Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Viva Zapata, 1952 ABD yapımı, biyografik dramatik western filmdir. Filmin adı İspanyolcada Yaşasın Zapata anlamına gelmektedir. Film Türkiye'de ilk kez Aralık 1953'te sinemalarda, son olarak da 4-19 Nisan 2009 tarihleri arasında yapılan 28. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmiştir.
| Viva Zapata! | |
 "Viva Zapata" (Viva Zapata!) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Elia Kazan |
|---|---|
| Yapımcı | Darryl F. Zanuck |
| Senarist | John Steinbeck (senaryo) Edgecumb Pinchon (kitap) |
| Oyuncular | Marlon Brando Anthony Quinn |
| Müzik | Alex North |
| Görüntü yönetmeni | |
| Kurgu | |
| Stüdyo | Twentieth Century-Fox |
| Dağıtıcı | Twentieth Century-Fox |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Biyografik dram, tarihî western |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1952 |
| Çıkış tarih(ler)i | 7 Şubat 1952, New York Nisan 1952, Cannes Film Festivali Aralık 1953, İstanbul (Atlas Sineması) |
| Süre | 113 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce, yer yer İspanyolca |
| Diğer adları | Viva Zapata (Türkiye, Almanya, Avusturya) Viva Zapata! (ABD) ¡Viva Zapata! (İspanya) |
Senaryosunu Pulitzer ve Nobel Edebiyat ödüllü Amerikalı yazar John Steinbeck'in, Edgecumb Pinchon'ın 1941 yılında yayımladığı Zapata the Unconquerable (Yenilmez Zapata) adlı biyografik kitabına dayandırarak yazdığı (bu durum jenerikte belirtilmemiştir) filmi Elia Kazan yönetmiş, başlıca rollerinde Marlon Brando, ve Anthony Quinn oynamışlardır. Yapımcılığını Darryl F. Zanuck'un üstlendiği filmin özgün müziğini Alex North bestelemiş, siyah beyaz görüntülerini ise çekmiştir.
Film 1910'dan 1917'ye kadar süren Meksika Devrimi'nin en önemli kişiliklerinden biri olan köylü lider Emiliano Zapata'nın, Meksika'nın gaddar diktatörü Porfirio Díaz'ın yozlaşmış ve baskıcı rejimine karşı başlattığı mücadelenin öyküsünü anlatmaktadır. Filmin tanıtım sloganı şöyledir: "Efsane olmuş bir haydut!... Meksika'nın beyaz atlı kaplanının kükreyen öyküsü"
1953'te Anthony Quinn'in "en iyi yardımcı aktör" Oscar'ını kazandığı Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi töreninde film 4 dalda daha ödüle aday gösterilmişti. Bunlar "En iyi aktör" (Marlon Brando), "en iyi senaryo" (John Steinbeck), "en iyi müzik" (Alex North) ve "en iyi dekor" ödülleriydi. Marlon Brando'ya ayrıca Cannes Film Festivali ve BAFTA "en iyi aktör" ödülleri verildi.
Konusu
1909 yılında aralarında Emiliano Zapata'nın da (Marlon Brando) bulunduğu bir grup Meksikalı köylüden oluşan heyet, yaşadıkları bölgedeki adaletsizlikleri aktarmak üzere Meksika'nın devlet başkanı Porfirio Diaz'ın (Fay Roope) huzuruna çıkarlar. Üzerleri hakaret edilircesine aranarak huzura kabul edilen bu pejmürde kıyafetli insanlar oldukça ezik tavırlar içindedirler. Hükûmete yakın toprak ağaları tarafından verimli topraklarına el konmuş ve çorak, kayalık bir bölgede yaşamaya zorlanmışlardır. Çekinerek arz ettikleri bu şikâyetleri Diaz tarafından kulak ardı edilir. Bu duruma heyettekilerden bir tek Zapata itiraz eder ama bu karşı gelmesi Diaz tarafından mimlenmesinden başka işe yaramaz.
Yasal yollardan haklarını alamayınca Emiliano Zapata, kardeşi Eufemio Zapata (Anthony Quinn) ile birlikte Meksika'nın güneyinde bir isyanı başlatırlar. Meksika'nın kuzeyinde de aynı şekilde Pancho Villa (Alan Reed) ayaklanmıştır. Her iki isyancı da naif reformcu 'nun (Harold Gordon) liderliği altında güçlerini birleştirirler. Sonunda Diaz ülkeyi terk etmek zorunda kalır ve yerine Madero geçer. Madero iyi niyetli ve inançlı bir reformcudur ama işleri kısa sürede çözecek gibi gözükmemektedir. Zayıf karakterli bu lider Zapata'nın köylülerinin toprak sorununa köklü bir çözüm getiremediği gibi hemen General Huerta'nın (Frank Silvera) etkisine girer. Durumdan hoşlanmayan ve kendine sunulan nimetleri de geri tepen Zapata güneye, bölgesine geri döner. Bir darbeyle Madero'yu öldürüp idareyi ele alan General Huerta, Zapata'nın peşine düşer ama Zapata'ya yenilir.
Artık General rütbesi almış olan iki devrimci, Zapata ve Pancho Villa merkezde buluşurlar. Zapata'ya saygı duyan ve onun gerçek bir lider olacağına inancı tam olan Villa, ülkenin başına geçmekte çekimserdir. Pancho Villa'nın ısrarı ile bir süreliğine ülke yönetimini alan Zapata'nın, mevcut rejimin de en az öncekiler kadar yozlaşmış olduğunu anlaması uzun sürmez. Politik veya askerî gücü eline geçirenlerin, uğruna savaştıkları halkı unutup tıpkı devirdikleri despot liderler gibi halka zulmetmeyi sürdürdüklerine şahit olur. Kendi bölgesinden gelen bir köylü heyetini kabul ettiğinde onlardan kardeşi Eufemio Zapata'nın bölgesinde diktatör kesildiği ve kendi kanunlarını uyguladığını, köylülerin topraklarına ve hatta kadınlarına el koyduğunu öğrenir. Bıkkın bir şekilde sorunla ilgileneceğini söyleyip köylüleri başından savmaya çalışırken filmin başındaki Diaz gibidir. Hatta köylülerden biri de (Henry Silva) tıpkı onun yıllar önce yaptığı gibi ısrarcı davranınca köylünün adını tıpkı Diaz'ın yıllar önce kendisine yaptığı şekilde kalemle işaretlerken birden kendine gelir. Her şeyi olduğu gibi bırakarak bölgesine döner ve kardeşinden hesap sorar. Kardeşi karısını elinden aldığı köylü tarafından gözlerinin önünde öldürülür. Kardeşinin haksız olduğunu bilen Zapata buna ses çıkarmaz.
Köylülere kendi topraklarını kendi silahlarıyla savunmalarını, bunu yaparken de sadece kendilerine güvenmelerini, asla liderlerden veya kurtarıcılardan medet ummamalarını salık veren Zapata mücadelesine kaldığı yerden devam ederken yalnız başına gittiği bir köyde kendisine tuzak kurulur ve delik deşik edilerek öldürülür. Tanınmaz hâle gelmiş cesedi ibret için kendi köyünün meydanına bırakılır. Ancak köyün sağduyulu yaşlıları bu cesedin tanınmayacak durumda olduğunu ve Zapata'ya ait olmadığını yayarlar. Önemli olanın kişiler değil bir inanç sistemi olduğu yönündeki Zapata'nın öğretilerinin böylelikle hayata geçmiş olduğu anlaşılır.
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Marlon Brando | Emiliano Zapata |
| Josefa Zapata | |
| Anthony Quinn | Eufemio Zapata |
| Pancho Villa | |
| Joseph Wiseman | Fernando Aguirre |
| Arnold Moss | Don Nacio |
| Margo | Soldadera (kadın asker) |
| Harold Gordon | Francisco Indalecio Madero |
| Lou Gilbert | Pablo |
| Frank Silvera | Victoriano Huerta |
| Florenz Ames | Señor Espejo |
| Richard Garrick | Yaşlı General |
| Fay Roope | Başkan Porfirio Diaz |
| Mildred Dunnock | Señora Espejo |
| Henry Silva | Hernandez (Zapata'ya Hesap Soran Köylü) |
Ödülleri
Oscar Ödülleri 1953
BAFTA 1953
| Cannes Film Festivali 1952
Altın Küre 1953
Amerikan Yönetmenler Birliği Ödülü 1953
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Film hakkında notlar
- Sinemada genellikle sert kötü adamı canlandıran Amerikalı oyuncu Henry Silva'nın da filmde çok küçük bir rolü var. Aslında bu rol Silva'nın sinemadaki ilk oyunculuk denemesi ve filmin jeneriğinde de adı geçmiyor. Filmin sonlarına doğru Zapata'dan hesap soran köylü rolünü oynuyor.
Kaynakça
- ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2010.
- ^ . www.iksv.org. 23 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Viva Zapata
- allmovie.com'da "Viva Zapata!" 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta Viva Zapata (film) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Viva Zapata 1952 ABD yapimi biyografik dramatik western filmdir Filmin adi Ispanyolcada Yasasin Zapata anlamina gelmektedir Film Turkiye de ilk kez Aralik 1953 te sinemalarda son olarak da 4 19 Nisan 2009 tarihleri arasinda yapilan 28 Uluslararasi Istanbul Film Festivali nde gosterilmistir Viva ZapataViva Zapata Viva Zapata Viva Zapata filminin ozgun sinema afisiYonetmenElia KazanYapimciDarryl F ZanuckSenaristJohn Steinbeck senaryo Edgecumb Pinchon kitap OyuncularMarlon Brando Anthony QuinnMuzikAlex NorthGoruntu yonetmeniKurguStudyoTwentieth Century FoxDagiticiTwentieth Century FoxCinsiSinema filmiTuruBiyografik dram tarihi westernRenkSiyah beyazYapim yili1952Cikis tarih ler i7 Subat 1952 New York Nisan 1952 Cannes Film Festivali Aralik 1953 Istanbul Atlas Sinemasi Sure113 dakikaUlkeABDDilIngilizce yer yer IspanyolcaDiger adlariViva Zapata Turkiye Almanya Avusturya Viva Zapata ABD Viva Zapata Ispanya Senaryosunu Pulitzer ve Nobel Edebiyat odullu Amerikali yazar John Steinbeck in Edgecumb Pinchon in 1941 yilinda yayimladigi Zapata the Unconquerable Yenilmez Zapata adli biyografik kitabina dayandirarak yazdigi bu durum jenerikte belirtilmemistir filmi Elia Kazan yonetmis baslica rollerinde Marlon Brando ve Anthony Quinn oynamislardir Yapimciligini Darryl F Zanuck un ustlendigi filmin ozgun muzigini Alex North bestelemis siyah beyaz goruntulerini ise cekmistir Film 1910 dan 1917 ye kadar suren Meksika Devrimi nin en onemli kisiliklerinden biri olan koylu lider Emiliano Zapata nin Meksika nin gaddar diktatoru Porfirio Diaz in yozlasmis ve baskici rejimine karsi baslattigi mucadelenin oykusunu anlatmaktadir Filmin tanitim slogani soyledir Efsane olmus bir haydut Meksika nin beyaz atli kaplaninin kukreyen oykusu 1953 te Anthony Quinn in en iyi yardimci aktor Oscar ini kazandigi Sinema Sanatlari ve Bilimleri Akademisi toreninde film 4 dalda daha odule aday gosterilmisti Bunlar En iyi aktor Marlon Brando en iyi senaryo John Steinbeck en iyi muzik Alex North ve en iyi dekor odulleriydi Marlon Brando ya ayrica Cannes Film Festivali ve BAFTA en iyi aktor odulleri verildi Konusu1909 yilinda aralarinda Emiliano Zapata nin da Marlon Brando bulundugu bir grup Meksikali koyluden olusan heyet yasadiklari bolgedeki adaletsizlikleri aktarmak uzere Meksika nin devlet baskani Porfirio Diaz in Fay Roope huzuruna cikarlar Uzerleri hakaret edilircesine aranarak huzura kabul edilen bu pejmurde kiyafetli insanlar oldukca ezik tavirlar icindedirler Hukumete yakin toprak agalari tarafindan verimli topraklarina el konmus ve corak kayalik bir bolgede yasamaya zorlanmislardir Cekinerek arz ettikleri bu sikayetleri Diaz tarafindan kulak ardi edilir Bu duruma heyettekilerden bir tek Zapata itiraz eder ama bu karsi gelmesi Diaz tarafindan mimlenmesinden baska ise yaramaz Yasal yollardan haklarini alamayinca Emiliano Zapata kardesi Eufemio Zapata Anthony Quinn ile birlikte Meksika nin guneyinde bir isyani baslatirlar Meksika nin kuzeyinde de ayni sekilde Pancho Villa Alan Reed ayaklanmistir Her iki isyanci da naif reformcu nun Harold Gordon liderligi altinda guclerini birlestirirler Sonunda Diaz ulkeyi terk etmek zorunda kalir ve yerine Madero gecer Madero iyi niyetli ve inancli bir reformcudur ama isleri kisa surede cozecek gibi gozukmemektedir Zayif karakterli bu lider Zapata nin koylulerinin toprak sorununa koklu bir cozum getiremedigi gibi hemen General Huerta nin Frank Silvera etkisine girer Durumdan hoslanmayan ve kendine sunulan nimetleri de geri tepen Zapata guneye bolgesine geri doner Bir darbeyle Madero yu oldurup idareyi ele alan General Huerta Zapata nin pesine duser ama Zapata ya yenilir Artik General rutbesi almis olan iki devrimci Zapata ve Pancho Villa merkezde bulusurlar Zapata ya saygi duyan ve onun gercek bir lider olacagina inanci tam olan Villa ulkenin basina gecmekte cekimserdir Pancho Villa nin israri ile bir sureligine ulke yonetimini alan Zapata nin mevcut rejimin de en az oncekiler kadar yozlasmis oldugunu anlamasi uzun surmez Politik veya askeri gucu eline gecirenlerin ugruna savastiklari halki unutup tipki devirdikleri despot liderler gibi halka zulmetmeyi surdurduklerine sahit olur Kendi bolgesinden gelen bir koylu heyetini kabul ettiginde onlardan kardesi Eufemio Zapata nin bolgesinde diktator kesildigi ve kendi kanunlarini uyguladigini koylulerin topraklarina ve hatta kadinlarina el koydugunu ogrenir Bikkin bir sekilde sorunla ilgilenecegini soyleyip koyluleri basindan savmaya calisirken filmin basindaki Diaz gibidir Hatta koylulerden biri de Henry Silva tipki onun yillar once yaptigi gibi israrci davraninca koylunun adini tipki Diaz in yillar once kendisine yaptigi sekilde kalemle isaretlerken birden kendine gelir Her seyi oldugu gibi birakarak bolgesine doner ve kardesinden hesap sorar Kardesi karisini elinden aldigi koylu tarafindan gozlerinin onunde oldurulur Kardesinin haksiz oldugunu bilen Zapata buna ses cikarmaz Koylulere kendi topraklarini kendi silahlariyla savunmalarini bunu yaparken de sadece kendilerine guvenmelerini asla liderlerden veya kurtaricilardan medet ummamalarini salik veren Zapata mucadelesine kaldigi yerden devam ederken yalniz basina gittigi bir koyde kendisine tuzak kurulur ve delik desik edilerek oldurulur Taninmaz hale gelmis cesedi ibret icin kendi koyunun meydanina birakilir Ancak koyun sagduyulu yaslilari bu cesedin taninmayacak durumda oldugunu ve Zapata ya ait olmadigini yayarlar Onemli olanin kisiler degil bir inanc sistemi oldugu yonundeki Zapata nin ogretilerinin boylelikle hayata gecmis oldugu anlasilir Oyuncu kadrosuJean Peters ve Marlon Brando Viva Zapata nin bir sahnesinde Anthony Quinn ve Marlon Brando Viva Zapata nin bir sahnesinde Aktor Aktris RoluMarlon Brando Emiliano ZapataJosefa ZapataAnthony Quinn Eufemio ZapataPancho VillaJoseph Wiseman Fernando AguirreArnold Moss Don NacioMargo Soldadera kadin asker Harold Gordon Francisco Indalecio MaderoLou Gilbert PabloFrank Silvera Victoriano HuertaFlorenz Ames Senor EspejoRichard Garrick Yasli GeneralFay Roope Baskan Porfirio DiazMildred Dunnock Senora EspejoHenry Silva Hernandez Zapata ya Hesap Soran Koylu OdulleriOscar Odulleri 1953 Odul KisiEn Iyi Yardimci Erkek Oyuncu Akademi Odulu Anthony QuinnAday gosterilme En Iyi Erkek Oyuncu Akademi Odulu Marlon BrandoEn Iyi Senaryo Akademi Odulu John SteinbeckEn Iyi Ozgun Muzik Akademi Odulu Alex North Siyah beyaz dalinda Lyle R Wheeler Leland Fuller Thomas Little Claude E CarpenterBAFTA 1953 Odul KisiMarlon BrandoAday gosterilme Cannes Film Festivali 1952 Odul KisiMarlon BrandoAday gosterilme Elia KazanAltin Kure 1953 Aday gosterilme Mildred DunnockAmerikan Yonetmenler Birligi Odulu 1953 Aday gosterilme Sinema Dalinda Olaganustu Yonetmenlik Basarisi Elia KazanFilm hakkinda notlarSinemada genellikle sert kotu adami canlandiran Amerikali oyuncu Henry Silva nin da filmde cok kucuk bir rolu var Aslinda bu rol Silva nin sinemadaki ilk oyunculuk denemesi ve filmin jeneriginde de adi gecmiyor Filmin sonlarina dogru Zapata dan hesap soran koylu rolunu oynuyor Kaynakca Milliyet Gazetesi Arsivi gazetearsivi milliyet com tr 12 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2010 www iksv org 23 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2010 Arsivlenmis kopya 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2009 Arsivlenmis kopya 19 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2009 Dis baglantilarIMDb de Viva Zapata allmovie com da Viva Zapata 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Viva Zapata film ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir