Yaşam felsefesi, yaşamın anlamı ya da yaşamın nasıl yaşanması gerektiğine ilişkin herhangi bir genel tutum ya da felsefi görüştür.
Terim genellikle gayri resmi bir anlamda kullanılır, odak noktası akademik bir felsefi çabadan ziyade insanlık haliyle ilgili temel varoluşsal soruları çözmek olan kişisel bir felsefedir. Bu terim aynı zamanda, ana temsilcisi Wilhelm Dilthey, Henri Bergson ve Pierre Hadot, gibi diğer birkaç kıta filozofu olan Alman Lebensphilosophie hareketi tarafından onaylanan, bir yaşam tarzı olarak felsefe yapma kavramına da atıfta bulunur.
İnsanlık Durumu
İnsanın hayatta kalma mücadelesi farklı tekniklerle şekillenir. Ama hayatta kalma mücadelesi diğer canlılarda olduğu gibi aynı kalmaz. Doğayı değiştirmenin ötesinde kendini değiştirir ve geliştirir. Bunun için teknik; kültüre, medeniyete giden denemeler sürecini ifade etmektedir.
Arendt eylemin önemine ilişkin şöyle der:
“Eylem şeylerin veya maddenin aracılığı olmadan, doğrudan insanlar arasında geçen yegâne etkinliktir; insanın çoğulluk durumuna, yeryüzünde İnsan’ın değil insanların yaşadıkları ve bu dünyada ikamet ettikleri gerçeğine karşılık gelir.”
Varoluşsal sorunun ana yanıtları
Varoluşsal soruya nasıl yanıt verileceği konusunda üç geçerli teori vardır.
Felsefe, diğer şeylerden daha spesifik belirli koşullara sahip olan, günlük yaşamla çok yakından ilişkili olduğu anlamına gelen varoluşsal bir bilimdir. Hayat felsefesi bağlamında, insanlar harekete geçmeden önce her zaman önemli ve en önemli şeyleri düşünürler. Bunlar esas olarak sınıflandırılır. Felsefe, çeşitli bilim alanlarından gelen ifadelerin yanı sıra soyut ve yaratıcı şeylerin eleştirel bir araştırmasıdır.
Özün inkarı
Varlığın inkarı
Yaşamın doğrulanması
Sokrates öncesi yaşam felsefesi
Sokrates öncesi
Yunan düşüncesinde mitolojinin büyük bir önemi vardır. Her düşüncenin kendine özel bir mitolojisi vardır. Buna karşın çoğu kültürün şekillendiği Yunan coğrafyadan çıkan inanışların felsefeyi, yaşamı ve nasıl etkilediğini anlatmaya çalışır.
Yunan felsefesinden çıkan yaşam
Doğada hareketin, değişimin ve gelişimin olduğu görünür. Bir savunma aracı olarak teknik, canlıların mücadele taktiğinde ortaya koydukları bir savunma yöntemidir.
Sokrates sonrası yaşam felsefesi
Sokrates sonrası
Sokrates felsefeyi belirli bir yöne çevirmekle farklı bir yaşam kurgusu ortaya koyar. Daha sonra gelen öğrencisi Eflatun ve onun öğrencisi Aristoteles bu farklı yolu daha ince bir biçimde işlerler.
Sokrates ve yaşam
Sokrates felsefesi'nin bir mirası ifade ettiği öne sürülmüştür. "Felsefenin belirli bir çizgi içinde gelişiminden konuşabiliyorsak", bunun ancak felsefeyi belirli tanımlar ve bir yöntem içinde yapan bu filozof sayesinde olduğunu öne sürer.
Kant ve idealizmde ortaya çıkan ben’in yaşam felsefesi
Antik dönemde yaşamın insanın karşısında üstün bir konumu vardır.
Modern dönemde “Düşünüyorum o halde varım” sözü Ben’in yaşam karşısında üstünlüğünü vurgular.
Resextensa ve rescogitans ayrımı; yaşama karşı kendini belirleyici noktaya getirmek isteyen kişinin bir tasnifidir. Resextensa, yer kaplama özelliğini maddeye yükleyerek maddeyi ölçmeye ve ölçmeden de kontrol etmeye yol alan düşünmeyi ifade eder.
Düşünmeye bu perspektifte başlandığında çıkan sonucun Antik dönemdeki gibi haddini ya da kendini bil şeklinde olmayacağını anlamak zor değildir.
Bunun için Descartes ile idealizmin doruk noktası olan Alman idealizmi arasında oldukça önemli bir filozof olarak Kant’a bakmak gereklidir.
Varoluşsal çıkmazın üstesinden gelme girişimi olarak din
Varoluşçuluğun iki temel biçimi vardır.
Dini varoluşçuluk
Hristiyan varoluşçuluğu en iyi örnek olarak St. Augustine, Blaise Pascal, Paul Tillich ve Søren Kierkegaard tarafından örneklendirilir. Dinsel varoluşçuluk, varlığın temeli olan öz ve varoluş olmak üzere iki gerçeklik düzeyi olduğunu kabul eder. Din, bu görüşte nihai kaygıdır.
Tanrı buyruğunu (vahiyi) referans alan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi büyük teistik dinler, başka hiçbir varlıkta bulunmayan özelliklere sahip “Tanrı” diye bir gücün varlığından söz etmektedirler. Bu dinler Tanrı’yı mevcut her şeyin sebebi ve devamlılığını sağlayan güç olarak görürler. Yine bu inanç geleneğine göre Tanrı’ya rağmen hiçbir şeyin meydana gelmesi mümkün değildir ve kaderi ondan bağımsız olarak şekillenen bir varlık düşünülemez. Bu inanç merkezinden bakıldığında böyle bir varlığın inkârı bir yana, varlığı ile ilgili en küçük bir şüphe dahi beslemeye imkân yoktur.
Ateist varoluşçuluk
Ateist varoluşçuluk en iyi şekilde Friedrich Nietzsche, Martin Heidegger ve Jean-Paul Sartre tarafından örneklendirilir. Gerçekliğin tek bir düzeyi olduğunu, varoluş olduğunu kabul eder. Bu görüşe göre, her insan kendi benzersiz ve geçici özünü inşa eder.
Goldberg'in "ateist varoluşçuluk" tanımı Nietzsche'nin görüşünü yansıtmaktan ziyade Sartre'ın çerçevesini çizdiği varoluşçuluk akımının bir tezidir aslında. Sartre bunu Dostoyevski'ye gönderme yaparak şöyle açıklar:
Dostoyevski, "Tanrı olmasaydı her şey mübah olurdu" diye yazmıştı.Gerçekten de Tanrı yoksa her şey mübahtır, hiçbir şey yasak değildir. Bu demektir ki insan, kendi başına bırakılmıştır. Ne içinde dayanacak bir destek vardır ne de dışında tutunacak bir dal. Artık hiçbir özür, yaptıklarına dayanak bulamayacaktır.
Kaynakça
- ^
- "Philosophy of life". Collins English Dictionary. HarperCollins Publishers. 2019.
- "Philosophy of life". Merriam-Webster.com Dictionary. Merriam-Webster. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ Timothy Fetler, Philosophy and Philosophy of Religion Charts, Sun Press, 1968.
- ^ Pierre Hadot (1922-2010) 28 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Matthew Sharpe
- ^ Scott Campbell, Paul W. Bruno (eds.), The Science, Politics, and Ontology of Life-Philosophy, Bloomsbury, 2013, p. 8.
- ^ Michael Chase, Stephen R. L. Clark, Michael McGhee (eds.), Philosophy as a Way of Life: Ancients and Moderns – Essays in Honor of Pierre Hadot, John Wiley & Sons, 2013, p. 107.
- ^ H.Arendt, İnsanlık Durumu. s. 35.
- ^ Arafah, B., & Kaharuddin The Representation of Complaints in English and Indonesian Discourses (İngilizce). Opción. 2019. ss. 501-517.
- ^ Kaharuddin., & Hasyim, M. The Speech Act of Complaint: Socio-Cultural Competence Used by Native Speakers of English and Indonesian. International Journal of Psychosocial Rehabilitation. 2020. s. 26.
- ^ a b Yasam Felsefesi: "Bir Kant & Felsefe Kurami Klasigi". ss. 86-90.
- ^ Eupalinos ve Öteki Söyleşimler. 2014. s. 88.
- ^ a b Immanuel Kant ve Transendental İdealizm. s. 56.
- ^ a b Alfred J. Ayer, Dil, Doğruluk ve Mantık, çev. Vehbi Hacıkadiroğlu. Metis Yayınları. 1988. s. 9.
- ^ SARTRE, J. P. Varoluşçuluk, çev. Asım Bezirci. Say Yayınları. 2012. ss. 46-47.
Ayrıca bakınız
Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yasam felsefesi yasamin anlami ya da yasamin nasil yasanmasi gerektigine iliskin herhangi bir genel tutum ya da felsefi gorustur Thomas Stanley Felsefe Tarihinde Pyrrho Terim genellikle gayri resmi bir anlamda kullanilir odak noktasi akademik bir felsefi cabadan ziyade insanlik haliyle ilgili temel varolussal sorulari cozmek olan kisisel bir felsefedir Bu terim ayni zamanda ana temsilcisi Wilhelm Dilthey Henri Bergson ve Pierre Hadot gibi diger birkac kita filozofu olan Alman Lebensphilosophie hareketi tarafindan onaylanan bir yasam tarzi olarak felsefe yapma kavramina da atifta bulunur Insanlik DurumuInsanin hayatta kalma mucadelesi farkli tekniklerle sekillenir Ama hayatta kalma mucadelesi diger canlilarda oldugu gibi ayni kalmaz Dogayi degistirmenin otesinde kendini degistirir ve gelistirir Bunun icin teknik kulture medeniyete giden denemeler surecini ifade etmektedir Arendt eylemin onemine iliskin soyle der Eylem seylerin veya maddenin araciligi olmadan dogrudan insanlar arasinda gecen yegane etkinliktir insanin cogulluk durumuna yeryuzunde Insan in degil insanlarin yasadiklari ve bu dunyada ikamet ettikleri gercegine karsilik gelir Wilhelm DiltheyVarolussal sorunun ana yanitlariVarolussal soruya nasil yanit verilecegi konusunda uc gecerli teori vardir Felsefe diger seylerden daha spesifik belirli kosullara sahip olan gunluk yasamla cok yakindan iliskili oldugu anlamina gelen varolussal bir bilimdir Hayat felsefesi baglaminda insanlar harekete gecmeden once her zaman onemli ve en onemli seyleri dusunurler Bunlar esas olarak siniflandirilir Felsefe cesitli bilim alanlarindan gelen ifadelerin yani sira soyut ve yaratici seylerin elestirel bir arastirmasidir Ozun inkari NihilizmVarligin inkari OzculukYasamin dogrulanmasi Sekuler humanizm DinSokrates Atina Akademisi 6616Sokrates oncesi yasam felsefesiSokrates oncesi Yunan dusuncesinde mitolojinin buyuk bir onemi vardir Her dusuncenin kendine ozel bir mitolojisi vardir Buna karsin cogu kulturun sekillendigi Yunan cografyadan cikan inanislarin felsefeyi yasami ve nasil etkiledigini anlatmaya calisir Yunan felsefesinden cikan yasam Dogada hareketin degisimin ve gelisimin oldugu gorunur Bir savunma araci olarak teknik canlilarin mucadele taktiginde ortaya koyduklari bir savunma yontemidir Sokrates sonrasi yasam felsefesiSokrates sonrasi Sokrates felsefeyi belirli bir yone cevirmekle farkli bir yasam kurgusu ortaya koyar Daha sonra gelen ogrencisi Eflatun ve onun ogrencisi Aristoteles bu farkli yolu daha ince bir bicimde islerler Sokrates ve yasam Sokrates felsefesi nin bir mirasi ifade ettigi one surulmustur Felsefenin belirli bir cizgi icinde gelisiminden konusabiliyorsak bunun ancak felsefeyi belirli tanimlar ve bir yontem icinde yapan bu filozof sayesinde oldugunu one surer Immanuel KantKant ve idealizmde ortaya cikan ben in yasam felsefesiAntik donemde yasamin insanin karsisinda ustun bir konumu vardir Modern donemde Dusunuyorum o halde varim sozu Ben in yasam karsisinda ustunlugunu vurgular Resextensa ve rescogitans ayrimi yasama karsi kendini belirleyici noktaya getirmek isteyen kisinin bir tasnifidir Resextensa yer kaplama ozelligini maddeye yukleyerek maddeyi olcmeye ve olcmeden de kontrol etmeye yol alan dusunmeyi ifade eder Dusunmeye bu perspektifte baslandiginda cikan sonucun Antik donemdeki gibi haddini ya da kendini bil seklinde olmayacagini anlamak zor degildir Bunun icin Descartes ile idealizmin doruk noktasi olan Alman idealizmi arasinda oldukca onemli bir filozof olarak Kant a bakmak gereklidir Varolussal cikmazin ustesinden gelme girisimi olarak dinVarolusculugun iki temel bicimi vardir Dini varolusculuk Hristiyan varolusculugu en iyi ornek olarak St Augustine Blaise Pascal Paul Tillich ve Soren Kierkegaard tarafindan orneklendirilir Dinsel varolusculuk varligin temeli olan oz ve varolus olmak uzere iki gerceklik duzeyi oldugunu kabul eder Din bu goruste nihai kaygidir Tanri buyrugunu vahiyi referans alan Yahudilik Hristiyanlik ve Islam gibi buyuk teistik dinler baska hicbir varlikta bulunmayan ozelliklere sahip Tanri diye bir gucun varligindan soz etmektedirler Bu dinler Tanri yi mevcut her seyin sebebi ve devamliligini saglayan guc olarak gorurler Yine bu inanc gelenegine gore Tanri ya ragmen hicbir seyin meydana gelmesi mumkun degildir ve kaderi ondan bagimsiz olarak sekillenen bir varlik dusunulemez Bu inanc merkezinden bakildiginda boyle bir varligin inkari bir yana varligi ile ilgili en kucuk bir suphe dahi beslemeye imkan yoktur Ateist varolusculuk Ateist varolusculuk en iyi sekilde Friedrich Nietzsche Martin Heidegger ve Jean Paul Sartre tarafindan orneklendirilir Gercekligin tek bir duzeyi oldugunu varolus oldugunu kabul eder Bu goruse gore her insan kendi benzersiz ve gecici ozunu insa eder Goldberg in ateist varolusculuk tanimi Nietzsche nin gorusunu yansitmaktan ziyade Sartre in cercevesini cizdigi varolusculuk akiminin bir tezidir aslinda Sartre bunu Dostoyevski ye gonderme yaparak soyle aciklar Dostoyevski Tanri olmasaydi her sey mubah olurdu diye yazmisti Gercekten de Tanri yoksa her sey mubahtir hicbir sey yasak degildir Bu demektir ki insan kendi basina birakilmistir Ne icinde dayanacak bir destek vardir ne de disinda tutunacak bir dal Artik hicbir ozur yaptiklarina dayanak bulamayacaktir Kaynakca Philosophy of life Collins English Dictionary HarperCollins Publishers 2019 Philosophy of life Merriam Webster com Dictionary Merriam Webster 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Timothy Fetler Philosophy and Philosophy of Religion Charts Sun Press 1968 Pierre Hadot 1922 2010 28 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Matthew Sharpe Scott Campbell Paul W Bruno eds The Science Politics and Ontology of Life Philosophy Bloomsbury 2013 p 8 Michael Chase Stephen R L Clark Michael McGhee eds Philosophy as a Way of Life Ancients and Moderns Essays in Honor of Pierre Hadot John Wiley amp Sons 2013 p 107 H Arendt Insanlik Durumu s 35 Arafah B amp Kaharuddin The Representation of Complaints in English and Indonesian Discourses Ingilizce Opcion 2019 ss 501 517 Kaharuddin amp Hasyim M The Speech Act of Complaint Socio Cultural Competence Used by Native Speakers of English and Indonesian International Journal of Psychosocial Rehabilitation 2020 s 26 a b Yasam Felsefesi Bir Kant amp Felsefe Kurami Klasigi ss 86 90 Eupalinos ve Oteki Soylesimler 2014 s 88 a b Immanuel Kant ve Transendental Idealizm s 56 a b Alfred J Ayer Dil Dogruluk ve Mantik cev Vehbi Hacikadiroglu Metis Yayinlari 1988 s 9 SARTRE J P Varolusculuk cev Asim Bezirci Say Yayinlari 2012 ss 46 47 Ayrica bakinizHenri Bergson Wilhelm Dilthey Varolus Varoluscu bunalim Ferdinand Fellmann Alman idealizmi Hans Jonas Soren Kierkegaard Hayatin anlami Vitalizm Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz