Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yedikule Zindanları (veya gözlem kalesi görünümünde olduğundan Yedikule Hisarı), İstanbul'un ve Türkiye'nin en eski açık hava müzelerinden birisidir.
 Yedikule Zindanları | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Kale |
| Konum | İstanbul  |
| Koordinatlar | 40°59′35″K 28°55′24″D / 40.99306°K 28.92333°D |
| Tamamlanma | 390 |
| Yenileme | 1458 |
Zindanın kuruluşu ve Altın Kapı
Yedikule, aslında adı gibi bir zindan oluşturmak amacı ile değil, Roma'dan misafir gelen kralları ve yabancı sarayların mensuplarını ihtişamlı bir şekilde karşılamak için yapıldı. Türk Tarih Kurumu'nun yaptığı araştırmalara ve elde edilen tarihi verilere göre, başlıkta belirtilen Altın Kapı'yı bir zafer takı olarak dönemin Roma İmparatoru I. Theodosius inşa ettirdi. Theodosius'tan sonra tahta geçen oğlu da dört tane yüksek gözlem kulesinden oluşan bir kaleyi kapı ile birleştirdi.
Fatih Sultan Mehmet dönemi
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un Fethinden sonra yapıya 1458 yılında; Top Kulesi, Kitabeler Kulesi ve daha sonra III. Ahmet Kulesi olarak adlandırılacak üç kuleyi daha ekleterek yedi kuleye tamamlar.
Ayrıca kuleler arasına surlar örülerek kale bağlanır ve burada bir garnizon oluşturulur. Böylece Bizans ve Osmanlı çağı yapıları bütünleştirilmiş olur.
Fatih döneminden başlayarak I. Abdulhamid dönemine kadar (1458-1789) Hazine-i Humayun burada muhafaza edilmiştir.
Yedikule Hisarı'nın kronolojisi
- 532- sırasında Altın Kapı büyük zarar gördü. Ama onarımı sadece 1 yıl sürdü.
- 868- Yedikule'deki mermerlerin oluşturduğu kulelerin arasında yer açılarak buralar hapishane olarak kullanıldı.
- 1458-1789- (Osmanlı hazinesi) bu yapıda tutulmaya başlandı.
- 1430-1800- Kuleler Devlet Hapishanesi olarak kullanılıyordu.
- 1766-İstanbul'da olan deprem sonucu hasar görmüştür fakat onarılmıştır.
- 1851-Abdülmecid döneminde hayvanat bahçesi olarak kullanıldı.
- 1871-1875- Yedikule bu yıllarda Kız Sanat Evi idi.
- 1876- Bu dönemde ilan edilen Birinci Meşrutiyet sürecinde hapishane olarak kullanılması istenmiş fakat bu gerçekleşememiştir.
- 1968- Bu tarihten beri Yedikule Hisarı, 'ne bağlı kalmıştır.
- 2004- Yedikule Hisarı özel bir şirkete devredildi
- 2004- Şehristanbul Derneği kanunsuz bir şekilde devredilen Yedikule Hisarı'nın devir kararının iptali için Mahkemeye başvurdu
- 2006- İstanbul 1. İdare Mahkemesi Şehristanbul Derneği'nin başvurusunu kabul etti ve Maliye Bakanlığı tarafından özel bir şirkete devrettiği kararını oybirliğiyle iptal etti.
- 2008- Danıştay 13. Dairesi 24.12.2008 tarih ve 2008/8294 No'lu kararı ile İstanbul 1.İdare Mahkemesi'nin kararını onadı
- 2020 - Fatih Belediyesi Yedikule Hisarı’nda, koruma kurulu onayları ve bilim kurulu ile restorasyon sürecine başladı.
- 2021 - Restorasyonu devam eden Yedikule Hisarı’nda kontrollü ücretsiz turizm turları başladı.
Zindanların adını aldığı yedi kule
Dört tane Bizans İmparatorları'nın, 3 tane de Fatih Sultan Mehmet'in yaptırdığı yedi adet kuleden adını alan bu tarihi yapıtın her kulesine isim verilmiştir. Bu kulelerin isimleri ve kısa tarihçeleri şöyledir:
Genç Osman Kulesi
Bu kulenin Osmanlı tarihinin en genç padişahlarından Genç Osman'ın adını alma nedeni aslında padişahın katledildiği yerin bu bölgenin ikinci katında olmasıdır.
Cephanelik Kulesi
Adından da anlaşılacağı gibi devlete bağlı olduğu süreçte cephane deposu olarak kullanılmıştır. Ayrıca iki hapishane dışında devlet suçlularının hapsedildiği zindanlardan da birisiydi. Yapıyı ziyaret ettiğinizde kirişle tutturulmuş ahşap katları görebilirsiniz.
III. Ahmed Kulesi
Bu kule günümüze kadar dayanamamış ve depremlerle yıkılmıştır. III. Ahmed'in adını almasının sebebi yapım ve onarımına bu padişah tarafından büyük katkı yapmış ve katlarının kirişlerle tutturulmasını sağlamış olmasıdır.
Hazine Kulesi
Hemen üstteki başlık Yedikule Zindanları'nın Kronolojisi'nde de göreceğiniz gibi bu hisar bir dönem hazinelerin muhafaza edildiği yerdi. Devletin sahip olduğu bu hazine, Hazine Kulesi'nde tutulurdu. Fakat daha sonra III. Murad döneminde hazine saraya aktarıldı. Kulenin tarihindeki bir diğer olay ise, hemen yanında bulunan Yanan Kasır köşkünde çıkan yangından etkilenmesi fakat daha sonra onarılmasıdır. Köşkün "yanan" sıfatını almasının sebebi de bu yangındır.
Zindan Kulesi
Kitabeler Kulesi adıyla da anılır. Zindan olarak kullanılan iki kuleden birisidir. İçinde bulunan ahşap katlar çıkan yangınlarda yanarak hasar görmüştür.
Top Kulesi
Yangında yanan bir diğer kuledir. Hapishane olarak da kullanılmıştır.
Bayrak Kulesi
Altın Kapı'nın üstündeki kuledir. Yedi kule arasında en sağlam olanıdır. Sancağın dalgalandığı yer olması nedeniyle yeniçeriler burada nöbet tutardı. Sağlamlığını günümüzde de korumaktadır.
Ek bilgiler
- Altın Kapı'ya doğru uzanan yolun adı Triumphalis yoludur. Bu yola kırmızı halı serilir ve misafir krallar burada karşılanırdı.
- İstanbul'un en eski mescidi Yedikule'nin yanındadır. Fatih kule inşaatı sırasında mescidi de bu bölgeye yaptırmıştı.
- Kesilen başlar Genç Osman Kulesi'nde bulunan Kanlı Kuyu'ya atılırdı. Bu kuyu hâlâ ziyarete açıktır.
- Yapıtın bir başka tarihî eseri ise Korkuluk Zinciri'dir. Bu zinciri onarım sırasında işçiler tamiratın bir parçası olarak inşa etmiştir fakat yapım bitince bu zincir yerinde kalmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, halkın 'Yedikule Zindanları' dediği hisarı özgün dokuya zarar gelmemesi koşuluyla 30 yıllığına özel bir şirkete kiraladı. Ancak şirket tarihi Bizans dönemine kadar giden yapıya buldozerlerle girmekte gecikmedi.
Şirket, pist yeri yapmak için hisar zeminindeki orijinal taşları sökerek yerine mıcır döktü, çıkan taşlar da rastgele etrafa atıldı. Alanın genişlemesi için ağaçlar da kesildi. Arkeolog ve sanat tarihçilerinin eleştirdiği uygulamalar hakkında ne şirket, ne bakanlık ne de kurul yetkilileri açıklama yaptı.
Hisar, daha önceleri kısa süreler için konser ve tiyatro gösterilerine ev sahipliği yapmıştı. Ancak, ilk kez bu denli uzun süreliğine kiralandı. Radikal gazetesi bu olayın nasıl gerçekleştiğini şöyle yazdı.
Yedikule özelleştirmesi
Yedikule Hisarı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Hisarlar Müze Müdürlüğü'ne ait. Swees Turkish International (STI) İç ve Dış Ticaret Şirketi'nin hisarı kiralamak için hazırladığı proje İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'na sunuldu. Kurul, 21 Nisan 2004 tarihli kararında 'özgün dokusuna zarar vermemesi koşuluyla' ve 'kısa süreliğine' hisarın kiralanmasına izin verdi.
Notlar
- ^ 1766 Büyük İstanbul Depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş büyük bir depremdir.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Yedikule Zindanları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Yedikule Hisarı Müzesi ve Tanıtımı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yedikule Zindanlari veya gozlem kalesi gorunumunde oldugundan Yedikule Hisari Istanbul un ve Turkiye nin en eski acik hava muzelerinden birisidir Yedikule ZindanlariYedikule ZindanlariGenel bilgilerTurKaleKonumIstanbulKoordinatlar40 59 35 K 28 55 24 D 40 99306 K 28 92333 D 40 99306 28 92333Tamamlanma390Yenileme1458Zindanin kurulusu ve Altin KapiYapinin ic avlusu ortada bir minare ve cesme kalintisi karsida Altin Kapi Yedikule aslinda adi gibi bir zindan olusturmak amaci ile degil Roma dan misafir gelen krallari ve yabanci saraylarin mensuplarini ihtisamli bir sekilde karsilamak icin yapildi Turk Tarih Kurumu nun yaptigi arastirmalara ve elde edilen tarihi verilere gore baslikta belirtilen Altin Kapi yi bir zafer taki olarak donemin Roma Imparatoru I Theodosius insa ettirdi Theodosius tan sonra tahta gecen oglu da dort tane yuksek gozlem kulesinden olusan bir kaleyi kapi ile birlestirdi Fatih Sultan Mehmet donemiFatih Sultan Mehmet Istanbul un Fethinden sonra yapiya 1458 yilinda Top Kulesi Kitabeler Kulesi ve daha sonra III Ahmet Kulesi olarak adlandirilacak uc kuleyi daha ekleterek yedi kuleye tamamlar Ayrica kuleler arasina surlar orulerek kale baglanir ve burada bir garnizon olusturulur Boylece Bizans ve Osmanli cagi yapilari butunlestirilmis olur Fatih doneminden baslayarak I Abdulhamid donemine kadar 1458 1789 Hazine i Humayun burada muhafaza edilmistir Yedikule Hisari nin kronolojisiYedikule Zindanlarinin 1685 yilina ait tasviri532 sirasinda Altin Kapi buyuk zarar gordu Ama onarimi sadece 1 yil surdu 868 Yedikule deki mermerlerin olusturdugu kulelerin arasinda yer acilarak buralar hapishane olarak kullanildi 1458 1789 Osmanli hazinesi bu yapida tutulmaya baslandi 1430 1800 Kuleler Devlet Hapishanesi olarak kullaniliyordu 1766 Istanbul da olan deprem sonucu hasar gormustur fakat onarilmistir 1851 Abdulmecid doneminde hayvanat bahcesi olarak kullanildi 1871 1875 Yedikule bu yillarda Kiz Sanat Evi idi 1876 Bu donemde ilan edilen Birinci Mesrutiyet surecinde hapishane olarak kullanilmasi istenmis fakat bu gerceklesememistir 1968 Bu tarihten beri Yedikule Hisari ne bagli kalmistir 2004 Yedikule Hisari ozel bir sirkete devredildi 2004 Sehristanbul Dernegi kanunsuz bir sekilde devredilen Yedikule Hisari nin devir kararinin iptali icin Mahkemeye basvurdu 2006 Istanbul 1 Idare Mahkemesi Sehristanbul Dernegi nin basvurusunu kabul etti ve Maliye Bakanligi tarafindan ozel bir sirkete devrettigi kararini oybirligiyle iptal etti 2008 Danistay 13 Dairesi 24 12 2008 tarih ve 2008 8294 No lu karari ile Istanbul 1 Idare Mahkemesi nin kararini onadi 2020 Fatih Belediyesi Yedikule Hisari nda koruma kurulu onaylari ve bilim kurulu ile restorasyon surecine basladi 2021 Restorasyonu devam eden Yedikule Hisari nda kontrollu ucretsiz turizm turlari basladi Zindanlarin adini aldigi yedi kuleBir kulenin ic yapisi Dort tane Bizans Imparatorlari nin 3 tane de Fatih Sultan Mehmet in yaptirdigi yedi adet kuleden adini alan bu tarihi yapitin her kulesine isim verilmistir Bu kulelerin isimleri ve kisa tarihceleri soyledir Genc Osman Kulesi Bu kulenin Osmanli tarihinin en genc padisahlarindan Genc Osman in adini alma nedeni aslinda padisahin katledildigi yerin bu bolgenin ikinci katinda olmasidir Cephanelik Kulesi Adindan da anlasilacagi gibi devlete bagli oldugu surecte cephane deposu olarak kullanilmistir Ayrica iki hapishane disinda devlet suclularinin hapsedildigi zindanlardan da birisiydi Yapiyi ziyaret ettiginizde kirisle tutturulmus ahsap katlari gorebilirsiniz III Ahmed Kulesi Bu kule gunumuze kadar dayanamamis ve depremlerle yikilmistir III Ahmed in adini almasinin sebebi yapim ve onarimina bu padisah tarafindan buyuk katki yapmis ve katlarinin kirislerle tutturulmasini saglamis olmasidir Hazine Kulesi Hemen ustteki baslik Yedikule Zindanlari nin Kronolojisi nde de goreceginiz gibi bu hisar bir donem hazinelerin muhafaza edildigi yerdi Devletin sahip oldugu bu hazine Hazine Kulesi nde tutulurdu Fakat daha sonra III Murad doneminde hazine saraya aktarildi Kulenin tarihindeki bir diger olay ise hemen yaninda bulunan Yanan Kasir koskunde cikan yangindan etkilenmesi fakat daha sonra onarilmasidir Koskun yanan sifatini almasinin sebebi de bu yangindir Zindan Kulesi Kitabeler Kulesi adiyla da anilir Zindan olarak kullanilan iki kuleden birisidir Icinde bulunan ahsap katlar cikan yanginlarda yanarak hasar gormustur Top Kulesi Yanginda yanan bir diger kuledir Hapishane olarak da kullanilmistir Bayrak Kulesi Altin Kapi nin ustundeki kuledir Yedi kule arasinda en saglam olanidir Sancagin dalgalandigi yer olmasi nedeniyle yeniceriler burada nobet tutardi Saglamligini gunumuzde de korumaktadir Ek bilgilerAltin KapiAltin Kapi ya dogru uzanan yolun adi Triumphalis yoludur Bu yola kirmizi hali serilir ve misafir krallar burada karsilanirdi Istanbul un en eski mescidi Yedikule nin yanindadir Fatih kule insaati sirasinda mescidi de bu bolgeye yaptirmisti Kesilen baslar Genc Osman Kulesi nde bulunan Kanli Kuyu ya atilirdi Bu kuyu hala ziyarete aciktir Yapitin bir baska tarihi eseri ise Korkuluk Zinciri dir Bu zinciri onarim sirasinda isciler tamiratin bir parcasi olarak insa etmistir fakat yapim bitince bu zincir yerinde kalmistir Kultur ve Turizm Bakanligi halkin Yedikule Zindanlari dedigi hisari ozgun dokuya zarar gelmemesi kosuluyla 30 yilligina ozel bir sirkete kiraladi Ancak sirket tarihi Bizans donemine kadar giden yapiya buldozerlerle girmekte gecikmedi Sirket pist yeri yapmak icin hisar zeminindeki orijinal taslari sokerek yerine micir doktu cikan taslar da rastgele etrafa atildi Alanin genislemesi icin agaclar da kesildi Arkeolog ve sanat tarihcilerinin elestirdigi uygulamalar hakkinda ne sirket ne bakanlik ne de kurul yetkilileri aciklama yapti Hisar daha onceleri kisa sureler icin konser ve tiyatro gosterilerine ev sahipligi yapmisti Ancak ilk kez bu denli uzun sureligine kiralandi Radikal gazetesi bu olayin nasil gerceklestigini soyle yazdi Yedikule ozellestirmesiYedikule Hisari Kultur ve Turizm Bakanligi Hisarlar Muze Mudurlugu ne ait Swees Turkish International STI Ic ve Dis Ticaret Sirketi nin hisari kiralamak icin hazirladigi proje Istanbul 1 Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu na sunuldu Kurul 21 Nisan 2004 tarihli kararinda ozgun dokusuna zarar vermemesi kosuluyla ve kisa sureligine hisarin kiralanmasina izin verdi Notlar 1766 Buyuk Istanbul Depremi Marmara Denizi nin dogusunda 22 Mayis 1766 Persembe sabahi olmus buyuk bir depremdir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Yedikule Zindanlari ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Istanbul Valiligi Harika Istanbul Yedikule Hisari Muzesi ve Tanitimi