Şeytan Kalesi (Gürcüce: ქაჯისციხე; okunuşu: “kacistsih’e"), Ardahan iline bağlı Çıldır ilçesinin köyünde yer alan eski bir kaledir. Tarihsel Eruşeti bölgesindeki bu kale Gürcüce kaynaklarda “Kacistsihe” (Şeytan Kalesi) olarak geçer ve Osmanlıların bölgeyi ele geçirmesinden sonra kalenin adı Gürcüceden çevrilmiştir.
ქაჯისციხე (kacistsih’e) | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Sağlam |
Konum | Yıldırımtepe, Çıldır |
Koordinatlar | 41°09′15″K 43°07′53″D / 41.15417°K 43.13139°D |
Tamamlanma | Bilinmiyor |
Yükseklik | |
Mimari | Gürcü mimarisi |
Ünlü Gürcü şair Şota Rustaveli’nin 12. yüzyılda kaleme aldığı Kaplan Postlu Adam adlı destanda sözü edilen “Kacta Tsihe”nin Alamut Kalesi değil de Şeytan Kalesi olduğuna dair görüşler vardır.
Tarihçe
Şeytan Kalesi’nin Urartular zamanında inşa edildiğine dair ileri sürülen görüşler vardır. Ancak bu görüşler herhangi bir tarihsel kaynağa dayanmamaktadır. Daha geç tarihli kaynakların verdiği bilgiye göre kalenin erken Orta Çağ kalesi olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte konumu itibarıyla böyle bir yerin daha eski tarihlerde de kale olması ihtimali çok yüksektir. Ne var ki bunu kanıtlayacak kaynaklar henüz mevcut değildir.
Gürcü prensliği Samtshe-Saatabago ile komşu devletlerin 1561-1587 arasındaki tarihini anlatan Meshuri Matiane adlı vakayinameye göre Şeytan Kalesi Samtshe-Saatabago'nun yönetimindeyken, bu prensliğin hükümdarı II. Manuçar Lala Mustafa Paşa’yla anlaşmış ve içinde Şeytan Kalesi’nin de yer aldığı altı kaleyi Osmanlılara vermiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde kale, Gürcüce adına uygun biçimde Kacisiha (كاجسخە) olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Tetra Tsihe'nin adı Ağca Kala (sonra Akçakale), Okros Tsihe'ninki Altun Kala'ya (sonra Altunkale) Türkçeye çevrilmiş olduğu halde, Kacistsihe adının henüz değiştirilmediği görülmektedir. Kalenin adı daha sonra Şeytan Kala olarak çevrilmiştir. Şeytan Kalesi Gürcistan Krallığı ve Samtshe-Saatabago dönemlerinde olduğu gibi, 16. yüzyıldan itibaren Osmanlılar zamanında da kullanılmıştır. Kalenin yakınında bir ticaret alanı olduğu bilinmektedir. Rabat olarak bilinen bu yer daha sonra sıradan yerleşmeye dönüşmüştür.
Mimari
Şeytan Kalesi, eski adı Rabat olan ve günümüzde Çıldır kasabasının mahallesi sayılan Yıldırımtepe'nin 1,3 km kuzeyinde, bir derenin sağ kıyısında kayalık bir tepede yer alır. Üç tarafı uçurum olan bu tepeye sadece bir yönden ulaşmak mümkündür. Kaleye bu konumundan dolayı ulaşımının ve ele geçirilmesinin zor olması nedeniyle Şeytan Kalesi dendiği sanılır. Ancak kalenin ele geçirilememesinden dolayı kaledekilerin yenilmezliği kötü ruhlarla, şeytanla bağlantılı olduğu gibi halk arasında bir efsane de mevcuttur.
Deniz seviyesinden 1910 metre yükseklikteki kale günümüze hayli sağlam biçimde ulaşmıştır. Simetrik olmayan bir plana sahip olan kalenin ebatları 161 × 93 metredir ve kalenin üç kulesi vardır. Bunlardan biri günümüze sağlam ulaşmıştır.
Günümüzde gece aydınlatılmakta olan Şeytan Kalesi’ne hemen yakınındaki seyir tepesine kadar döşeli bir araç yoluyla, bu noktadan sonra da bir patikayla ulaşılmaktadır. Şeytan Kalesi’nde 14. yüzyılda inşa edilmiş tek nefli bir kilise vardır. Kalenin alt kısmında kalan ve Aziz Stefan’a adanmış olan bu kiliseden geriye sadece dört duvar kalmıştır. Kalede ayrıca sarnıç ve dereye inen merdiven basamakları kalıntıları günümüze ulaşmıştır.
Galeri
Kaynakça
- ^ "Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 32". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 395, .
- ^ "Tsisana Abuladze, "Atabey II. Manuçar (Gürcüce)". 26 Ekim 2019.
- ^ "Kartlis Tshovreba (Gürcüce)". 26 Ekim 2019. 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2019.
- ^ "Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 31-32". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 216, .
- ^ . canardahan.tr.gg. 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seytan Kalesi Gurcuce ქაჯისციხე okunusu kacistsih e Ardahan iline bagli Cildir ilcesinin koyunde yer alan eski bir kaledir Tarihsel Eruseti bolgesindeki bu kale Gurcuce kaynaklarda Kacistsihe Seytan Kalesi olarak gecer ve Osmanlilarin bolgeyi ele gecirmesinden sonra kalenin adi Gurcuceden cevrilmistir Seytan Kalesiქაჯისციხე kacistsih e Genel bilgilerDurumSaglamKonumYildirimtepe CildirKoordinatlar41 09 15 K 43 07 53 D 41 15417 K 43 13139 D 41 15417 43 13139TamamlanmaBilinmiyorYukseklikMimariGurcu mimarisi Unlu Gurcu sair Sota Rustaveli nin 12 yuzyilda kaleme aldigi Kaplan Postlu Adam adli destanda sozu edilen Kacta Tsihe nin Alamut Kalesi degil de Seytan Kalesi olduguna dair gorusler vardir TarihceEski adi Kacistsihe olan Seytan Kalesi nin uzaktan gorunumu Seytan Kalesi nin Urartular zamaninda insa edildigine dair ileri surulen gorusler vardir Ancak bu gorusler herhangi bir tarihsel kaynaga dayanmamaktadir Daha gec tarihli kaynaklarin verdigi bilgiye gore kalenin erken Orta Cag kalesi olmasi gerektigi anlasilmaktadir Bununla birlikte konumu itibariyla boyle bir yerin daha eski tarihlerde de kale olmasi ihtimali cok yuksektir Ne var ki bunu kanitlayacak kaynaklar henuz mevcut degildir Gurcu prensligi Samtshe Saatabago ile komsu devletlerin 1561 1587 arasindaki tarihini anlatan Meshuri Matiane adli vakayinameye gore Seytan Kalesi Samtshe Saatabago nun yonetimindeyken bu prensligin hukumdari II Manucar Lala Mustafa Pasa yla anlasmis ve icinde Seytan Kalesi nin de yer aldigi alti kaleyi Osmanlilara vermistir 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde kale Gurcuce adina uygun bicimde Kacisiha كاجسخە olarak kaydedilmistir Bu tarihte Tetra Tsihe nin adi Agca Kala sonra Akcakale Okros Tsihe ninki Altun Kala ya sonra Altunkale Turkceye cevrilmis oldugu halde Kacistsihe adinin henuz degistirilmedigi gorulmektedir Kalenin adi daha sonra Seytan Kala olarak cevrilmistir Seytan Kalesi Gurcistan Kralligi ve Samtshe Saatabago donemlerinde oldugu gibi 16 yuzyildan itibaren Osmanlilar zamaninda da kullanilmistir Kalenin yakininda bir ticaret alani oldugu bilinmektedir Rabat olarak bilinen bu yer daha sonra siradan yerlesmeye donusmustur MimariSeytan Kalesi eski adi Rabat olan ve gunumuzde Cildir kasabasinin mahallesi sayilan Yildirimtepe nin 1 3 km kuzeyinde bir derenin sag kiyisinda kayalik bir tepede yer alir Uc tarafi ucurum olan bu tepeye sadece bir yonden ulasmak mumkundur Kaleye bu konumundan dolayi ulasiminin ve ele gecirilmesinin zor olmasi nedeniyle Seytan Kalesi dendigi sanilir Ancak kalenin ele gecirilememesinden dolayi kaledekilerin yenilmezligi kotu ruhlarla seytanla baglantili oldugu gibi halk arasinda bir efsane de mevcuttur Deniz seviyesinden 1910 metre yukseklikteki kale gunumuze hayli saglam bicimde ulasmistir Simetrik olmayan bir plana sahip olan kalenin ebatlari 161 93 metredir ve kalenin uc kulesi vardir Bunlardan biri gunumuze saglam ulasmistir Gunumuzde gece aydinlatilmakta olan Seytan Kalesi ne hemen yakinindaki seyir tepesine kadar doseli bir arac yoluyla bu noktadan sonra da bir patikayla ulasilmaktadir Seytan Kalesi nde 14 yuzyilda insa edilmis tek nefli bir kilise vardir Kalenin alt kisminda kalan ve Aziz Stefan a adanmis olan bu kiliseden geriye sadece dort duvar kalmistir Kalede ayrica sarnic ve dereye inen merdiven basamaklari kalintilari gunumuze ulasmistir GaleriKaynakca Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 32 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2021 a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 395 ISBN 9789941478178 Tsisana Abuladze Atabey II Manucar Gurcuce 26 Ekim 2019 Kartlis Tshovreba Gurcuce 26 Ekim 2019 26 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2019 Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 31 32 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2021 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 216 ISBN 9789941478178 canardahan tr gg 23 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015