbirlikçileri hariç) | Jürgen Stroop'un raporuna göre, 56.065 Yahudi (13.000 Varşova Getto'da vurularak öldürüldü, 7.000 Treblinka İmha Kampı'nda idam edildi ve 42.000 Majdanek Toplama Kampına gönderildi) ve Jürgen Stroop'un gayri resmi sayımına göre yaklaşık 71.000 | ||||||
Varşova'dan sürülerek Treblinka İmha Kampına gönderilmek istenen Yahudilerin direnişinden başlayan ve Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB: Yahudi Muharebe Örgütü) ve Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW: Yahudi Askerî Birliği) gibi Yahudi direnişçi örgütleri ve Armia Krajowa (AK/Yurt Ordusu) ve Gwardia Ludowa (GL: Halk Muhafızı, sonraki Armia Ludowa: AL: Halk Ordusu) gibi Polonyalı silahlı örgütlerin giriştiği ayaklanma. 19 Nisan 1943'te başlayan ayaklanma dört hafta sürdükten sonra 16 Mayıs'ta bastırılmıştır.
Hitler'in Avrupa'yı Yahudilerden arındırmaya yönelik "Nihai Çözüm"ün bir parçası olarak, Almanların ele geçirdiği her yerde, Yahudilerin imha edilmeden önce toplumdan tecrit edildiği gettolar kurulmuştu. Varşova Gettosu, eski bir Yahudi mahallesini içine alıyordu.
Bu 340 hektarlık kuşatılmış alana 1942 yazına değin yaklaşık 500 bin Yahudi dolduruldu. 22 Temmuz 1942'den sonra her gün 5 bini aşkın Yahudi Treblinka'daki imha kampına gönderilmeye başladı.
Treblinka'dan kaçmayı başarabilen birkaç Yahudi sayesinde, gettodan nakledilenlerin gerçekte doğrudan gaz odalarına gönderildiği Varşova Gettosu'ndaki yeraltı örgütünce öğrenildi. 18 Ocak 1943'te bir gemiyi dolduracak sayıda Yahudi'yi almak üzere gettoya giren Almanlar gizli Yahudi Muharebe Örgütü'nün beklenmedik silahlı direnişiyle karşılaştı.
Sokak çarpışmaları dört gün sürdü ve yaklaşık 50 Alman ile çok sayıda Yahudi öldü. Bu çarpışmalar sırasında da ZOB bazı Alman silahlarını ele geçirmeyi başardı. Almanlar geri çekildiler ve 19 Nisan'a değin nakil işlemini durdurdular. SS şefi Heinrich Himmler 20 Nisan'da Hitler'in doğum günü onuruna gettoyu zorla temizlemek için özel bir harekât başlattı. Almanlar 8 Mayıs'a değin ZOB'un yeraltı karargahına ulaşmayı başaramadı. Yeraltı sığınaklarında saklanan siviller teslim oldu. Tek yanlı savaş Yahudilerin cephanesinin tükendiği 16 Mayıs'a değin sürdü. Ayaklanmada ölenlerin toplam sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte, 28 günlük direniş sırasında Almanların verdiği birkaç yüz ölüye karşılık 56 bin dolayında Yahudi'nin öldürüldüğü ya da imha kamplarına gönderildiği sanılmaktadır.
Not
- ^ . 29 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2009.
- ^ World War II: Warsaw Ghetto Uprising 4 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . history.net
Dış bağlantılar
- Varşova Getto Arşivi (Stroop Raporu dahil)15 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Jewish Virtual Library)
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Varşova Gettosu Ayaklanması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Varşova Ayaklanması (1 Ağustos – 2 Ekim 1944)
Galeri
-
![image]()
Varşova'daki Getto duvarı -
![image]()
Bastırma operasyonunu yöneten Waffen-SS Tümgeneral Jürgen Stroop (orta) -
![image]()
Jürgen Stroop'un Heinrich Himmler'e sunduğu raporun kapağı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varsova Gettosu Ayaklanmasi Alman isgali doneminde 19 Nisan 16 Mayis 1943 tarihleri arasinda Polonya Genel Hukumeti Generalgouvernement fur die besetzten polnischen Gebiete nin merkezi Varsova sehrinde bulunan Varsova Gettosu nda devam eden ayaklanma Varsova Gettosu AyaklanmasiII Dunya Savasi Dogu Cephesi Mit Gewalt aus Bunkern hervorgeholt Siddet yoluyla siginaktan cikarildi orijinal fotografinda yazilan altyazi Jurgen Stroop un Heinrich Himmler e sundugu rapordan Tarih19 Nisan 16 Mayis 1943BolgeVarsova Polonya Genel HukumetiSonucDirenis bastirildi TaraflarAlmanya Waffen SS SD OrPo Gestapo Wehrmacht Isbirlikciler Yahudi Getto Polisi Polonyali Yahudi direnisci orgutleri ZOB Yahudi Muharebe Orgutu Yahudi Askeri Birligi Polonyali direnisci orgutleri AK Yurt Ordusu GL Halk Muhafizi Komutanlar ve liderler cok kisa sure Jurgen Stroop Stroop un kumandanlari de dahil AK ve digerleri cogu olduruldu GuclerResmi kayitlarina gore gunluk ortalamasi 2 090 nefer Waffen SS den 821 nefer dahil Yaklasik 220 600 ZOB ve 150 400 ZZW savascisi Nisan 19 1943 Az sayida Polonyali savascilar cesitli zamanlarda katilmislardir 70 000 den fazla sivilKayiplarJurgen Stroop un Friedrich Wilhelm Kruger e sundugu raporuna gore 17 olduruldu ve 93 yaralandi Yahudi isbirlikcileri haric Jurgen Stroop un raporuna gore 56 065 Yahudi 13 000 Varsova Getto da vurularak olduruldu 7 000 Treblinka Imha Kampi nda idam edildi ve 42 000 Majdanek Toplama Kampina gonderildi ve Jurgen Stroop un gayri resmi sayimina gore yaklasik 71 000 Varsova dan surulerek Treblinka Imha Kampina gonderilmek istenen Yahudilerin direnisinden baslayan ve Zydowska Organizacja Bojowa ZOB Yahudi Muharebe Orgutu ve Zydowski Zwiazek Wojskowy ZZW Yahudi Askeri Birligi gibi Yahudi direnisci orgutleri ve Armia Krajowa AK Yurt Ordusu ve Gwardia Ludowa GL Halk Muhafizi sonraki Armia Ludowa AL Halk Ordusu gibi Polonyali silahli orgutlerin giristigi ayaklanma 19 Nisan 1943 te baslayan ayaklanma dort hafta surdukten sonra 16 Mayis ta bastirilmistir Hitler in Avrupa yi Yahudilerden arindirmaya yonelik Nihai Cozum un bir parcasi olarak Almanlarin ele gecirdigi her yerde Yahudilerin imha edilmeden once toplumdan tecrit edildigi gettolar kurulmustu Varsova Gettosu eski bir Yahudi mahallesini icine aliyordu Bu 340 hektarlik kusatilmis alana 1942 yazina degin yaklasik 500 bin Yahudi dolduruldu 22 Temmuz 1942 den sonra her gun 5 bini askin Yahudi Treblinka daki imha kampina gonderilmeye basladi Treblinka dan kacmayi basarabilen birkac Yahudi sayesinde gettodan nakledilenlerin gercekte dogrudan gaz odalarina gonderildigi Varsova Gettosu ndaki yeralti orgutunce ogrenildi 18 Ocak 1943 te bir gemiyi dolduracak sayida Yahudi yi almak uzere gettoya giren Almanlar gizli Yahudi Muharebe Orgutu nun beklenmedik silahli direnisiyle karsilasti Sokak carpismalari dort gun surdu ve yaklasik 50 Alman ile cok sayida Yahudi oldu Bu carpismalar sirasinda da ZOB bazi Alman silahlarini ele gecirmeyi basardi Almanlar geri cekildiler ve 19 Nisan a degin nakil islemini durdurdular SS sefi Heinrich Himmler 20 Nisan da Hitler in dogum gunu onuruna gettoyu zorla temizlemek icin ozel bir harekat baslatti Almanlar 8 Mayis a degin ZOB un yeralti karargahina ulasmayi basaramadi Yeralti siginaklarinda saklanan siviller teslim oldu Tek yanli savas Yahudilerin cephanesinin tukendigi 16 Mayis a degin surdu Ayaklanmada olenlerin toplam sayisi tam olarak bilinmemekle birlikte 28 gunluk direnis sirasinda Almanlarin verdigi birkac yuz oluye karsilik 56 bin dolayinda Yahudi nin olduruldugu ya da imha kamplarina gonderildigi sanilmaktadir Not 29 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Subat 2009 World War II Warsaw Ghetto Uprising 4 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde history netDis baglantilarVarsova Getto Arsivi Stroop Raporu dahil 15 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jewish Virtual Library Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Varsova Gettosu Ayaklanmasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Varsova Ayaklanmasi 1 Agustos 2 Ekim 1944 GaleriVarsova daki Getto duvari Bastirma operasyonunu yoneten Waffen SS Tumgeneral Jurgen Stroop orta Jurgen Stroop un Heinrich Himmler e sundugu raporun kapagi