Yehuda (İbranice: יְהוּדָה, Modern: Yəhūdah, Tiberyan: Yehuḏāh), Yehuda kabilesinin ve ardılı olan Yehuda Krallığı'nın kurucusu olan İbrani ata ve liderdi. Yakub'un oğlu, İshak'ın torunu, İbrahim'in ise büyük torunudur. Yehuda hakkında ilk defa Tanah'ın Yaratılış Kitabı'nda bahsedilirken, Yehuda'nın soyundan gelenlere de "Yehuda'nın soyundan" anlamına gelen Yehudi/Yahudi denilmiştir. Gelecek asırlarda Yehuda ve İsrail Krallığı'nı yönetecek Davud ve Süleyman da, MS 1'inci asırda Mesih olduğuna inanılmış ve Hristiyanlığı kurmuş Nasıralı İsa da yine Yehuda'nın soyundan gelmiştir.
Yehuda יְהוּדָה Yehuḏāh | |
---|---|
Yehuda'nın portresi, tarafından | |
Ata | |
Doğum | Yehuda ben Yakov y. MÖ 1566 (günümüzde (Kuzey İsrail)) |
Ölüm | (günümüzde İsrail) |
Ebeveyn(ler) | |
Eş(ler) |
|
Çocuk(lar) |
|
Akraba(lar) | |
Dinsel | |
Tanınma nedeni | Yehuda kabilesinin ve ardılı olan Yehuda Krallığının kurcusudur |
Hareket | Yehudizm |
Etkin yıllar | MÖ 14'üncü asır |
Annesi Leah ve babası İsrail'in on iki oğlundan dördüncüsü olarak Paddan Aram'da MÖ 1566 civarında dünyaya geldi. İnanışa göre, Tora'daki On Kayıp Kabile olayıyla birlikte Yehuda'nın on kardeşinin kabileleri Neo-Asur tarafınca yağmalandı ve kayboldu. Yehuda kabilesi ise gerek kalabalık olmasından, gerekse daha güneyde olmasından dolayı saldırılardan korunabildi.
Etimoloji
Yehuda ismi, üç harfli bir İbranice kökten gelir (יהד Y-H-D) ve 'şükran' veya 'övmek' anlamına gelir. İbranicenin sağdan sola yazılımından dolayı bu üç harf Dalet (ד) + He (ה) + Yod (י) şeklinde sağdan sola yazılır. Yaratılış 29:35'te bizzat babası İsrail tarafından "Bu sefer RAB YHVH'e şükredecek, onu öveceğim!" denilerek veriliyor.
Tora'da
Yehuda, patrik Yakub ve ilk karısı Leah'ın dördüncü oğullarıdır. Kendinden büyük öz erkek kardeşleri Reuben, Şimon, Levi iken kendinden küçük öz erkek kardeşleri İssakar, Zevulun'du. Bir de kız kardeşe sahipti: Dinah. Hepsinin dışında sekiz üvey kardeşi vardı.
Onun doğumunu babası Yakub tarafından Yusuf'a armağan edilen rengarenk bir kaftan ve tarlada çalışan kardeşleriyle birlikte Yusuf'u kıskanıp onu kuyuya attıkları olay takip etti. Mısır–Kenan güzergâhında yolculuk yapan bir İsmailli kervanını gören Yehuda, kardeşi Yusuf'u öldürmek üzere olan diğer kardeşlerine dönüp "Kardeşimizi öldürüp kanını saklarsak ne kâr eder, söylesenize? ... Elimiz onun üzerinde olmasın, çünkü o bizim kardeşimiz, bizim kanımızdır, etimizdir." der ve Yusuf'u kervana satarlar.
Soyağacı
Terah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sarah | İbrahim | Hacer | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsmail | Lut | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsmailoğulları | 7 oğullar | 1'inci kız | 2'nci kız | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İshak | Rebeka | Lavan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Esav | Yakub | Raḥel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bilhah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Edomitler | Zilpah | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Reuben 2. Şimon 3. Levi 4. Yehuda 9. İssakar 10. Zevulun Dinah (kız) | 7. Gad 8. Aşer | 5. Dan 6. Naftali | 11. Yusuf 12. Binyamin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bilimsel eleştirilerde
Yusuf ve Yahuda anlatıları arasındaki ilişki
Yahuda'nın hegemonyasının habercisi
Tarih bilimsel bağlamda Yahuda ve Tamar'ın hikâyesi
Yahudi geleneğinde
Rabbinik yorumlamalar
Yahuda'nın Ahiti
Yahuda'nın ömrünün tarihlenmesi
Kaynakça
- ^ Yaratılış 46:12
- ^ Finkelstein, Israel (2002). The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin. ss. 369-373.
- ^ Exell, Joseph Samuel (1892). Homiletical Commentary on the Book of Genesis. ABD: Funk & Wagnalls. s. 583.
- ^ Ginzberg, Louis (1909). The Legends of the Jews Volume II: Judah Pleads and Threatens (Translated by Henrietta Szold) Philadelphia: Jewish Publication Society.
- ^ Mann, Thomas W. (1988). Book of the Torah: The Narrative Integrity of the Pentateuch. USA: John Knox Press. pp. 67, 76–80. .
- ^ השבטים אני מעלה מלמד שכל שבט ושבט העלה עצמות ראש שבטו עמו"
- ^ תלמוד ירושלמי סוטה (דף ח ע"ב; פרק א הלכה י): "ככתוב (בראשית מו) אנכי ארד עמך מצרים ואני אעלך גם עלה מה ת"ל גם עלה. אמר אותך אני מעלה ושאר כל
- ^ Simón Dubnow, Manual de la historia judía: desde los orígenes hasta nuestros días, Buenos Aires: Sigal, 1977, capítulo 4 y mapa en p. 57; el autor presenta además sus conclusiones acerca de la evidencia científica al respecto en ss. 58–59).
- ^ Yaratılış 37:26–28וַיֹּאמֶר יְהוּדָה, אֶל-אֶחָיו: מַה-בֶּצַע, כִּי נַהֲרֹג אֶת-אָחִינוּ, וְכִסִּינוּ, אֶת-דָּמוֹ: Yaratılış 37:26לְכוּ וְנִמְכְּרֶנּוּ לַיִּשְׁמְעֵאלִים, וְיָדֵנוּ אַל-תְּהִי-בוֹ, כִּי-אָחִינוּ בְשָׂרֵנוּ, הוּא; וַיִּשְׁמְעוּ, אֶחָיו: Yaratılış 37:27לְכוּ וְנִמְכְּרֶנּוּ לַיִּשְׁמְעֵאלִים, וְיָדֵנוּ אַל-תְּהִי-בוֹ, כִּי-אָחִינוּ בְשָׂרֵנוּ, הוּא; וַיִּשְׁמְעוּ, אֶחָיו: Yaratılış 37:28
- ^ Sarah, İbrahim'in üvey kızkardeşiydi. (Yaratılış 20:12)
Alternatif bir iddiaya göreyse O, İbrahim'in yeğeniydi (bakınız Sarah § In rabbinic literature). - ^ Yaratılış 22:21–22'de: Uz, Buz, Kemuel, Ḥesed, Hazo, Pildaş, ve Yidlaf
Sırasıyla Yakup'un eşleri ve oğulları (K = Kız çocuğu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lea | Reuben (1) | Şimon (2) | Levi (3) | Yehuda (4) | İssakar (9) | Zebulun (10) | Dina (K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rahel | Yosef (11) | Benyamin (12) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bila (Rahel'in hizmetçisi) | Dan (5) | Naftali (6) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zilpa (Lea'nın hizmetçisi) | Gad (7) | Aşer (8) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yehuda Ibranice י הו ד ה Modern Yehudah Tiberyan Yehuḏah Yehuda kabilesinin ve ardili olan Yehuda Kralligi nin kurucusu olan Ibrani ata ve liderdi Yakub un oglu Ishak in torunu Ibrahim in ise buyuk torunudur Yehuda hakkinda ilk defa Tanah in Yaratilis Kitabi nda bahsedilirken Yehuda nin soyundan gelenlere de Yehuda nin soyundan anlamina gelen Yehudi Yahudi denilmistir Gelecek asirlarda Yehuda ve Israil Kralligi ni yonetecek Davud ve Suleyman da MS 1 inci asirda Mesih olduguna inanilmis ve Hristiyanligi kurmus Nasirali Isa da yine Yehuda nin soyundan gelmistir Yehuda י הו ד ה YehuḏahYehuda nin portresi en tarafindanAtaDogumYehuda ben Yakov y MO 1566 gunumuzde Kuzey Israil Olum gunumuzde Israil Ebeveyn ler Leah anne Israil baba Es ler SuahCocuk lar Er ogul Onan ogul Selah ogul Perez ogul Zerah ogul Akraba lar Ibrahim buyuk buyukbaba Sarah buyuk buyukanne Ishak buyukbaba Rebeka buyukanne Rahel uveyanne Esav amca Lavan buyukbaba anne tarafi DinselTaninma nedeniYehuda kabilesinin ve ardili olan Yehuda Kralliginin kurcusudurHareketYehudizmEtkin yillarMO 14 uncu asir Annesi Leah ve babasi Israil in on iki oglundan dorduncusu olarak Paddan Aram da MO 1566 civarinda dunyaya geldi Inanisa gore Tora daki On Kayip Kabile olayiyla birlikte Yehuda nin on kardesinin kabileleri Neo Asur tarafinca yagmalandi ve kayboldu Yehuda kabilesi ise gerek kalabalik olmasindan gerekse daha guneyde olmasindan dolayi saldirilardan korunabildi EtimolojiYehuda ismi uc harfli bir Ibranice kokten gelir יהד Y H D ve sukran veya ovmek anlamina gelir Ibranicenin sagdan sola yazilimindan dolayi bu uc harf Dalet ד He ה Yod י seklinde sagdan sola yazilir Yaratilis 29 35 te bizzat babasi Israil tarafindan Bu sefer RAB YHVH e sukredecek onu ovecegim denilerek veriliyor Tora daTamar sagda ile konusan Yehuda solda 1606 1669 Rembrandt tarafindan Yehuda patrik Yakub ve ilk karisi Leah in dorduncu ogullaridir Kendinden buyuk oz erkek kardesleri Reuben Simon Levi iken kendinden kucuk oz erkek kardesleri Issakar Zevulun du Bir de kiz kardese sahipti Dinah Hepsinin disinda sekiz uvey kardesi vardi Onun dogumunu babasi Yakub tarafindan Yusuf a armagan edilen rengarenk bir kaftan ve tarlada calisan kardesleriyle birlikte Yusuf u kiskanip onu kuyuya attiklari olay takip etti Misir Kenan guzergahinda yolculuk yapan bir Ismailli kervanini goren Yehuda kardesi Yusuf u oldurmek uzere olan diger kardeslerine donup Kardesimizi oldurup kanini saklarsak ne kar eder soylesenize Elimiz onun uzerinde olmasin cunku o bizim kardesimiz bizim kanimizdir etimizdir der ve Yusuf u kervana satarlar Soyagaci TerahSarahIbrahimHacerIsmailLutIsmailogullari7 ogullar1 inci kiz2 nci kizIshakRebekaLavanEsavYakubRaḥelBilhahEdomitlerZilpahLeah1 Reuben 2 Simon 3 Levi 4 Yehuda 9 Issakar 10 Zevulun Dinah kiz 7 Gad 8 Aser5 Dan 6 Naftali11 Yusuf 12 BinyaminBilimsel elestirilerdeYusuf ve Yahuda anlatilari arasindaki iliski Yahuda nin hegemonyasinin habercisi Tarih bilimsel baglamda Yahuda ve Tamar in hikayesiYahudi gelenegindeRabbinik yorumlamalar Yahuda nin Ahiti Yahuda nin omrunun tarihlenmesiKaynakca Yaratilis46 12 Finkelstein Israel 2002 The Bible Unearthed Archaeology s New Vision of Ancient Israel and the Origin ss 369 373 Exell Joseph Samuel 1892 Homiletical Commentary on the Book of Genesis ABD Funk amp Wagnalls s 583 Ginzberg Louis 1909 The Legends of the Jews Volume II Judah Pleads and Threatens Translated by Henrietta Szold Philadelphia Jewish Publication Society Mann Thomas W 1988 Book of the Torah The Narrative Integrity of the Pentateuch USA John Knox Press pp 67 76 80 ISBN 9780804200851 השבטים אני מעלה מלמד שכל שבט ושבט העלה עצמות ראש שבטו עמו תלמוד ירושלמי סוטה דף ח ע ב פרק א הלכה י ככתוב בראשית מו אנכי ארד עמך מצרים ואני אעלך גם עלה מה ת ל גם עלה אמר אותך אני מעלה ושאר כל Simon Dubnow Manual de la historia judia desde los origenes hasta nuestros dias Buenos Aires Sigal 1977 capitulo 4 y mapa en p 57 el autor presenta ademas sus conclusiones acerca de la evidencia cientifica al respecto en ss 58 59 Yaratilis 37 26 28ו י אמ ר י הו ד ה א ל א ח יו מ ה ב צ ע כ י נ ה ר ג א ת א ח ינו ו כ ס ינו א ת ד מו Yaratilis 37 26ל כו ו נ מ כ ר נ ו ל י ש מ ע אל ים ו י ד נו א ל ת ה י בו כ י א ח ינו ב ש ר נו הו א ו י ש מ עו א ח יו Yaratilis 37 27ל כו ו נ מ כ ר נ ו ל י ש מ ע אל ים ו י ד נו א ל ת ה י בו כ י א ח ינו ב ש ר נו הו א ו י ש מ עו א ח יו Yaratilis 37 28 Sarah Ibrahim in uvey kizkardesiydi Yaratilis20 12 Alternatif bir iddiaya goreyse O Ibrahim in yegeniydi bakiniz Sarah In rabbinic literature Yaratilis 22 21 22 de Uz Buz Kemuel Ḥesed Hazo Pildas ve Yidlaf Sirasiyla Yakup un esleri ve ogullari K Kiz cocugu Lea Reuben 1 Simon 2 Levi 3 Yehuda 4 Issakar 9 Zebulun 10 Dina K Rahel Yosef 11 Benyamin 12 Bila Rahel in hizmetcisi Dan 5 Naftali 6 Zilpa Lea nin hizmetcisi Gad 7 Aser 8