Yer elması (Helianthus tuberosus), papatyagiller ailesinden, (Helianthus) cinsinden, yenilebilir köksapları yumru durumunda olan bir bitki. Köksaplarının yemeği ve salatası yapılabildiği gibi meyve olarak da tüketilebilir. Turpa benzer bir dokusu ve tatlımsı bir tadı vardır. Yer elmasını ve patatesi diğer sebzelerden ayıran en büyük özelliği tohum ile üreme yerine vejetatif üreme yapmasıdır. Yani yer elması ile geri dönüşüm kullanılarak elde edilmesidir. Örneğin: bir yer elması parçasını toprağın altına koyduğunuzda bu önce kendiliğinden yer elması bitkisi olur sonra Yer elması toprağın altında çoğalır.
Yer elması | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yer elması çiçekleri Yer elması köksapları | ||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
''Helianthus tuberosus'' L. |
Tarihçe
Yer elmaları Amerikan yerlileri tarafından, Avrupalıların gelişinden çok daha önce yetiştirilmeye başlandı. Uzun tarım geçmişi bu bitki türünün doğal yayılım alanını gizlemektedir.Fransız kâşif Samuel de Champlain Massachusetts'te yaşayan Nauset limanı yerli halkının enginar tadında yumrular yetiştirdiğini tespit etti. Bir sonraki yıl, Champlain aynı bölgeye döndü ve yumruların pazıya benzer bir tada sahip olduğunu keşfetti ve bitkiyi Fransaya getirme sorumluluğunu aldı. Bir süre sonra, Petrus Hondius, Hollandalı bir botanist, pörsümüş bir yer elması yumrusunu Terneuzen'deki bahçesine ekti ve bitkinin çoğaldığını gözlemledi Yerelmaları Avrupa iklimine ve toprağına çok iyi uyum sağladı ve hızlıca türedi. 1600'lerin ortasında, yer elması Avrupa ve Amerikada yaygın olarak tüketilen bir sebze haline geldi ve hatta hayvanların beslenmesinde kullanıldı. Özellikle fransızlar bu sebzeyi beğendiler, 19. yüzyılın başlarında popülerliğinin zirvesine ulaştı. Yer elması, 2002'de Niş Fransız Yemek Festivalinde 'en iyi çorba sebzesi' unvanını aldı.
Kaynakça
- ^ "Helianthus tuberosus L". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), ABD Tarım Bakanlığı (USDA). 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2018.
- ^ a b Cooke, Nathalie. Dickenson, Victoria. What's to eat? Entrees in Canadian food history. Montreal: McGill-Queen's U Press, 2010. 21-54. Print.
- ^ a b Levetin, Estelle and Karen McMahon. Plants and Society: 231. Print. 2012.
İki çenekliler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yer elmasi Helianthus tuberosus papatyagiller ailesinden Helianthus cinsinden yenilebilir koksaplari yumru durumunda olan bir bitki Koksaplarinin yemegi ve salatasi yapilabildigi gibi meyve olarak da tuketilebilir Turpa benzer bir dokusu ve tatlimsi bir tadi vardir Yer elmasini ve patatesi diger sebzelerden ayiran en buyuk ozelligi tohum ile ureme yerine vejetatif ureme yapmasidir Yani yer elmasi ile geri donusum kullanilarak elde edilmesidir Ornegin bir yer elmasi parcasini topragin altina koydugunuzda bu once kendiliginden yer elmasi bitkisi olur sonra Yer elmasi topragin altinda cogalir Yer elmasiYer elmasi cicekleriYer elmasi koksaplariBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube AngiospermsSinif EudicotsTakim Alt takim AsteralesFamilya AsteraceaeCins Helianthus Alt cins HeliantheaeTur H tuberosus Ikili adlandirma Helianthus tuberosus L TarihceCicekler ve govde Yer elmalari Amerikan yerlileri tarafindan Avrupalilarin gelisinden cok daha once yetistirilmeye baslandi Uzun tarim gecmisi bu bitki turunun dogal yayilim alanini gizlemektedir Fransiz kasif Samuel de Champlain Massachusetts te yasayan Nauset limani yerli halkinin enginar tadinda yumrular yetistirdigini tespit etti Bir sonraki yil Champlain ayni bolgeye dondu ve yumrularin paziya benzer bir tada sahip oldugunu kesfetti ve bitkiyi Fransaya getirme sorumlulugunu aldi Bir sure sonra Petrus Hondius Hollandali bir botanist porsumus bir yer elmasi yumrusunu Terneuzen deki bahcesine ekti ve bitkinin cogaldigini gozlemledi Yerelmalari Avrupa iklimine ve topragina cok iyi uyum sagladi ve hizlica turedi 1600 lerin ortasinda yer elmasi Avrupa ve Amerikada yaygin olarak tuketilen bir sebze haline geldi ve hatta hayvanlarin beslenmesinde kullanildi Ozellikle fransizlar bu sebzeyi begendiler 19 yuzyilin baslarinda populerliginin zirvesine ulasti Yer elmasi 2002 de Nis Fransiz Yemek Festivalinde en iyi corba sebzesi unvanini aldi Kaynakca Helianthus tuberosus L Germplasm Resources Information Network GRIN Agricultural Research Service ARS ABD Tarim Bakanligi USDA 25 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2018 a b Cooke Nathalie Dickenson Victoria What s to eat Entrees in Canadian food history Montreal McGill Queen s U Press 2010 21 54 Print a b Levetin Estelle and Karen McMahon Plants and Society 231 Print 2012 Iki cenekliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz