Yaglakar uruğu, Türk Kağanlığı'nın yıkılmasıyla Uygur Kağanlığı'nı kuran Kutluk Bilge Kül Kağan'ın mensup olduğu Uygur kağanlık soyudur. 744'te kurulan Uygur Kağanlığı'nı, Bögü Kağan'ın üvey evladı Tun Baga Tarkan tarafından öldürülmesine kadar Yaglakar uruğu yönetmiştir. Ancak Tun Baga Tarkan, Bögü Kağan tarafından evlat edinildiği için devlet geleneğinde Yaglakar unvanını kullanmıştır. Bu yüzden, Tun Baga Tarkan'ın Çin kaynaklarında Yaglakar uruğuna mensup olduğu kayıtlıdır. Tun Baga Tarkan'ın tahta geçmesiyle resmî olmasa bile gerçekte Yaglakar uruğunun Uygur Kağanlığı'ndaki kut sahipliği sona ermiştir.
Yaglakar uruğu Eski Türkçe: 𐰖𐰍𐰞𐰴𐰺 (Yaγlaqar) | |
---|---|
Kurucu | Bezgek Yaglakar han (Efsanevi) |
Yıkılış | 795 |
Uygurlar arasındaki yeri
Karı Çor Tigin Yazıtı'na göre, Yaglakar uruğu adını 'dan almıştır. Yaglakar uruğu, Uygurları oluşturan dokuz uruktan biri ve bu urukların yöneticisi konumundadır. Bahsi geçen Uygur urukları şunlardır: Yaglakar, Uturkar, Kürebir, Bagasıkır, Ebirçig, Kasar (Hazar), Hu-wu-su, Yagmurkar, Eymür.
779'da Aşina/Asena (Bozkurt Destanındaki dişi kurt) soyundan Tun Baga Tarkan'ın yönetimi eline geçirmesiyle Yaglakar uruğu Uygur Kağanlığı'ndaki kut yetkisini kaybetmiştir. 795'te vefat eden Ur Çor Kağan'nın veliahtı olmadığı için onun yerine geçen II Kutluk'un kimi kaynaklarda bir Dokuz Oğuz uruğu olan Ediz uruğundan olduğu söylenmekle birlikte, bu kağanın Yaglakar uruğundan olduğu da iddia edilmiştir. Tarihî Türk kaynaklarında Yaglakar adı çokça geçmektedir. En hacimli Uygur bitiglerinden olan Taryat Yazıtları'nın batı yüzünün yedinci satırında geçen bu kelime; Boyla Kutlug Yargan adına tahminen 745-780 arasında arasında dikilen Suci Bitiği'nde şu şekilde kullanılmaktadır:"Uygur yirinte, Yaglakar Kanta keltim. Kırkız oglı men." (Uygur ülkesindeki Yaglakar kağanına geldim. Ben Kırgız'ım.)
Kaynakça
- ^ Gömeç, Saadettin (2010), Boyla ve Baga Unvanı 4 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Yıl: 20.
- ^ Cengiz Alyılmaz. (PDF). 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2017., s. 22.
- ^ a b c Gömeç, Saadettin. "Uygur Kağan Soyunun Problemleri" (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.[]
- ^ Türkçesi bilinmiyor. Çin kaynaklarında bu şekilde geçiyor.
- ^ E.G.Pulleyblank, “Some Remarks on the Toquzoghuz Problem”, Ural Altaische Jahrbücher, 28/1-2, Wiesbaden 1956, s.39-40.
- ^ "Uygurlar". Dallog. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.
- ^ Alyılmaz, Cengiz (2013), Karı Çor Tigin Yazıtı, Atatürk Kültür Merkezi dergisi, 36. sayı, s. 7.
- ^ . 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaglakar urugu Turk Kaganligi nin yikilmasiyla Uygur Kaganligi ni kuran Kutluk Bilge Kul Kagan in mensup oldugu Uygur kaganlik soyudur 744 te kurulan Uygur Kaganligi ni Bogu Kagan in uvey evladi Tun Baga Tarkan tarafindan oldurulmesine kadar Yaglakar urugu yonetmistir Ancak Tun Baga Tarkan Bogu Kagan tarafindan evlat edinildigi icin devlet geleneginde Yaglakar unvanini kullanmistir Bu yuzden Tun Baga Tarkan in Cin kaynaklarinda Yaglakar uruguna mensup oldugu kayitlidir Tun Baga Tarkan in tahta gecmesiyle resmi olmasa bile gercekte Yaglakar urugunun Uygur Kaganligi ndaki kut sahipligi sona ermistir Yaglakar urugu Eski Turkce 𐰖𐰍𐰞𐰴𐰺 Yaglaqar KurucuBezgek Yaglakar han Efsanevi Yikilis795Uygurlar arasindaki yeriKari Cor Tigin Yaziti na gore Yaglakar urugu adini dan almistir Yaglakar urugu Uygurlari olusturan dokuz uruktan biri ve bu uruklarin yoneticisi konumundadir Bahsi gecen Uygur uruklari sunlardir Yaglakar Uturkar Kurebir Bagasikir Ebircig Kasar Hazar Hu wu su Yagmurkar Eymur 779 da Asina Asena Bozkurt Destanindaki disi kurt soyundan Tun Baga Tarkan in yonetimi eline gecirmesiyle Yaglakar urugu Uygur Kaganligi ndaki kut yetkisini kaybetmistir 795 te vefat eden Ur Cor Kagan nin veliahti olmadigi icin onun yerine gecen II Kutluk un kimi kaynaklarda bir Dokuz Oguz urugu olan Ediz urugundan oldugu soylenmekle birlikte bu kaganin Yaglakar urugundan oldugu da iddia edilmistir Tarihi Turk kaynaklarinda Yaglakar adi cokca gecmektedir En hacimli Uygur bitiglerinden olan Taryat Yazitlari nin bati yuzunun yedinci satirinda gecen bu kelime Boyla Kutlug Yargan adina tahminen 745 780 arasinda arasinda dikilen Suci Bitigi nde su sekilde kullanilmaktadir Uygur yirinte Yaglakar Kanta keltim Kirkiz ogli men Uygur ulkesindeki Yaglakar kaganina geldim Ben Kirgiz im Kaynakca Gomec Saadettin 2010 Boyla ve Baga Unvani 4 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ODU Sosyal Bilimler Enstitusu Sosyal Bilimler Arastirmalari Dergisi Cilt 1 Sayi 1 Yil 20 Cengiz Alyilmaz PDF 4 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2017 s 22 a b c Gomec Saadettin Uygur Kagan Soyunun Problemleri PDF Erisim tarihi 8 Haziran 2016 olu kirik baglanti Turkcesi bilinmiyor Cin kaynaklarinda bu sekilde geciyor E G Pulleyblank Some Remarks on the Toquzoghuz Problem Ural Altaische Jahrbucher 28 1 2 Wiesbaden 1956 s 39 40 Uygurlar Dallog 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2016 Alyilmaz Cengiz 2013 Kari Cor Tigin Yaziti Ataturk Kultur Merkezi dergisi 36 sayi s 7 27 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2016