Yoşiyahu (veya Yoşiya, Josiah) (İbranice: יֹאשִׁיָּהוּ, "YHVH tarafından desteklenen"; Yunanca: Ιωσιας; Latince: Josias) (~ MÖ 649–609) büyük reformlar yapan Yehuda kralıydı (MÖ 641–609). Tarihçiler tarafından, kendi zamanına denk gelen Deotronomik reformlar döneminde dini yazıtlar yazdırdığı veya bulduğuna inanılır.
Yoşiyahu (Yoşiyahu ben Amon) | |
---|---|
Yoşiyahu Kanun kitabını dinlerken, çizen: | |
Yehuda Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 641 - Tamuz 610 |
Önce gelen | Amon |
Sonra gelen | Yehoahaz |
Doğum | ~MÖ 648 Kudüs |
Ölüm | ~MÖ Tamuz 609 Kudüs |
Eş(ler)i | Zebida Hamutal |
Çocuk(lar)ı | Yohanan, Yehoahaz, Yehoyakim, Sıdkiya |
Hanedan | Davud Hanedanlığı |
Babası | Amon |
Annesi | Yedida |
Dini | Yahudi |
Yoşiyahu, babası Kral Amon'un 2 yıl süren iktidarından sonra öldürülmesi sonucu sekiz yaşında tahta geçti.
Ailesi
Kral Amon ile Bozkatlı Adaya'nın kızı Yedida'nın oğluydu. Büyükbabası Menaşe, Tanrı'ya sırtını dönmekle suçlanmıştı. Menaşe, putları Tapınağa sokmuştu. Yoşiyahu'nun büyük büyükbabası Kral Hezekiya ise yaptığı dini reformlarla tanınmaktaydı.
Yoşiyahu'nun 4 oğlu vardı: Pedayalı Rumah'ın kızı Zebuda'dan Yohanan ve Eliakim (d. ~MÖ 634); Libnalı Yeremya'nın kızı Hamutal'dan Sıdkiya (d. ~MÖ 618) ve Şallum (d. ~MÖ 633/632).
Şallum, Yehoahaz adını benimseyip Yoşiyahu'nun yerine geçti. Şallum'un yerine de Yehoyakim ismini benimseyen Eliakim geçti. Ardından oğlu Yekoniya ve Sıdkiya ismini benimseyen Mattanyahu geçti. Krallık Babilliler tarafından fethedilip sürgüne gönderilmeden önceki son kral Sıdkiya'ydı.
Dini reformlar
Hükümdarlığının 18. yılında Yoşiyahu, seneler boyunca toplanan vergileri 'ya verip Tapınağı renove etmesini istedi. Bu dönemde Hilkiya, Yasa Kitabı'nı keşfetti. Hilkiya, Tapınağın hazine odasını temizlerken "Kanun kitabı" olarak tasvir edilen bir tomar buldu bu tomar, "Musa'nın elinden YHVH'nın yasaları kitabı" olarak da bilinir.Krallar kitabında bahsedilen "Tora kitabı" (ספר התורה) deyişi,Yeşu'nun Musa'dan kutsal yazıları aldığı anlatılan Yeşu kitabında da kullanılmaktadır. Bu kitap Torah'ın bir parçası olarak tanımlanmamışken çoğu uzmana göre ya Yasa kitabı'nın bir kopyası ya da 1805'te 'nin düşündüğü gibi Yasa kitabına sonradan giren bir yazıttır.
Hilkiya bunu Yoşiyahu'ya sundu ve kral bunun Kudüs halkına okunması emrini verdi. Bu durum peygamber Hulda tarafından övgüyle bahsedilirken, Tanrı'nın onu, günah işleyen eski nesilleri cezalandırmadan evvel rahmete ulaştıracağını bildirdi.
Yoşiyahu, sadece YHVH'e ibadet edilmesini teşvik ederken diğer ibadet şekillerini yasakladı. "Putatapan törenlerinde fuhuş yapanların Tanrı'nın Tapınağı'ndaki evlerini yıktı", ayrıca Baal ve Aşera'ya ibadet etmek için kullanılan pagan nesneleri parçalattı. Yoşiyahu, hayattaki pagan rahipleri öldürttü ve ölmüş olanların cesetlerini mezarlarından çıkarttırıp altarlarında yaktırdı, bu, aşırı bir hareket olarak görülür. Yoşiyahu ayrıca, Pesah festivalini tekrar yürürlüğe soktu.
Tanah'ta, ismi verilmeyen bir Tanrı adamının (muhtemelen peygamber İddo) İsrail Kralı I. Yarovam'a, Yoşiyahu'dan üç asır önce "Davud'un soyundan Yoşiya diye birinin geleceğini" ve Beyt-El'deki altarı parçalayacağı kehanetinde bulunduğu anlatılır. Yoşiyahu, isimsiz bir "Tanrı'nın adamı"nın mezarı dışında 'daki pagan kutsal yerleri yıktırdı. Yoşiyahu, kehanetin doğru çıkması ve Tanrı'nın adamına dokunulmaması sebebiyle "Tanrı'nın adamı" için çifte mezar yaptırdı.
Tanah'ın Tarihler kitabında ise, Yoşiyahu'nun, Yehuda Krallığı dışında bulunan Menaşe, Efraim, Şimon ve Naftali topraklarındaki pagan altarları yıkıp Tapınağa, Ahit Sandığı'na geri döndüğü anlatılır.
Dış ilişkiler ve ardılı
Yoşiyahu MÖ 641/640'ta Yehuda kralı olduğunda uluslararası platformda hareketlilik söz konusuydu. Doğuda Asur İmparatorluğu çözülmeye başlamış, Babil İmparatorluğu henuz Asurluların yerini almamış ve batıda Mısır yeni yeni Asur hakimiyetinden kurtulmuş olarak kendine istikrar sağlamaya çalışıyordu. Komşu ülkelerdeki iktidar boşluğu nedeniyle Kudüs, kendini dış baskılardan uzak kalarak idare edebiliyordu.
Asurlulara destek olmak için, II. Neko, MÖ 609'un baharında Babil ile savaştı. Ordularını, Via Maris üzerinden Suriye'ye soktu, yolda Filisti ve Şaron düzlüklerinden ve Yezreel (Emir) Vadisi'nden geçti. Megiddo'da, Babil yanlısı Yoşiya önderliğindeki Yehuda ordularınca yolu kapandı. Çıkan savaşta Yoşiya öldürüldü. Asurlularla müttefikleri Mısırlılar Babillilerle Harran'da çatıştı. Babil Tarihçesine göre savaş MÖ 609'da Tamuz (Temmuz/Ağustos) ile İlul (Ağustos/Eylül) ayları arasında gerçekleşmiştir. Dolayısıyla Yoşiya ya MÖ 609'un Tamuz ayında ya da bundan bir ay evvel Mısırlılar Harran'a ulaşmaya çalışırken ölmüştür. Yehoahaz Tamuz ayında başa geçtiğine göre Yoşiya'nın bu ayda ölmüş olması muhtemeldir.
Neko, 'in Asur ordularıyla birlikte Babil'e karşı seferine devam etti, Fırat'ı geçip Harran'ı kuşattılar fakat ele geçiremediler. Kuzey Suriye'ye geri çekildiler ve Asur İmparatorluğu çöktü.
Babil seferinden geri dönen Neko, yolda, yanlış tarafı destekleyen Yehudalılarla savaştı. Burada Yoşiya'nın yerine Yehoahaz'ın tahta geçtiğini gördü. Neko Yahoahaz'ı tahttan edip yerine abisi Eliakim'i Yehoyakim ismiyle tahta geçirdi. Yehuda'ya 100 talant gümüş ve miktarı bilinmeyen miktarda altın haraç ödemesini empoze etti. Yehoahaz'ı esiri olarak Mısır'a götürdü ve Yehoahaz orada öldü.
Yoşiyahu | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen Amon | Yehuda Kralı MÖ 641-Tamuz 610 | Sonra gelen Yehoahaz |
Ayrıca bakınız
- The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin of Its Sacred Texts.
- Hertz J. H. (1936) The Pentateuch and Haftoras. Deuteronomy. Oxford University Press, London.
- Friedman, R. (1987) Who wrote the Bible? New York: Summit Books
Kaynakça
- ^ Wells, John C. (1990). Longman pronunciation dictionary. Harlow, England: Longman. s. 386. ISBN . entry "Josiah"
- ^ Edwin Thiele, , (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). , 9780825438257, 217.
- ^ "2 Krallar 22:1". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ a b "1 Tarihler 3:15". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:36". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 24:18". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ a b "2 Krallar 23:31". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "Yeremya 22:11". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 36:4". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 36:8". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 24:17". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ a b "2 Tarihler 34:14". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ a b "2 Krallar 22:8". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "Yeşu 1:8". 6 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ Yeşu 8:34
- ^ "2 Krallar 22:14-20". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 34:22-28". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23". 24 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:7". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:4-15". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "1 Krallar 13:1-3". 9 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:15-19". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 35:1-4". 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:29". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 35:20-24". 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ Ibid., 182, 184-185.
- ^ , Jeremiah: An Archaeological Companion (Westminster John Knox Press, 1993), page 20.
- ^ "2 Tarihler 36:1-4". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
Dış bağlantılar
- Jewish Encyclopedia: Josiah 30 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Catholic Encyclopedia: Josias 26 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Jewish Virtual Library Josiah 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yosiyahu veya Yosiya Josiah Ibranice י אש י הו YHVH tarafindan desteklenen Yunanca Iwsias Latince Josias MO 649 609 buyuk reformlar yapan Yehuda kraliydi MO 641 609 Tarihciler tarafindan kendi zamanina denk gelen Deotronomik reformlar doneminde dini yazitlar yazdirdigi veya bulduguna inanilir Yosiyahu Yosiyahu ben Amon Yosiyahu Kanun kitabini dinlerken cizen Yehuda KraliHukum suresiMO 641 Tamuz 610Once gelenAmonSonra gelenYehoahazDogum MO 648 KudusOlum MO Tamuz 609 KudusEs ler iZebida HamutalCocuk lar iYohanan Yehoahaz Yehoyakim SidkiyaHanedanDavud HanedanligiBabasiAmonAnnesiYedidaDiniYahudi Yosiyahu babasi Kral Amon un 2 yil suren iktidarindan sonra oldurulmesi sonucu sekiz yasinda tahta gecti AilesiKral Amon ile Bozkatli Adaya nin kizi Yedida nin ogluydu Buyukbabasi Menase Tanri ya sirtini donmekle suclanmisti Menase putlari Tapinaga sokmustu Yosiyahu nun buyuk buyukbabasi Kral Hezekiya ise yaptigi dini reformlarla taninmaktaydi Yosiyahu nun 4 oglu vardi Pedayali Rumah in kizi Zebuda dan Yohanan ve Eliakim d MO 634 Libnali Yeremya nin kizi Hamutal dan Sidkiya d MO 618 ve Sallum d MO 633 632 Sallum Yehoahaz adini benimseyip Yosiyahu nun yerine gecti Sallum un yerine de Yehoyakim ismini benimseyen Eliakim gecti Ardindan oglu Yekoniya ve Sidkiya ismini benimseyen Mattanyahu gecti Krallik Babilliler tarafindan fethedilip surgune gonderilmeden onceki son kral Sidkiya ydi Dini reformlarTanah taki tanimlamaya gore Suleyman Mabedi nin krokisi Hukumdarliginin 18 yilinda Yosiyahu seneler boyunca toplanan vergileri ya verip Tapinagi renove etmesini istedi Bu donemde Hilkiya Yasa Kitabi ni kesfetti Hilkiya Tapinagin hazine odasini temizlerken Kanun kitabi olarak tasvir edilen bir tomar buldu bu tomar Musa nin elinden YHVH nin yasalari kitabi olarak da bilinir Krallar kitabinda bahsedilen Tora kitabi ספר התורה deyisi Yesu nun Musa dan kutsal yazilari aldigi anlatilan Yesu kitabinda da kullanilmaktadir Bu kitap Torah in bir parcasi olarak tanimlanmamisken cogu uzmana gore ya Yasa kitabi nin bir kopyasi ya da 1805 te nin dusundugu gibi Yasa kitabina sonradan giren bir yazittir Hilkiya bunu Yosiyahu ya sundu ve kral bunun Kudus halkina okunmasi emrini verdi Bu durum peygamber Hulda tarafindan ovguyle bahsedilirken Tanri nin onu gunah isleyen eski nesilleri cezalandirmadan evvel rahmete ulastiracagini bildirdi Yosiyahu sadece YHVH e ibadet edilmesini tesvik ederken diger ibadet sekillerini yasakladi Putatapan torenlerinde fuhus yapanlarin Tanri nin Tapinagi ndaki evlerini yikti ayrica Baal ve Asera ya ibadet etmek icin kullanilan pagan nesneleri parcalatti Yosiyahu hayattaki pagan rahipleri oldurttu ve olmus olanlarin cesetlerini mezarlarindan cikarttirip altarlarinda yaktirdi bu asiri bir hareket olarak gorulur Yosiyahu ayrica Pesah festivalini tekrar yururluge soktu Tanah ta ismi verilmeyen bir Tanri adaminin muhtemelen peygamber Iddo Israil Krali I Yarovam a Yosiyahu dan uc asir once Davud un soyundan Yosiya diye birinin gelecegini ve Beyt El deki altari parcalayacagi kehanetinde bulundugu anlatilir Yosiyahu isimsiz bir Tanri nin adami nin mezari disinda daki pagan kutsal yerleri yiktirdi Yosiyahu kehanetin dogru cikmasi ve Tanri nin adamina dokunulmamasi sebebiyle Tanri nin adami icin cifte mezar yaptirdi Tanah in Tarihler kitabinda ise Yosiyahu nun Yehuda Kralligi disinda bulunan Menase Efraim Simon ve Naftali topraklarindaki pagan altarlari yikip Tapinaga Ahit Sandigi na geri dondugu anlatilir Dis iliskiler ve ardiliFiravun II Neko Yosiyahu MO 641 640 ta Yehuda krali oldugunda uluslararasi platformda hareketlilik soz konusuydu Doguda Asur Imparatorlugu cozulmeye baslamis Babil Imparatorlugu henuz Asurlularin yerini almamis ve batida Misir yeni yeni Asur hakimiyetinden kurtulmus olarak kendine istikrar saglamaya calisiyordu Komsu ulkelerdeki iktidar boslugu nedeniyle Kudus kendini dis baskilardan uzak kalarak idare edebiliyordu Asurlulara destek olmak icin II Neko MO 609 un baharinda Babil ile savasti Ordularini Via Maris uzerinden Suriye ye soktu yolda Filisti ve Saron duzluklerinden ve Yezreel Emir Vadisi nden gecti Megiddo da Babil yanlisi Yosiya onderligindeki Yehuda ordularinca yolu kapandi Cikan savasta Yosiya olduruldu Asurlularla muttefikleri Misirlilar Babillilerle Harran da catisti Babil Tarihcesine gore savas MO 609 da Tamuz Temmuz Agustos ile Ilul Agustos Eylul aylari arasinda gerceklesmistir Dolayisiyla Yosiya ya MO 609 un Tamuz ayinda ya da bundan bir ay evvel Misirlilar Harran a ulasmaya calisirken olmustur Yehoahaz Tamuz ayinda basa gectigine gore Yosiya nin bu ayda olmus olmasi muhtemeldir Neko in Asur ordulariyla birlikte Babil e karsi seferine devam etti Firat i gecip Harran i kusattilar fakat ele geciremediler Kuzey Suriye ye geri cekildiler ve Asur Imparatorlugu coktu Babil seferinden geri donen Neko yolda yanlis tarafi destekleyen Yehudalilarla savasti Burada Yosiya nin yerine Yehoahaz in tahta gectigini gordu Neko Yahoahaz i tahttan edip yerine abisi Eliakim i Yehoyakim ismiyle tahta gecirdi Yehuda ya 100 talant gumus ve miktari bilinmeyen miktarda altin harac odemesini empoze etti Yehoahaz i esiri olarak Misir a goturdu ve Yehoahaz orada oldu YosiyahuResmi unvanlarOnce gelen Amon Yehuda Krali MO 641 Tamuz 610 Sonra gelen YehoahazAyrica bakinizThe Bible Unearthed Archaeology s New Vision of Ancient Israel and the Origin of Its Sacred Texts Hertz J H 1936 The Pentateuch and Haftoras Deuteronomy Oxford University Press London Friedman R 1987 Who wrote the Bible New York Summit BooksKaynakca Wells John C 1990 Longman pronunciation dictionary Harlow England Longman s 386 ISBN 0582053838 entry Josiah Edwin Thiele 1st ed New York Macmillan 1951 2d ed Grand Rapids Eerdmans 1965 3rd ed Grand Rapids Zondervan Kregel 1983 ISBN 082543825X 9780825438257 217 2 Krallar 22 1 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2011 a b 1 Tarihler 3 15 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 23 36 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 24 18 4 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 a b 2 Krallar 23 31 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 Yeremya 22 11 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Tarihler 36 4 4 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Tarihler 36 8 4 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 24 17 4 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 a b 2 Tarihler 34 14 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 a b 2 Krallar 22 8 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 Yesu 1 8 6 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 Yesu 8 34 2 Krallar 22 14 20 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Tarihler 34 22 28 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 23 24 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 23 7 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 23 4 15 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 1 Krallar 13 1 3 9 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 23 15 19 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Tarihler 35 1 4 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Krallar 23 29 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 2 Tarihler 35 20 24 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 Ibid 182 184 185 Jeremiah An Archaeological Companion Westminster John Knox Press 1993 page 20 2 Tarihler 36 1 4 4 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2011 Dis baglantilarJewish Encyclopedia Josiah 30 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Catholic Encyclopedia Josias 26 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jewish Virtual Library Josiah 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde