Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Wolfgang Borchert (20 Mayıs 1921, Hamburg - 20 Kasım 1947, Basel), Alman şair, oyun ve öykü yazarıdır.
| Wolfgang Borchert | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 20 Mayıs 1921 Hamburg, Almanya |
| Ölüm | 20 Kasım 1947 (26 yaşında) Basel, İsviçre |
| Milliyet | Alman |
| Vatandaşlık |  Almanya |
| İmza |  |
Borchert, II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan, şehirlerin yıkılması, ailelerin dağılması ve savaş travmaları ile şekillenmiş bir edebiyat türü olan yıkım edebiyatının (Almanca: Trümmerliteratur) en tanınmış yazarlarından biridir.
Hayatı
Öğrenim ve İlk Drama Denemeleri
Wolfgang Borchert, öğretmen Fritz Borchert ile yazar Hertha Borchert'in oğlu olarak 'ta dünyaya geldi. Kirchwerder Merkez Okulu'nda öğrenim gördü. Daha 15 yaşındayken şiir yazmaya başladı ve bunlardan bazıları gazetesinde yayımlandı.
1938 yılında, bitirme sınavına girmeden liseyi terk etti. Nazi rejiminden hoşlanmayan Borchert, zorunlu olarak katıldığı Hitler Gençliği'nden güç de olsa ayrıldı. 1940'ta Gestapo tarafından tutuklandı ancak kısa sürede serbest bırakıldı.
Borchert bir kitapçıda çıraklık yaparken ayrıca Helmuth Gmelin'den de oyunculuk dersleri almaya başladı. 1940 yılında girdiği oyunculuk sınavında başarılı olunca bu dersleri yarıda bıraktı. Mart 1941'de Osthannover Landesbühne topluluğuna katıldı ancak savaş sebebiyle silah altına alındığı Haziran 1941'de topluluktan ayrılmak zorunda kaldı.
1938 yılında daha 17 yaşındayken, ilk drama eseri olan, Hamlet benzeri bir temaya sahip Yorick der Narr (Kaçık Yorick) trajedisini yazdı. Bunu, arkadaşı Günter Mackenthun ile bir yıl sonra yazdığı komedi Käse (Peynir), 1940'ta da dramatik şiir Granvella Der schwarze Kardinal (Kara Kardinal Gravenvella) izledi. Bu gençlik dönemi eserleri, bazı dilsel kusurlara rağmen Borchert'in dramatik yeteneklerinin işaretçisiydi. Bu eserler ilk defa, ölümünün 60. yılı olan 2007'de Wolfgang Borchert Derneği'nin hazırladığı özel bir kitapta yayımlandı.
İkinci Dünya Savaşı
1941 yılının temmuz ve kasım ayları arasında Borchert, 'taki 3. Yedek Panzer İstihbarat Birliği'nde askeri eğitim gördü. İlk cephe görevinde 'e gönderildi ve orada Ocak 1942'de yaralandı. Bu arada difteriye yakalanması sebebiyle Almanya'ya geri gönderildi ve Schwabach'taki askerî hastaneye yatırıldı. Sol elindeki silah yarasına kasıtlı olarak sebebiyet verdiğinden şüphelenildi ve kendini çürüğe çıkarmaya çalışmakla suçlandı. Duruşması 3 ay tutukluluktan sonra Nürnberg'de başladı. Savcının ölüm cezası istemesine rağmen Borchert beraat etti.
Ancak, yaptığı yazışmalar sebebiyle vatan hainliği ile de suçlandığı için tutukluluğu devam etti. Dava sonucunda, ardından hemen cepheye gönderilmek şartıyla 6 hafta ağır hapis cezasına çarptırıldı. 1942 sonunda önce Saalfeld'deki alayın yedek taburuna, sonra da Jena'daki garnizona gönderildi. Aralık 1942'de 'deki tank çatışmasında haberci olarak görevlendirildi, ayaklarının donması sebebiyle askerî hastaneye kaldırıldı, burada da sarılık ve tifoya yakalandı. 1943 başında önce Smolensk'teki, ardından 'deki hastaneye sevkedildi.
Borchert Eylül'de izinli olarak, yoğun bombardımandan hasar görmüş olan Hamburg'a döndü. Burada bazı kabarelerde rol aldı. Ekim'de, ilerlemekte olan karaciğer hastalığı sebebiyle ordudan çıkarılacağını ya da bir cephe tiyatrosunda görevlendirileceğini umarak 'deki birliğine geri döndü.
Yaptığı kabare çalışmalarında yer alan, Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels ile ilgili bir parodi sebebiyle Aralık 1943'te yeniden tutuklandı. Ocak 1944'te Jena'dan Berlin'e gönderildi ve burada yargılandı. 9 aylık hapis cezasının ardından yeniden cepheye gönderildi. Katıldığı birlik, 1945 baharında Frankfurt yakınlarında Fransız birliklerine teslim oldu. Borchert, esirlerin taşınması sırasında kaçmayı başardı. Ağır hasta haliyle 600 kilometrelik yolu yürüyerek katetti ve 10 Mayıs 1945'te Hamburg'a döndü.
Savaş sonrası kariyeri ve ölümü
Borchert savaştan sonra tiyatro ve kabare dünyasında yer edinmeye çalıştı. 1 Kasım - 15 Aralık tarihleri arasında, Gotthold Ephraim Lessing'in Hamburger Schauspielhaus'ta sahnelenen (Nathan der Weise) oyununda yönetmen yardımcısı olarak çalıştı. Bunun yanı sıra, Hamburg'daki Janmaaten im Hafen kabaresi için metinler yazdı ve zaman zaman oyunlarda yer aldı. Hamburg-Altona'da, Hinterhoftheater Komedisi'nin kurucularından biriydi, ancak gittikçe kötüleşen sağlık durumu sebebiyle zamanının büyük bölümünü yatakta geçirmesi gerekiyordu.
Ocak 1946'da Die Hundeblume isimli öyküyü yazdı. Yıl sonuna kadar 20 nesir daha tamamladı. 1940 ile 1945 arasında yazdığı şiirleri, Aralık 1946'da yayımlanan Fener, Gece ve Yıldızlar (Laterne, Nacht und Sterne) isimli kitapta topladı.
Ocak 1947'de yazdığı Kapıların Dışında (Draußen vor der Tür) isimli dışavurumcu tiyatro oyunu büyük yankı uyandırdı. Borchert, karaciğer hastalığının tedavisi için İsviçre Basel'de bir sağlık merkezine yatırıldı. Önce radyo tiyatrosu olarak oynanan Kapıların Dışında oyununun prömiyeri, Borchert'in ölümünden bir gün sonra, 21 Kasım 1947'de Hamburg Kammerspielen'de yapıldı. Üzgün Sardunyalar (Die traurigen Geranien) isimli öykü toplamı ölümünden sonra yayımlandı.
Borchert'in mezarı Hamburg'da Ohlsdorf Mezarlığı'ndadır.
Sanatsal başarısı
Borchert dışavurumcu edebiyattan ve Kurt Tucholsky ile Erich Kästner'in ahlaki pragmatizminden etkilendi. Savaş sonrasında yeniden oluşmaya başlayan edebi çevrede yer edinemeden, çok erken öldü. Ancak yine de Yıkım Edebiyatı'nın (Trümmerliteratur) önemli bir temsilcisi olarak kabul edilir.
Yalan ve suistimal ile yozlaşmış edebiyat karşısında savunduğu tabula rasa yaklaşımı Grup 47 üzerinde çok etkili oldu: "Bizim iyi dilbilgisine sahip şairlere ihtiyacımız yok. Çok iyi dilbilgisi bizim sabrımızı zorluyor. Bizim ağaca ağaç, kadına kadın dememiz lazım. Bizim EVET ve HAYIR dememiz lazım. Yüksek sesle, açıkça ve emir kipi kullanmadan..."
Borchert eserlerinde dışavurumcu tarzı özellikle kullanmıştır. Kayıp genç kuşağın son haykırışı onun yazdıklarında hayat bulur. Özellikle eksik bırakılmış, kısa cümleler Borchert'in tarzını oluşturur.
Eserleri
Liste
- An diesem Dienstag, kısa öykü, 1947
- Bleib doch Giraffe, kısa öykü, 1947
- Dann gibt es nur eins, şiir
- Das Brot, kısa öykü, 1946
- Das Gewitter, kısa öykü
- Das Holz für morgen, kısa öykü, 1946
- Das ist unser Manifest, 1947
- Der Kaffee ist undefinierbar, kısa öykü
- Der Schriftsteller, kısa öykü
- Die drei dunklen Könige, kısa öykü
- Die Hundeblume, 1947
- Die Katze war im Schnee erfroren, kısa öykü
- Die Kegelbahn, kısa öykü, 1946/47
- Die Kirschen, kısa öykü, 1945 civarı
- Die Küchenuhr, kısa öykü
- Die Stadt, kısa öykü
- Die traurigen Geranien, kısa öykü, 1945 civarı
- Draußen vor der Tür, tiyatro/radyo oyunu, 1947
- Eine Lesebuchgeschichte, kısa öykü
- Jesus macht nicht mehr mit, kısa öykü
- Laterne, Nacht und Sterne, şiir toplamı, 1946
- Mein bleicher Bruder, kısa öykü
- Nachts schlafen die Ratten doch, kısa öykü
- Radi, kısa öykü
- Schischyphusch, kısa öykü
- Versuche Es, şiir
- Vielleicht hat Sie ein rosa Hemd, kısa öykü
- Vier Soldaten, grotesk kısa öykü
- Von drüben nach drüben, kısa öykü
Türkçe Baskılar
- Ama Fareler Uyurlar Gece () - Öykü - Doğan Kitapçılık - 2003 - çev. Kâmuran Şipal
- Bu Salı ()- Öykü - Afa Yayınları - 1994 - çev. Kâmuran Şipal
- Bu Salı - Öykü - de Yayınevi - 1965 - çev. Kâmuran Şipal
- Üzgün Sardunyalar ()- Öykü - Bağlam Yayınları - 1987 - çev. Kâmuran Şipal
- Fener, Gece ve Yıldızlar - Şiir - de Yayınevi - 1963 - çev. Behçet Necatigil
- Kapıların Dışında - Oyun - 1962 - de Yayınevi - 1962 - çev. Behçet Necatigil
Dış bağlantılar
- Internationale Wolfgang-Borchert-Gesellschaft - Uluslararası Wolfgang Borchert Vakfı30 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wolfgang Borchert 20 Mayis 1921 Hamburg 20 Kasim 1947 Basel Alman sair oyun ve oyku yazaridir Wolfgang BorchertDogum20 Mayis 1921 1921 05 20 Hamburg AlmanyaOlum20 Kasim 1947 26 yasinda Basel IsvicreMilliyetAlmanVatandaslik AlmanyaImza Borchert II Dunya Savasi sonrasinda ortaya cikan sehirlerin yikilmasi ailelerin dagilmasi ve savas travmalari ile sekillenmis bir edebiyat turu olan yikim edebiyatinin Almanca Trummerliteratur en taninmis yazarlarindan biridir HayatiOgrenim ve Ilk Drama Denemeleri Wolfgang Borchert ogretmen Fritz Borchert ile yazar Hertha Borchert in oglu olarak ta dunyaya geldi Kirchwerder Merkez Okulu nda ogrenim gordu Daha 15 yasindayken siir yazmaya basladi ve bunlardan bazilari gazetesinde yayimlandi 1938 yilinda bitirme sinavina girmeden liseyi terk etti Nazi rejiminden hoslanmayan Borchert zorunlu olarak katildigi Hitler Gencligi nden guc de olsa ayrildi 1940 ta Gestapo tarafindan tutuklandi ancak kisa surede serbest birakildi Borchert bir kitapcida ciraklik yaparken ayrica Helmuth Gmelin den de oyunculuk dersleri almaya basladi 1940 yilinda girdigi oyunculuk sinavinda basarili olunca bu dersleri yarida birakti Mart 1941 de Osthannover Landesbuhne topluluguna katildi ancak savas sebebiyle silah altina alindigi Haziran 1941 de topluluktan ayrilmak zorunda kaldi 1938 yilinda daha 17 yasindayken ilk drama eseri olan Hamlet benzeri bir temaya sahip Yorick der Narr Kacik Yorick trajedisini yazdi Bunu arkadasi Gunter Mackenthun ile bir yil sonra yazdigi komedi Kase Peynir 1940 ta da dramatik siir Granvella Der schwarze Kardinal Kara Kardinal Gravenvella izledi Bu genclik donemi eserleri bazi dilsel kusurlara ragmen Borchert in dramatik yeteneklerinin isaretcisiydi Bu eserler ilk defa olumunun 60 yili olan 2007 de Wolfgang Borchert Dernegi nin hazirladigi ozel bir kitapta yayimlandi Ikinci Dunya Savasi 1941 yilinin temmuz ve kasim aylari arasinda Borchert taki 3 Yedek Panzer Istihbarat Birligi nde askeri egitim gordu Ilk cephe gorevinde e gonderildi ve orada Ocak 1942 de yaralandi Bu arada difteriye yakalanmasi sebebiyle Almanya ya geri gonderildi ve Schwabach taki askeri hastaneye yatirildi Sol elindeki silah yarasina kasitli olarak sebebiyet verdiginden suphelenildi ve kendini curuge cikarmaya calismakla suclandi Durusmasi 3 ay tutukluluktan sonra Nurnberg de basladi Savcinin olum cezasi istemesine ragmen Borchert beraat etti Ancak yaptigi yazismalar sebebiyle vatan hainligi ile de suclandigi icin tutuklulugu devam etti Dava sonucunda ardindan hemen cepheye gonderilmek sartiyla 6 hafta agir hapis cezasina carptirildi 1942 sonunda once Saalfeld deki alayin yedek taburuna sonra da Jena daki garnizona gonderildi Aralik 1942 de deki tank catismasinda haberci olarak gorevlendirildi ayaklarinin donmasi sebebiyle askeri hastaneye kaldirildi burada da sarilik ve tifoya yakalandi 1943 basinda once Smolensk teki ardindan deki hastaneye sevkedildi Borchert Eylul de izinli olarak yogun bombardimandan hasar gormus olan Hamburg a dondu Burada bazi kabarelerde rol aldi Ekim de ilerlemekte olan karaciger hastaligi sebebiyle ordudan cikarilacagini ya da bir cephe tiyatrosunda gorevlendirilecegini umarak deki birligine geri dondu Yaptigi kabare calismalarinda yer alan Nazi Propaganda Bakani Joseph Goebbels ile ilgili bir parodi sebebiyle Aralik 1943 te yeniden tutuklandi Ocak 1944 te Jena dan Berlin e gonderildi ve burada yargilandi 9 aylik hapis cezasinin ardindan yeniden cepheye gonderildi Katildigi birlik 1945 baharinda Frankfurt yakinlarinda Fransiz birliklerine teslim oldu Borchert esirlerin tasinmasi sirasinda kacmayi basardi Agir hasta haliyle 600 kilometrelik yolu yuruyerek katetti ve 10 Mayis 1945 te Hamburg a dondu Savas sonrasi kariyeri ve olumu Borchert savastan sonra tiyatro ve kabare dunyasinda yer edinmeye calisti 1 Kasim 15 Aralik tarihleri arasinda Gotthold Ephraim Lessing in Hamburger Schauspielhaus ta sahnelenen Nathan der Weise oyununda yonetmen yardimcisi olarak calisti Bunun yani sira Hamburg daki Janmaaten im Hafen kabaresi icin metinler yazdi ve zaman zaman oyunlarda yer aldi Hamburg Altona da Hinterhoftheater Komedisi nin kurucularindan biriydi ancak gittikce kotulesen saglik durumu sebebiyle zamaninin buyuk bolumunu yatakta gecirmesi gerekiyordu Ocak 1946 da Die Hundeblume isimli oykuyu yazdi Yil sonuna kadar 20 nesir daha tamamladi 1940 ile 1945 arasinda yazdigi siirleri Aralik 1946 da yayimlanan Fener Gece ve Yildizlar Laterne Nacht und Sterne isimli kitapta topladi Ocak 1947 de yazdigi Kapilarin Disinda Draussen vor der Tur isimli disavurumcu tiyatro oyunu buyuk yanki uyandirdi Borchert karaciger hastaliginin tedavisi icin Isvicre Basel de bir saglik merkezine yatirildi Once radyo tiyatrosu olarak oynanan Kapilarin Disinda oyununun promiyeri Borchert in olumunden bir gun sonra 21 Kasim 1947 de Hamburg Kammerspielen de yapildi Uzgun Sardunyalar Die traurigen Geranien isimli oyku toplami olumunden sonra yayimlandi Borchert in mezari Hamburg da Ohlsdorf Mezarligi ndadir Sanatsal basarisiBorchert disavurumcu edebiyattan ve Kurt Tucholsky ile Erich Kastner in ahlaki pragmatizminden etkilendi Savas sonrasinda yeniden olusmaya baslayan edebi cevrede yer edinemeden cok erken oldu Ancak yine de Yikim Edebiyati nin Trummerliteratur onemli bir temsilcisi olarak kabul edilir Yalan ve suistimal ile yozlasmis edebiyat karsisinda savundugu tabula rasa yaklasimi Grup 47 uzerinde cok etkili oldu Bizim iyi dilbilgisine sahip sairlere ihtiyacimiz yok Cok iyi dilbilgisi bizim sabrimizi zorluyor Bizim agaca agac kadina kadin dememiz lazim Bizim EVET ve HAYIR dememiz lazim Yuksek sesle acikca ve emir kipi kullanmadan Borchert eserlerinde disavurumcu tarzi ozellikle kullanmistir Kayip genc kusagin son haykirisi onun yazdiklarinda hayat bulur Ozellikle eksik birakilmis kisa cumleler Borchert in tarzini olusturur EserleriListe An diesem Dienstag kisa oyku 1947 Bleib doch Giraffe kisa oyku 1947 Dann gibt es nur eins siir Das Brot kisa oyku 1946 Das Gewitter kisa oyku Das Holz fur morgen kisa oyku 1946 Das ist unser Manifest 1947 Der Kaffee ist undefinierbar kisa oyku Der Schriftsteller kisa oyku Die drei dunklen Konige kisa oyku Die Hundeblume 1947 Die Katze war im Schnee erfroren kisa oyku Die Kegelbahn kisa oyku 1946 47 Die Kirschen kisa oyku 1945 civari Die Kuchenuhr kisa oyku Die Stadt kisa oyku Die traurigen Geranien kisa oyku 1945 civari Draussen vor der Tur tiyatro radyo oyunu 1947 Eine Lesebuchgeschichte kisa oyku Jesus macht nicht mehr mit kisa oyku Laterne Nacht und Sterne siir toplami 1946 Mein bleicher Bruder kisa oyku Nachts schlafen die Ratten doch kisa oyku Radi kisa oyku Schischyphusch kisa oyku Versuche Es siir Vielleicht hat Sie ein rosa Hemd kisa oyku Vier Soldaten grotesk kisa oyku Von druben nach druben kisa oyku Turkce Baskilar Ama Fareler Uyurlar Gece ISBN 975 293 154 5 Oyku Dogan Kitapcilik 2003 cev Kamuran Sipal Bu Sali ISBN 975 414 231 9 Oyku Afa Yayinlari 1994 cev Kamuran Sipal Bu Sali Oyku de Yayinevi 1965 cev Kamuran Sipal Uzgun Sardunyalar ISBN 975 6949 97 X Oyku Baglam Yayinlari 1987 cev Kamuran Sipal Fener Gece ve Yildizlar Siir de Yayinevi 1963 cev Behcet Necatigil Kapilarin Disinda Oyun 1962 de Yayinevi 1962 cev Behcet NecatigilDis baglantilarInternationale Wolfgang Borchert Gesellschaft Uluslararasi Wolfgang Borchert Vakfi30 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b http en wikipedia org wiki Wolfgang Borchert 27 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2008 baslik dis baglanti yardim