Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüseyin Vasıf Çınar (1896, Kandiye - 2 Haziran 1935, Moskova), Türk öğretmen, gazeteci, siyasetçi ve diplomattır.
| Vasıf Çınar | |
|---|---|
| Türkiye Millî Eğitim Bakanı | |
| Görev süresi 28 Şubat 1929 - 7 Nisan 1929 | |
| Cumhurbaşkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | İsmet İnönü |
| Yerine gelen | Recep Peker |
| Görev süresi 8 Mart 1924 - 21 Kasım 1924 | |
| Cumhurbaşkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | İsmail Safa Özler |
| Yerine gelen | Şükrü Saracoğlu |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3. ve 4. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 11 Ağustos 1923 - 23 Aralık 1934 | |
| Seçim bölgesi | 1923 - Manisa 1927 - İzmir 1931 - İzmir |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1896 Kandiye, Girit, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Haziran 1935 (38-39 yaşlarında) Moskova, Sovyetler Birliği |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türklerin direnişine destek olmuş bir milletvekili ve devlet adamıdır. İki kez Millî Eğitim Bakanlığı yapmış ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun uygulayıcısı olmuştur. Prag, Paris ve Moskova büyükelçiliği görevlerinde bulunmuştur. Altay Spor Kulübü’nün kurucularındandır. Milletvekili Esat Çınar'ın kardeşidir. Eski Hazine müsteşarı ve Tekirdağ milletvekili Faik Öztrak'ın annesinin dayısıdır.
Yaşamı
1896 yılında Kandiye’de dünyaya geldi.’den Kaymakam Abdullah Hulusi Bey'in oğludur. Lise öğrenimini 1910 yılında İzmir İdadisi'nde (Lise) tamamladı. Yükseköğrenim için İstanbul’a gitti ve İstanbul Hukuk Mektebi’nde okudu. Savaş nedeniyle yarım kalan hukuk öğrenimini İzmir’in işgalinden az önce yeniden İstanbul’a gelerek 1916’da tamamladı.
Mustafa Necati Bey ile birlikte 1915 yılında kurdukları Özel Şark Mektebi İdadisi'nde yöneticilik ve tarih öğretmenliği yaparak meslek yaşamına başladı. Burada 3 yıl görev yaptı. Lisede spor yapmaya teşvik ettiği gençlerle Altay Spor Kulübü’nün kurulmasına önayak oldu. İzmir Türk Ocağı’nın aktif bir üyesi oldu.
İzmir'in Yunanlar tarafından işgali sırasında Mustafa Necati Bey ile beraber işgalin önlenmesi ve direniş örgütlenmesi için çalıştı; 'ni kurucuları arasında yer aldı; işgal üzerine kardeşi Mehmet Esat ile birlikte Balıkesir’e gitti ve Balıkesir Kuvâ-yi Milliyesi’ne katıldı. II. Balıkesir Kongresi'nden itibaren toplanan kongrelere "İzmir Türk Ocağı Delegesi" olarak katıldı.
İzmir’e Doğru gazetesi
Hüseyin Vasıf Bey’in Millî Mücadele’ye verdiği desteğin en önemlisi, Balıkesir’de bulunduğu dönemde İzmir’e Doğru gazetesini çıkarmasıdır. Millî Mücadele basınında seçkin bir yeri olan İzmir’e Doğru gazetesinin sahibi olan Hüseyin Vasıf, burada ateşli makaleler yazdı. “Ulusal Kurtuluş Hareketinin Destekçisi ve Yürütücüsüdür” alt başlığı ile çıkan gazeten yazı işleri müdürü kardeşi Mehmet Esat, başyazarı arkadaşı Mustafa Necati idi. Yayına başladığı 16 Kasım 1919’dan itibaren haftada iki gün, Ocak 1920’den sonra haftada üç gün çıkan gazete, 74 sayı boyunca yayın hayatına devam etti.
Balıkesir’in işgali üzerine gazetenin yayını sona ermesinin ardından Hüseyin Vasıf şehirden ayrıldı; Maarif Vekaleti Özel Kalem Müdürlüğü’ne atandı. İzmir, Yunan işgalinden kurtulduktan sonra İzmir Maarif Müdürlüğü'ne atandı (1922).
Siyasi yaşamı
Hüseyin Vasıf Bey, İzmir Maarif Müdürü iken TBMM 2. dönem milletvekilliği için seçimlere katıldı ve 1923 yılında Saruhan milletvekili olarak meclise girdi. Cumhuriyetin ilanı ve hilâfetin kaldırılması tartışmalarında parlamentoda etkili bir milletvekili oldu. Mecliste saltanat ve cumhuriyet tartışmalarının geride bırakılmasının ardından İstiklal Mahkemeleri içinde yer aldı. İstiklâl Mahkemesi savcısı olarak görev yaptı.
Tevhid-i Tedrisat Kanunu
Hüseyin Vasıf Bey, öğretimde mektep-medrese ikiliğini ortadan kaldırmak üzere öğretimin birleştirilmesi kanunu (Tevhid-i Tedrisat) için 50 arkadaşı ile birlikte önerge verdi. 3 Mart 1924’te teklifin kabul edilmesinden 3 gün sonra Millî Eğitim Bakanı olarak atandı. 8 aylık bakanlığı sırasında Tevhid-i tedrisat’ı uygulamaya geçirdi; medreseler kapatıldı, okullar laikleştirildi, öğretmen okullarının sayısının arttırılmasına başlandı, yabancı uzmanlar getirtilip eğitimin planlanlanması konusu ele alındı. Özellikle dünyanın en büyük eğitimcisi sayılan John Dewey çağrılmış ve bir rapor hazırlatılmıştı. Yaptığı radikal uygulamalar tutucu çevrelerin eleştirilerine neden olunca 21 Kasım 1924 tarihinde bakanlıktan istifa etti.
Diplomatlık yılları
Hüseyin Vasıf Bey, Millî Eğitim Bakanlığı’nın istifasından sonra Dışişleri Bakanlığı kadrosuna girerek 3 yılda 3 büyük kente elçilik ve büyükelçilik yaptı.
16 Haziran 1925 günü Prag Elçisi olarak atandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin Çekoslovakya’daki ilk elçisi oldu.
2 yıl Prag’da görev yaptıktan sonra 11 Aralık 1927’de Budapeşte Elçisi olarak atandı, bir yıl bu görevde kaldı.
3 Kasım 1928 günü Moskova Büyükelçisi olarak atandı ancak bu görevde sadece 3 ay kalabildi. Millî Eğitim Bakanlığı yapmakta olan yakın arkadaşı Mustafa Necati Bey’in ani ölümü üzerine boşalan İzmir milletvekilliğine seçildi ve ikinci kez millî eğitim bakanı olarak atandı.
Hüseyin Vasıf Bey, 1932 yılında Millî Eğitim Bakanlığı’ndan tekrar ayrılıp dışişleri bünyesinde çalışmaya başladı; bakanlık tarafından İtalya Büyükelçisi olarak görevlendirildi. 28 Mayıs 1931’de başladığı Roma’daki görevinden Moskova’ya atanması nedeniyle ayrıldı. 10 Eylül 1934 günü Moskova’daki görevine başladı. Bu göreve ek olarak Litvanya yanında Türkiye’yi ortaelçi olarak temsil etti.
Soyadı Kanunu çıktığında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, "Çınar gibi dallı budaklı bir aileye mensup olmasından ötürü" kendisine Çınar soyadını verdi. Ani bir hastalık sonucu 2 Haziran 1935 günü Moskova'da hayatını kaybetti, cenazesi Ankara’ya getirilerek Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ . 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
- ^ "30 Temmuz 2022 Cumartesi SÖZCÜ Vefat (Ölüm) – Başsağlığı – Anma – Teşekkür İlanları". 6 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ "CHP, Faik Öztrak'ı aday gösterebilir". 6 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ . 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Erol Kaya (Kış 2008), (PDF), 3 (7), Turkish Studies, 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 2 Eylül 2014
- ^ Mahmut Çetin, Kart Kurt Sesleri (PDF), erişim tarihi: 2 Eylül 2014[]
- ^ Doç. Dr. Tülay Alim Baran (Mart 2001), Cumhuriyet Dönemi Devlet Adamlarından Vasıf Çınar, 17 (49), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, erişim tarihi: 2 Eylül 2014
- ^ "Hüseyin Vasıf Çınar". 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
- ^ Taha Kıvanç (23 Aralık 1999). "Büyük Sır". Yeni Şafak. 17 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
Dış bağlantılar
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: İsmet İnönü | Türkiye Millî Eğitim Bakanı 28 Şubat 1929 - 7 Nisan 1929 | Sonra gelen: Recep Peker |
| Önce gelen: İsmail Safa Özler | Türkiye Millî Eğitim Bakanı 8 Mart 1924 - 21 Kasım 1924 | Sonra gelen: Şükrü Saracoğlu |
| Vikisöz'de Vasıf Çınar ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Vasif Cinar 1896 Kandiye 2 Haziran 1935 Moskova Turk ogretmen gazeteci siyasetci ve diplomattir Vasif CinarTurkiye Milli Egitim BakaniGorev suresi 28 Subat 1929 7 Nisan 1929Cumhurbaskani Mustafa Kemal AtaturkBasbakan Ismet InonuYerine geldigi Ismet InonuYerine gelen Recep PekerGorev suresi 8 Mart 1924 21 Kasim 1924Cumhurbaskani Mustafa Kemal AtaturkBasbakan Ismet InonuYerine geldigi Ismail Safa OzlerYerine gelen Sukru SaracogluTurkiye Buyuk Millet Meclisi 2 3 ve 4 Donem MilletvekiliGorev suresi 11 Agustos 1923 23 Aralik 1934Secim bolgesi 1923 Manisa 1927 Izmir 1931 IzmirKisisel bilgilerDogum 1896 Kandiye Girit Osmanli ImparatorluguOlum 2 Haziran 1935 38 39 yaslarinda Moskova Sovyetler BirligiDefin yeri Cebeci Asri Mezarligi AnkaraPartisi Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi Turk Kurtulus Savasi sirasinda Turklerin direnisine destek olmus bir milletvekili ve devlet adamidir Iki kez Milli Egitim Bakanligi yapmis ve Tevhid i Tedrisat Kanunu nun uygulayicisi olmustur Prag Paris ve Moskova buyukelciligi gorevlerinde bulunmustur Altay Spor Kulubu nun kurucularindandir Milletvekili Esat Cinar in kardesidir Eski Hazine mustesari ve Tekirdag milletvekili Faik Oztrak in annesinin dayisidir Yasami1896 yilinda Kandiye de dunyaya geldi den Kaymakam Abdullah Hulusi Bey in ogludur Lise ogrenimini 1910 yilinda Izmir Idadisi nde Lise tamamladi Yuksekogrenim icin Istanbul a gitti ve Istanbul Hukuk Mektebi nde okudu Savas nedeniyle yarim kalan hukuk ogrenimini Izmir in isgalinden az once yeniden Istanbul a gelerek 1916 da tamamladi Mustafa Necati Bey ile birlikte 1915 yilinda kurduklari Ozel Sark Mektebi Idadisi nde yoneticilik ve tarih ogretmenligi yaparak meslek yasamina basladi Burada 3 yil gorev yapti Lisede spor yapmaya tesvik ettigi genclerle Altay Spor Kulubu nun kurulmasina onayak oldu Izmir Turk Ocagi nin aktif bir uyesi oldu Izmir in Yunanlar tarafindan isgali sirasinda Mustafa Necati Bey ile beraber isgalin onlenmesi ve direnis orgutlenmesi icin calisti ni kuruculari arasinda yer aldi isgal uzerine kardesi Mehmet Esat ile birlikte Balikesir e gitti ve Balikesir Kuva yi Milliyesi ne katildi II Balikesir Kongresi nden itibaren toplanan kongrelere Izmir Turk Ocagi Delegesi olarak katildi Izmir e Dogru gazetesi Huseyin Vasif Bey in Milli Mucadele ye verdigi destegin en onemlisi Balikesir de bulundugu donemde Izmir e Dogru gazetesini cikarmasidir Milli Mucadele basininda seckin bir yeri olan Izmir e Dogru gazetesinin sahibi olan Huseyin Vasif burada atesli makaleler yazdi Ulusal Kurtulus Hareketinin Destekcisi ve Yurutucusudur alt basligi ile cikan gazeten yazi isleri muduru kardesi Mehmet Esat basyazari arkadasi Mustafa Necati idi Yayina basladigi 16 Kasim 1919 dan itibaren haftada iki gun Ocak 1920 den sonra haftada uc gun cikan gazete 74 sayi boyunca yayin hayatina devam etti Balikesir in isgali uzerine gazetenin yayini sona ermesinin ardindan Huseyin Vasif sehirden ayrildi Maarif Vekaleti Ozel Kalem Mudurlugu ne atandi Izmir Yunan isgalinden kurtulduktan sonra Izmir Maarif Mudurlugu ne atandi 1922 Siyasi yasami Huseyin Vasif Bey Izmir Maarif Muduru iken TBMM 2 donem milletvekilligi icin secimlere katildi ve 1923 yilinda Saruhan milletvekili olarak meclise girdi Cumhuriyetin ilani ve hilafetin kaldirilmasi tartismalarinda parlamentoda etkili bir milletvekili oldu Mecliste saltanat ve cumhuriyet tartismalarinin geride birakilmasinin ardindan Istiklal Mahkemeleri icinde yer aldi Istiklal Mahkemesi savcisi olarak gorev yapti 22 Aralik 1923 tarihli Resimli Gazete de Istiklal Mahkemesi muddei umumisi Vasif Bey e dair cizim Tevhid i Tedrisat Kanunu Huseyin Vasif Bey ogretimde mektep medrese ikiligini ortadan kaldirmak uzere ogretimin birlestirilmesi kanunu Tevhid i Tedrisat icin 50 arkadasi ile birlikte onerge verdi 3 Mart 1924 te teklifin kabul edilmesinden 3 gun sonra Milli Egitim Bakani olarak atandi 8 aylik bakanligi sirasinda Tevhid i tedrisat i uygulamaya gecirdi medreseler kapatildi okullar laiklestirildi ogretmen okullarinin sayisinin arttirilmasina baslandi yabanci uzmanlar getirtilip egitimin planlanlanmasi konusu ele alindi Ozellikle dunyanin en buyuk egitimcisi sayilan John Dewey cagrilmis ve bir rapor hazirlatilmisti Yaptigi radikal uygulamalar tutucu cevrelerin elestirilerine neden olunca 21 Kasim 1924 tarihinde bakanliktan istifa etti Vasif Cinar in mezari Ortadaki Cebeci Asri Mezarligi Ortadaki mezarda MEB icin yerine gectigi Mustafa Necati yatmaktadir Diplomatlik yillari Huseyin Vasif Bey Milli Egitim Bakanligi nin istifasindan sonra Disisleri Bakanligi kadrosuna girerek 3 yilda 3 buyuk kente elcilik ve buyukelcilik yapti 16 Haziran 1925 gunu Prag Elcisi olarak atandi Turkiye Cumhuriyeti nin Cekoslovakya daki ilk elcisi oldu 2 yil Prag da gorev yaptiktan sonra 11 Aralik 1927 de Budapeste Elcisi olarak atandi bir yil bu gorevde kaldi 3 Kasim 1928 gunu Moskova Buyukelcisi olarak atandi ancak bu gorevde sadece 3 ay kalabildi Milli Egitim Bakanligi yapmakta olan yakin arkadasi Mustafa Necati Bey in ani olumu uzerine bosalan Izmir milletvekilligine secildi ve ikinci kez milli egitim bakani olarak atandi Huseyin Vasif Bey 1932 yilinda Milli Egitim Bakanligi ndan tekrar ayrilip disisleri bunyesinde calismaya basladi bakanlik tarafindan Italya Buyukelcisi olarak gorevlendirildi 28 Mayis 1931 de basladigi Roma daki gorevinden Moskova ya atanmasi nedeniyle ayrildi 10 Eylul 1934 gunu Moskova daki gorevine basladi Bu goreve ek olarak Litvanya yaninda Turkiye yi ortaelci olarak temsil etti Soyadi Kanunu ciktiginda Cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk Cinar gibi dalli budakli bir aileye mensup olmasindan oturu kendisine Cinar soyadini verdi Ani bir hastalik sonucu 2 Haziran 1935 gunu Moskova da hayatini kaybetti cenazesi Ankara ya getirilerek Cebeci Asri Mezarligi na defnedildi Kaynakca 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2014 30 Temmuz 2022 Cumartesi SOZCU Vefat Olum Bassagligi Anma Tesekkur Ilanlari 6 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 CHP Faik Oztrak i aday gosterebilir 6 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 6 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erol Kaya Kis 2008 PDF 3 7 Turkish Studies 29 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 2 Eylul 2014 Mahmut Cetin Kart Kurt Sesleri PDF erisim tarihi 2 Eylul 2014 olu kirik baglanti Doc Dr Tulay Alim Baran Mart 2001 Cumhuriyet Donemi Devlet Adamlarindan Vasif Cinar 17 49 Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi erisim tarihi 2 Eylul 2014 Huseyin Vasif Cinar 3 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2014 Taha Kivanc 23 Aralik 1999 Buyuk Sir Yeni Safak 17 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2014 Dis baglantilarSiyasi goreviOnce gelen Ismet Inonu Turkiye Milli Egitim Bakani 28 Subat 1929 7 Nisan 1929 Sonra gelen Recep PekerOnce gelen Ismail Safa Ozler Turkiye Milli Egitim Bakani 8 Mart 1924 21 Kasim 1924 Sonra gelen Sukru SaracogluVikisoz de Vasif Cinar ile ilgili sozleri bulabilirsiniz