Sunucu (İngilizce: server), bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.
İşletim sistemleri
Windows firması tarafından Windows NT ile başlayan sunucu işletim sistemlerine, zamanla Windows 2000 Server, Windows 2003 Server, Windows 2008 Server, Windows 2012 Server ve Windows 2016 Server eklenmiştir. Kullanıcılar Windows işletim sistemine sahip bir sunucudan faydalanmak istediklerinde, Microsoft Windows firmasına lisans ücreti ödemeleri de gerekmektedir. Bu ücretler genellikle sunucu hizmetini sağlayan firma tarafından karşılanarak, son kullanıcının aylık ödeyeceği masrafa dahil edilmektedir. Windows tabanlı sunucular, özellikle ASP gibi Windows işletim sistemine özgü programlama dilleriyle geliştirilen uygulamalar için kullanılmaktadır.
Linux tabanlı Centos, RedHat, Ubuntu, Debian ve SUSE dağıtımları da sunucu pazarında kendine yer edinmişlerdir. Linux tabanlı sunucular, linux işletim sisteminin açık kaynak kodlu ve ücretsiz olması nedeniyle genellikle daha düşük maliyete sahiptir.
Ayrıca sunucuların hangi amaçla kullanılacağı da önemlidir. Örnek vermek gerekirse web hizmeti veren web sunucuları vardır. Donanım olarak büyük farklılıklar göstermemekle birlikte, sunucular kullanılacakları alana göre özel yazılımlarla desteklenmektedir. Bunlara örnek olarak Apache, Microsoft IIS ve Abyss, Nginx ve Fastream IQ Web/FTP Server gösterilebilir. Dosya paylaşım, canlı yayın ve hatta çevrimiçi (İngilizce: online) oyun hizmeti verenleri de mevcuttur. Tüm bu sunucuların değişik sistem gereksinimleri olacaktır.
İnternetin neredeyse tüm yapısı bir istemci-sunucu modeline dayanmaktadır. Üst düzey kök ad sunucuları, DNS ve yönlendiriciler internetteki trafiği yönlendirir. İnternete bağlı, dünya çapında sürekli olarak çalışan milyonlarca sunucu vardır. Sıradan bir İnternet kullanıcısı tarafından gerçekleştirilen hemen hemen her eylem, bir veya daha fazla sunucuyla bir veya daha fazla etkileşim gerektirir. Tahsis edilmiş sunucuları kullanmayan istisnalar vardır; örneğin, eşler arası dosya paylaşımı ve bazı telefon uygulamaları yapar.
Donanım
Sunucular için donanım gereksinimleri, sunucunun amacına ve yazılımına bağlı olarak büyük ölçüde değişir. Sunucular genellikle onlara bağlanan istemcilerden daha güçlü ve pahalıdır. Sunuculara genellikle bir ağ üzerinden erişildiğinden, birçoğu bilgisayar monitörü veya giriş cihazı, ses donanımı ve USB arabirimleri olmadan gözetimsiz çalışır. Birçok sunucuda grafik kullanıcı arabirimi (GUI) yoktur. Uzaktan yapılandırılır ve yönetilirler. Uzaktan yönetim, Microsoft Yönetim Konsolu (MMC), PowerShell, SSH, veya HP'nin iLo'su gibi tarayıcı tabanlı bant dışı yönetim sistemleri dahil olmak üzere çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Büyük geleneksel tek sunucuların kesintisiz olarak uzun süre çalıştırılması gerekir. Kullanılabilirliğin çok yüksek olması gerekir, bu da donanım güvenilirliğini ve dayanıklılığını son derece önemli hale getirir. Görev açısından kritik kurumsal sunucular, hataya çok dayanıklı olacak ve çalışma süresini en üst düzeye çıkarmak için düşük hata oranlarına sahip özel donanımlar kullanacak. Elektrik kesintisine karşı koruma sağlamak için kesintisiz güç kaynakları dahil edilebilir. Sunucular tipik olarak ikili güç kaynağı, RAID disk sistemleri ve gibi donanım yedekliliğinin yanı sıra kapsamlı önyükleme öncesi bellek testi ve doğrulaması içerir. Kritik bileşenler çalışırken değiştirilebilir olabilir, bu da teknisyenlerin bunları çalışan sunucuyu kapatmadan değiştirmesine olanak tanır, aşırı ısınmaya karşı koruma sağlamak için sunucuların daha güçlü fanları olabilir veya su soğutma kullanabilir. Genellikle IPMI tabanlı bant dışı yönetim kullanılarak uzaktan yapılandırılabilir, açılıp kapatılabilir veya yeniden başlatılabilirler. Sunucu kasaları genellikle düz ve geniştir, 19 inç raflarda veya açık raflarda rafa monte edilmek üzere tasarlanmıştır. Bu tür sunucular genellikle özel veri merkezlerinde barındırılır. Bunlar normalde çok kararlı güce, İnternete ve artırılmış güvenliğe sahip olacaktır. Gürültü de daha az endişe vericidir, ancak güç tüketimi ve ısı çıkışı ciddi bir sorun olabilir. Sunucu odaları klima cihazları ile donatılmıştır.
Bir sunucu çiftliği veya sunucu kümesi, tek bir aygıtın kapasitesinin çok ötesinde sunucu işlevselliği sağlamak için bir kuruluş tarafından tutulan bilgisayar sunucuları topluluğudur. Modern veri merkezleri artık genellikle çok daha basit sunuculardan oluşan çok büyük kümelerden inşa ediliyor ve bu kavram etrafında adlı ortak bir çaba var.
Ağ araçları adı verilen bir küçük uzman sunucu sınıfı, genellikle ölçeğin alt ucundadır ve yaygın masaüstü bilgisayarlardan daha küçüktür. Bir mobil sunucunun taşınabilir bir form faktörü vardır. Büyük veri merkezlerinin veya raf tipi sunucuların aksine, mobil sunucu, güç gereksinimleri, boyutları ve dağıtım süreleri nedeniyle geleneksel sunucuların mümkün olmadığı acil durum, felaket veya geçici ortamlara özel amaçlı dağıtım için tasarlanmıştır. Sözde "hareket halindeki sunucu" teknolojisinin ana yararlanıcıları arasında ağ yöneticileri, yazılım veya veritabanı geliştiricileri, eğitim merkezleri, askerî personel, kolluk kuvvetleri, adli tıp, acil durum yardım grupları ve hizmet kuruluşları yer alır. Taşınabilirliği kolaylaştırmak için klavye, ekran, pil (arıza durumunda yedek güç sağlamak için kesintisiz güç kaynağı) ve fare gibi özelliklerin tümü kasaya entegre edilmiştir.
Sunucu kontrol panelleri
İşletim sistemlerine göre kullanıcıların Sunucular için kullanımını kolaylaştırmak ve daha basit işlemleri sistem arayüzüne gitmeden (Konsole) üzerinden değil bizzat görsele dayalı sistem arayüzünden işlem gerçekleştirmeleri için kullanılan yazılımlardır. Bu kontrol panellerinden bazıları şunlardır;
Bunlar gibi daha birçok paneller mevcuttur, bu kontrol panellerinden bazıları aylık - yıllık - kullanıcı başlı fiyatlandırma sunarken bazıları ise tamamen ücretsizdir. Ücretsiz kontrol panelleri içinde Nginx kullanarak en iyi performans veren ise 'dir.
Sunucuların enerji tüketimi
2010 yılı itibarıyla sunucular ABD'deki enerji tüketiminin %2.5'inden sorumlulardır. %2.5'lik başka bir pay da sunucuları soğutmak için kullanılan soğutma sistemlerine ayrılmıştır. 2010 yılında yapılan araştırmalara göre, eğer enerji tüketimleri böyle devam ederse 2020 yılına kadar sunucuların dünya genelinde kullandığı enerji oranı, hava ulaşımına ayrılan enerji oranından daha fazla olacaktır.
Sunucu türleri
Ayrıca bakınız
Galeri
Kaynakça
- ^ "Compare features in Windows Server versions". 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2017.
- ^ "Pricing and licensing for Windows Server". 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2017.
- ^ "Best Server OS in 2023 – Which Operating System Is Right for Your Server?". 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "Server hardware guide to architecture, products and management". 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "What is server hardware? | Types of server hardware". 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "Server hardware". 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "How is a Software Server different from a Hardware Server?". 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sunucu Ingilizce server bilisim alaninda istemci denilen diger program ve cihazlara cesitli islevler sunan bilgisayar donanimlari veya yazilimlaridir Bu mimariye istemci sunucu modeli denir Sunucular istemciler arasinda veri veya kaynak paylasimi bir istemci icin hesaplama yapma gibi cesitli islevleri yerine getirebilirler Bu islevlere genellikle servis veya hizmet denir Tek bir sunucu cok sayida istemciye hizmet verebilir tek bir istemci de cok sayida sunucudan hizmet alabilir Istemci ve sunucu ayni cihaz uzerinde calisabilecegi gibi istemci ag uzerinden farkli bir cihazdaki sunucuya da baglanabilir Tipik sunucular arasinda veritabani sunuculari dosya sunuculari e posta sunuculari yazdirma sunuculari web sunuculari oyun sunuculari ve uygulama sunuculari sayilabilir Bir sunucuIsletim sistemleriWindows firmasi tarafindan Windows NT ile baslayan sunucu isletim sistemlerine zamanla Windows 2000 Server Windows 2003 Server Windows 2008 Server Windows 2012 Server ve Windows 2016 Server eklenmistir Kullanicilar Windows isletim sistemine sahip bir sunucudan faydalanmak istediklerinde Microsoft Windows firmasina lisans ucreti odemeleri de gerekmektedir Bu ucretler genellikle sunucu hizmetini saglayan firma tarafindan karsilanarak son kullanicinin aylik odeyecegi masrafa dahil edilmektedir Windows tabanli sunucular ozellikle ASP gibi Windows isletim sistemine ozgu programlama dilleriyle gelistirilen uygulamalar icin kullanilmaktadir Linux tabanli Centos RedHat Ubuntu Debian ve SUSE dagitimlari da sunucu pazarinda kendine yer edinmislerdir Linux tabanli sunucular linux isletim sisteminin acik kaynak kodlu ve ucretsiz olmasi nedeniyle genellikle daha dusuk maliyete sahiptir Ayrica sunucularin hangi amacla kullanilacagi da onemlidir Ornek vermek gerekirse web hizmeti veren web sunuculari vardir Donanim olarak buyuk farkliliklar gostermemekle birlikte sunucular kullanilacaklari alana gore ozel yazilimlarla desteklenmektedir Bunlara ornek olarak Apache Microsoft IIS ve Abyss Nginx ve Fastream IQ Web FTP Server gosterilebilir Dosya paylasim canli yayin ve hatta cevrimici Ingilizce online oyun hizmeti verenleri de mevcuttur Tum bu sunucularin degisik sistem gereksinimleri olacaktir Internetin neredeyse tum yapisi bir istemci sunucu modeline dayanmaktadir Ust duzey kok ad sunuculari DNS ve yonlendiriciler internetteki trafigi yonlendirir Internete bagli dunya capinda surekli olarak calisan milyonlarca sunucu vardir Siradan bir Internet kullanicisi tarafindan gerceklestirilen hemen hemen her eylem bir veya daha fazla sunucuyla bir veya daha fazla etkilesim gerektirir Tahsis edilmis sunuculari kullanmayan istisnalar vardir ornegin esler arasi dosya paylasimi ve bazi telefon uygulamalari yapar DonanimDell PowerEdge 850 web sunucusunun icini gosteren bir resim Sunucular icin donanim gereksinimleri sunucunun amacina ve yazilimina bagli olarak buyuk olcude degisir Sunucular genellikle onlara baglanan istemcilerden daha guclu ve pahalidir Sunuculara genellikle bir ag uzerinden erisildiginden bircogu bilgisayar monitoru veya giris cihazi ses donanimi ve USB arabirimleri olmadan gozetimsiz calisir Bircok sunucuda grafik kullanici arabirimi GUI yoktur Uzaktan yapilandirilir ve yonetilirler Uzaktan yonetim Microsoft Yonetim Konsolu MMC PowerShell SSH veya HP nin iLo su gibi tarayici tabanli bant disi yonetim sistemleri dahil olmak uzere cesitli yontemlerle gerceklestirilebilir Buyuk geleneksel tek sunucularin kesintisiz olarak uzun sure calistirilmasi gerekir Kullanilabilirligin cok yuksek olmasi gerekir bu da donanim guvenilirligini ve dayanikliligini son derece onemli hale getirir Gorev acisindan kritik kurumsal sunucular hataya cok dayanikli olacak ve calisma suresini en ust duzeye cikarmak icin dusuk hata oranlarina sahip ozel donanimlar kullanacak Elektrik kesintisine karsi koruma saglamak icin kesintisiz guc kaynaklari dahil edilebilir Sunucular tipik olarak ikili guc kaynagi RAID disk sistemleri ve gibi donanim yedekliliginin yani sira kapsamli onyukleme oncesi bellek testi ve dogrulamasi icerir Kritik bilesenler calisirken degistirilebilir olabilir bu da teknisyenlerin bunlari calisan sunucuyu kapatmadan degistirmesine olanak tanir asiri isinmaya karsi koruma saglamak icin sunucularin daha guclu fanlari olabilir veya su sogutma kullanabilir Genellikle IPMI tabanli bant disi yonetim kullanilarak uzaktan yapilandirilabilir acilip kapatilabilir veya yeniden baslatilabilirler Sunucu kasalari genellikle duz ve genistir 19 inc raflarda veya acik raflarda rafa monte edilmek uzere tasarlanmistir Bu tur sunucular genellikle ozel veri merkezlerinde barindirilir Bunlar normalde cok kararli guce Internete ve artirilmis guvenlige sahip olacaktir Gurultu de daha az endise vericidir ancak guc tuketimi ve isi cikisi ciddi bir sorun olabilir Sunucu odalari klima cihazlari ile donatilmistir Bir sunucu ciftligi veya sunucu kumesi tek bir aygitin kapasitesinin cok otesinde sunucu islevselligi saglamak icin bir kurulus tarafindan tutulan bilgisayar sunuculari toplulugudur Modern veri merkezleri artik genellikle cok daha basit sunuculardan olusan cok buyuk kumelerden insa ediliyor ve bu kavram etrafinda adli ortak bir caba var Ag araclari adi verilen bir kucuk uzman sunucu sinifi genellikle olcegin alt ucundadir ve yaygin masaustu bilgisayarlardan daha kucuktur Bir mobil sunucunun tasinabilir bir form faktoru vardir Buyuk veri merkezlerinin veya raf tipi sunucularin aksine mobil sunucu guc gereksinimleri boyutlari ve dagitim sureleri nedeniyle geleneksel sunucularin mumkun olmadigi acil durum felaket veya gecici ortamlara ozel amacli dagitim icin tasarlanmistir Sozde hareket halindeki sunucu teknolojisinin ana yararlanicilari arasinda ag yoneticileri yazilim veya veritabani gelistiricileri egitim merkezleri askeri personel kolluk kuvvetleri adli tip acil durum yardim gruplari ve hizmet kuruluslari yer alir Tasinabilirligi kolaylastirmak icin klavye ekran pil ariza durumunda yedek guc saglamak icin kesintisiz guc kaynagi ve fare gibi ozelliklerin tumu kasaya entegre edilmistir Sunucu kontrol panelleriIsletim sistemlerine gore kullanicilarin Sunucular icin kullanimini kolaylastirmak ve daha basit islemleri sistem arayuzune gitmeden Konsole uzerinden degil bizzat gorsele dayali sistem arayuzunden islem gerceklestirmeleri icin kullanilan yazilimlardir Bu kontrol panellerinden bazilari sunlardir CPanel Plesk DirectAdmin Bunlar gibi daha bircok paneller mevcuttur bu kontrol panellerinden bazilari aylik yillik kullanici basli fiyatlandirma sunarken bazilari ise tamamen ucretsizdir Ucretsiz kontrol panelleri icinde Nginx kullanarak en iyi performans veren ise dir Sunucularin enerji tuketimi2010 yili itibariyla sunucular ABD deki enerji tuketiminin 2 5 inden sorumlulardir 2 5 lik baska bir pay da sunuculari sogutmak icin kullanilan sogutma sistemlerine ayrilmistir 2010 yilinda yapilan arastirmalara gore eger enerji tuketimleri boyle devam ederse 2020 yilina kadar sunucularin dunya genelinde kullandigi enerji orani hava ulasimina ayrilan enerji oranindan daha fazla olacaktir Sunucu turleriOyun sunucusu Vekil sunucu Virtual private server Web sunucusu Ev sunucusuAyrica bakinizBulut depolama Sunucu odasi Sunucu dosyasi Sunucu kiralama Veri merkezi Cyrus IMAP Sunucu Sunucu adi Sunucu kutugu Bilgisayar kumesi Ag isletim sistemiGaleriKaynakca Compare features in Windows Server versions 10 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2017 Pricing and licensing for Windows Server 10 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2017 Best Server OS in 2023 Which Operating System Is Right for Your Server 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2023 Server hardware guide to architecture products and management 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2023 What is server hardware Types of server hardware 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2023 Server hardware 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2023 How is a Software Server different from a Hardware Server 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2023