Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Acara (Gürcüce: აჭარა; translit.: "aç'ara"), Gürcistan’ın tarihsel-coğrafik bölgelerinden biridir. Bu bölge, Acara Çayı (Acaristskali) vadisine yayılır. Günümüzde Acara Özerk Cumhuriyeti sınırları içinde yer alır.
| Acara აჭარა | |
|---|---|
 | |
| Ülke | Gürcistan |
| Bölge | Mesheti |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1873,4 km² |
Etimoloji
Acara adı VII. yüzyıldan itibaren kullanılmıştır. Coğrafi აჭი "Açi" adıyla alakalı olduğu öne sürülmektedir. Muhtemelen iki adlandırma da ჭანი "Çani" (Lazlar) ile ilişkilidir ve საჭანო "Saçano" (Lazistan) anlamına gelmektedir.
Coğrafi konumu
Acara eski tarihlerde, Gürcistan’ın güneybatı kesimindeki tarihsel Mesheti bölgesinin bir parçasıydı. Bölge, eskiden itibaren Yukarı Acara (Zemo Acara) ve Aşağı Acara (Kvemo Acara) olarak ikiye ayrılıyordu. Yukarı Acara’nın merkezi sırasıyla Did-Acara, Hihahi ve Hulo adlı yerleşim merkezleriydi. Aşağı Acara’nın merkezi ise Keda idi. Acara adı aynı zamanda Acara Çayı vadisini adlandırmak için kullanılıyordu. Bundan dolayı Aşağı Acara ve Yukarı Acara arasında kalan bölgeye, “orta vadi” anlamına gelen Şuahevi (şua:orta; hevi: vadi) deniyordu.
Tarih
Acara bölgesi, M. Ö. III. yüzyıldan itibaren Gürcü krallıklarının ve prensliklerinin yönetimi altında kaldı. XVI. yüzyılda Osmanlılar tarafından fethedildi. 1578’de kurulan Çıldır Eyaleti’ne iki sancak olarak bağlandı. Bu sancaklara da Acara-yı Ulya (Yukarı Acara) ve Acara-yı Süfla (Aşağı Acara) adları verildi.1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında Çıldır Eyaleti’nin sınırları değişince bu iki sancağın idari statüleri de zaman içinde değişiklikler geçirdi. Değişik tarihlerde kaza veya nahiye olarak yönetilen Acara-yı Ülya ve Acara-yı Süfla, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Lazistan Sancağı sınırları içinde yer alıyordu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Acara bölgesi, Çarlık yönetiminin eline geçti ve bu tarihten sonra Gürcistan sınırları içinde kaldı. Bu savaşın ardından bölge nüfusunun önemli bölümü Osmanlı topraklarına göç etti. Temmuz 1921’de, Acara bölgesine Batum ve Çüruksu (Kobuleti) yöreleri de katılarak, bütün Müslüman nüfusunu içine alacak biçimde Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu.
Nüfus
Tarihsel Acara bölgesi halkı, kendilerini Acaralı (Açareli) olarak adlandırır. Bu bölgeden Osmanlı ülkesine göçen Gürcüler de bu adlandırmayı kullanmışlardır. Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra, özerk cumhuriyetteki müslüman Gürcüler Acaralı olarak adlandırıldı. Acaralılar Sovyetler Birliği’nin kuruluşundan sonra yapılan nüfus sayımlarında Gürcü ulusunu parçalara ayırma politikası çerçevesinde ayrı bir halk olarak kabul edildi. Acaralı Gürcüler ancak 1936 tarihinden itibaren nüfus sayımlarında Gürcü olarak sayıldılar. Türkiye’de Cumhuriyet döneminde Acara bölgesi "Acaristan" olarak adlandırılmaya başlandı.
Dil
Acaralılar, tarihsel olarak Gürcüce’nin bir diyalektini konuşuyorlardı. Acara diyalekti (Acaruli) yazılı bir dil değildir ve Acaralılar eğitim ve yazı dili olarak standart Gürcüceyi kullanırlar.
Kaynakça
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, s. 83 ve diğer sayfalar.
- (PDF dosyası)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Acara Gurcuce აჭარა translit ac ara Gurcistan in tarihsel cografik bolgelerinden biridir Bu bolge Acara Cayi Acaristskali vadisine yayilir Gunumuzde Acara Ozerk Cumhuriyeti sinirlari icinde yer alir Acara აჭარაUlkeGurcistanBolgeMeshetiYuzolcumu Toplam1873 4 km Mesheti bolgesinde AcaraEtimolojiAcara adi VII yuzyildan itibaren kullanilmistir Cografi აჭი Aci adiyla alakali oldugu one surulmektedir Muhtemelen iki adlandirma da ჭანი Cani Lazlar ile iliskilidir ve საჭანო Sacano Lazistan anlamina gelmektedir Cografi konumuAcara eski tarihlerde Gurcistan in guneybati kesimindeki tarihsel Mesheti bolgesinin bir parcasiydi Bolge eskiden itibaren Yukari Acara Zemo Acara ve Asagi Acara Kvemo Acara olarak ikiye ayriliyordu Yukari Acara nin merkezi sirasiyla Did Acara Hihahi ve Hulo adli yerlesim merkezleriydi Asagi Acara nin merkezi ise Keda idi Acara adi ayni zamanda Acara Cayi vadisini adlandirmak icin kullaniliyordu Bundan dolayi Asagi Acara ve Yukari Acara arasinda kalan bolgeye orta vadi anlamina gelen Suahevi sua orta hevi vadi deniyordu TarihAcara bolgesi M O III yuzyildan itibaren Gurcu kralliklarinin ve prensliklerinin yonetimi altinda kaldi XVI yuzyilda Osmanlilar tarafindan fethedildi 1578 de kurulan Cildir Eyaleti ne iki sancak olarak baglandi Bu sancaklara da Acara yi Ulya Yukari Acara ve Acara yi Sufla Asagi Acara adlari verildi 1828 1829 Osmanli Rus Savasi sonrasinda Cildir Eyaleti nin sinirlari degisince bu iki sancagin idari statuleri de zaman icinde degisiklikler gecirdi Degisik tarihlerde kaza veya nahiye olarak yonetilen Acara yi Ulya ve Acara yi Sufla Osmanli Devleti nin son donemlerinde Lazistan Sancagi sinirlari icinde yer aliyordu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Acara bolgesi Carlik yonetiminin eline gecti ve bu tarihten sonra Gurcistan sinirlari icinde kaldi Bu savasin ardindan bolge nufusunun onemli bolumu Osmanli topraklarina goc etti Temmuz 1921 de Acara bolgesine Batum ve Curuksu Kobuleti yoreleri de katilarak butun Musluman nufusunu icine alacak bicimde Acara Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu NufusTarihsel Acara bolgesi halki kendilerini Acarali Acareli olarak adlandirir Bu bolgeden Osmanli ulkesine gocen Gurculer de bu adlandirmayi kullanmislardir Acara Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin kurulmasindan sonra ozerk cumhuriyetteki musluman Gurculer Acarali olarak adlandirildi Acaralilar Sovyetler Birligi nin kurulusundan sonra yapilan nufus sayimlarinda Gurcu ulusunu parcalara ayirma politikasi cercevesinde ayri bir halk olarak kabul edildi Acarali Gurculer ancak 1936 tarihinden itibaren nufus sayimlarinda Gurcu olarak sayildilar Turkiye de Cumhuriyet doneminde Acara bolgesi Acaristan olarak adlandirilmaya baslandi DilAcaralilar tarihsel olarak Gurcuce nin bir diyalektini konusuyorlardi Acara diyalekti Acaruli yazili bir dil degildir ve Acaralilar egitim ve yazi dili olarak standart Gurcuceyi kullanirlar Kaynakca Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 83 ve diger sayfalar PDF dosyasi