Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yunus kitabı (İbranice: Sefer Yonah), Nevi'im'de Küçük Peygamberler içinde bulunan bir kitaptır. Tanrı'nın, Ninovalıların yıkılacağı haberini vermesi için Yunus'u görevlendirmesi ve Yunus'un bu ilahi görevden kaçmaya çalışmasıyla ilgili hikâyeyi içerir.II. Yarovam döneminde (MÖ 786- MÖ 746) gerçekleşen bu olayın sürgün sonrası dönemde, MÖ 5. yüzyılın sonlarıyla MÖ 4. yüzyılın başları arasında kaleme alındığı düşünülür. Bu hikâyenin (aşağıda anlatılacağı üzere) ilginç bir yorumsal tarihi bulunur ve popüler çocuk kitaplarında yer almıştır. Yahudilik'te, Yom Kipur günü öğleden sonra okunan 'da Tanrı'nın tövbe edenleri affedeceğiyle ilgili inancın kaynağı bu kitaptır.
Tevrat bilginlerinin çoğu Yunus kitabının içeriğini gerçek dışı bir anlatı olarak değerlendirmektedir. Yunus'un İ.Ö 8. yy.da yaşadığı ileri sürülmesine rağmen kitabın yazılışı bundan yüzyıllar sonradır. Birçok bilgin kitabı bir parodi veya satirik bir anlatı olarak değerlendirir. Eğer bu doğruysa hikâye O'nun satirik doğasını anlamayan bilgeler tarafından İbrani Kutsal Kitabı'na sokulmuş olmalıdır.
Kitabın ana hatları
Yunus kitabının ana teması Tanrı'nın merhametidir. Kitap kabaca dört kısma ayrılabilir: (1) Tanrı'nın egemenliği, (2) Tanrı'nın yargısı, (3) Tanrı'nın rahmeti ve (4) Tanrı'nın doğruluğu. Ayrıca aşağıdaki şekilde de bölümlere ayrılabilir:
- Tanrı'nın ilk görev verişi ve Yunus'un isyanı.
- Tanrı'nın Yunus'u yargılaması ve Yunus'un şükran duası.
- Tanrı'nın ikinci görev verişi ve Yunus'un buna uyması
- Tanrı'nın Ninova'yı yargılması ve Yunus'un nankörlük ile ilgili şikayeti.
- Tanrı iyidir!
- Tanrı'nın Ninova'yı yargılması ve Yunus'un nankörlük ile ilgili şikayeti.
Kitabın ilk yarısı Tanrı'nın egemenliğinde O'nun yargılamalarını içerir. İkinci bölümde ise yargılaması merhamet yoluyla işlenmiştir. En nihayetinde Tanrı, kendi doğruluğunu açıklamaktadır.
Hikâye
Yukarıda da belirtildiği üzere, Yunus kitabı diğer peygamber kitapları gibi yazılmamıştır. İkinci konudaki ilahi dışında kitap öyküseldir. Ninova'ya karşı kehanetsi kelimeler hikâyenin içinde aktarılır. Her hikâyede görüldüğü gibi burada da sahne, olay örgüsü, karakterler ve tema vardır. Edebi sanat olarak hiciv kullanılmıştır.
Sahne
Yunus hikâyesinin arka planı MÖ 8 ve 7. yüzyıldaki Antik İsrail'dir fakat MÖ 6 ila 4. yüzyıllar arasında geçen dini ve sosyal sorunlarla yüzleşir. Tanrı'nın krallığı olan kalıcı İsrail'in goy topraklarına genişleyeceği açısından Yeşaya kitabı (özellikle üçüncü Yeşaya bölümü) ile paralellik gösterir.
2. Krallar 14:25'te yazdığına göre Yunus, Gat-Heferli olup II. Yerovam döneminde (MÖ 786 - MÖ 746) yaşamıştır. Bu şehir bugün, Nasıra'dan birkaç kilometre uzaklıktaki el-Meşet'tir ve sürgün sonrasında, eskiden İkinci İsrail Krallığı toprakları üzerinde bulunmaktaydı.
Ninova, antik Asur imparatorluğunun başkentiydi ve MÖ 612'de Medler'in eline düştü. Kitap, Ninova için "büyük şehir" demektedir, bunun sebebi ya refah seviyesinin yüksek ya da şehrin yüzölçümünün geniş olmasıdır. Asurlular genelde İsrail'e karşıydı ve en nihayetinde MÖ 721'de İsrail'i ele geçirdi.
Karakterler
Yunus'un hikâyesi, bir edilgen adam ile bir etkin Tanrı arasında geçen dramdır. İsminin anlamı "güvercin" olan Yunus, okuyucuya daha ilk bapta kendisini tanıştırır. İsim belirleyicidir. Çoğu peygamberin kahramansı isimleri bulunurken (ör: Yeşaya - "Tanrı'nın koruduğu") Yunus'un isminde pasiflik unsuru bulunur.
Yunus'un edilgen karakterinin zıddı olan diğer ana karakter Yehova'dır. Tanrı'nın karakteri bütünüyle aktiftir. Yunus kaçarken Tanrı onu takip eder. Yunus düşerken Tanrı onu kaldırır. Tanrı karakteri hikâye ilerledikçe kendini hiciv yoluyla gösterir. Kitabın ilk kısmında Tanrı acımasız ve hiddetlidir; ikinci kısımda ise seven ve merhametli biri olarak gözükür.
Kitaptaki diğer karakterler, birinci konudaki denizciler ve üçüncü konudaki Ninova halkıdır. Bu karakterler de Yunus'un pasifliğine tezattır. Yunus tekne ambarında uyurken denizciler dua edip gemiyi kurtarmaya çalışıyordu. Yunus kendini ilahi görevi yapmak için zorlanmış olarak bulurken Ninovalılar aktif bir şekilde Tanrı'nın fikrinin değişmesi için dua ediyordu.
Tema
Merkezi tema Yunus ile Tanrı arasındaki anlaşmazlıktır. Tanrı, Ninova'ya kıyametin geleceğini bildirmesi için Yunus'u çağırır fakat Yunus buna direnip kaçmaya çalışır. Yunus, Yafa'ya gidip orada Tarşiş (Tarsus)'e gitmekte olan bir gemiye biner. Tanrı, denizde büyük bir fırtına çıkarır ve bunun üzerine Tanrı'yı memnun etmek için Yunus müretebat tarafından denize atılır. Tanrı tarafından büyük bir deniz yaratığı yollanır ve bu yaratık Yunus'u yutar. Üç gün ve üç gece Yunus, yaratığın midesinde yaşar. Yunus, Tanrı'yı dinlemediği için tövbe edip Tanrı'nın merhametine şükreden dua okur. Tanrı'nın balıkla konuşması üzerine, balık Yunus'u kuru toprağa istifra eder. Hayatı kurtulan Yunus bu sefer Tanrı'yı dinler ve Ninovalılara Tanrı'nın mesajını iletir. Kıyametten korkan Ninovalılar tövbe edince Tanrı onları bağışlar. Bu duruma içerleyen Yunus öfkelenir ve Tanrı'nın merhametli olduğundan Ninovalıların bağışlanacağını önceden kestirdiğini ve bu nedenle kaçmaya çalıştığını dile getirir. Ardından Tanrı'ya kendisini öldürmesi için yalvaran Yunus'un talebi Tanrı tarafından, yaşadığı yerde bir keneotu koyup gölge yaratmasıyla reddedilir. Başlangıçta minnetar olan Yunus, bitki kurtlar tarafından yenince tekrar sinirlenir ve Tanrı'dan kendisini öldürmesi için yalvarır. Bunun üzerine Tanrı "Sen emek vermediğin, büyütmediğin bir keneotuna acıyorsun da, ben Ninova'ya, o koca kente acımayayım mı? O kentte sağını solundan ayırt edemeyen yüz yirmi bini aşkın insan, çok sayıda hayvan var" dedi.
Kitabın ilk bölümünde acımasız olan Tanrı ironik bir şekilde kitabın son yarısında merhametli olmuştur. Paralel bir ironi de, pasif olan Yunus'un 120.000 kişilik tüm Ninova nüfusunu Tanrı'ya döndürmesidir.
Yorumsal tarih
Yunus hikâyesinde uzun zamandır kabul gören teolojik imalar bulunur. Tevrat'ın ilk tercümelerinde Yahudi tercümanlar, antik metindeki olası anlaşmazlığı gidermek için antropomorfik betimlemeleri kaldırmıştır. Aramca (ör: Targum) ve Yunanca (ör: Septuagint) tercümeler bu hareketin kanıtıdır. Yunus kitabı söz konusu olunca buna en güzel örnek Yunus Targumu'dur.
Yunus Targumu
Yunus 1:6'da Masoretik Metin'de (MT) "...Tanrı belki halimizi görür de yok olmayız..." diye yazarken Yunus Targum'unda bu pasaj "...belki Tanrı'dan üzerimize rahmet gelir..." yazmaktadır. Gemi kaptanının teklifi ilahi geleceği değiştirmekten ziyade ilahi acımayı elde etmeye yöneliktir. MT'de Yunus 3:9'da "Belki o zaman Tanrı fikrini değiştirip bize acır, kızgın öfkesinden döner de yok olmayız" derken Targum'da "Her kimin idrakında günah varsa tövbe etsin ve Tanrı tarafından bize acınacak" yazar. Tanrı fikrini değiştirmemektedir; acımaktadır.
Ölü Deniz parşömenleri
Masoretik Metin'de var olan şekliyle bu kitaptan bazı parçalar Ölü Deniz parşömenleri içinde yer almaktadır. Kanonik olmayan yazıların kaynaklarının çoğunluğu argumentum ad verecundiam tarafından yapıldı. Yunus kitabının, Kumran cemaati üzerinde diğer metinlerin yarattığı gibi bir etki yaratmadığı görülür ve yazılarda da buradan alıntı yapılmamaktadır.
Yunus ve balina
Yunus'un İbranice metnine göre 2:1 numaralı bapında (bu bap diğer dillere Yunus 1:17 olarak geçmiştir) kullanılan terim dag gadol'dür (İbranice: דג גדול) ve tam tercümesi "büyük balık"tır. Yunanca tercümelere ise ketos megas (Yunanca:κητος μεγας) yani "iri balık" olarak geçmiştir ki bu Yunan mitolojisinde deniz canavarlarıyla bağdaştırılır., Yunancadan tercüme ettiği terimi Latincede piscis granda ve Matta kitabında cetus olarak aktarmıştır. Bir noktadan sonra cetus "balina" ile eşanlamlı olarak kullanılmaya başlanmıştır. William Tyndale'in 1534 yılındaki tercümesinde Yunus 2:1'de geçen terim için "greate fyshe" (büyük balık) ve Yunancada ketos ve Latincede cetus terimi kullanılan Matta 12:40'ta "balina" kelimesini kullanmıştır. Tyndale'in tercümesi 1611 yılında yapılan tercümeye adapte edildi. Bu zamandan beri Yunus 2:1'de "büyük balık" yerine "balina" kelimesi kullanılmaya başlandı.
2:1'deki "dag gadol" büyük balık anlamına gelip erildir. Fakat, 2:2'de balık için daga kelimesi kullanılmıştır ki bu da dişildir. Baplarda şöyle der: "Bu arada RAB Yunus'u yutacak büyük bir balık (erkek) sağladı. Yunus üç gün üç gece bu balığın (erkek) karnında kaldı. Yunus balığın (dişi) karnından Tanrısı RAB'be şöyle dua etti...". Balığın cinsiyetiyle ilgili karmaşanın çözümü olarak şu fikir ortaya atılmıştır: Önce Tanrı Yunus'u erkek balığın içine yerleştirdi. Geniş midesi olan balığın içinde Yunus birkaç gün boyunca rahat bir şekilde yaşayınca Tanrı'ya dua etme ihtiyacı duymadı. Bunun üzerine Tanrı onu büyük olan erkek balığın midesinden çıkarıp daha küçük ve rahatsız olan dişi bir balığın midesine yerleştirdi; böylece peygamber rahatsızlık duyup Tanrı'ya dua etmeye başladı.
Yunus'un duası
Bazı din uzmanlarına göre Yunus'un duası hikâyeye sonradan eklenmiştir. Kaynağının ne olduğu tartışılmasına rağmen bu duanın, hikâyenin bütünlüğü içinde önemli bir fonksiyonu bulunmaktadır. Dua bir şükranlık mezmurudur ve Yunus'un balık tarafından yutulması günahlardan arınma eylemidir. Tanrı, Yunus'u Şeol'dan kaldırdı ve hayatına devam etmesi için onu yoluna koydu. İsrail'den Tarşiş'e, oradan denize ve ardından denizin altına kadar ilerleyen bir "iniş/düşüş" hikâyesi, balığın midesinden kuru topraklara, oradan Ninova şehrine olmak üzere bir "çıkış/yükseliş" hikâyesine dönüşmektedir. Dolayısıyla duanın kullanımı önemli bir teolojik nokta yaratmaktadır. Popüler anlayışa göre balık hikâyenin en düşük noktasının oluşturmaktadır fakat buna rağmen balık Tanrı'nın egemenliğini anlatmak ve günahlardan arınmak için bir araçtır.
Bibliyografi
- , "Liberating Jonah: Toward a Biblical Ethics of Reconciliation," Orbis Books, 2007.
Kaynakça
- ^ 2. Krallar 14:25
- ^ "Mercer Bible Dictionary, "Book of Jonah"". 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2011.
- ^ [1] 18 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . United Jewish Communities (UJC), "Jonah's Path and the Message of Yom Kippur."
- ^ Ingram 2012, s. 140.
- ^ Levine 2000, ss. 71–72.
- ^ Kripke 1980, s. 67.
- ^ Levine 2000, s. 71.
- ^ Ben Zvi 2003, ss. 15–16.
- ^ Band 2003, ss. 105–107.
- ^ Ben Zvi 2003, ss. 18–19.
- ^ Ingram 2012, ss. 140–142.
- ^ McKenzie & Graham 1998, s. 113.
- ^ a b Person 1996, s. 155.
- ^ a b Gaines 2003, ss. 22–23.
- ^ Band 2003, ss. 106–107.
- ^ Abraham J. Heschel, The Prophets (Peabody, Mass: Prince Press, 2004), 131
- ^ Yunus 4:10-11
- ^ David L. Washburn, A Catalog of Biblical Passages in the Dead Sea Scrolls (Brill, 2003), 146.
- ^ James C. Vanderkam, The Dead Sea Scrolls Today (Grand Rapids, Mich: Eerdmans, 1994), 151
- ^ Bkz. http://www.theoi.com/Ther/Ketea.html 5 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . for more information regarding Greek mythology and the
- ^ Yunus 2:2-9
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yunus kitabi Ibranice Sefer Yonah Nevi im de Kucuk Peygamberler icinde bulunan bir kitaptir Tanri nin Ninovalilarin yikilacagi haberini vermesi icin Yunus u gorevlendirmesi ve Yunus un bu ilahi gorevden kacmaya calismasiyla ilgili hikayeyi icerir II Yarovam doneminde MO 786 MO 746 gerceklesen bu olayin surgun sonrasi donemde MO 5 yuzyilin sonlariyla MO 4 yuzyilin baslari arasinda kaleme alindigi dusunulur Bu hikayenin asagida anlatilacagi uzere ilginc bir yorumsal tarihi bulunur ve populer cocuk kitaplarinda yer almistir Yahudilik te Yom Kipur gunu ogleden sonra okunan da Tanri nin tovbe edenleri affedecegiyle ilgili inancin kaynagi bu kitaptir Tevrat bilginlerinin cogu Yunus kitabinin icerigini gercek disi bir anlati olarak degerlendirmektedir Yunus un I O 8 yy da yasadigi ileri surulmesine ragmen kitabin yazilisi bundan yuzyillar sonradir Bircok bilgin kitabi bir parodi veya satirik bir anlati olarak degerlendirir Eger bu dogruysa hikaye O nun satirik dogasini anlamayan bilgeler tarafindan Ibrani Kutsal Kitabi na sokulmus olmalidir Kitabin ana hatlariYunus kitabinin ana temasi Tanri nin merhametidir Kitap kabaca dort kisma ayrilabilir 1 Tanri nin egemenligi 2 Tanri nin yargisi 3 Tanri nin rahmeti ve 4 Tanri nin dogrulugu Ayrica asagidaki sekilde de bolumlere ayrilabilir Tanri nin ilk gorev verisi ve Yunus un isyani Tanri nin Yunus u yargilamasi ve Yunus un sukran duasi Tanri nin ikinci gorev verisi ve Yunus un buna uymasi Tanri nin Ninova yi yargilmasi ve Yunus un nankorluk ile ilgili sikayeti Tanri iyidir Kitabin ilk yarisi Tanri nin egemenliginde O nun yargilamalarini icerir Ikinci bolumde ise yargilamasi merhamet yoluyla islenmistir En nihayetinde Tanri kendi dogrulugunu aciklamaktadir HikayeYukarida da belirtildigi uzere Yunus kitabi diger peygamber kitaplari gibi yazilmamistir Ikinci konudaki ilahi disinda kitap oykuseldir Ninova ya karsi kehanetsi kelimeler hikayenin icinde aktarilir Her hikayede goruldugu gibi burada da sahne olay orgusu karakterler ve tema vardir Edebi sanat olarak hiciv kullanilmistir Sahne Yunus hikayesinin arka plani MO 8 ve 7 yuzyildaki Antik Israil dir fakat MO 6 ila 4 yuzyillar arasinda gecen dini ve sosyal sorunlarla yuzlesir Tanri nin kralligi olan kalici Israil in goy topraklarina genisleyecegi acisindan Yesaya kitabi ozellikle ucuncu Yesaya bolumu ile paralellik gosterir 2 Krallar 14 25 te yazdigina gore Yunus Gat Heferli olup II Yerovam doneminde MO 786 MO 746 yasamistir Bu sehir bugun Nasira dan birkac kilometre uzakliktaki el Meset tir ve surgun sonrasinda eskiden Ikinci Israil Kralligi topraklari uzerinde bulunmaktaydi Ninova antik Asur imparatorlugunun baskentiydi ve MO 612 de Medler in eline dustu Kitap Ninova icin buyuk sehir demektedir bunun sebebi ya refah seviyesinin yuksek ya da sehrin yuzolcumunun genis olmasidir Asurlular genelde Israil e karsiydi ve en nihayetinde MO 721 de Israil i ele gecirdi Karakterler Yunus un hikayesi bir edilgen adam ile bir etkin Tanri arasinda gecen dramdir Isminin anlami guvercin olan Yunus okuyucuya daha ilk bapta kendisini tanistirir Isim belirleyicidir Cogu peygamberin kahramansi isimleri bulunurken or Yesaya Tanri nin korudugu Yunus un isminde pasiflik unsuru bulunur Yunus un edilgen karakterinin ziddi olan diger ana karakter Yehova dir Tanri nin karakteri butunuyle aktiftir Yunus kacarken Tanri onu takip eder Yunus duserken Tanri onu kaldirir Tanri karakteri hikaye ilerledikce kendini hiciv yoluyla gosterir Kitabin ilk kisminda Tanri acimasiz ve hiddetlidir ikinci kisimda ise seven ve merhametli biri olarak gozukur Kitaptaki diger karakterler birinci konudaki denizciler ve ucuncu konudaki Ninova halkidir Bu karakterler de Yunus un pasifligine tezattir Yunus tekne ambarinda uyurken denizciler dua edip gemiyi kurtarmaya calisiyordu Yunus kendini ilahi gorevi yapmak icin zorlanmis olarak bulurken Ninovalilar aktif bir sekilde Tanri nin fikrinin degismesi icin dua ediyordu Tema Merkezi tema Yunus ile Tanri arasindaki anlasmazliktir Tanri Ninova ya kiyametin gelecegini bildirmesi icin Yunus u cagirir fakat Yunus buna direnip kacmaya calisir Yunus Yafa ya gidip orada Tarsis Tarsus e gitmekte olan bir gemiye biner Tanri denizde buyuk bir firtina cikarir ve bunun uzerine Tanri yi memnun etmek icin Yunus muretebat tarafindan denize atilir Tanri tarafindan buyuk bir deniz yaratigi yollanir ve bu yaratik Yunus u yutar Uc gun ve uc gece Yunus yaratigin midesinde yasar Yunus Tanri yi dinlemedigi icin tovbe edip Tanri nin merhametine sukreden dua okur Tanri nin balikla konusmasi uzerine balik Yunus u kuru topraga istifra eder Hayati kurtulan Yunus bu sefer Tanri yi dinler ve Ninovalilara Tanri nin mesajini iletir Kiyametten korkan Ninovalilar tovbe edince Tanri onlari bagislar Bu duruma icerleyen Yunus ofkelenir ve Tanri nin merhametli oldugundan Ninovalilarin bagislanacagini onceden kestirdigini ve bu nedenle kacmaya calistigini dile getirir Ardindan Tanri ya kendisini oldurmesi icin yalvaran Yunus un talebi Tanri tarafindan yasadigi yerde bir keneotu koyup golge yaratmasiyla reddedilir Baslangicta minnetar olan Yunus bitki kurtlar tarafindan yenince tekrar sinirlenir ve Tanri dan kendisini oldurmesi icin yalvarir Bunun uzerine Tanri Sen emek vermedigin buyutmedigin bir keneotuna aciyorsun da ben Ninova ya o koca kente acimayayim mi O kentte sagini solundan ayirt edemeyen yuz yirmi bini askin insan cok sayida hayvan var dedi Kitabin ilk bolumunde acimasiz olan Tanri ironik bir sekilde kitabin son yarisinda merhametli olmustur Paralel bir ironi de pasif olan Yunus un 120 000 kisilik tum Ninova nufusunu Tanri ya dondurmesidir Yorumsal tarihYunus Ninovalilara vaaz verirken Gustave Dore Yunus ve balina Gustave Dore Yunus hikayesinde uzun zamandir kabul goren teolojik imalar bulunur Tevrat in ilk tercumelerinde Yahudi tercumanlar antik metindeki olasi anlasmazligi gidermek icin antropomorfik betimlemeleri kaldirmistir Aramca or Targum ve Yunanca or Septuagint tercumeler bu hareketin kanitidir Yunus kitabi soz konusu olunca buna en guzel ornek Yunus Targumu dur Yunus Targumu Yunus 1 6 da Masoretik Metin de MT Tanri belki halimizi gorur de yok olmayiz diye yazarken Yunus Targum unda bu pasaj belki Tanri dan uzerimize rahmet gelir yazmaktadir Gemi kaptaninin teklifi ilahi gelecegi degistirmekten ziyade ilahi acimayi elde etmeye yoneliktir MT de Yunus 3 9 da Belki o zaman Tanri fikrini degistirip bize acir kizgin ofkesinden doner de yok olmayiz derken Targum da Her kimin idrakinda gunah varsa tovbe etsin ve Tanri tarafindan bize acinacak yazar Tanri fikrini degistirmemektedir acimaktadir Olu Deniz parsomenleri Masoretik Metin de var olan sekliyle bu kitaptan bazi parcalar Olu Deniz parsomenleri icinde yer almaktadir Kanonik olmayan yazilarin kaynaklarinin cogunlugu argumentum ad verecundiam tarafindan yapildi Yunus kitabinin Kumran cemaati uzerinde diger metinlerin yarattigi gibi bir etki yaratmadigi gorulur ve yazilarda da buradan alinti yapilmamaktadir Yunus ve balinaYunus un Ibranice metnine gore 2 1 numarali bapinda bu bap diger dillere Yunus 1 17 olarak gecmistir kullanilan terim dag gadol dur Ibranice דג גדול ve tam tercumesi buyuk balik tir Yunanca tercumelere ise ketos megas Yunanca khtos megas yani iri balik olarak gecmistir ki bu Yunan mitolojisinde deniz canavarlariyla bagdastirilir Yunancadan tercume ettigi terimi Latincede piscis granda ve Matta kitabinda cetus olarak aktarmistir Bir noktadan sonra cetus balina ile esanlamli olarak kullanilmaya baslanmistir William Tyndale in 1534 yilindaki tercumesinde Yunus 2 1 de gecen terim icin greate fyshe buyuk balik ve Yunancada ketos ve Latincede cetus terimi kullanilan Matta 12 40 ta balina kelimesini kullanmistir Tyndale in tercumesi 1611 yilinda yapilan tercumeye adapte edildi Bu zamandan beri Yunus 2 1 de buyuk balik yerine balina kelimesi kullanilmaya baslandi 2 1 deki dag gadol buyuk balik anlamina gelip erildir Fakat 2 2 de balik icin daga kelimesi kullanilmistir ki bu da disildir Baplarda soyle der Bu arada RAB Yunus u yutacak buyuk bir balik erkek sagladi Yunus uc gun uc gece bu baligin erkek karninda kaldi Yunus baligin disi karnindan Tanrisi RAB be soyle dua etti Baligin cinsiyetiyle ilgili karmasanin cozumu olarak su fikir ortaya atilmistir Once Tanri Yunus u erkek baligin icine yerlestirdi Genis midesi olan baligin icinde Yunus birkac gun boyunca rahat bir sekilde yasayinca Tanri ya dua etme ihtiyaci duymadi Bunun uzerine Tanri onu buyuk olan erkek baligin midesinden cikarip daha kucuk ve rahatsiz olan disi bir baligin midesine yerlestirdi boylece peygamber rahatsizlik duyup Tanri ya dua etmeye basladi Yunus un duasiBazi din uzmanlarina gore Yunus un duasi hikayeye sonradan eklenmistir Kaynaginin ne oldugu tartisilmasina ragmen bu duanin hikayenin butunlugu icinde onemli bir fonksiyonu bulunmaktadir Dua bir sukranlik mezmurudur ve Yunus un balik tarafindan yutulmasi gunahlardan arinma eylemidir Tanri Yunus u Seol dan kaldirdi ve hayatina devam etmesi icin onu yoluna koydu Israil den Tarsis e oradan denize ve ardindan denizin altina kadar ilerleyen bir inis dusus hikayesi baligin midesinden kuru topraklara oradan Ninova sehrine olmak uzere bir cikis yukselis hikayesine donusmektedir Dolayisiyla duanin kullanimi onemli bir teolojik nokta yaratmaktadir Populer anlayisa gore balik hikayenin en dusuk noktasinin olusturmaktadir fakat buna ragmen balik Tanri nin egemenligini anlatmak ve gunahlardan arinmak icin bir aractir Bibliyografi Liberating Jonah Toward a Biblical Ethics of Reconciliation Orbis Books 2007 Kaynakca 2 Krallar 14 25 Mercer Bible Dictionary Book of Jonah 10 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2011 1 18 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde United Jewish Communities UJC Jonah s Path and the Message of Yom Kippur Ingram 2012 s 140 Levine 2000 ss 71 72 Kripke 1980 s 67 Levine 2000 s 71 Ben Zvi 2003 ss 15 16 Band 2003 ss 105 107 Ben Zvi 2003 ss 18 19 Ingram 2012 ss 140 142 McKenzie amp Graham 1998 s 113 a b Person 1996 s 155 a b Gaines 2003 ss 22 23 Band 2003 ss 106 107 Abraham J Heschel The Prophets Peabody Mass Prince Press 2004 131 Yunus 4 10 11 David L Washburn A Catalog of Biblical Passages in the Dead Sea Scrolls Brill 2003 146 James C Vanderkam The Dead Sea Scrolls Today Grand Rapids Mich Eerdmans 1994 151 Bkz http www theoi com Ther Ketea html 5 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde for more information regarding Greek mythology and the Yunus 2 2 9