Yakub Cemil (1883 - 11 Eylül 1916, İstanbul), Çerkes asıllı Osmanlı subayı ve İttihat ve Terakki'nin fedailerindendir.
Yakub Cemil 1319 (1903) P.-159 | |
---|---|
Doğum | 1883 Yenibahçe, İstanbul, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 11 Eylül 1916 (33 yaşında) İstanbul, Osmanlı Devleti |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1903 - 1916 |
Rütbesi | Yedek Binbaşı |
Birimi | 3. Ordu Kafkasya Cephesi Teşkilat-ı Mahsusa 3. Kolordu 6. Nizamiye Piyade Tümeni |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Bâb-ı Âli Baskını Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı |
Yaşam öyküsü
İstanbul'un Yenibahçe semtinde doğdu. Babası Ahmed Bey, annesi Nazik Hanım'dır. Babası tütün ticareti ile uğraşan bir tacir ve aynı zamanda kaçakçıydı. Askeri rüştiye ve Kuleli Askerî Lisesi’nin ardından 25 Ağustos 1903'te teğmen rütbesiyle Harp Okulu'ndan mezun oldu. İlk görev yeri Manastır'da konuşlanan 6. Nizamiye Piyade Tümeni'ydi. Burada Enver Paşa'nın emrinde bulunmuş ve hayatı boyunca da Enver Paşa'nın en yakınındaki adamlarından biri olmuştur. II. Meşrutiyet dönemine kadar bu bölgede görev yaptı. Bulgar, Sırp, Yunan, Arnavut çetelerine karşı mücadele etti. Gayrinizami harp deneyimini bu dönemde kazandı. İttihat ve Terakki'ye katılması da yakın arkadaşlarının etkisiyle aynı dönemdedir. İhtilalin ardından İttihat ve Terakki cemiyetince 1909 yılında İran'a gönderildi. Görevi daha önceden kaldırılmış olan meşrutiyeti yeniden ilan ettirmek üzere yeraltı faaliyetlerinde bulunmaktı. Yol boyunca, bölgedeki Kürt aşiretlerinin desteğini toplayarak ilerledi. İranlı meşrutiyet yanlıları ile işbirliği yaptı. 31 Mart olaylarının patlak vermesiyle İstanbul'a çağrılınca görevini bırakmak zorunda kaldı. İsyan bastırıldıktan sonra Ermeni ayaklanmaları sebebiyle müfettiş-i umumi olarak Adana'ya gönderildi. 1910'da gazeteci Ahmet Samim Bey'e düzenlenen suikastın faili olduğu iddia edildi ancak bu iddia ispatlanamadı.
Trablusgarp dönemi
1911'de İtalyan işgaline maruz kalan Kuzey Afrika'daki son Osmanlı toprağı Trablusgarp'ı (Libya) kurtarmak amacıyla başlatılan mücadeleye katıldı. Trablusgarp yoluna Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal Bey ile çıktı. Başta Kurmay Binbaşı Enver Bey olmak üzere İttihat ve Terakki'nin en önemli komutanları Trablusgarp-Bingazi eksenine gelmişti. Yakub Cemil yine Enver Bey'in emrindeydi. Yerel halkı örgütleyerek gerilla savaşını başlattılar. Bu esnada düşmana bilgi sattığından ve casus olduğundan şüphelendiği kendisinden rütbeli zenci Teğmen Şükrü Efendi'yi bir gece çadırına gelerek uykusunda vurarak öldürmüştür. O dönem, en yakın arkadaşı Kurmay Binbaşı Enver Paşa bu hareketini beğenmemiş, Yakup Cemil’i oradan uzaklaştırmış, o da Afrika’yı dolaşarak İstanbul’a gelmiştir.
Bâb-ı Âli Baskını ve Balkanlar
1912'de başlayan Balkan Savaşları'na 4000 cezaevi mahkûmundan oluşan gerilla ordusu katıldı. Bu ordu ile beklenenin üzerinde yarar sağladılar. Ancak Osmanlı ordusu savaşta yenilince Bulgarlar Rumeli'nin (Edirne) kendilerine verilmesini istediler. Fakat Kamil Paşa Hükûmeti bunu kabul etmedi fakat o dönemde muhalefette olan İttihat ve Terakki Fırkası ve dolayısıyla da cemiyet Rumeli'nin Bulgarlara bırakıldığının ileri sürerek tarihe Bâb-ı Âli Baskını olarak geçen ikinci ihtilalini gerçekleştirdi. Yakub Cemil, Bab-ı Ali binasına ilk giren baskıncılar arasındaydı. Baskın esnasında karşılarına çıkan ve "Siyasete karışmayacağınıza söz vermiştiniz sözünüz bu muydu?" diyen Harbiye Nazırı Müşir Nazım Paşa'yı "Bu herife laf anlatılır mı" deyip şakağından vurmuştur. Bu olayın etkisiyle kısa bir süre sonra, yüzbaşı rütbesinde iken ordudan atıldı. Yine de aynı yıl Garbi Trakya Muvakkat Hükümeti'nin kurulmasıyla sonuçlanan muharebe döneminde Enver Bey'in emrinde orduda gönüllü olarak yer aldı.
Teşkilat-ı Mahsusa
1914'te Teşkilat-ı Mahsusa'nın resmen kurulmasıyla bu kuruma alındı ve ilk görev yeri olarak da Doğu Anadolu Bölgesi belirlendi. 2000 kişilik mahkûm ordusuyla yola çıktı. Çorum'da konakladıkları esnada yerel halktan birini yargılamadan idam ettirmesi tepkilere sebep oldu. Bölgedeki diğer ordu birlikleriyle çeşitli zaferler kazandı ancak Ardahan'a girmesine rağmen verdiği adam zaiatı ve ikmal sağlanamaması nedeniyle görevindeki birlik bölgede tutunamadı ve geri çekilmek zorunda kaldı. Bunun üzerine Ermeni çetelerine karşı mücadele etmekle görevlendirildi. 1915'te alınan kararla Erzurum ve çevresindeki Ermeniler'in tehcir edilmesini organize etti. Tehcir süresinde emrini verdiği bazı komitacıların yargısız infazları nedeniyle bu görevinden de alındı. Yeni görev yeri olan Bitlis'te, emirleri ihlal edip çıkan isyanlara karşı aşırı sert davrandığından dolayı, bu sefer de Bağdat'a gönderildi. Bağdat cephesinde de emirleri ihlal etti ve fevri olarak emrettiği bir taarruzda bölüğünün büyük kısmını kaybetti. Bu olay cephe günlerinin de sonu oldu ve acilen İstanbul'a çağrıldı.
Yakub Cemil son adamlarını, ünü bütün imparatorluğa yayılmış ve günümüze kadar da gelmiş olan Sinop Zindanlarından devşirir. Hepsi birbirinden belalı, hepsi birbirinden tehlikeli iki bin adam. “Berberler bir adım öne çıksın” der. Ve komutlar komutları izler: “1 leşi, 2 leşi, 3 leşi, 4 leşi, 14 leşi olan bir adım öne çıksın.” Sonunda bir kişi kalır hem berber olan hem de 14 leşi bulunan, yani 14 cinayeti olan, yani 14 adam öldüren. Yakub Cemil 14 leşli berberi şöyle bir süzer tepeden tırnağa ve sonra “getir bir sandalye ve beni tıraş et, seni özel berberim tayin ettim” der. Berberin gözü kanlı, Yakub Cemil’in gözü kara. Usturanın sapı katilin elinde, ağzı Yakub Cemil’in gırtlağında. Ölümle liderlik arasındaki süre saniyeden de kısa. 14 leşli özel berber Yakub Cemil’in yüzünü sabunlamada, 2 bin kanlı katil sahneyi izlemede ve Yakub Cemil sandalyede ayak ayak üstüne atmış tütününü tüttürmede. O sandalyenin üstünde, o usturanın ucunda ve o 2 bin kanlı katilin huzurunda liderlik sınanmada, daha doğrusu insanlara liderlik dersi verilmede.
Osman Kara
İdam Edilişi
İstanbul günlerinde İttihat ve Terakki yönetimi ile ters düştü ve İtilaf Devletleri ile barış için İttihat ve Terakki hükûmetini ikna, bu mümkün olmazsa darbe ile devirme planları yaptı. İttihat ve Terakki hükûmetini dağıtmak, İtilaf Devletleri ile barış yapacak bir hükûmet kurmak istiyordu. Başkomutan ve Harbiye Nazırı adayı ise Mustafa Kemal'di. İttihat ve Terakki içindeki entrikaların sonucunda Talat Bey grubunun Enver Paşa'yı kandırması sonucunda hükümeti devirmeye teşebbüs ve Harbiye Nazırı Enver Paşa'ya suikast suçlamasıyla tutuklandı. Enver Paşa, Yakub Cemil'in idam edilmesinden yana değildi. Ancak Enver Paşa'nın yurt dışında bulunmasını fırsat bilen Talat Paşa, Yakub Cemil'in idamına karar verdi. 11 Eylül 1916 günü kurşuna dizilerek idam edildi.[]
Yakub Cemil efsaneleri
Beyazıt'tan Kağıthane'ye idama yaya götürülürken, Yolda bir karpuz arabasını çevirmiş, "asker evlatlarım susamışlardır" diyerek idam mangasına karpuz ısmarlamıştır.
İdamında vücuduna 14 mermi saplanmasına rağmen yarım saat boyunca can vermediği söylenir.
Vücudundan sızan kanların toprağa önce vatan yazdığı efsanesi türemiştir.
İddiaya göre idam mangası, kendilerine verilen ateş emrini, komutanları Yakub Cemil'e olan büyük saygılarından dolayı yerine getirememiş, Yakub Cemil de askerin baş kaldıracağını sezerek kendi idamı için nişan ve ateş emrini kendi vermiştir.
Atatürk, Trablusgarp'ta yaşanan olay yüzünden, çok sevdiği Yakub Cemil'e çok kızmıştır. Onun hakkında şu sözü sarf ettiği söylenir: "Eğer bir gün bir ihtilal yaparsam yanıma alacağım ilk adam Yakub Cemil'dir. İhtilalden sonra ilk asacağım kişi de yine Yakub Cemil'dir."
Yakub Cemil'in idamının ardından Atatürk, Ali Fuad (Cebesoy)'a şunları söylemiştir: "Yakub Cemil asılmış. Sebebi de ben başkomutan vekili ve harbiye nazırı olmadıkça kurtuluş yoktur demiş. Dediğini yapmış bile olsaydı ben İstanbul'a gittiğimde ilk iş olarak Yakub Cemil'i cezalandırırdım. Eğer ben, o ve onun gibiler tarafından iktidara getirilecek bir adamsam, adam değilim!"
"Yakub Cemil'in ölmeden önce / Üst üste içtiği ömründeki / İlk üç sigara..." (Cemal Süreya)
Yakub Cemil benzetmeleri
Yakub Cemil, usta bir silahşor ve keskin nişancıydı. Gönülden bağlı olduğu İttihat ve Terakki için her türlü fedakarlığı yapmaktan çekinmezdi. Cemiyet düşmanlarının en fazla korktuğu kişilerdendi. Bununla beraber cemiyet içerisinde isyankar yapısı ve sorunları silahla çözme arzusuyla tanınırdı. Bu özellikleri Türkiye'nin yakın tarihinde dahi çeşitli benzetmelere ve spekülasyonlara sebep olmuştur.
Hürriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ertuğrul Özkök'e Emin Çölaşan'ın bir yazısı ile ilgili olarak göndermiş olduğu bir düzeltmede, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Abdullah Çatlı için Yakub Cemil benzetmesini kullanmıştı.
Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Danıştay saldırısı için Yakub Cemil'in Bâb-ı Âli Baskını gibi benzetmesini kullanmıştı.
Literatür
- Yalçın, Soner. Teşkilat'ın İki Silahşoru. Doğan Kitap (2001). 314 s.
- Lord Kinross, Atatürk : Bir Milletin Yeniden Doğuşu (orj. Atatürk: The Rebirth of a Nation). Altın Kitaplar (12. Basım - 1994). 592 s.
- Samih Nafiz Tansu, Teşkilât-ı mahsusa : iki devrin perde arkası. Nokta Kitap (1. Baskı: Ekim: 2012). 100 s.
Kaynakça
- ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 263.
- ^ "*". 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2023.
- ^ "Silahların Gölgesinde Siyaset: Bir Komitacı Olarak Yakup Cemil Bey". Düzce Üniversitesi. Tarih Anabilim Dalı. 14 Ocak 2022. 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2022.
- ^ . 6 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2006.
- ^ . 6 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2006.
- ^ [1][]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yakub Cemil 1883 11 Eylul 1916 Istanbul Cerkes asilli Osmanli subayi ve Ittihat ve Terakki nin fedailerindendir Yakub Cemil 1319 1903 P 159Dogum1883 Yenibahce Istanbul Osmanli DevletiOlum11 Eylul 1916 33 yasinda Istanbul Osmanli DevletiBagliligiOsmanli ImparatorluguHizmet yillari1903 1916RutbesiYedek BinbasiBirimi3 Ordu Kafkasya Cephesi Teskilat i Mahsusa 3 Kolordu 6 Nizamiye Piyade TumeniCatisma savaslariTrablusgarp Savasi Bab i Ali Baskini Balkan Savaslari I Dunya Savasi1 Kasim 1934 tarihli Halkin Sesi gazetesinde Yakub Cemil Bey in bir fotografi Yasam oykusuIstanbul un Yenibahce semtinde dogdu Babasi Ahmed Bey annesi Nazik Hanim dir Babasi tutun ticareti ile ugrasan bir tacir ve ayni zamanda kacakciydi Askeri rustiye ve Kuleli Askeri Lisesi nin ardindan 25 Agustos 1903 te tegmen rutbesiyle Harp Okulu ndan mezun oldu Ilk gorev yeri Manastir da konuslanan 6 Nizamiye Piyade Tumeni ydi Burada Enver Pasa nin emrinde bulunmus ve hayati boyunca da Enver Pasa nin en yakinindaki adamlarindan biri olmustur II Mesrutiyet donemine kadar bu bolgede gorev yapti Bulgar Sirp Yunan Arnavut cetelerine karsi mucadele etti Gayrinizami harp deneyimini bu donemde kazandi Ittihat ve Terakki ye katilmasi da yakin arkadaslarinin etkisiyle ayni donemdedir Ihtilalin ardindan Ittihat ve Terakki cemiyetince 1909 yilinda Iran a gonderildi Gorevi daha onceden kaldirilmis olan mesrutiyeti yeniden ilan ettirmek uzere yeralti faaliyetlerinde bulunmakti Yol boyunca bolgedeki Kurt asiretlerinin destegini toplayarak ilerledi Iranli mesrutiyet yanlilari ile isbirligi yapti 31 Mart olaylarinin patlak vermesiyle Istanbul a cagrilinca gorevini birakmak zorunda kaldi Isyan bastirildiktan sonra Ermeni ayaklanmalari sebebiyle mufettis i umumi olarak Adana ya gonderildi 1910 da gazeteci Ahmet Samim Bey e duzenlenen suikastin faili oldugu iddia edildi ancak bu iddia ispatlanamadi Trablusgarp donemi 1911 de Italyan isgaline maruz kalan Kuzey Afrika daki son Osmanli topragi Trablusgarp i Libya kurtarmak amaciyla baslatilan mucadeleye katildi Trablusgarp yoluna Kurmay Binbasi Mustafa Kemal Bey ile cikti Basta Kurmay Binbasi Enver Bey olmak uzere Ittihat ve Terakki nin en onemli komutanlari Trablusgarp Bingazi eksenine gelmisti Yakub Cemil yine Enver Bey in emrindeydi Yerel halki orgutleyerek gerilla savasini baslattilar Bu esnada dusmana bilgi sattigindan ve casus oldugundan suphelendigi kendisinden rutbeli zenci Tegmen Sukru Efendi yi bir gece cadirina gelerek uykusunda vurarak oldurmustur O donem en yakin arkadasi Kurmay Binbasi Enver Pasa bu hareketini begenmemis Yakup Cemil i oradan uzaklastirmis o da Afrika yi dolasarak Istanbul a gelmistir Bab i Ali Baskini ve Balkanlar 1912 de baslayan Balkan Savaslari na 4000 cezaevi mahkumundan olusan gerilla ordusu katildi Bu ordu ile beklenenin uzerinde yarar sagladilar Ancak Osmanli ordusu savasta yenilince Bulgarlar Rumeli nin Edirne kendilerine verilmesini istediler Fakat Kamil Pasa Hukumeti bunu kabul etmedi fakat o donemde muhalefette olan Ittihat ve Terakki Firkasi ve dolayisiyla da cemiyet Rumeli nin Bulgarlara birakildiginin ileri surerek tarihe Bab i Ali Baskini olarak gecen ikinci ihtilalini gerceklestirdi Yakub Cemil Bab i Ali binasina ilk giren baskincilar arasindaydi Baskin esnasinda karsilarina cikan ve Siyasete karismayacaginiza soz vermistiniz sozunuz bu muydu diyen Harbiye Naziri Musir Nazim Pasa yi Bu herife laf anlatilir mi deyip sakagindan vurmustur Bu olayin etkisiyle kisa bir sure sonra yuzbasi rutbesinde iken ordudan atildi Yine de ayni yil Garbi Trakya Muvakkat Hukumeti nin kurulmasiyla sonuclanan muharebe doneminde Enver Bey in emrinde orduda gonullu olarak yer aldi Teskilat i Mahsusa 1914 te Teskilat i Mahsusa nin resmen kurulmasiyla bu kuruma alindi ve ilk gorev yeri olarak da Dogu Anadolu Bolgesi belirlendi 2000 kisilik mahkum ordusuyla yola cikti Corum da konakladiklari esnada yerel halktan birini yargilamadan idam ettirmesi tepkilere sebep oldu Bolgedeki diger ordu birlikleriyle cesitli zaferler kazandi ancak Ardahan a girmesine ragmen verdigi adam zaiati ve ikmal saglanamamasi nedeniyle gorevindeki birlik bolgede tutunamadi ve geri cekilmek zorunda kaldi Bunun uzerine Ermeni cetelerine karsi mucadele etmekle gorevlendirildi 1915 te alinan kararla Erzurum ve cevresindeki Ermeniler in tehcir edilmesini organize etti Tehcir suresinde emrini verdigi bazi komitacilarin yargisiz infazlari nedeniyle bu gorevinden de alindi Yeni gorev yeri olan Bitlis te emirleri ihlal edip cikan isyanlara karsi asiri sert davrandigindan dolayi bu sefer de Bagdat a gonderildi Bagdat cephesinde de emirleri ihlal etti ve fevri olarak emrettigi bir taarruzda bolugunun buyuk kismini kaybetti Bu olay cephe gunlerinin de sonu oldu ve acilen Istanbul a cagrildi Yakub Cemil son adamlarini unu butun imparatorluga yayilmis ve gunumuze kadar da gelmis olan Sinop Zindanlarindan devsirir Hepsi birbirinden belali hepsi birbirinden tehlikeli iki bin adam Berberler bir adim one ciksin der Ve komutlar komutlari izler 1 lesi 2 lesi 3 lesi 4 lesi 14 lesi olan bir adim one ciksin Sonunda bir kisi kalir hem berber olan hem de 14 lesi bulunan yani 14 cinayeti olan yani 14 adam olduren Yakub Cemil 14 lesli berberi soyle bir suzer tepeden tirnaga ve sonra getir bir sandalye ve beni tiras et seni ozel berberim tayin ettim der Berberin gozu kanli Yakub Cemil in gozu kara Usturanin sapi katilin elinde agzi Yakub Cemil in girtlaginda Olumle liderlik arasindaki sure saniyeden de kisa 14 lesli ozel berber Yakub Cemil in yuzunu sabunlamada 2 bin kanli katil sahneyi izlemede ve Yakub Cemil sandalyede ayak ayak ustune atmis tutununu tutturmede O sandalyenin ustunde o usturanin ucunda ve o 2 bin kanli katilin huzurunda liderlik sinanmada daha dogrusu insanlara liderlik dersi verilmede Osman Kara Idam Edilisi Istanbul gunlerinde Ittihat ve Terakki yonetimi ile ters dustu ve Itilaf Devletleri ile baris icin Ittihat ve Terakki hukumetini ikna bu mumkun olmazsa darbe ile devirme planlari yapti Ittihat ve Terakki hukumetini dagitmak Itilaf Devletleri ile baris yapacak bir hukumet kurmak istiyordu Baskomutan ve Harbiye Naziri adayi ise Mustafa Kemal di Ittihat ve Terakki icindeki entrikalarin sonucunda Talat Bey grubunun Enver Pasa yi kandirmasi sonucunda hukumeti devirmeye tesebbus ve Harbiye Naziri Enver Pasa ya suikast suclamasiyla tutuklandi Enver Pasa Yakub Cemil in idam edilmesinden yana degildi Ancak Enver Pasa nin yurt disinda bulunmasini firsat bilen Talat Pasa Yakub Cemil in idamina karar verdi 11 Eylul 1916 gunu kursuna dizilerek idam edildi kaynak belirtilmeli Yakub Cemil efsaneleri Beyazit tan Kagithane ye idama yaya goturulurken Yolda bir karpuz arabasini cevirmis asker evlatlarim susamislardir diyerek idam mangasina karpuz ismarlamistir Idaminda vucuduna 14 mermi saplanmasina ragmen yarim saat boyunca can vermedigi soylenir Vucudundan sizan kanlarin topraga once vatan yazdigi efsanesi turemistir Iddiaya gore idam mangasi kendilerine verilen ates emrini komutanlari Yakub Cemil e olan buyuk saygilarindan dolayi yerine getirememis Yakub Cemil de askerin bas kaldiracagini sezerek kendi idami icin nisan ve ates emrini kendi vermistir Ataturk Trablusgarp ta yasanan olay yuzunden cok sevdigi Yakub Cemil e cok kizmistir Onun hakkinda su sozu sarf ettigi soylenir Eger bir gun bir ihtilal yaparsam yanima alacagim ilk adam Yakub Cemil dir Ihtilalden sonra ilk asacagim kisi de yine Yakub Cemil dir Yakub Cemil in idaminin ardindan Ataturk Ali Fuad Cebesoy a sunlari soylemistir Yakub Cemil asilmis Sebebi de ben baskomutan vekili ve harbiye naziri olmadikca kurtulus yoktur demis Dedigini yapmis bile olsaydi ben Istanbul a gittigimde ilk is olarak Yakub Cemil i cezalandirirdim Eger ben o ve onun gibiler tarafindan iktidara getirilecek bir adamsam adam degilim Yakub Cemil in olmeden once Ust uste ictigi omrundeki Ilk uc sigara Cemal Sureya Yakub Cemil benzetmeleri Yakub Cemil usta bir silahsor ve keskin nisanciydi Gonulden bagli oldugu Ittihat ve Terakki icin her turlu fedakarligi yapmaktan cekinmezdi Cemiyet dusmanlarinin en fazla korktugu kisilerdendi Bununla beraber cemiyet icerisinde isyankar yapisi ve sorunlari silahla cozme arzusuyla taninirdi Bu ozellikleri Turkiye nin yakin tarihinde dahi cesitli benzetmelere ve spekulasyonlara sebep olmustur Hurriyet gazetesi Genel Yayin Yonetmeni Ertugrul Ozkok e Emin Colasan in bir yazisi ile ilgili olarak gondermis oldugu bir duzeltmede donemin Cumhurbaskani Suleyman Demirel Abdullah Catli icin Yakub Cemil benzetmesini kullanmisti Milli Savunma Bakani Vecdi Gonul Danistay saldirisi icin Yakub Cemil in Bab i Ali Baskini gibi benzetmesini kullanmisti LiteraturYalcin Soner Teskilat in Iki Silahsoru Dogan Kitap 2001 314 s ISBN 975 6612 13 4 Lord Kinross Ataturk Bir Milletin Yeniden Dogusu orj Ataturk The Rebirth of a Nation Altin Kitaplar 12 Basim 1994 592 s ISBN 9754050356 Samih Nafiz Tansu Teskilat i mahsusa iki devrin perde arkasi Nokta Kitap 1 Baski Ekim 2012 100 s ISBN 9786055231057Kaynakca Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili Istanbul 1968 s 263 21 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2023 Silahlarin Golgesinde Siyaset Bir Komitaci Olarak Yakup Cemil Bey Duzce Universitesi Tarih Anabilim Dali 14 Ocak 2022 27 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2022 6 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2006 6 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2008 Arsivlenmis kopya 18 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2006 1 olu kirik baglanti