Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Víctor Lidio Jara Martínez (28 Eylül 1932, , Bío-Bío bölgesi – 16 Eylül 1973), Şilili şarkıcı ve müzisyen.
Víctor Jara | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Víctor Lidio Jara Martínez 28 Eylül 1932 San Ignacio, Şili |
| Ölüm | 16 Eylül 1973 (40 yaşında) Santiago, Şili |
| Ölüm sebebi | İşkence |
| Milliyet |  Şili |
| Meslek | Öğretmen, Yönetmen (Tiyatro), Şair, Şarkıcı, Besteci |
| Etkin yıllar | 1959 - 1973 |
| Tanınma nedeni | Aktivizm |
| Hareket | Sosyalizm |
| İmza | |
 | |
Şili kültür ve müziğinde son derece önemli etkileri olmuş bir sanatçıdır. Hayatı ve müziği ülkesinin aynası olmuş, içinde yaşadığı zamanı ve felsefesini yansıtmıştır.
Hayatı
Gençliği
Víctor Jara'nın doğum yeri hakkındaki bilgiler çelişkilidir. Bunda, Şili idari taksimatında 1975 ve 2018 yıllarında meydana gelen değişikliklerin de etkisi vardır. Ancak bugün Bío-Bío bölgesi'ne denk düşen ili kırsal kesiminde doğduğunda mutabakat vardır. Küçük yaşta başkent Santiago'ya gelmiştir. Babası Manuel çiftlik kahyası olup, alkol problemleri çekmekte ve annesi Amanda'ya kötü muamele etmekteydi. Annesi ailesinin geçimi için çok sayıda işte çalışmış, Santiago'da dükkân işletmiştir. Babası aileyi terk ettikten sonra Amanda ailenin bakımıyla tek başına ilgilenir. Víctor Jara'nın hayatında çok önemli bir parçadır. O da şarkı söyleyip, gitar çalmış, bunları ve şili folk müziğini oğluna öğretmiştir. Annesiyle beraber geçirdiği zamanın, Víctor'un müzik hayatına adım atmasında önemli etkisi olmuştur. Annesinin ölümünden sonra muhasebe eğitimini yarım bırakmış ve rahip olmak amacıyla iki yıl bir seminere devam etmiştir.
Tiyatro ve halk müziği
Dine olan inancını kaybettikten sonra işsiz olarak Lonquén 'e döner ve yakın arkadaşları ile kendini folklor tahsiline adar. Bu zaman zarfında tiyatroya ilgisi gelişir ve Universidad de Chile 'de tiyatro okuluna başlar. Bu ve takip eden yıllarda Víctor Jara çok sayıda tiyatro yapımında (mesela Carmina Burana) yer alır. Violeta Parra'a ilk defa rastladığında, tekrar folklor söylemeye ve okumaya başlar. Parra, şarkıcı, Santiago'da küçük bir kafe sahibi ve geleneksel Şili folk müziği hayranı bir sanatçıdır. Víctor Jara ona bu kafede yardım eder ve şarkı söyler.
Siyaset
Jara, bu zaman zarfında Şili siyaseti ile ilgilenmeye başlar. 1966 yılında ilk albümü çıkar. Takip eden yıllarda tiyatroda yönetmen olarak çalışır, ancak şarkılarına ve politik işlerine gitgide daha fazla zaman adar. 1970 yılında tiyatroyu terk eder ve tamamen müziğe yoğunlaşır. Jara'nın şarkıları fakir-zengin bir arada yaşayan bir toplumda, sıradan insanlara yaşamlarını ve problemlerini gösterir. Vatanına olan büyük sevgisi sebebiyle, birçok şarkısı haksızlıklara ve politik skandallara saldırır. Víctor Jara Güney Amerika'da „Nueva canción“ (yeni şarkı) akımının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Bu Güney Amerika'da birçok sanatçı ve aydının katıldığı, devrimci bir harekettir. Víctor Jara'nın politik fikirleri, parçalarında önemli bir yer tutar. Birçok protest şarkıcı gibi komünist ve partisinde sanatçı bölümünün yöneticisidir.
Darbe ve öldürülmesi
Víctor Jara, diğer şarkıcılarla birlikte Salvador Allende ve sol partilerini birleştiği bir hareket olan Unidad Popular yararına birçok konser verir. 11 Eylül 1973'te Augusto Pinochet'nin gerçekleştirdiği darbe sırasında, Víctor Jara "Teknik Üniversite"deki işi başında tutuklanır ve birçok yoldaşı gibi Şili Ulusal Stadyumu'nda işkence görür. Bir daha gitar çalamaması için elleri kırılır. Hatta bu korkunç işkenceler sırasında bile Jara, Unidad Popular 'ın şarkısını söylemeye çalışmaktadır (Venceremos). Nihayetinde vahşice dövülen Jara, bir makinalı tüfekle öldürülür ve cesedi Santiago Mezarlığı yakınında bulunur. Fakat karısı yine de onu onurlu bir şekilde defnetme imkânını bulur. Akabinde Şili'yi terk eden karısı 1994'te onuruna "Fundación Víctor Jara"'yı kurar.
Şili'deki Pravda muhabiri Vladimir Çernisev, Jara'nın son anlarını şöyle anlatıyor:
| “ | Víctor Jara dudaklarında şarkıyla öldü. Onu yanından hiç ayırmadığı yoldaşı, gitarıyla birlikte stadyuma getirdiler. Ve şarkı söylemeye başladı. Öbür tutuklular, gardiyanların ateş açma tehdidine rağmen melodiye eşlik etmeye başladılar. Sonra bir subayın emri ile askerler Víctor'un ellerini kırdılar. Artık gitar çalmıyordu, ama zayıf bir sesle şarkı söylemeyi sürdürdü. Bir dipçikle kafasını parçaladılar ve diğer tutuklulara ibret olsun diye ellerini kesip tribünlerin önüne astılar. | „ |
—Vladimir Çernisev | ||
Mirası
Víctor Jara'nın yaşamı, parçaları ile güçlü bir şekilde insanlara seslenen entelektüel bir şarkıcıyı işaret etmiştir. Bu yüzden şarkıları gücünün sertifikası haline gelmiştir.
Eylül 2003'te öldürülmesinin 30. yıldönümünde öldürüldüğü Şili Ulusal Stadyumu'nun ismi Estadio Víctor Jara olarak değiştirilmiştir.
Katillerin akıbeti
9 Aralık 2004'te ölümünden 31 yıl sonra yargıç Juan Carlos Urrutia emekli subay Mario Manríquez Bravo hakkında dava açar. Bravo, Jara öldürüldüğü sırada Estadio Nacional'de en üst rütbedeki subay olup stadyumun denetimi onun sorumluluğunda olduğundan ölümlerden de o sorumlu tutulmaktadır.[] 2012 sonu ve 2012'de tutuklanan 8 eski asker ve emri veren askeri savcı hapse mahkûm oldu. En son, Eylül 2014'te 3 eski subay daha mahkûm edildi.
Diskografi
- 1967 Víctor Jara
- 1969 Pongo en tus manos abiertas
- 1970 Canto libre
- 1971 El derecho de vivir en paz
- 1972 La población
- 1973 Canto por travesura
- 1975 Presente (posthum veröffentlicht)
- 1993 Complete ( 8 LPs auf 4 CDs )
- 1996 Deja la vida volar ( "Bırak hayat uçsun", "Best-of-CD" )
Kaynakça
- ^ https://global.britannica.com/biography/Victor-Jara[]
- ^ . 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ Kazanacağız
- Victor Jara - Yarım Kalan Şarkı, Joan Jara, Versus Kitap, Mayıs 2010
- (Cesedin bulunuşu ile ilgili kısım)
Dış bağlantılar
- (İspanyolca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Victor Lidio Jara Martinez 28 Eylul 1932 Bio Bio bolgesi 16 Eylul 1973 Silili sarkici ve muzisyen Victor JaraDogumVictor Lidio Jara Martinez 28 Eylul 1932 1932 09 28 San Ignacio SiliOlum16 Eylul 1973 40 yasinda Santiago SiliOlum sebebiIskenceMilliyet SiliMeslekOgretmen Yonetmen Tiyatro Sair Sarkici BesteciEtkin yillar1959 1973Taninma nedeniAktivizmHareketSosyalizmImza Sili kultur ve muziginde son derece onemli etkileri olmus bir sanatcidir Hayati ve muzigi ulkesinin aynasi olmus icinde yasadigi zamani ve felsefesini yansitmistir HayatiGencligi Victor Jara nin dogum yeri hakkindaki bilgiler celiskilidir Bunda Sili idari taksimatinda 1975 ve 2018 yillarinda meydana gelen degisikliklerin de etkisi vardir Ancak bugun Bio Bio bolgesi ne denk dusen ili kirsal kesiminde dogdugunda mutabakat vardir Kucuk yasta baskent Santiago ya gelmistir Babasi Manuel ciftlik kahyasi olup alkol problemleri cekmekte ve annesi Amanda ya kotu muamele etmekteydi Annesi ailesinin gecimi icin cok sayida iste calismis Santiago da dukkan isletmistir Babasi aileyi terk ettikten sonra Amanda ailenin bakimiyla tek basina ilgilenir Victor Jara nin hayatinda cok onemli bir parcadir O da sarki soyleyip gitar calmis bunlari ve sili folk muzigini ogluna ogretmistir Annesiyle beraber gecirdigi zamanin Victor un muzik hayatina adim atmasinda onemli etkisi olmustur Annesinin olumunden sonra muhasebe egitimini yarim birakmis ve rahip olmak amaciyla iki yil bir seminere devam etmistir Tiyatro ve halk muzigi Dine olan inancini kaybettikten sonra issiz olarak Lonquen e doner ve yakin arkadaslari ile kendini folklor tahsiline adar Bu zaman zarfinda tiyatroya ilgisi gelisir ve Universidad de Chile de tiyatro okuluna baslar Bu ve takip eden yillarda Victor Jara cok sayida tiyatro yapiminda mesela Carmina Burana yer alir Violeta Parra a ilk defa rastladiginda tekrar folklor soylemeye ve okumaya baslar Parra sarkici Santiago da kucuk bir kafe sahibi ve geleneksel Sili folk muzigi hayrani bir sanatcidir Victor Jara ona bu kafede yardim eder ve sarki soyler Siyaset Jara bu zaman zarfinda Sili siyaseti ile ilgilenmeye baslar 1966 yilinda ilk albumu cikar Takip eden yillarda tiyatroda yonetmen olarak calisir ancak sarkilarina ve politik islerine gitgide daha fazla zaman adar 1970 yilinda tiyatroyu terk eder ve tamamen muzige yogunlasir Jara nin sarkilari fakir zengin bir arada yasayan bir toplumda siradan insanlara yasamlarini ve problemlerini gosterir Vatanina olan buyuk sevgisi sebebiyle bircok sarkisi haksizliklara ve politik skandallara saldirir Victor Jara Guney Amerika da Nueva cancion yeni sarki akiminin en onemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir Bu Guney Amerika da bircok sanatci ve aydinin katildigi devrimci bir harekettir Victor Jara nin politik fikirleri parcalarinda onemli bir yer tutar Bircok protest sarkici gibi komunist ve partisinde sanatci bolumunun yoneticisidir Victor Jara nin Santiago mezarligindaki kabri Uzerindeki not Zafere kadar Darbe ve oldurulmesi Victor Jara diger sarkicilarla birlikte Salvador Allende ve sol partilerini birlestigi bir hareket olan Unidad Popular yararina bircok konser verir 11 Eylul 1973 te Augusto Pinochet nin gerceklestirdigi darbe sirasinda Victor Jara Teknik Universite deki isi basinda tutuklanir ve bircok yoldasi gibi Sili Ulusal Stadyumu nda iskence gorur Bir daha gitar calamamasi icin elleri kirilir Hatta bu korkunc iskenceler sirasinda bile Jara Unidad Popular in sarkisini soylemeye calismaktadir Venceremos Nihayetinde vahsice dovulen Jara bir makinali tufekle oldurulur ve cesedi Santiago Mezarligi yakininda bulunur Fakat karisi yine de onu onurlu bir sekilde defnetme imkanini bulur Akabinde Sili yi terk eden karisi 1994 te onuruna Fundacion Victor Jara yi kurar Sili deki Pravda muhabiri Vladimir Cernisev Jara nin son anlarini soyle anlatiyor Victor Jara dudaklarinda sarkiyla oldu Onu yanindan hic ayirmadigi yoldasi gitariyla birlikte stadyuma getirdiler Ve sarki soylemeye basladi Obur tutuklular gardiyanlarin ates acma tehdidine ragmen melodiye eslik etmeye basladilar Sonra bir subayin emri ile askerler Victor un ellerini kirdilar Artik gitar calmiyordu ama zayif bir sesle sarki soylemeyi surdurdu Bir dipcikle kafasini parcaladilar ve diger tutuklulara ibret olsun diye ellerini kesip tribunlerin onune astilar Vladimir CernisevMirasiVictor Jara nin yasami parcalari ile guclu bir sekilde insanlara seslenen entelektuel bir sarkiciyi isaret etmistir Bu yuzden sarkilari gucunun sertifikasi haline gelmistir Eylul 2003 te oldurulmesinin 30 yildonumunde olduruldugu Sili Ulusal Stadyumu nun ismi Estadio Victor Jara olarak degistirilmistir Katillerin akibeti9 Aralik 2004 te olumunden 31 yil sonra yargic Juan Carlos Urrutia emekli subay Mario Manriquez Bravo hakkinda dava acar Bravo Jara olduruldugu sirada Estadio Nacional de en ust rutbedeki subay olup stadyumun denetimi onun sorumlulugunda oldugundan olumlerden de o sorumlu tutulmaktadir kaynak belirtilmeli 2012 sonu ve 2012 de tutuklanan 8 eski asker ve emri veren askeri savci hapse mahkum oldu En son Eylul 2014 te 3 eski subay daha mahkum edildi Diskografi1967 Victor Jara 1969 Pongo en tus manos abiertas 1970 Canto libre 1971 El derecho de vivir en paz 1972 La poblacion 1973 Canto por travesura 1975 Presente posthum veroffentlicht 1993 Complete 8 LPs auf 4 CDs 1996 Deja la vida volar Birak hayat ucsun Best of CD Kaynakca https global britannica com biography Victor Jara olu kirik baglanti 21 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2020 Kazanacagiz Victor Jara Yarim Kalan Sarki Joan Jara Versus Kitap Mayis 2010 Cesedin bulunusu ile ilgili kisim Dis baglantilar Ispanyolca