Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yma Sumac (13 Eylül 1922 - 1 Kasım 2008), Peru asıllı soprano.
| Yma Sumac | |
|---|---|
 Yma Sumac 1953 yılında bir konserinden sonra hayranlarına imza veriyor | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Zoila Augusta Emperatriz Chavarri del Castillo 13 Eylül 1922 Ichocán, Cajamarca, Peru |
| Ölüm | 1 Kasım 2008 (86 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya, ABD |
| Tarzlar | Exotica |
| Meslekler | Şarkıcı, Sinema oyuncusu, Radyo sanatçısı, sahne sanatçısı |
| Çalgılar | Vokal Soprano |
| Etkin yıllar | 1950'li yıllar |
| Müzik şirketi | Capitol Records |
| Resmî site | http://www.yma-sumac.com/ |
1950'li yıllarda Exotica şarkıcılarının en tanınmışlarından biriydi. Hayret verici bir şekilde beş oktav aralığında kullanabildiği sesi ile uluslararası bir şöhrete erişen sanatçı 1955'te ABD vatandaşı olmuştur. Seyrek de olsa Ima veya Imma Sumack adlarını da kullanmıştır. Egzotik müzik de denen İnka kızılderililerine özgü yüzyıllar öncesine dayanan eski bir Peru müziği tarzını icra ediyordu.
Dünyada çok az sayıda şarkıcının erişebildiği bu beş oktavlık ses aralığından daha da şaşırtıcı olanı Yma Sumac'ın hiçbir müzik eğitimi almamış olmasıdır. Hatta bazı söylentilere göre Yma Sumac nota okumayı bile bilmiyordu. Sadece 5 albümle efsane haline gelen ender şarkıcılardan biridir. Albümleri 50 yıldan beri defalarca yeni baskılar yapmaya devam etmiştir. 2008 yılında 86. yaşını kutlayan şarkıcı, aynı yılın 1 Kasım'ında Los Angeles, Kaliforniya'da hayata veda etmiştir. Sanatçı kalın bağırsak kanseri tedavisi görüyordu.
Biyografisi
13 Eylül 1922 tarihinde Peru'nun kuzeyinde yer alan yüksek dağlarla çevrili bölgesi Cajamarca'nın Ichocán kentinde dünyaya gelmişti. Doğduğunda verilen ismi "Zoila Augusta Emperatriz Chavarri del Castillo" idi. Doğduğu tarih ve kökeni hakkında da çok çeşitli söylentiler ortaya atılmıştı. Daha önce doğduğu yıl ile ilgili olarak 1921'den 1929'a kadar değişik tarihler verilmişti. Ününün doruğunda olduğu 1950'li yıllarda ise son İnka imparatoru Atahualpa'nın soyundan gelen bir prenses olduğu iddia edilmişti. Hatta bir ara aslında Brooklyn veya Kanada'da doğduğu ve New York'ta şarkı söylerken Peru ile ilgili bu hikâyelerin reklam için uydurulmuş olduğu bile ileri sürülmüştü.
13 yaşına geldiği zaman olgunlaşan sesi ile dikkati çekmeye başladı. Arjantin'e radyo programı yapmak üzere davet edildi. 1943'e gelindiğinde Arjantin'de 16 kadar şarkıyı plak yapmıştı bile. 1942'de Orkestra şefi Moises Vivanco ile tanıştı ve evlendiler. Cholita Rivero adlı bir dansçıyı da aralarına alarak kurdukları "The Inka Taky Üçlüsü" adlı grupla İnka kızılderililerine özgü yüzyıllar öncesine dayanan eski bir Peru müziği tarzını uyguladı. Bu grupla birlikte bütün Güney Amerika'yı turlayarak konserler verdi.
Yma Sumac'ın annesinin evlilik öncesi soyadının Atahualpa olması onun son İnka İmparatoru Atahualpa'nın soyundan gelen bir prenses olduğu söylentisinin çıkmasına yol açmıştı. 1946 yılında grup New York'a gitti. Başlarda Amerikalıların onun müziğine pek hazır olmadıkları anlaşıldı, bu tarz müziği tuhaf bulmuşlardı ve fazla ilgilenmemişlerdi. Küçük gece kulüplerinden birinde şarkı söylerken orada bulunan Capitol Records plak şirketinden bir yetenek avcısının dikkatini çekince 1950 yılında bu şirketle bir kontrat imzaladı. Artık adını da resmen Yma Sumac yaptı. Bu daha büyüleyici ve egzotik bir isimdi. Artık 20'li yaşlarının ortalarında olan Sumac'ın sesi de gücünün zirvesine erişmişti. Çok az sayıda şarkıcıda görülebilecek bir şekilde 5 oktava kadar bir ses aralığında şarkı söyleyebiliyordu. Bu olağanüstü yeteneğinin yanı sıra kendisine eşlik eden büyük orkestralarla beraber tarzını daha da geliştirdi ve 1950'de doldurduğu albümü hiç reklamı yapılmamasına rağmen 100.000'in üzerinde sattı.
Aynı yıl "Hollywood Bowl" da verdiği başarılı konserlerle de ünü tüm dünyaya yayıldı ve yurt dışı konserlerine başladı. Kendisine "İnka Prensesi", "Peru'lu diva", "egzotik müziğin kraliçesi", "Dünyanın en egzotik sesi" gibi lakaplar takılan Sumac tüm 50'ler boyunca dünya turneleri, plak kayıtları yaptı birçok filmde oynadı ve sonunda kendisine "Dünyanın 8.ci harikası" da dendi.
Şarkılarını eski Peru dilinde ve İspanyolca söyleyen Sumac İtalya turnesi sırasında aslında vokal yorumlamaya fazla açık olmayan İtalyanca arya ve şarkıları da büyük bir cesaretle yorumladı. Bunlardan "Sihirli Flüt" ve "Ay Işığı Sonatı"nı yorumladığı zaman 20 dakika ayakta alkışlanmıştı. Kendiyle yapılan röportajda soyunma odasına gelen ünlü bir İtalyan sopranonun kendisinden kendi müzik türüne geri dönmesini rica ettiğini, opera müziğini yapmaya devam ederse kendisi ile rekabet edecek hiçbir İtalyan sopranonun kalmayacağından yakındığını söylemiştir.
1961'de 2 haftalık bir turne için gittiği Sovyetler Birliği'nde aşırı yoğun talep üzerine tam 6 ay kaldı. Dönüşte kocasından ikinci ve son kez boşandı. 1970'lerin başında birkaç hayranının ısrarı ile "Miracles" (mucizeler) adlı bir psychedelic müzik albümü yaptı ancak beğenmeyip derhal piyasadan toplattı. Bu nedenle piyasada çok az olan 1971 tarihli bu albüm hayranları ve koleksiyonerler arasında değerli bir meta haline gelmiştir.
Plakları
- Voice of the Xtabay (1950)
- Flahooley (1951)
- Legend of the Sun Virgin (1952)
- Inca Taqui (1953)
- Voice of the Xtabay & Inca Taqui
- Mambo! (1954)
- Legend of the Jivaro
- Amor Indio (1957)
- Fuego Del Ande (1959)
- Recital (1961)
- Miracles (1971) Yma Rocks! (1998) adıyla CD olarak tekrar basıldı.
Rol aldığı filmler
- Secret of the Incas (1954) .... Kori-Tica
- Omar Khayyam (1957) .... Karina
- Música de siempre (1958)
- Las Canciones unidas (1960)
Müziğinin kullanıldığı filmler
Yma Sumac'ın birçok şarkısı filmlerin soundtrack'lerinde yer almıştı. Bunlardan bazıları:
- Omar Khayyam (1957) "Lament" adlı şarkısı
- Men with Guns (1997) "Xtabay" adlı şarkısı
- The Big Lebowski (1998) "Ataypura" adlı şarkısı
- Aprile (1998) "Bo Mambo" ve "Gopher" adlı şarkıları
- Dead Husbands (1998) (TV) "Gopher Mambo"
- Happy, Texas (1999) "Gopher Mambo"
- Ordinary Decent Criminal (2000) "Gopher Mambo"
- Confessions of a Dangerous Mind (2002) "Gopher Mambo"
- The In-Laws (2003) "Gopher Mambo"
- Rebound (2005) "Hands Up"
- Die Österreichische Methode (2006) "Xtabay"
- King of California (2007) "Malambo No. 1"
Notlar
- TRT televizyonunda 1980'lerin başında Öztürk Serengil tarafından sunulan ve Türk komedi dünyasına Fatih Mühürdar gibi pek çok ünlüyü kazandıran adlı yetenek yarışmasının jenerik müziği Yma Sumac'ın "Gopher" adlı mambo'suydu (Mambo! albümünde yer alır) ve Öztürk Serengil şarkıyı söyler gibi yapıyor ve müzik eşliğinde garip dansını yapıyordu.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- yma-sumac.com Yma Sumac resmi sitesi19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- sunvirgin.com Yma Sumac sitesi13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IMDb'de Yma Sumac1 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'te Yma Sumac'ın ses aralığının diğer ses sanatçıları ile kıyaslanması ve örnekler.
- Yma Sumac'ı tanıtan bir blog21 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yma Sumac 13 Eylul 1922 1 Kasim 2008 Peru asilli soprano Yma SumacYma Sumac 1953 yilinda bir konserinden sonra hayranlarina imza veriyorGenel bilgilerDogumZoila Augusta Emperatriz Chavarri del Castillo 13 Eylul 1922 Ichocan Cajamarca PeruOlum1 Kasim 2008 86 yasinda Los Angeles Kaliforniya ABDTarzlarExoticaMesleklerSarkici Sinema oyuncusu Radyo sanatcisi sahne sanatcisiCalgilarVokal SopranoEtkin yillar1950 li yillarMuzik sirketiCapitol RecordsResmi sitehttp www yma sumac com 1950 li yillarda Exotica sarkicilarinin en taninmislarindan biriydi Hayret verici bir sekilde bes oktav araliginda kullanabildigi sesi ile uluslararasi bir sohrete erisen sanatci 1955 te ABD vatandasi olmustur Seyrek de olsa Ima veya Imma Sumack adlarini da kullanmistir Egzotik muzik de denen Inka kizilderililerine ozgu yuzyillar oncesine dayanan eski bir Peru muzigi tarzini icra ediyordu Dunyada cok az sayida sarkicinin erisebildigi bu bes oktavlik ses araligindan daha da sasirtici olani Yma Sumac in hicbir muzik egitimi almamis olmasidir Hatta bazi soylentilere gore Yma Sumac nota okumayi bile bilmiyordu Sadece 5 albumle efsane haline gelen ender sarkicilardan biridir Albumleri 50 yildan beri defalarca yeni baskilar yapmaya devam etmistir 2008 yilinda 86 yasini kutlayan sarkici ayni yilin 1 Kasim inda Los Angeles Kaliforniya da hayata veda etmistir Sanatci kalin bagirsak kanseri tedavisi goruyordu Biyografisi13 Eylul 1922 tarihinde Peru nun kuzeyinde yer alan yuksek daglarla cevrili bolgesi Cajamarca nin Ichocan kentinde dunyaya gelmisti Dogdugunda verilen ismi Zoila Augusta Emperatriz Chavarri del Castillo idi Dogdugu tarih ve kokeni hakkinda da cok cesitli soylentiler ortaya atilmisti Daha once dogdugu yil ile ilgili olarak 1921 den 1929 a kadar degisik tarihler verilmisti Ununun dorugunda oldugu 1950 li yillarda ise son Inka imparatoru Atahualpa nin soyundan gelen bir prenses oldugu iddia edilmisti Hatta bir ara aslinda Brooklyn veya Kanada da dogdugu ve New York ta sarki soylerken Peru ile ilgili bu hikayelerin reklam icin uydurulmus oldugu bile ileri surulmustu 13 yasina geldigi zaman olgunlasan sesi ile dikkati cekmeye basladi Arjantin e radyo programi yapmak uzere davet edildi 1943 e gelindiginde Arjantin de 16 kadar sarkiyi plak yapmisti bile 1942 de Orkestra sefi Moises Vivanco ile tanisti ve evlendiler Cholita Rivero adli bir dansciyi da aralarina alarak kurduklari The Inka Taky Uclusu adli grupla Inka kizilderililerine ozgu yuzyillar oncesine dayanan eski bir Peru muzigi tarzini uyguladi Bu grupla birlikte butun Guney Amerika yi turlayarak konserler verdi Yma Sumac in annesinin evlilik oncesi soyadinin Atahualpa olmasi onun son Inka Imparatoru Atahualpa nin soyundan gelen bir prenses oldugu soylentisinin cikmasina yol acmisti 1946 yilinda grup New York a gitti Baslarda Amerikalilarin onun muzigine pek hazir olmadiklari anlasildi bu tarz muzigi tuhaf bulmuslardi ve fazla ilgilenmemislerdi Kucuk gece kuluplerinden birinde sarki soylerken orada bulunan Capitol Records plak sirketinden bir yetenek avcisinin dikkatini cekince 1950 yilinda bu sirketle bir kontrat imzaladi Artik adini da resmen Yma Sumac yapti Bu daha buyuleyici ve egzotik bir isimdi Artik 20 li yaslarinin ortalarinda olan Sumac in sesi de gucunun zirvesine erismisti Cok az sayida sarkicida gorulebilecek bir sekilde 5 oktava kadar bir ses araliginda sarki soyleyebiliyordu Bu olaganustu yeteneginin yani sira kendisine eslik eden buyuk orkestralarla beraber tarzini daha da gelistirdi ve 1950 de doldurdugu albumu hic reklami yapilmamasina ragmen 100 000 in uzerinde satti Ayni yil Hollywood Bowl da verdigi basarili konserlerle de unu tum dunyaya yayildi ve yurt disi konserlerine basladi Kendisine Inka Prensesi Peru lu diva egzotik muzigin kralicesi Dunyanin en egzotik sesi gibi lakaplar takilan Sumac tum 50 ler boyunca dunya turneleri plak kayitlari yapti bircok filmde oynadi ve sonunda kendisine Dunyanin 8 ci harikasi da dendi Sarkilarini eski Peru dilinde ve Ispanyolca soyleyen Sumac Italya turnesi sirasinda aslinda vokal yorumlamaya fazla acik olmayan Italyanca arya ve sarkilari da buyuk bir cesaretle yorumladi Bunlardan Sihirli Flut ve Ay Isigi Sonati ni yorumladigi zaman 20 dakika ayakta alkislanmisti Kendiyle yapilan roportajda soyunma odasina gelen unlu bir Italyan sopranonun kendisinden kendi muzik turune geri donmesini rica ettigini opera muzigini yapmaya devam ederse kendisi ile rekabet edecek hicbir Italyan sopranonun kalmayacagindan yakindigini soylemistir 1961 de 2 haftalik bir turne icin gittigi Sovyetler Birligi nde asiri yogun talep uzerine tam 6 ay kaldi Donuste kocasindan ikinci ve son kez bosandi 1970 lerin basinda birkac hayraninin israri ile Miracles mucizeler adli bir psychedelic muzik albumu yapti ancak begenmeyip derhal piyasadan toplatti Bu nedenle piyasada cok az olan 1971 tarihli bu album hayranlari ve koleksiyonerler arasinda degerli bir meta haline gelmistir PlaklariYma Sumac in 5 oktava kadar cikan ses araliginin diger sopranolarla karsilastirilmasi Voice of the Xtabay 1950 Flahooley 1951 Legend of the Sun Virgin 1952 Inca Taqui 1953 Voice of the Xtabay amp Inca Taqui Mambo 1954 Legend of the Jivaro Amor Indio 1957 Fuego Del Ande 1959 Recital 1961 Miracles 1971 Yma Rocks 1998 adiyla CD olarak tekrar basildi Rol aldigi filmlerSecret of the Incas 1954 Kori Tica Omar Khayyam 1957 Karina Musica de siempre 1958 Las Canciones unidas 1960 Muziginin kullanildigi filmlerYma Sumac kendi albumlerinin birinin kapaginda Yma Sumac in bircok sarkisi filmlerin soundtrack lerinde yer almisti Bunlardan bazilari Omar Khayyam 1957 Lament adli sarkisi Men with Guns 1997 Xtabay adli sarkisi The Big Lebowski 1998 Ataypura adli sarkisi Aprile 1998 Bo Mambo ve Gopher adli sarkilari Dead Husbands 1998 TV Gopher Mambo Happy Texas 1999 Gopher Mambo Ordinary Decent Criminal 2000 Gopher Mambo Confessions of a Dangerous Mind 2002 Gopher Mambo The In Laws 2003 Gopher Mambo Rebound 2005 Hands Up Die Osterreichische Methode 2006 Xtabay King of California 2007 Malambo No 1 NotlarTRT televizyonunda 1980 lerin basinda Ozturk Serengil tarafindan sunulan ve Turk komedi dunyasina Fatih Muhurdar gibi pek cok unluyu kazandiran adli yetenek yarismasinin jenerik muzigi Yma Sumac in Gopher adli mambo suydu Mambo albumunde yer alir ve Ozturk Serengil sarkiyi soyler gibi yapiyor ve muzik esliginde garip dansini yapiyordu Kaynakca a b 17 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2008 Dis baglantilaryma sumac com Yma Sumac resmi sitesi19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde sunvirgin com Yma Sumac sitesi13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde IMDb de Yma Sumac1 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde te Yma Sumac in ses araliginin diger ses sanatcilari ile kiyaslanmasi ve ornekler Yma Sumac i tanitan bir blog21 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde