Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sevimli, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.
| Sevimli | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Sevimli Sevimli'nin Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Hanak |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 229 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75900 |
Tarihçe
Sevimli köyünün eski adı Veli'dir. Gürcüce bir yer adı olan Veli (ველი), çayırlık, akarsu kıyısındaki düzlüğe denir. Nitekim bu yerleşim Kura Nehri kıyısındaki düz bir alanda yer alır. Bu yer adı Osmanlıca kaynaklara Vel (ويل) olarak girmiştir.
Veli köyü, Orta Çağ'da Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Eruşeti’de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 1578 yılında bu Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün sınırları içinde yer alan Veli Kalesi, 10. yüzyılda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edilmiştir. Kaledeki kilisenin 954 yılında inşa edilmiş olduğu Gürcüce yazıtından anlaşılmaktadır. Veli Kalesi veya Velistsihe, Kacistsihe ve Mgeltsihe ile birlikte, bir Gürcü devleti Samtshe-Saatabago hükümdarlarının önemli merkezlerinden biriydi.
Veli köyü, Osmanlı idaresinin başında, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı tahrir defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan- Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin Vel (ويل) biçiminde kaydettiği köy 30 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde buğday ve arpa tarımı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. Veli köyünde üç adet değirmen bulunuyordu.
Osmanlı döneminde Veli köyünde Katoliklerin yaşadığı çeşitli kaynaklardan bilinmektedir. Nitekim 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşında Ahaltsihe ve Ahalkalaki livaları Rusların eline geçince, Veli köyünde yaşayan Katolikler göç edip Ahalkalaki’nin Brava, , ve Turtshi adlı köylerine yerleşmiştir. Bu Katolik nüfus Gürcü ve Ermenilerden oluşuyordu. Ancak bu insanlar Gürcüce ve Ermenice bilmiyor, sadece Osmanlıca konuşuyorlardı.
Veli köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya’ya bırakıldı. Rus idaresinin Vel (Вель) diye kaydettiği köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Nakalakevi nahiyesinin sekiz köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 104’ü erkek ve 83’ü kadın olmak üzere, 23 hanede yaşayan 187 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Oysa Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1902 yılında Veli köyünde Müslüman Gürcülerin yaşadığını, birçoğunun akıcı şekilde Gürcüce konuştuğunu yazmıştır. Köyün nüfusu 1896’da 304 kişiye, 1906 yılında da 370 kişiye çıkmıştır.
Rusya yönetimi altındayken 1902 yılında Veli köyünü gezmiş olan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, düz bir yerde kurulu olduğu için köyün bu adı taşıdığını belirtmiştir. Bu tarihte köyün nüfusu Müslüman Gürcülerden oluşuyordu. Köylüler Gürcüce biliyordu ve Takaişvili köyün sakinleriyle Gürcüce konuşmuştu. Takaişvili, Veli köyü ve Eruşeti bölgesinin diğer köylerindeki insanların Gürcülere özgü fiziksel özellikler taşıdığını ve Gürcüce soyadlarını koruduğunu yazmıştır.Birinci Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı ve gazeteci Konstantine Martvileli de Veli Kalesi ile Rabat’taki (bugün Yıldırımtepe) kaleyi kıyaslamış ve Veli Kalesi’nin Şeytan Kalesi’nden daha büyük olduğunu belirtmiştir.
Veli köyü, Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Ardahan sancağının bir bölümünü Gürcistan’ın bir parçası olarak tanıdı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında köy Ankara Hükümeti tarafından fiilen yeniden Türkiye’ye katıldı. 16 Mart 1921’de, Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’yla Veli köyünün de içinde yer aldığı Ardahan bölgesi Türkiye’ye bırakıldı.
Veli köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Vel (ويل) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasına bağlı Hanak nahiyesinin köylerinden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında "Vel" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 430 kişiden oluşuyordu. Veli veya Vel Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Sevimli olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımına göre Sevimli köyünde 870 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 231 kişi okuma yazma biliyordu.
Veli’deki en önemli tarihsel yapı, Gürcüce kaynaklarda Velistsihe olarak geçen Veli Kalesi’dir. 170 × 150 metre ebatlarındaki kale, yığma taşlardan inşa edilmiştir. Köyün merkezinin 600 metre güneybatısında, Kura Nehri'nin sol kıyısında, yarımada biçimli sarp bir tepe üzerinde yer alır. Eski çağlarda bir şehir olduğu sanılan bu yerin Orta Çağ'da sadece kale olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Kalenin yıkıntıları günümüze ulaşmıştır. Veli Kalesi Türkçe kaynaklarda genellikle Vel Kalesi olarak geçer.
Veli Kalesi’nin olduğu yerde üç kilise kalıntısı vardır. Vaftizci Yahya’ya adanmış olan ilk kilise 954 yılında inşa edilmiş tek nefli bir yapıdır ve kalenin içinde yer alır. İkinci kilise kalenin alt tarafında, Kura Nehri'nin sağ kıyısında yer alır. Tek nefli yapıdan geriye duvarları kalmıştır. Kalenin doğusunda, surların dışında kalan üçüncü kilise de tek nefli bir yapıdır ve kilisenin duvar resimlerinin izleri bugün de fark edilmektedir. Bu kilise de yıkık durumdadır.
Kalenin içinde yer alan kilisenin (10,5 x 7,2 m) kuzey duvarı kalenin duvarına bitişik biçimde, kesme taşlarla inşa edilmiştir. Sunakta duvar resimlerinin izleri günümüze kalmıştır. Doğu duvarında iki adet Hutsuri alfabesiyle yazılmış Gürcüce yazıt vardır, ancak bu yazıtlar zarar görmüştür. Yazıtlardan birinde kilisenin banisi olarak “Gvarami” adı geçer. Güney cephesindeki giriş kapısı üzerinde bulunan yazıt okunamaz durumdadır. Kiliseden düşmüş sekiz köşeli bir taşta banisi adına yazılmış yazıtta kilisenin 954 yılında Vaftizci Yahya adına inşa edildiği belirtilmektedir.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 44 km, Hanak ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 229 |
| 2021 | 257 |
| 2020 | 276 |
| 2019 | 286 |
| 2018 | 289 |
| 2017 | 298 |
| 2016 | 290 |
| 2015 | 303 |
| 2014 | 320 |
| 2013 | 325 |
| 2012 | 331 |
| 2011 | 338 |
| 2010 | 357 |
| 2009 | 370 |
| 2008 | 375 |
| 2007 | 389 |
| 2000 | 461 |
| 1990 | 581 |
| 1985 | 727 |
Kaynakça
- ^ "Sevimli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Şubat 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Hanak Sevimli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ "ველი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 3 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ekvtime Takaişvili, Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri (Материалы по археологии Кавказа), Moskova, 1909, s. 70-73.
- ^ a b c "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958), s. 531". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2021.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, s. 299 ve diğer sayfalar.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri (Rusça: Материалы по археологии Кавказа), Moskova, 1909". 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.
- ^ "Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958), s. 531". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. Cilt (1941), s. 464". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ "Aleksandre Proneli, Görkemli Mesheti (Gürcüce), Gori, 1914, s. 33" (PDF). 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 295". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ Ekvtime Takaişvili, Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества : Выпуск XII veya Христианские памятники, Moskova, 1909, s. 70-71.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri (Rusça: Материалы по археологии Кавказа), Moskova, 1909, s. 70-73". 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 3 Ekim 1917, sayı. 216". 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 349.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 777". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 359.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 371, .
- ^ "Ardahan Valiliği– "Ardahan'ın Tarihsel Mekanları"". 4 Kasım 2019. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2020.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 193, .
- ^ a b Kartlis Tshovreba Arkeoloji ve Yer Adları Sözlüğü (Gürcüce), Tiflis, 2013, s. 217. 22 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Gürcistan Parlamentosu Ulusal Kütüphanesi – "Veli" (Gürcüce)". 4 Kasım 2019.
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Sevimli, Hanak için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sevimli Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli bir koydur SevimliKoyArdahan in konumuSevimliSevimli nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceHanakCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1788 mNufus 2022 Toplam229Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75900TarihceSevimli koyunun eski adi Veli dir Gurcuce bir yer adi olan Veli ველი cayirlik akarsu kiyisindaki duzluge denir Nitekim bu yerlesim Kura Nehri kiyisindaki duz bir alanda yer alir Bu yer adi Osmanlica kaynaklara Vel ويل olarak girmistir Veli koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Eruseti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 1578 yilinda bu Gurculerden ele gecirmistir Koyun sinirlari icinde yer alan Veli Kalesi 10 yuzyilda Gurcu Kralligi doneminde insa edilmistir Kaledeki kilisenin 954 yilinda insa edilmis oldugu Gurcuce yazitindan anlasilmaktadir Veli Kalesi veya Velistsihe Kacistsihe ve Mgeltsihe ile birlikte bir Gurcu devleti Samtshe Saatabago hukumdarlarinin onemli merkezlerinden biriydi Veli koyu Osmanli idaresinin basinda 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli tahrir defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Osmanli idaresinin Vel ويل biciminde kaydettigi koy 30 Hristiyan haneden olusuyordu Koyde bugday ve arpa tarimi ile aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Veli koyunde uc adet degirmen bulunuyordu Osmanli doneminde Veli koyunde Katoliklerin yasadigi cesitli kaynaklardan bilinmektedir Nitekim 1828 1829 Osmanli Rus savasinda Ahaltsihe ve Ahalkalaki livalari Ruslarin eline gecince Veli koyunde yasayan Katolikler goc edip Ahalkalaki nin Brava ve Turtshi adli koylerine yerlesmistir Bu Katolik nufus Gurcu ve Ermenilerden olusuyordu Ancak bu insanlar Gurcuce ve Ermenice bilmiyor sadece Osmanlica konusuyorlardi Veli koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Vel Vel diye kaydettigi koy Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagli Nakalakevi nahiyesinin sekiz koyunden biriydi Koyun nufusu 104 u erkek ve 83 u kadin olmak uzere 23 hanede yasayan 187 kisiden olusuyordu Bu nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Oysa Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1902 yilinda Veli koyunde Musluman Gurculerin yasadigini bircogunun akici sekilde Gurcuce konustugunu yazmistir Koyun nufusu 1896 da 304 kisiye 1906 yilinda da 370 kisiye cikmistir Rusya yonetimi altindayken 1902 yilinda Veli koyunu gezmis olan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili duz bir yerde kurulu oldugu icin koyun bu adi tasidigini belirtmistir Bu tarihte koyun nufusu Musluman Gurculerden olusuyordu Koyluler Gurcuce biliyordu ve Takaisvili koyun sakinleriyle Gurcuce konusmustu Takaisvili Veli koyu ve Eruseti bolgesinin diger koylerindeki insanlarin Gurculere ozgu fiziksel ozellikler tasidigini ve Gurcuce soyadlarini korudugunu yazmistir Birinci Dunya Savasi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci ve gazeteci Konstantine Martvileli de Veli Kalesi ile Rabat taki bugun Yildirimtepe kaleyi kiyaslamis ve Veli Kalesi nin Seytan Kalesi nden daha buyuk oldugunu belirtmistir Veli koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde yer aldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Ardahan sancaginin bir bolumunu Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda koy Ankara Hukumeti tarafindan fiilen yeniden Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla Veli koyunun de icinde yer aldigi Ardahan bolgesi Turkiye ye birakildi Veli koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Vel ويل adiyla Kars vilayetinin Ardahan kazasina bagli Hanak nahiyesinin koylerinden biriydi 1940 genel nufus sayiminda Vel biciminde yazilmis olan koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 430 kisiden olusuyordu Veli veya Vel Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Sevimli olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayimina gore Sevimli koyunde 870 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 231 kisi okuma yazma biliyordu Veli deki en onemli tarihsel yapi Gurcuce kaynaklarda Velistsihe olarak gecen Veli Kalesi dir 170 150 metre ebatlarindaki kale yigma taslardan insa edilmistir Koyun merkezinin 600 metre guneybatisinda Kura Nehri nin sol kiyisinda yarimada bicimli sarp bir tepe uzerinde yer alir Eski caglarda bir sehir oldugu sanilan bu yerin Orta Cag da sadece kale olarak kullanildigi anlasilmaktadir Kalenin yikintilari gunumuze ulasmistir Veli Kalesi Turkce kaynaklarda genellikle Vel Kalesi olarak gecer Veli Kalesi nin oldugu yerde uc kilise kalintisi vardir Vaftizci Yahya ya adanmis olan ilk kilise 954 yilinda insa edilmis tek nefli bir yapidir ve kalenin icinde yer alir Ikinci kilise kalenin alt tarafinda Kura Nehri nin sag kiyisinda yer alir Tek nefli yapidan geriye duvarlari kalmistir Kalenin dogusunda surlarin disinda kalan ucuncu kilise de tek nefli bir yapidir ve kilisenin duvar resimlerinin izleri bugun de fark edilmektedir Bu kilise de yikik durumdadir Kalenin icinde yer alan kilisenin 10 5 x 7 2 m kuzey duvari kalenin duvarina bitisik bicimde kesme taslarla insa edilmistir Sunakta duvar resimlerinin izleri gunumuze kalmistir Dogu duvarinda iki adet Hutsuri alfabesiyle yazilmis Gurcuce yazit vardir ancak bu yazitlar zarar gormustur Yazitlardan birinde kilisenin banisi olarak Gvarami adi gecer Guney cephesindeki giris kapisi uzerinde bulunan yazit okunamaz durumdadir Kiliseden dusmus sekiz koseli bir tasta banisi adina yazilmis yazitta kilisenin 954 yilinda Vaftizci Yahya adina insa edildigi belirtilmektedir CografyaKoy Ardahan il merkezine 44 km Hanak ilce merkezine 18 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2292021 2572020 2762019 2862018 2892017 2982016 2902015 3032014 3202013 3252012 3312011 3382010 3572009 3702008 3752007 3892000 4611990 5811985 727Kaynakca Sevimli Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 25 Subat 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Hanak Sevimli Koy Nufusu Nufusune com 22 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2020 ველი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 3 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Ekvtime Takaisvili Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri Materialy po arheologii Kavkaza Moskova 1909 s 70 73 a b c Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 531 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2021 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 299 ve diger sayfalar a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 760 Ekvtime Takaisvili Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri Rusca Materialy po arheologii Kavkaza Moskova 1909 4 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2023 Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 531 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II Cilt 1941 s 464 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Aleksandre Proneli Gorkemli Mesheti Gurcuce Gori 1914 s 33 PDF 25 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 295 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Ekvtime Takaisvili Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Vypusk XII veya Hristianskie pamyatniki Moskova 1909 s 70 71 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 112 ISBN 9786052100271 Ekvtime Takaisvili Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri Rusca Materialy po arheologii Kavkaza Moskova 1909 s 70 73 4 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2023 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 3 Ekim 1917 sayi 216 25 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 349 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 777 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 359 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 371 ISBN 9789941478178 Ardahan Valiligi Ardahan in Tarihsel Mekanlari 4 Kasim 2019 22 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2020 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 193 ISBN 9789941478178 a b Kartlis Tshovreba Arkeoloji ve Yer Adlari Sozlugu Gurcuce Tiflis 2013 s 217 22 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941158964 Gurcistan Parlamentosu Ulusal Kutuphanesi Veli Gurcuce 4 Kasim 2019 a b YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarSevimli Hanak icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft