Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor. (Mart 2024) |
Yassıçemen Muharebesi, 10-12 Ağustos 1230 tarihinde Erzincan yakınlarında, Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harezmşahlar Devleti arasında yapılan muharebedir. Kesin Selçuklu ve Eyyubi zaferiyle sonuçlanan bu muharebe sonrasında Harezmşahlar Devleti yıkılma sürecine girmiş ve Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar sınır komşusu olmuştur.
| Yassıçemen Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Anadolu Selçuklu Devleti  Eyyûbîler Devleti |  Harezmşahlar Devleti Selçuklu isyancıları  Trabzon İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| I. Alâeddin Keykubad El-Eşref Musa (Şam emiri) | Celaleddin Harezmşah Cihan Şah | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 25,000+ 20,000 Anadolu Selçuklu Devleti ordusu 5,000 - 15,000 Süvari ordusu | 40,000 Asker | ||||||||
Savaşın nedenleri
Harezmşahlar Devleti, 12. yüzyıl boyunca günümüzdeki Türkmenistan, Özbekistan ve Afganistan ülkelerinin topraklarında kuvvet kazanan, İran ve Azerbaycan'ı da etki alanında bulunduran bir Türk devletiydi. 1220 yılında Moğol İmparatoru Cengiz Han'ın Orta Asya'ya saldırıya geçmesi sonucu Harezmşahlar, Moğol istilasıyla karşı karşıya kaldılar. Semerkant, Buhara ve Urgenç kentlerini ellerine geçiren Moğollar, Harezmşahlar Devleti'ne de büyük bir kayıp verdiler.
Harezmşahların başına geçen Celaleddin Harezmşah, ordusuyla birlikte Hindistan'a doğru kaçmaya başladı. Ancak onlara yetişen Moğollar, İndus Nehri civarında Harezmşah ordusunu tekrar yenilgiye uğrattılar. Bu sefer Celaleddin Harezmşah, en yakın kumandanlarıyla birlikte Doğu Anadolu'ya yöneldi.
1229 yılında Celaleddin Harezmşah, Ahlat kentini kuşattı. 8 aylık bir kuşatmadan sonra şehri ele geçirdi ve yağmaladı. Bu olay üzerine Anadolu Selçuklu Devleti ile Harezmşahlar arasında bir savaş kaçınılmaz hale geldi.
Savaşta Moğolların Etkisi
Moğolların Harzemşahları yenmesi üzerine Harzemşahlar, Türkiye Selçuklu Devleti'yle birleştiler. Moğollar Selçukluların kendilerine karşı tehdit unsuru oluşturacağını anladılar ve Harzem askeri görüntüsü altında bazı Selçuklu köylerini talan ettiler. Bunu Celaleddin Harzemşah'ın yaptığını zanneden Selçuk Sultanı; Celaleddin Harzemşah'ın köyleri talan etmediğini bildiren mektubuna inanmadı, bir süre sonra da aralarında soğuklaşma ve ayrılma konusu olmuştur.
Savaşta Ahlat Kalesi
Bu esnada eski Ahlat Valisi Hacip Ali de kaybettiği Ahlat Kalesi'ni yeniden ele geçirmişti. Bunu duyan Celaleddin Harzemşah, Ahlat Kalesini tekrar almak için Ahlat'ı kuşatınca Hacip Ali'nin dostluğunu kendi menfaatleri için ilerlettiği Selçuk Sultanı; Celaleddin Mengü Berti'den Ahlat kuşatmasını kaldırmasını istedi. Sultan Celaledddin Ahlat Kalesi'nin zaten kendisinin olduğunu, Hacip Ali'nin orayı işgal ettiğini söylediyse de Selçuk Sultanı onu dinlemedi. Bu mevzuu hakkında aralarında geçen sert mektuplar yüzünden aralarında savaş rüzgarları esmeye başlamıştı.
Savaşın gelişmesi
1230 yılında Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Harezmşahların üzerine yürüdü. İki ordu Erzincan yakınlarında Yassıçemen mevkiinde karşılaştılar. Selçuklular Harzemşahları büyük bir yenilgiye uğrattılar. Yenilen Celaleddin Harzemşah kaçtı. Bazı kaynaklarda kaçarken öldürüldüğü belirtilse de, genel kabul sonradan hırsızlar tarafından öldürüldüğü yönündedir.
Savaşın sonuçları
I. Alaeddin Keykubad bu zaferden sonra devletin sınırlarını Tiflis’e kadar genişletti. Ahlat, Bitlis, Van, Adilcevaz, Malazgirt gibi şehirleri ele geçirdi. Ancak bu başarı aradaki Harzemşahları ortadan kaldırarak Selçukluları Moğollarla karşı karşıya getirdi. Baycu Noyan kumandasındaki Moğollar Anadolu'ya girerek saldırılara başladılar. 1243 yılındaki Kösedağ Savaşı'nda Moğollar, Selçukluları yenilgiye uğratarak Anadolu'yu istila ettiler.
Kaynakça
- ^ a b Minorsky 1953, ss. 154.
- ^ Ebü’l-Ferec, Celâleddin’in ordusu için 40.000, I. Alâeddin Keykubâd’ın ordusu için 20.000 sayısını ve Melik Eşref’in de 5.000 asker ile ona katıldığını kaydetmektedir. İbnü’l-Esîr ise I. Alâeddin Keykubâd’ın 20.000 Melik Eşref’in ise 15.000 süvarisi olduğunu yazmıştır. Kaynak ; İbnü’l-Esîr, El Kâmil XII, 454; Abu’l-Farac, Abu’l-Farac Tarihi, II, 528; Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, s. 392.
- ^ Ali Karaca, Harezmşahlar devleti'nin Büyük Selçuklu Devleti ve türkiye Selçuklu Devleti ile olan ilişkileri. s.83;Abu’l-Farac, Abu’l-Farac Tarihi, II, 528
- Aydın Taneri, Harezmşahlar, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1989.
- Minorsky, Vladimir (1953).Kafkas Tarihi Çalışmaları. New York: Taylor'ın Yabancı Basını. s. 154..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Mart 2024 Yassicemen Muharebesi 10 12 Agustos 1230 tarihinde Erzincan yakinlarinda Anadolu Selcuklu Devleti Eyyubiler ittifaki ile Harezmsahlar Devleti arasinda yapilan muharebedir Kesin Selcuklu ve Eyyubi zaferiyle sonuclanan bu muharebe sonrasinda Harezmsahlar Devleti yikilma surecine girmis ve Anadolu Selcuklu Devleti ile Mogollar sinir komsusu olmustur Yassicemen MuharebesiTarih10 12 Agustos 1230BolgeYassicemen Sivas Erzincan arasiSonucKesin Selcuklu Eyyubi zaferiCografi DegisikliklerHarezmsahlar Devleti yikildi Anadolu Selcuklu Devleti ile Mogollar sinir komsusu oldu TaraflarAnadolu Selcuklu Devleti Eyyubiler DevletiHarezmsahlar Devleti Selcuklu isyancilari Trabzon ImparatorluguKomutanlar ve liderlerI Alaeddin Keykubad El Esref Musa Sam emiri Celaleddin Harezmsah Cihan SahGucler25 000 20 000 Anadolu Selcuklu Devleti ordusu 5 000 15 000 Suvari ordusu40 000 AskerSavasin nedenleriHarezmsahlar Devleti 12 yuzyil boyunca gunumuzdeki Turkmenistan Ozbekistan ve Afganistan ulkelerinin topraklarinda kuvvet kazanan Iran ve Azerbaycan i da etki alaninda bulunduran bir Turk devletiydi 1220 yilinda Mogol Imparatoru Cengiz Han in Orta Asya ya saldiriya gecmesi sonucu Harezmsahlar Mogol istilasiyla karsi karsiya kaldilar Semerkant Buhara ve Urgenc kentlerini ellerine geciren Mogollar Harezmsahlar Devleti ne de buyuk bir kayip verdiler Harezmsahlarin basina gecen Celaleddin Harezmsah ordusuyla birlikte Hindistan a dogru kacmaya basladi Ancak onlara yetisen Mogollar Indus Nehri civarinda Harezmsah ordusunu tekrar yenilgiye ugrattilar Bu sefer Celaleddin Harezmsah en yakin kumandanlariyla birlikte Dogu Anadolu ya yoneldi 1229 yilinda Celaleddin Harezmsah Ahlat kentini kusatti 8 aylik bir kusatmadan sonra sehri ele gecirdi ve yagmaladi Bu olay uzerine Anadolu Selcuklu Devleti ile Harezmsahlar arasinda bir savas kacinilmaz hale geldi Savasta Mogollarin Etkisi Mogollarin Harzemsahlari yenmesi uzerine Harzemsahlar Turkiye Selcuklu Devleti yle birlestiler Mogollar Selcuklularin kendilerine karsi tehdit unsuru olusturacagini anladilar ve Harzem askeri goruntusu altinda bazi Selcuklu koylerini talan ettiler Bunu Celaleddin Harzemsah in yaptigini zanneden Selcuk Sultani Celaleddin Harzemsah in koyleri talan etmedigini bildiren mektubuna inanmadi bir sure sonra da aralarinda soguklasma ve ayrilma konusu olmustur Savasta Ahlat Kalesi Bu esnada eski Ahlat Valisi Hacip Ali de kaybettigi Ahlat Kalesi ni yeniden ele gecirmisti Bunu duyan Celaleddin Harzemsah Ahlat Kalesini tekrar almak icin Ahlat i kusatinca Hacip Ali nin dostlugunu kendi menfaatleri icin ilerlettigi Selcuk Sultani Celaleddin Mengu Berti den Ahlat kusatmasini kaldirmasini istedi Sultan Celaledddin Ahlat Kalesi nin zaten kendisinin oldugunu Hacip Ali nin orayi isgal ettigini soylediyse de Selcuk Sultani onu dinlemedi Bu mevzuu hakkinda aralarinda gecen sert mektuplar yuzunden aralarinda savas ruzgarlari esmeye baslamisti Savasin gelismesi1230 yilinda Turkiye Selcuklu Sultani I Alaeddin Keykubad Dogu Anadolu Bolgesi ndeki Harezmsahlarin uzerine yurudu Iki ordu Erzincan yakinlarinda Yassicemen mevkiinde karsilastilar Selcuklular Harzemsahlari buyuk bir yenilgiye ugrattilar Yenilen Celaleddin Harzemsah kacti Bazi kaynaklarda kacarken olduruldugu belirtilse de genel kabul sonradan hirsizlar tarafindan olduruldugu yonundedir Savasin sonuclariI Alaeddin Keykubad bu zaferden sonra devletin sinirlarini Tiflis e kadar genisletti Ahlat Bitlis Van Adilcevaz Malazgirt gibi sehirleri ele gecirdi Ancak bu basari aradaki Harzemsahlari ortadan kaldirarak Selcuklulari Mogollarla karsi karsiya getirdi Baycu Noyan kumandasindaki Mogollar Anadolu ya girerek saldirilara basladilar 1243 yilindaki Kosedag Savasi nda Mogollar Selcuklulari yenilgiye ugratarak Anadolu yu istila ettiler Kaynakca a b Minorsky 1953 ss 154 Ebu l Ferec Celaleddin in ordusu icin 40 000 I Alaeddin Keykubad in ordusu icin 20 000 sayisini ve Melik Esref in de 5 000 asker ile ona katildigini kaydetmektedir Ibnu l Esir ise I Alaeddin Keykubad in 20 000 Melik Esref in ise 15 000 suvarisi oldugunu yazmistir Kaynak Ibnu l Esir El Kamil XII 454 Abu l Farac Abu l Farac Tarihi II 528 Turan Selcuklular Zamaninda Turkiye s 392 Ali Karaca Harezmsahlar devleti nin Buyuk Selcuklu Devleti ve turkiye Selcuklu Devleti ile olan iliskileri s 83 Abu l Farac Abu l Farac Tarihi II 528 Aydin Taneri Harezmsahlar Turkiye Diyanet Vakfi Yayinlari 1989 Minorsky Vladimir 1953 Kafkas Tarihi Calismalari New York Taylor in Yabanci Basini s 154 ISBN 978 0 521 05735 6