Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaşayan müze, koleksiyonundaki nesnelerin seyirlik bir obje olarak izlenmesinin değil, deneyimlenmesinin öncelendiği müzelerdir.
1890'larda Avrupa'da kurulan ve ziyaretçilerin yemek pişirme, yün eğirme gibi etkinlikleri gerçekleştirebildikleri açık hava müzeleri, dünyanın ilk yaşayan müze örnekleridir. "Arkeolojik açık hava müzesi", "", "", "folklor müzesi" gibi müze türleri "yaşayan müze" çatı kavramı altındaki diğer müze türlerine örnektir.
Tarihçe
1890'lardan itibaren Avrupa'da kurulan açık hava müzeleri, yaşayan müze türünün ilk örnekleridir. 1891 yılında Stockholm’de açılan , dünyanın ilk açık hava müzesidir. Bu müzede ziyaretçiler, çakmak taşıyla ateş yakma, yün eğirme, eski moda yemekler pişirme gibi etkinlikleri yerine getirebilirler. Skansen Müzesi'ni Avrupa'da kurulan diğer açık hava müzeleri izlemiş; 1897’de Kopenhag, 1902'de Oslo ve 1909'da Helsinki’de kırsal hayatı canlandıran açık hava müzeleri açılmıştır.
1920'ler ve 1930'larda ABD, Rusya ve Uzak Doğu'da da açık hava müzeleri yaygınlaştı. Kuzey Amerika’daki ilk açık hava müzesi, 1928 itibariyle Henry Ford tarafından çalışmaları başlatılan ve Michigan eyaletinin Dearborn ketinde kurulan Greenfield Kasabası Müzesi idi. 1,7 milyon ziyaretçiyi ağırlayan bu müze, günümüzde de faaliyetini sürdüren önemli bir yaşayan müze örneğidir.
Yaşayan müzeler, II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'da ülke kimliklerinin, kültürlerinin korunması ve yaşatılması için önemli bir araç olarak görüldü ve yaygınlaştı. 1960’lı yıllardan itibaren, kırsal kültürü yansıtan müzelerin dışında endüstriyel kültürü yansıtan yaşayan müzeler de kuruldu. Örneğin 1967'de İngiltere'nin Shropshire kentindeki eski bir sanayi kompleksinde kurulan Blists Hill Victorian Town Müzesi, 19. yüzyıla ait tipik bir Shropshire kasabasını temsil eder. Müzenin kostümlü personeli, 19. yüzyılın tarihsel yaşamını yorumlayıp hayat hikayeleri anlatır. Tarih sergilerini kostümlü canlı performansla birleştirildiği bir yaşayan müze türü olan, "yaşayan tarih müzesi" örneğidir.
Belli bir dönemin, o döneme özgü kıyafetleri giyerek ve yine o dönemin el sanatlarını, gündelik işlerini icra ederek canlandırıldığı müzecilik anlayışı, Kuzey Amerika'da yaygınlaşmış bir anlayıştır. Virginia eyaletinde 1969'da açılan ve ziyaretçilere 18. yüzyıldan kalma geleneksel bir Amerikan kasabasında gezindiği hissi yaratan Colonial Williamsburg; ABD'nin Masachusetts eyaletindeki Plimoth Plantation ve Kanada'daki Louisbourg Kalesi gibi başka projeleri etkiledi. Yaşayan tarih müzesi olarak adlandırılan bu tür müzelerin farklı bir örneği, İngiltere’de 1983'te açılan Big Pit Ulusal Kömür Müzesi’dir. Bu müzede kostümlü yorumcular değil, maden ocaklarında çalışan madenciler rehber olarak görevlendirmiştir.
1970'lerde yerel kimliğe odaklanan, yerel halkın kendi ürünlerini sergilediği ve yönetim sürecine katıldığı, hem doğa hem kültürün korunmasını hedefleyen bir müze türü olan kavramı ortaya çıktı. Bir yaşayan müze türü olan ekomüze için önemli örneklerden birisi, Fransa'nın en büyük yaşayan müzesi olan 'dir. 1984'te kurulan Alsace Ekomüzesi, 20 hektarlık bir alanda inşa edilmiş 73 konuttan oluşmuş bir köydür. 20. yüzyıl köy yaşamını halk sanatı ve geleneklerle bütünleştirerek ziyaretçilere sunar.
2000'li yıllarda tüm dünyada yeni müzecilik anlayışları kabul gördü. 2003 yılında UNESCO’nun imzaladığı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, yaşayan müze örneklerinin artmasında etkili oldu.
Kaynakça
- ^ a b Tezcan Akmehmet, Kadriye (15 Aralık 2017). "Yaşayan Müze Kavramı Üzerine Bir İnceleme". Yaratıcı Drama Dergisi. 12 (2). doi:10.21612/yader.2017.009. ISSN 2459-167X. 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ "About The Henry Ford - Museum, Greenfield Village". www.thehenryford.org (İngilizce). 1 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ a b K. Öksüzoğlu, Nevres Işılay (2022). "Türkiye ve yurt dışı yaşayan müze örneklerinin incelenmesi". İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ Tuna, Aysun; Erdoğan, Elmas (15 Aralık 2013). "Ekolojik Kültürel Turizm Aracı Eko Müzelerin Kültürel Peyzaj Açısından İrdelenmesi". Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi. 9 (2): 23-37. ISSN 2148-7871. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yasayan muze koleksiyonundaki nesnelerin seyirlik bir obje olarak izlenmesinin degil deneyimlenmesinin oncelendigi muzelerdir 1890 larda Avrupa da kurulan ve ziyaretcilerin yemek pisirme yun egirme gibi etkinlikleri gerceklestirebildikleri acik hava muzeleri dunyanin ilk yasayan muze ornekleridir Arkeolojik acik hava muzesi folklor muzesi gibi muze turleri yasayan muze cati kavrami altindaki diger muze turlerine ornektir Tarihce1890 lardan itibaren Avrupa da kurulan acik hava muzeleri yasayan muze turunun ilk ornekleridir 1891 yilinda Stockholm de acilan dunyanin ilk acik hava muzesidir Bu muzede ziyaretciler cakmak tasiyla ates yakma yun egirme eski moda yemekler pisirme gibi etkinlikleri yerine getirebilirler Skansen Muzesi ni Avrupa da kurulan diger acik hava muzeleri izlemis 1897 de Kopenhag 1902 de Oslo ve 1909 da Helsinki de kirsal hayati canlandiran acik hava muzeleri acilmistir 1920 ler ve 1930 larda ABD Rusya ve Uzak Dogu da da acik hava muzeleri yayginlasti Kuzey Amerika daki ilk acik hava muzesi 1928 itibariyle Henry Ford tarafindan calismalari baslatilan ve Michigan eyaletinin Dearborn ketinde kurulan Greenfield Kasabasi Muzesi idi 1 7 milyon ziyaretciyi agirlayan bu muze gunumuzde de faaliyetini surduren onemli bir yasayan muze ornegidir Yasayan muzeler II Dunya Savasi sonrasinda Avrupa da ulke kimliklerinin kulturlerinin korunmasi ve yasatilmasi icin onemli bir arac olarak goruldu ve yayginlasti 1960 li yillardan itibaren kirsal kulturu yansitan muzelerin disinda endustriyel kulturu yansitan yasayan muzeler de kuruldu Ornegin 1967 de Ingiltere nin Shropshire kentindeki eski bir sanayi kompleksinde kurulan Blists Hill Victorian Town Muzesi 19 yuzyila ait tipik bir Shropshire kasabasini temsil eder Muzenin kostumlu personeli 19 yuzyilin tarihsel yasamini yorumlayip hayat hikayeleri anlatir Tarih sergilerini kostumlu canli performansla birlestirildigi bir yasayan muze turu olan yasayan tarih muzesi ornegidir Belli bir donemin o doneme ozgu kiyafetleri giyerek ve yine o donemin el sanatlarini gundelik islerini icra ederek canlandirildigi muzecilik anlayisi Kuzey Amerika da yayginlasmis bir anlayistir Virginia eyaletinde 1969 da acilan ve ziyaretcilere 18 yuzyildan kalma geleneksel bir Amerikan kasabasinda gezindigi hissi yaratan Colonial Williamsburg ABD nin Masachusetts eyaletindeki Plimoth Plantation ve Kanada daki Louisbourg Kalesi gibi baska projeleri etkiledi Yasayan tarih muzesi olarak adlandirilan bu tur muzelerin farkli bir ornegi Ingiltere de 1983 te acilan Big Pit Ulusal Komur Muzesi dir Bu muzede kostumlu yorumcular degil maden ocaklarinda calisan madenciler rehber olarak gorevlendirmistir 1970 lerde yerel kimlige odaklanan yerel halkin kendi urunlerini sergiledigi ve yonetim surecine katildigi hem doga hem kulturun korunmasini hedefleyen bir muze turu olan kavrami ortaya cikti Bir yasayan muze turu olan ekomuze icin onemli orneklerden birisi Fransa nin en buyuk yasayan muzesi olan dir 1984 te kurulan Alsace Ekomuzesi 20 hektarlik bir alanda insa edilmis 73 konuttan olusmus bir koydur 20 yuzyil koy yasamini halk sanati ve geleneklerle butunlestirerek ziyaretcilere sunar 2000 li yillarda tum dunyada yeni muzecilik anlayislari kabul gordu 2003 yilinda UNESCO nun imzaladigi Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi yasayan muze orneklerinin artmasinda etkili oldu Kaynakca a b Tezcan Akmehmet Kadriye 15 Aralik 2017 Yasayan Muze Kavrami Uzerine Bir Inceleme Yaratici Drama Dergisi 12 2 doi 10 21612 yader 2017 009 ISSN 2459 167X 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2024 About The Henry Ford Museum Greenfield Village www thehenryford org Ingilizce 1 Agustos 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2024 a b K Oksuzoglu Nevres Isilay 2022 Turkiye ve yurt disi yasayan muze orneklerinin incelenmesi Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Tuna Aysun Erdogan Elmas 15 Aralik 2013 Ekolojik Kulturel Turizm Araci Eko Muzelerin Kulturel Peyzaj Acisindan Irdelenmesi Duzce Universitesi Orman Fakultesi Ormancilik Dergisi 9 2 23 37 ISSN 2148 7871 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2024