Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2020) () |
Lut (Arapça: لوط, İbranice: לוט), bugünkü İsrail ile Ürdün sınırı arasındaki topraklarda yaşayan bir kavim olan Lut kavmine gönderildiğine inanılan peygamber. İbrahim'in akrabası olduğuna ve İbrahim'in peygamberliğini ilk kabul eden kişi olduğuna inanılır. Lut'a kavminin azap haberini vermeye giden üç büyük melek önce İbrahim'e gidip, ona bir çocuğunun (Musevilere göre İshak Müslümanlara göre İsmail) olacağı müjdesini vermişlerdir. Yahudilik ve Hristiyanlık inancına göre Lut, peygamber değil yalnızca bir din büyüğüdür.
Peygamber (İslam) | |
|---|---|
 Luṭ, kızlarıyla birlikte şehirden kaçışı ve karısının isabet eden bir taş tarafından öldürülmesini betimleyen bir Pers minyatürü, 16. yüzyıl Bibliothèque nationale de France, Paris | |
| Doğum | Lot ben Hārān ? , Kaldea, Sümer (günümüzde Aşağı Mezopotamya) |
| Evlilik | |
| Çocuk(lar) |
|
| Ebeveyn(ler) | Haran (baba) |
| Akraba(lar) | |
Muazzez İlmiye Çığ kutsal kitap hikâyelerini eski mitolojilerle karşılaştırdığı çalışmalarında bu konuda büyük paralellikler olduğunu, iki kızı ile yatan Lut hikâyesinin de Kenan baştanrısı El (tanrı)'in iki tanrıça yaratıp onlarla yattığı hikâyesinden alınma olduğunu ifade etmektedir.
Eski Ahit ve Tevrat'ta Lut
Tevrat’ta Terah’ın çocuklarından Haran’ın oğlu ve İbrahim’in yeğeni olarak gösterilir. Haran, Ur şehrinde öldükten sonra Terah oğlu İbrahim ve torunu Lut’u alarak Harran’a gelmiştir. Terah’ın burada ölümünden sonra İbrahim yeğenini yanına alarak Kenan diyarına gitmiştir. Lut, İbrahim’le birlikte Mısır’a gitmiştir. Mısır’dan Kenan diyarına dönen İbrahim ile Lut’un çok miktarda koyun ve sığır sürüleri bulunmaktaydı. Ancak bölgede az sayıda kuyu bulunması nedeniyle adamları arasında tartışmalar çıkınca Lut amcasından ayrılarak verimli olan Sodom ve Gomora (Gomore) kentlerinin yakınlarına yerleşti. Erden havzasındaki Sodom, Gomore, Adma, Tseboim ve Bela şehirlerinin halkının isyan ettikleri Elam Kralı Kedorlaomer’e yenilmesiyle Lut peygamber esir düşmüş ancak amcası İbrahim tarafından kurtarılmıştır. Tevrat’a göre Sodom halkı günahkar olup, orada her türlü ahlaksızlık, özellikle de cinsel sapıklık yaygındır. Sodom ve Gomore’yi cezalandırmakla görevli melekler insan görünümüne girerek İbrahim’e misafir olurlar. İbrahim’e Sodom ve Gomore’nin günahının çok ağır olduğunu ve Tanrı tarafından yok edileceğini bildirmeleri üzerine İbrahim orada iyi insanlar olduğunu belirterek bu kararın gerçekleşmemesi için yalvarınca kendisine eğer on iyi kişi varsa oranın cezalandırılmayacağı söylenir. Ancak on kişi bulunamayınca Sodom’a varan iki melek şehrin kapısında oturan Lut’un daveti üzerine ona misafir olurlar. Sodom halkı Lut’un evini sararak Lut’tan misafirlerini kendilerine teslim etmesini isterler ancak Lut misafirlerini vermeyeceğini söyler. Sodom halkı Lut’u tehdit ederek kapıyı kırmaya kalkışınca melekler müdahale ederek Lut’u içeriye alırlar ve dışarıdakileri evin kapısını bulamayacak şekilde kör ederler. Bu yaşananlar üzerine Melekler Lut’a şehrin harap edileceğini, bu nedenle aile fertlerini alıp burayı terk etmesini bildirdiler. Melekler tarafından karısı ve iki kızıyla birlikte şehrin dışına bırakırlar ve arkalarına bakmadan dağa kaçmaları tembih edilir. Lut kısa sürede dağa varmanın zor olduğunu belirterek yakındaki Tsoar adındaki küçük şehre gider. Arkalarından Sodom ve Gomore’ye göklerden kükürt ve ateş yağdırılarak her iki şehirde yaşayan tüm canlılarla birlikte yok edilir. Bu sırada Lut’un karısı meleklerin uyarısına rağmen kaçarken geriye baktığı için tuz direğine dönüşür.Tekvin’e göre Lut, iki kızıyla birlikte Tsoar kentinde kalmayıp oraya yakın bir dağda bulunan mağaraya yerleşmiştir. Yahudi inanışına göre Lut’un kızları soyunu devam ettirmek amacıyla babalarına şarap içirerek sarhoş ettikleri ve kendinde olmayan babalarıyla ilişkiye girdikleri, bu ilişkiden hamile kalan büyük kızının Moab adında bir erkek çocuğu doğurduğu, hamile kalan küçük kızının da Ammon adında bir erkek çocuğu doğurduğu belirtilmektedir. Bu anlatımla ilgili olarak Yahudilerin Moab ve Ammon kabilelerinin kökenine yönelik böyle bir anlatımda bulunurken Kenan diyarında daha eski daha eski mitolojik anlatımda, Tanrı El’in kendisine "baba" diyen iki kadınla ilişkiye girerek bunlardan sabah yıldızı veya şafak anlamına gelen "sahar" ile akşam yıldızı veya alaca karanlık anlamına gelen "shalim" adlı iki çocuğunun olduğu efsanesinden etkilendiği de belirtilmektedir. Buna neden olarak Moablıların ve Ammonluların atalarıyla İsrailoğullarının Mısır’dan çıkış dönemine uzanan, sonraki dönemde de yüzyıllarca devam eden düşmanlığın da etkili olduğu belirtilmektedir.
Lut, İbrahim peygamberden ayrıldıktan sonra İsrailoğulları için önemini yitirdiğinden, onun yaşamının geri kalan bölümüyle ilgili bilgi yoktur. Rivayet ve iddialara göre 142 yaşına kadar yaşayan Lut’un mezarı El Halil doğusunda Beni Naim köyü yakınındadır.
Kur'an'da Lut
Kur’an’da yirmi yedi yerde ismen geçen Lut’un İbrahim’in peygamberliğini kabul ederek onunla birlikte dolaştığı ve peygamberlerden biri olduğu bildirilmektedir. İnanca göre Lut, amcası İbrahim’in çobanlarıyla kendi çobanları arasında çıkan bir anlaşmazlık üzerine değil peygamber olarak görevlendirilip Sodom’a gitmiştir. Lut peygamber kavmine Allah’a karşı gelmekten sakınmalarını, kendisine itaat etmelerini, kadınlar yerine erkeklerle beraber olmalarının büyük ahlaksızlık ve günah olduğunu bildirerek bundan vazgeçmelerini istemiştir. Kavmi ise işlerine karışmaya devam ettiği takdirde sürgün edileceğini ve doğru söylüyorsa Allah'ın azabını getirmesini söylemişlerdir. Lut’un duası üzerine Allah ahlaksız kavmi cezalandırmak üzere üç meleği görevlendirir. Melekler genç ve yakışıklı birer erkek görünümünde önce İbrahim’e gelip İshak’ın doğumunu, ayrıca Lut Kavmi yok etmek üzere geldiklerini haber verirler. İbrahim, Lut’un onlarla beraber yaşadığını hatırlatarak orada yaşayan inananların kurtulması konusundaki dileğini meleklere bildirir. Kur’an’da yer almayan ancak İslami kaynaklarda geçen rivayetlere göre İbrahim peygamber meleklere, içinde 400 inananın bulunduğu bir yeri yok edip etmeyeceklerini sorar ve bunun üzerine melekler böyle olması halinde oranın yok edilmeyeceğini söylerler. Sonrasında rakam ona kadar indirir, ancak Sodom’da 10 inanan bile bulunamaz. Bunun üzerine melekler Allah’tan Sodom’un yok edilmesi emrinin geldiğini, ancak Lut ve ailesinin kurtulacağını İbrahim'e bildirirler. Melekler Lut’un yaşadığı Sodom’a gelirler. Lut daha önce hiç görmediği yabancıları evinde misafir eder. Misafirlerden haberdar olan halk toplanıp evi kuşatarak misafirlerin kendilerine teslim edilmesini isterler. Lut bu isteği kabul etmeyerek, isterlerse kızlarıyla evlenebileceklerini söyler. Sodom halkı Lut’a, başkalarının işine karışmasını ve yabancıları evine almasını yasakladıklarını söyleyerek isteklerini tekrarlarlar. Melekler Lut’un evini kuşatan ve içeri girmeye uğraşan halkın gözlerini kör ederek onları evin çevresinden uzaklaştırırlar. Meleklerin sözüne uyarak Lut karısı hariç olmak üzere ailesini alıp arkasına bakmadan şehirden çıkar. Sabaha karşı şehrin üzerine balçıktan pişirilmiş, kat kat taşlar yağdırılır. Lut’un kavmi karısıyla birlikte yok edilir.
Kaynakça
- ^ . haksozhaber.net. 29 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ M.İlmiye Çığ, İbrahim peygamber s.96
- ^ "Artemisia Gentileschi"; Mary D Garrard; Rizzoli Art Series, 1993.
"The seduction of Lot became a popular topic in : if in general the women are portrayed as seductresses and the mood as ribald, the female artist Artemisia Gentileschi's portrait diverges sharply, showing the women fully clothed and the mood as solemn." - ^ a b c . 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
- ^ (PDF). 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Lut haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Lut Arapca لوط Ibranice לוט bugunku Israil ile Urdun siniri arasindaki topraklarda yasayan bir kavim olan Lut kavmine gonderildigine inanilan peygamber Ibrahim in akrabasi olduguna ve Ibrahim in peygamberligini ilk kabul eden kisi olduguna inanilir Lut a kavminin azap haberini vermeye giden uc buyuk melek once Ibrahim e gidip ona bir cocugunun Musevilere gore Ishak Muslumanlara gore Ismail olacagi mujdesini vermislerdir Yahudilik ve Hristiyanlik inancina gore Lut peygamber degil yalnizca bir din buyugudur Peygamber Islam Lut Ibranice לו ט Yunanca Lwt Arapca ل وط Suryanice ܠܘܛLuṭ kizlariyla birlikte sehirden kacisi ve karisinin isabet eden bir tas tarafindan oldurulmesini betimleyen bir Pers minyaturu 16 yuzyil Bibliotheque nationale de France ParisDogumLot ben Haran en Kaldea Sumer gunumuzde Asagi Mezopotamya EvlilikCocuk lar damadi Ammon damadi Ebeveyn ler Haran baba Akraba lar Milcah kiz kardes kiz kardes amca Ibrahim amca Sare amca esi Azer buyukbaba Muazzez Ilmiye Cig kutsal kitap hikayelerini eski mitolojilerle karsilastirdigi calismalarinda bu konuda buyuk paralellikler oldugunu iki kizi ile yatan Lut hikayesinin de Kenan bastanrisi El tanri in iki tanrica yaratip onlarla yattigi hikayesinden alinma oldugunu ifade etmektedir Eski Ahit ve Tevrat ta LutLut ve kizlari Artemisia Gentileschi 1635 1638 Sodom Dagi Israil Lut un karisini tas heykele donustugu anlatisina konu olan tas olusumlari bolgede yaygin bir kaya formasyonudur Tevrat ta Terah in cocuklarindan Haran in oglu ve Ibrahim in yegeni olarak gosterilir Haran Ur sehrinde oldukten sonra Terah oglu Ibrahim ve torunu Lut u alarak Harran a gelmistir Terah in burada olumunden sonra Ibrahim yegenini yanina alarak Kenan diyarina gitmistir Lut Ibrahim le birlikte Misir a gitmistir Misir dan Kenan diyarina donen Ibrahim ile Lut un cok miktarda koyun ve sigir suruleri bulunmaktaydi Ancak bolgede az sayida kuyu bulunmasi nedeniyle adamlari arasinda tartismalar cikinca Lut amcasindan ayrilarak verimli olan Sodom ve Gomora Gomore kentlerinin yakinlarina yerlesti Erden havzasindaki Sodom Gomore Adma Tseboim ve Bela sehirlerinin halkinin isyan ettikleri Elam Krali Kedorlaomer e yenilmesiyle Lut peygamber esir dusmus ancak amcasi Ibrahim tarafindan kurtarilmistir Tevrat a gore Sodom halki gunahkar olup orada her turlu ahlaksizlik ozellikle de cinsel sapiklik yaygindir Sodom ve Gomore yi cezalandirmakla gorevli melekler insan gorunumune girerek Ibrahim e misafir olurlar Ibrahim e Sodom ve Gomore nin gunahinin cok agir oldugunu ve Tanri tarafindan yok edilecegini bildirmeleri uzerine Ibrahim orada iyi insanlar oldugunu belirterek bu kararin gerceklesmemesi icin yalvarinca kendisine eger on iyi kisi varsa oranin cezalandirilmayacagi soylenir Ancak on kisi bulunamayinca Sodom a varan iki melek sehrin kapisinda oturan Lut un daveti uzerine ona misafir olurlar Sodom halki Lut un evini sararak Lut tan misafirlerini kendilerine teslim etmesini isterler ancak Lut misafirlerini vermeyecegini soyler Sodom halki Lut u tehdit ederek kapiyi kirmaya kalkisinca melekler mudahale ederek Lut u iceriye alirlar ve disaridakileri evin kapisini bulamayacak sekilde kor ederler Bu yasananlar uzerine Melekler Lut a sehrin harap edilecegini bu nedenle aile fertlerini alip burayi terk etmesini bildirdiler Melekler tarafindan karisi ve iki kiziyla birlikte sehrin disina birakirlar ve arkalarina bakmadan daga kacmalari tembih edilir Lut kisa surede daga varmanin zor oldugunu belirterek yakindaki Tsoar adindaki kucuk sehre gider Arkalarindan Sodom ve Gomore ye goklerden kukurt ve ates yagdirilarak her iki sehirde yasayan tum canlilarla birlikte yok edilir Bu sirada Lut un karisi meleklerin uyarisina ragmen kacarken geriye baktigi icin tuz diregine donusur Tekvin e gore Lut iki kiziyla birlikte Tsoar kentinde kalmayip oraya yakin bir dagda bulunan magaraya yerlesmistir Yahudi inanisina gore Lut un kizlari soyunu devam ettirmek amaciyla babalarina sarap icirerek sarhos ettikleri ve kendinde olmayan babalariyla iliskiye girdikleri bu iliskiden hamile kalan buyuk kizinin Moab adinda bir erkek cocugu dogurdugu hamile kalan kucuk kizinin da Ammon adinda bir erkek cocugu dogurdugu belirtilmektedir Bu anlatimla ilgili olarak Yahudilerin Moab ve Ammon kabilelerinin kokenine yonelik boyle bir anlatimda bulunurken Kenan diyarinda daha eski daha eski mitolojik anlatimda Tanri El in kendisine baba diyen iki kadinla iliskiye girerek bunlardan sabah yildizi veya safak anlamina gelen sahar ile aksam yildizi veya alaca karanlik anlamina gelen shalim adli iki cocugunun oldugu efsanesinden etkilendigi de belirtilmektedir Buna neden olarak Moablilarin ve Ammonlularin atalariyla Israilogullarinin Misir dan cikis donemine uzanan sonraki donemde de yuzyillarca devam eden dusmanligin da etkili oldugu belirtilmektedir Lut Ibrahim peygamberden ayrildiktan sonra Israilogullari icin onemini yitirdiginden onun yasaminin geri kalan bolumuyle ilgili bilgi yoktur Rivayet ve iddialara gore 142 yasina kadar yasayan Lut un mezari El Halil dogusunda Beni Naim koyu yakinindadir Kur an da LutLut Sodom dan kaciyor Kur an da yirmi yedi yerde ismen gecen Lut un Ibrahim in peygamberligini kabul ederek onunla birlikte dolastigi ve peygamberlerden biri oldugu bildirilmektedir Inanca gore Lut amcasi Ibrahim in cobanlariyla kendi cobanlari arasinda cikan bir anlasmazlik uzerine degil peygamber olarak gorevlendirilip Sodom a gitmistir Lut peygamber kavmine Allah a karsi gelmekten sakinmalarini kendisine itaat etmelerini kadinlar yerine erkeklerle beraber olmalarinin buyuk ahlaksizlik ve gunah oldugunu bildirerek bundan vazgecmelerini istemistir Kavmi ise islerine karismaya devam ettigi takdirde surgun edilecegini ve dogru soyluyorsa Allah in azabini getirmesini soylemislerdir Lut un duasi uzerine Allah ahlaksiz kavmi cezalandirmak uzere uc melegi gorevlendirir Melekler genc ve yakisikli birer erkek gorunumunde once Ibrahim e gelip Ishak in dogumunu ayrica Lut Kavmi yok etmek uzere geldiklerini haber verirler Ibrahim Lut un onlarla beraber yasadigini hatirlatarak orada yasayan inananlarin kurtulmasi konusundaki dilegini meleklere bildirir Kur an da yer almayan ancak Islami kaynaklarda gecen rivayetlere gore Ibrahim peygamber meleklere icinde 400 inananin bulundugu bir yeri yok edip etmeyeceklerini sorar ve bunun uzerine melekler boyle olmasi halinde oranin yok edilmeyecegini soylerler Sonrasinda rakam ona kadar indirir ancak Sodom da 10 inanan bile bulunamaz Bunun uzerine melekler Allah tan Sodom un yok edilmesi emrinin geldigini ancak Lut ve ailesinin kurtulacagini Ibrahim e bildirirler Melekler Lut un yasadigi Sodom a gelirler Lut daha once hic gormedigi yabancilari evinde misafir eder Misafirlerden haberdar olan halk toplanip evi kusatarak misafirlerin kendilerine teslim edilmesini isterler Lut bu istegi kabul etmeyerek isterlerse kizlariyla evlenebileceklerini soyler Sodom halki Lut a baskalarinin isine karismasini ve yabancilari evine almasini yasakladiklarini soyleyerek isteklerini tekrarlarlar Melekler Lut un evini kusatan ve iceri girmeye ugrasan halkin gozlerini kor ederek onlari evin cevresinden uzaklastirirlar Meleklerin sozune uyarak Lut karisi haric olmak uzere ailesini alip arkasina bakmadan sehirden cikar Sabaha karsi sehrin uzerine balciktan pisirilmis kat kat taslar yagdirilir Lut un kavmi karisiyla birlikte yok edilir Kaynakca haksozhaber net 29 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2020 M Ilmiye Cig Ibrahim peygamber s 96 Artemisia Gentileschi Mary D Garrard Rizzoli Art Series 1993 ISBN 0 8478 1652 4 The seduction of Lot became a popular topic in if in general the women are portrayed as seductresses and the mood as ribald the female artist Artemisia Gentileschi s portrait diverges sharply showing the women fully clothed and the mood as solemn a b c 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2015 PDF 2 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2015