Levi (İbranice: לוי, anlam: birleşme, katılma), Tekvin'e göre, Yakup ile Lea'nın üçüncü oğlu ve Levi kabilesinin kurucusudur; fakat 'in iddiasına göre, kabilenin diğer İsrail kabilelerine bağlılığını göstermek için sonradan eklenmiştir. Bazı dini ve siyasi ayrıcalıklar Levilere verilmişti ve Tevrat'ın ilk kaynakları olan Yahvist ve Elohist'e göre Levi rahip demek olup bir soyla ilgisi yoktur; bunun bir soy olarak gösterilmesi Ruhbani kaynağa ve rastlar; bunun amacı ruhban sınıfını farklı bir köke dayandırma çabasıdır.
Kökeni
Tevrat'ta anlatıldığına göre, Levi ismi, Lea'nın Yakup ile birleşme arzusundan kaynaklanıp "o birleşecek" anlamına gelen yillave kelimesinden türemiştir; fakat, Ahit eleştirmenlerine göre bu isim farklı kökenlerden gelmektedir. Birçok uzmanın görüşüne göre bu isim kısaca rahip demektir; ya maince rahip anlamına gelen lavi'u'dan gelmiştir ya da sonradan eklendiğini ima etmek için kullanılmıştır. Bazı bilimadamlarınca, Leviler orijinal İsrailoğullarından olmayıp, İsrailoğullarına sonradan katılan göçebe bir kavimdir veya İsrailoğullarının ilk ruhban sınıfını oluşturan gruptur.
Levi ailesi
Tekvin'de Levi'nin , ve isimlerinde üç oğlu olduğundan bahseder. Benzer bir soyağacı Çıkış kitabında da verilmiştir, fakat burada Kehat'ın oğlunun (Amram), babasına yakın akrabası olan ile evlendiğinden de bahseder; Yokevet ve Amram, Musa, Harun ve Meryem'in ebeveynidir. Bazı Yunanca ve Latince yazıtlarda ise Yokevet'in Amram'ın babasının kuzeni olduğu belirtilir; masoretik metinlere göre ise halasıdır Masoretik metinde, açıkça ifade etmese de Levi'nin Yokevet isminde bir kızı olduğu ima edilir. Klasik rabinik edebiyata göre, Levi'nin oğullarının ve kız(lar)ının adı, bu çocukların kaderini simgelemektedir. ve gibi apokrif metinlerde Levi'nin karısı ve çocuklarının annesi Aram'ın kızı Milka'dır.
Metinsel eleştiri uzmanlarınca soyağacı Nesiller kitabından gelip Ruhbani kaynakta eklenmiştir. Ahit uzmanlarınca Levi'nin soyağacı, dört farklı Levi grubu olduğunu simgelemektedir: , , ve Harunitler. Musa'nın doğumuyla ilgili hikâye baz alınarak Harun, Levi'nin oğulları olan Gerşon, Kehat ve Merari ile kardeş gösterilemez ve Elohist kaynakta bu ikisinin babasının isim vermeden Levi kabilesinden olduğu anlatılır. Bazı Ahit uzmanlarınca, Elohist kaynakta hem annenin hem babanın Levi olarak gösterilmesinin sebebi Musa'ya dini sıfat vermek içindir.
göre Levi'nin soyağacı şöyledir:
- Levi'nin oğlu Kehat'ın soyu
Levi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gereşon | Kehat | Merari | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yoheved | Amram | Yihsar | Hevron | Uziyel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miryam | Mişael | Eltsafan | Sitri | Mika | İşaya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yeriya | Amariya | Yahaziel | Yekamam | Şamir | Zekarya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zihri | Nefeg | Korah | Şelomit | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yetro | Asir | Elkana | Aviasaf | Yahat | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Musa | Sippora | Kore | Asir | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gerşom | Eliezer | Şallum | Tahat | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Harun | Elişeva | Yonatan | Şuvael | Rehavya | Mitithiya | Tsefanya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nadav | Avlu | İtamar | Elazar | Yişiya | Azarya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eli | Pinhas | Yoel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Avişua | Elkana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bukki | Animot | Amasay | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uzi | Mahat | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zerahiya | Elkana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Merayot | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Amariya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ahituv | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tsadok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ahimaz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Azarya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Amarya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yohanan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Azarya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Amarya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ahituv | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tsadok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Meşulam | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hilkiya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Azarya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seraya | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yehozadak | Ezra | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yeter | Mered | Bithiya | Efer | Yalon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miryam | Şamay | İşba | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yehudiya | Eştomeya | Ever | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yered | Yekutiyel | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gedor | Zanoa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tevrat sonrası gelenek
Levilerin kuruculuğuna uygun olarak bazen Ahit'te kendini Tanrı'ya adayan kişi olarak gösterilir. Metinsel eleştiri uzmanlarınca Tesniyecilerden önce yazılan Levi hakkında Musa kendisiyle kinaye yapmaktadır. Bu nedenle Agada'da Levi, kardeşlerine kıyasla en dindar kişi olarak gösterilir. 1. yy'dan sonra yazıldığı düşünülen isimli apokrif metinde Levi, peygamber, aziz, geleceği gören, cennetsi yazıları anlayan, insanları bağışlayıcı olmaları için uyaran ve Tanrı'ya karşı saygı hissi taşıyan biri olarak gösterilir.Malaki Kitabı'nda Levilerin, hatasız, hiç yalan söylemeyen, dini doğru uygulayan, saygılı, Tanrı'ya ve Tevrat'a saygı duyan, barışçı, yüksek ahlak değerleri olan ve kişileri günahtan döndüren kişiler olduklarından, Yehova tarafından rahip olarak seçildiği aktarılır.
, Levi'nin iki görümü olduğundan bahsedilir. Bunlardan ilki, yedi cennet, Yahudi mesih ve kıyamet günü ile ilgili eskatolojik bir görümdür. İkinci görümde ise, yedi melek Levi'ye rahiplik, kahinlik ve adaleti simgeleyen işaretler getirmiştir; melekler Levi'yi meshettikten sonra onu rahip olarak atamışlar, soyunun geleceğinden, Musa'dan, Harun ruhban sınıfından ve gelecekte rahip-krallar olacağından Levi'yi haberdar etmişlerdir. Son bahsedilen olay, rahip-kral olan Makkabilerden Yohanan Hurkanus ile ilgili olduğundan bu kitabın MÖ 153 - MÖ 107 yılları arasında yazıldığı düşünülür. da benzer bilgiler mevcuttur; İshak, Levi'ye soyunun geleceğiyle, ruhbanlıkla, kahinlikle ve siyasi güçle ilgili bilgiler verir, buna ek olarak Yakup, antik sırların koruyucusu olarak sadece Levi'ye güvendiği aktarılır. Uzmanlar tarafından, Levi ahdi gibi Yovelim kitabının da Makkabiler döneminde yazıldığına inanılır.
Levi ve "Yakup'un kutsaması"
Dina'ya tecavüz olayı nedeniyle Levi ve Şimon intikam almak için şehrini yok etmiş, şehrin varlığını ellerine geçirmiş ve şehrin tüm erkeklerini öldürmüşlerdi. Hikâyede ayrıca bu kardeşlerin, Dina'ya tecavüz eden kişinin Dina ile evlenmesine izin vermiş gibi yapıp Şehem müdavimlerini kandırdığı anlatılır; bunun üzerine Yakup Levi ve Şimon'u şiddetle azarlamıştır., Şehem'de yapılanlardan ötürü Levi lanetlenmiş ve hep dağınık halde yaşayacakları söylenmiştir. Metinsel uzmanlar, bu metnin Babil Sürgünü'nden bir iki asır önce yazıldığını tahmin eder. Bazı uzmanlar ise Dina olayının, Şimon ve Levi kabilelerinin akıbetini aktaran etiyolojik bir ekleme olduğunu, her kabilede rahip olduğundan "dağınık yaşam" konusuna kılıf uydurmak amacıyla yaratılmış olduğunu savunur.
Ayrıca bakınız
Sırasıyla Yakup'un eşleri ve oğulları (K = Kız çocuğu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lea | Reuben (1) | Şimon (2) | Levi (3) | Yehuda (4) | İssakar (9) | Zebulun (10) | Dina (K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rahel | Yosef (11) | Benyamin (12) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bila (Rahel'in hizmetçisi) | Dan (5) | Naftali (6) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zilpa (Lea'nın hizmetçisi) | Gad (7) | Aşer (8) |
Kaynakça
- ^ a b c d e Peake's commentary on the Bible
- ^ a b c d e f g h Jewish Encyclopedia
- ^ Genesis 46:11
- ^ Exodus 6:16-20
- ^ , footnote to Exodus 6:20
- ^ 3:12
- ^ Yovelim 34:20
- ^ Levi'nin ahdi 11
- ^ a b , Who Wrote The Bible?
- ^ Exodus 2:1-2
- ^ Tesniye 33:8-10
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2011.
- ^ This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed (1911). Encyclopædia Britannica (Eleventh ed.). Cambridge University Press.
- ^ Jubilees 31:12-17
- ^ Jubilees 45:16
- ^ Genesis 34
- ^ Genesis 34:30-31
- ^ Genesis 49:-7
Dış bağlantılar
- “The Tribe: The Cohen-Levi Family Heritage”1 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (cohen-levi.org)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Levi Ibranice לוי anlam birlesme katilma Tekvin e gore Yakup ile Lea nin ucuncu oglu ve Levi kabilesinin kurucusudur fakat in iddiasina gore kabilenin diger Israil kabilelerine bagliligini gostermek icin sonradan eklenmistir Bazi dini ve siyasi ayricaliklar Levilere verilmisti ve Tevrat in ilk kaynaklari olan Yahvist ve Elohist e gore Levi rahip demek olup bir soyla ilgisi yoktur bunun bir soy olarak gosterilmesi Ruhbani kaynaga ve rastlar bunun amaci ruhban sinifini farkli bir koke dayandirma cabasidir Rus ikonuKokeniTevrat ta anlatildigina gore Levi ismi Lea nin Yakup ile birlesme arzusundan kaynaklanip o birlesecek anlamina gelen yillave kelimesinden turemistir fakat Ahit elestirmenlerine gore bu isim farkli kokenlerden gelmektedir Bircok uzmanin gorusune gore bu isim kisaca rahip demektir ya maince rahip anlamina gelen lavi u dan gelmistir ya da sonradan eklendigini ima etmek icin kullanilmistir Bazi bilimadamlarinca Leviler orijinal Israilogullarindan olmayip Israilogullarina sonradan katilan gocebe bir kavimdir veya Israilogullarinin ilk ruhban sinifini olusturan gruptur Levi ailesiTekvin de Levi nin ve isimlerinde uc oglu oldugundan bahseder Benzer bir soyagaci Cikis kitabinda da verilmistir fakat burada Kehat in oglunun Amram babasina yakin akrabasi olan ile evlendiginden de bahseder Yokevet ve Amram Musa Harun ve Meryem in ebeveynidir Bazi Yunanca ve Latince yazitlarda ise Yokevet in Amram in babasinin kuzeni oldugu belirtilir masoretik metinlere gore ise halasidir Masoretik metinde acikca ifade etmese de Levi nin Yokevet isminde bir kizi oldugu ima edilir Klasik rabinik edebiyata gore Levi nin ogullarinin ve kiz lar inin adi bu cocuklarin kaderini simgelemektedir ve gibi apokrif metinlerde Levi nin karisi ve cocuklarinin annesi Aram in kizi Milka dir Metinsel elestiri uzmanlarinca soyagaci Nesiller kitabindan gelip Ruhbani kaynakta eklenmistir Ahit uzmanlarinca Levi nin soyagaci dort farkli Levi grubu oldugunu simgelemektedir ve Harunitler Musa nin dogumuyla ilgili hikaye baz alinarak Harun Levi nin ogullari olan Gerson Kehat ve Merari ile kardes gosterilemez ve Elohist kaynakta bu ikisinin babasinin isim vermeden Levi kabilesinden oldugu anlatilir Bazi Ahit uzmanlarinca Elohist kaynakta hem annenin hem babanin Levi olarak gosterilmesinin sebebi Musa ya dini sifat vermek icindir gore Levi nin soyagaci soyledir Levi nin oglu Kehat in soyu Levi Gereson Kehat Merari Yoheved Amram Yihsar Hevron Uziyel Miryam Misael Eltsafan Sitri Mika Isaya Yeriya Amariya Yahaziel Yekamam Samir Zekarya Zihri Nefeg Korah Selomit Yetro Asir Elkana Aviasaf Yahat Musa Sippora Kore Asir Gersom Eliezer Sallum Tahat Harun Eliseva Yonatan Suvael Rehavya Mitithiya Tsefanya Nadav Avlu Itamar Elazar Yisiya Azarya Eli Pinhas Yoel Avisua Elkana Bukki Animot Amasay Uzi Mahat Zerahiya Elkana Merayot Amariya Ahituv Tsadok Ahimaz Azarya Amarya Yohanan Azarya Amarya Ahituv Tsadok Mesulam Hilkiya Azarya Seraya Yehozadak Ezra Yeter Mered Bithiya Efer Yalon Miryam Samay Isba Yehudiya Estomeya Ever Yered Yekutiyel Gedor Zanoa Tevrat sonrasi gelenekLevi kabilesinin sembolu Levilerin kuruculuguna uygun olarak bazen Ahit te kendini Tanri ya adayan kisi olarak gosterilir Metinsel elestiri uzmanlarinca Tesniyecilerden once yazilan Levi hakkinda Musa kendisiyle kinaye yapmaktadir Bu nedenle Agada da Levi kardeslerine kiyasla en dindar kisi olarak gosterilir 1 yy dan sonra yazildigi dusunulen isimli apokrif metinde Levi peygamber aziz gelecegi goren cennetsi yazilari anlayan insanlari bagislayici olmalari icin uyaran ve Tanri ya karsi saygi hissi tasiyan biri olarak gosterilir Malaki Kitabi nda Levilerin hatasiz hic yalan soylemeyen dini dogru uygulayan saygili Tanri ya ve Tevrat a saygi duyan barisci yuksek ahlak degerleri olan ve kisileri gunahtan donduren kisiler olduklarindan Yehova tarafindan rahip olarak secildigi aktarilir Levi nin iki gorumu oldugundan bahsedilir Bunlardan ilki yedi cennet Yahudi mesih ve kiyamet gunu ile ilgili eskatolojik bir gorumdur Ikinci gorumde ise yedi melek Levi ye rahiplik kahinlik ve adaleti simgeleyen isaretler getirmistir melekler Levi yi meshettikten sonra onu rahip olarak atamislar soyunun geleceginden Musa dan Harun ruhban sinifindan ve gelecekte rahip krallar olacagindan Levi yi haberdar etmislerdir Son bahsedilen olay rahip kral olan Makkabilerden Yohanan Hurkanus ile ilgili oldugundan bu kitabin MO 153 MO 107 yillari arasinda yazildigi dusunulur da benzer bilgiler mevcuttur Ishak Levi ye soyunun gelecegiyle ruhbanlikla kahinlikle ve siyasi gucle ilgili bilgiler verir buna ek olarak Yakup antik sirlarin koruyucusu olarak sadece Levi ye guvendigi aktarilir Uzmanlar tarafindan Levi ahdi gibi Yovelim kitabinin da Makkabiler doneminde yazildigina inanilir Levi ve Yakup un kutsamasi Dina ya tecavuz olayi nedeniyle Levi ve Simon intikam almak icin sehrini yok etmis sehrin varligini ellerine gecirmis ve sehrin tum erkeklerini oldurmuslerdi Hikayede ayrica bu kardeslerin Dina ya tecavuz eden kisinin Dina ile evlenmesine izin vermis gibi yapip Sehem mudavimlerini kandirdigi anlatilir bunun uzerine Yakup Levi ve Simon u siddetle azarlamistir Sehem de yapilanlardan oturu Levi lanetlenmis ve hep daginik halde yasayacaklari soylenmistir Metinsel uzmanlar bu metnin Babil Surgunu nden bir iki asir once yazildigini tahmin eder Bazi uzmanlar ise Dina olayinin Simon ve Levi kabilelerinin akibetini aktaran etiyolojik bir ekleme oldugunu her kabilede rahip oldugundan daginik yasam konusuna kilif uydurmak amaciyla yaratilmis oldugunu savunur Ayrica bakinizLeviler Levililer Yakup un oglu Levi nin soyu Musa ve Harun un dahil oldugu Levi nin oglu Kehat in soyu haric Sirasiyla Yakup un esleri ve ogullari K Kiz cocugu Lea Reuben 1 Simon 2 Levi 3 Yehuda 4 Issakar 9 Zebulun 10 Dina K Rahel Yosef 11 Benyamin 12 Bila Rahel in hizmetcisi Dan 5 Naftali 6 Zilpa Lea nin hizmetcisi Gad 7 Aser 8 Kaynakca a b c d e Peake s commentary on the Bible a b c d e f g h Jewish Encyclopedia Genesis 46 11 Exodus 6 16 20 footnote to Exodus 6 20 3 12 Yovelim 34 20 Levi nin ahdi 11 a b Who Wrote The Bible Exodus 2 1 2 Tesniye 33 8 10 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2011 This article incorporates text from a publication now in the public domain Chisholm Hugh ed 1911 Encyclopaedia Britannica Eleventh ed Cambridge University Press Jubilees 31 12 17 Jubilees 45 16 Genesis 34 Genesis 34 30 31 Genesis 49 7Dis baglantilar The Tribe The Cohen Levi Family Heritage 1 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde cohen levi org