Yenisi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1947 yılında yayınlanan dördüncü şiir kitabı. Eser, İnkılâp Kitabevi tarafından basıldı. Kapak yazısını Agop Arad'ın yazdığı kitabın, kapak ve iç resimlerini Bedri Rahmi Eyüboğlu yaptı. Kitapta Kanık'ın on altı şiiri yer almaktadır.
Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun ilk baskı için hazırladığı kapak | |
Yazar | Orhan Veli Kanık |
---|---|
Kapak sanatçısı | Bedri Rahmi Eyüboğlu |
Ülke | Türkiye |
Dil | Türkçe |
Tür | Şiir |
Yayım | Mart 1947 |
Yayımcı | İnkılâp Kitabevi |
Şair, bir önceki kitabı Destan Gibi'de halk şiirini modernleştirmeyi denemişti. Orhan Veli, Destan Gibi'nin aksine Yenisi'ndeki şiirlerde folklorcu öğeler yer vermedi. Bu öğelerin yerine toplumsal gerçekçiliği eserlerinde kullandı.
Kanık, kitabının yayınlanmasının ardından iyi tepkiler kadar kötü eleştiriler de aldı. Nurettin Artam, 12 Nisan 1947'de Ulus'ta yayınlanan makalesinde kişisel olarak tanıdığı Orhan Veli'nin şiirlerini yazarken kendinden uzaklaştığını dile getirdi. Örnek olarak ise Yenisi'nde ilk şiir olarak yer alan Vesikalı Yarim'i gösterdi ve Kanık'ın Galata'nın yakınından geçmeyen, bir bıçak yarasına değil, bir çuvaldız darbesine bile dayanamayacak yaratılışta bir insan olduğunu yazdı.
Analiz
Yenisi'nde yer alan şiirler, biçim ve içerik olarak şairin bir önceki eseri Destan Gibi'den farklıdır. Şair, Yenisi'nde, ilk kitabı Garip'teki eserlerine benzeyen şiirlere yer verdiği kadar toplumsal gerçekçi şiirlere de yer verdi. Şiirlerin büyük kısmında Garip Akımı'nın etkileri görülmesine rağmen, bu kitaptaki şiirler Garip'teki gerçeküstücü öğeleri taşımazlar ve çocuksu konuları işlemezler. Bu bağlamda Yenisi'nin şairin ustalık dönemi eserlerini içerdiği söylenebilir.Yenisi'ndeki şiirlerinde, Orhan Veli'nin dili önceki çalışmalarına göre doğallaşmıştır ve daha önceki şiirleri kadar çeviri intibası uyandırmamaktadırlar.
Orhan Veli'nin Japon şiirlerinden etkilendiği, hatta Ki Ka Ku'dan hay-kay çevirileri yaptığı bilinmektedir. Kitapta yer alan bazı şiirlerde de Japon Edebiyatı'nda yer alan "hay-kay" tarzının özellikleri vardır. Örneğin, Cımbızlı Şiir tıpkı "hay-kay"lar gibi kısa, yoğun ve açıktır.
Orhan Veli, ilk kitabı Garip'te bireyleri teker teker ele alıp küçük insanların hikâyelerine anlattı. Bu yaklaşımını Yenisi'nde değiştiren şair, bireyleri tek başlarına değil topluluk olarak anlatmaya başladı. Orhan Veli, daha önceki şiirlerinde bireyleri anlatırken onların problemlerine ve ihtiyaçlarına hiç değinmedi, daha çok halkın diline ulaşmaya çalıştı. O dönem kendisi de amacını "mesele bir sınıfın ihtiyaçlarının müdafaasını yapmak olmayıp, sadece zevkini arayıp bulmak ve sanatta onu hâkim kılmak" olarak açıkladı. Oysa Yenisi'nde şair, halkın ihtiyaçlarına eğilmeye başladı. Bu değişime örnek olarak Zilli Şiir, Sucunun Türküsü ve Altındağ verilebilir.
Bu kitapta, şairin, "duygusal" olarak adlandırılabilecek şiirleri de yer aldı. Bu şiirlerin çoğu kişisel (yüksek ihtimalle şaire ait) özlemlere dairdi. Kitaptaki, Garip Akımı çizgisini izleyen diğer şiirlerin aksine uzun ve dramatiktiler. Orhan Veli bu şiirlerde yer yer kafiyeden de yararlandı. Ölüme Yakın, Denizi Özleyenler İçin ve Ah Neydi Benim Gençliğim kitapta yer alan duygusal şiirlere örnektir.
Notlar
- ^ Uyguner 1967, s. 20
- ^ Bezirci 1991, s. 99
- ^ Kanık 1953, s. 11
- ^ Artam, Nurettin. Şiir Kitaplarının "Yenisi" Ulus, 12 Nisan 1947.
- ^ a b Bezirci 1991, s. 100
- ^ Bezirci 1991, s. 101
Kaynakça
- Bezirci, Asım (1991), Orhan Veli: Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Eserleri, Altın Kitaplar Yayınevi, 975 405 239 5
- Kanık, Adnan Veli (1953), Orhan Veli İçin, Yeditepe Yayınları
- Uyguner, Muzaffer (1967), Orhan Veli Kanık : hayatı, sanatı, eserleri, Varlık Yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yenisi Turk sair Orhan Veli Kanik in 1947 yilinda yayinlanan dorduncu siir kitabi Eser Inkilap Kitabevi tarafindan basildi Kapak yazisini Agop Arad in yazdigi kitabin kapak ve ic resimlerini Bedri Rahmi Eyuboglu yapti Kitapta Kanik in on alti siiri yer almaktadir YenisiBedri Rahmi Eyuboglu nun ilk baski icin hazirladigi kapakYazarOrhan Veli KanikKapak sanatcisiBedri Rahmi EyubogluUlkeTurkiyeDilTurkceTurSiirYayimMart 1947YayimciInkilap Kitabevi Sair bir onceki kitabi Destan Gibi de halk siirini modernlestirmeyi denemisti Orhan Veli Destan Gibi nin aksine Yenisi ndeki siirlerde folklorcu ogeler yer vermedi Bu ogelerin yerine toplumsal gercekciligi eserlerinde kullandi Kanik kitabinin yayinlanmasinin ardindan iyi tepkiler kadar kotu elestiriler de aldi Nurettin Artam 12 Nisan 1947 de Ulus ta yayinlanan makalesinde kisisel olarak tanidigi Orhan Veli nin siirlerini yazarken kendinden uzaklastigini dile getirdi Ornek olarak ise Yenisi nde ilk siir olarak yer alan Vesikali Yarim i gosterdi ve Kanik in Galata nin yakinindan gecmeyen bir bicak yarasina degil bir cuvaldiz darbesine bile dayanamayacak yaratilista bir insan oldugunu yazdi AnalizYenisi nde yer alan siirler bicim ve icerik olarak sairin bir onceki eseri Destan Gibi den farklidir Sair Yenisi nde ilk kitabi Garip teki eserlerine benzeyen siirlere yer verdigi kadar toplumsal gercekci siirlere de yer verdi Siirlerin buyuk kisminda Garip Akimi nin etkileri gorulmesine ragmen bu kitaptaki siirler Garip teki gercekustucu ogeleri tasimazlar ve cocuksu konulari islemezler Bu baglamda Yenisi nin sairin ustalik donemi eserlerini icerdigi soylenebilir Yenisi ndeki siirlerinde Orhan Veli nin dili onceki calismalarina gore dogallasmistir ve daha onceki siirleri kadar ceviri intibasi uyandirmamaktadirlar Orhan Veli nin Japon siirlerinden etkilendigi hatta Ki Ka Ku dan hay kay cevirileri yaptigi bilinmektedir Kitapta yer alan bazi siirlerde de Japon Edebiyati nda yer alan hay kay tarzinin ozellikleri vardir Ornegin Cimbizli Siir tipki hay kay lar gibi kisa yogun ve aciktir Orhan Veli ilk kitabi Garip te bireyleri teker teker ele alip kucuk insanlarin hikayelerine anlatti Bu yaklasimini Yenisi nde degistiren sair bireyleri tek baslarina degil topluluk olarak anlatmaya basladi Orhan Veli daha onceki siirlerinde bireyleri anlatirken onlarin problemlerine ve ihtiyaclarina hic deginmedi daha cok halkin diline ulasmaya calisti O donem kendisi de amacini mesele bir sinifin ihtiyaclarinin mudafaasini yapmak olmayip sadece zevkini arayip bulmak ve sanatta onu hakim kilmak olarak acikladi Oysa Yenisi nde sair halkin ihtiyaclarina egilmeye basladi Bu degisime ornek olarak Zilli Siir Sucunun Turkusu ve Altindag verilebilir Bu kitapta sairin duygusal olarak adlandirilabilecek siirleri de yer aldi Bu siirlerin cogu kisisel yuksek ihtimalle saire ait ozlemlere dairdi Kitaptaki Garip Akimi cizgisini izleyen diger siirlerin aksine uzun ve dramatiktiler Orhan Veli bu siirlerde yer yer kafiyeden de yararlandi Olume Yakin Denizi Ozleyenler Icin ve Ah Neydi Benim Gencligim kitapta yer alan duygusal siirlere ornektir Notlar Uyguner 1967 s 20 Bezirci 1991 s 99 Kanik 1953 s 11 Artam Nurettin Siir Kitaplarinin Yenisi Ulus 12 Nisan 1947 a b Bezirci 1991 s 100 Bezirci 1991 s 101KaynakcaBezirci Asim 1991 Orhan Veli Yasami Kisiligi Sanati Eserleri Altin Kitaplar Yayinevi 975 405 239 5 Kanik Adnan Veli 1953 Orhan Veli Icin Yeditepe Yayinlari Uyguner Muzaffer 1967 Orhan Veli Kanik hayati sanati eserleri Varlik Yayinlari