Zafernâme, Tanzimat Dönemi yazarı Ziya Paşa tarafından Girit İsyanı’ndaki olaylar nedeniyle Âli Paşa’yı yermek amacıyla 1869 ilâ 1870 yılları arasında yazılan hiciv türündeki eserdir. Kaside, tahmis ve şerh olmak üzere nazım-nesir karışık üç bölümden oluşmaktadır. 66 beyitlik kaside Fazıl Paşa imzasıyla tarihsiz bir biçimde yayımlanmıştır. Sonrasında bu kasidenin tahmisi yine tarihsiz bir biçimde Hayri Efendi imzasıyla yayınlamıştır. Eserin nesir şerhi de Hüsnü Paşa imzasıyla yayımlamıştır. Bu üç isim Ali Paşa'nın en yakınında bulunan ve güvendiği kişilerdir. Ziya Paşa eseri Ali Paşa'nın en yakınlarının elinden çıkmış gibi göstererek ironik bir tavır sergilemiştir.
ظفرنامه | |
Yazar | Ziya Paşa |
---|---|
Dil | Osmanlıca |
Tür | Eleştirel şiir |
Tam metin | Vikikaynak'ta Zâfernâme |
Yayımdan sonra Fazıl Paşa cevap mahiyetinde bir eser vermiştir.
Eser
Zafernâmeler, Osmanlı edebiyatında askerî zaferleri övgü amacıyla yazılmış eserlerdir. Ziya Paşa, Girit adasına özerklik verilmesini sanki bir zafermiş gibi ironik bir biçimde eleştirerek eserinin başlığını Zafername koymuştur.
Ziya Paşa'nın eseri; 66 beyitlik bir kaside, bu kasidenin tahmisi ve ayrıca bunun şerhi olarak birbirini tamamlayan üç ayrı eserden oluşmaktadır. Şerhin tarihsiz birkaç baskısı bulunsa da tahminen 1869-1870 yılları arasında, baskıdan baskıya değişmekle beraber 65 ilâ 182 sayfa aralığında basılmıştır.
Kaside Âli Paşa'nın himayesindeki İzmit mutasarrıfı Fazıl Paşa; tahmis Âlî Paşa'nın yakın adamlarından Hayri Efendi; nesir şerhi de Zaptiye Nâzırı Hüsnü Paşa imzasıyla yayımlamıştır. Bu yönüyle Ziya Paşa'nın Londra'da bulunduğu sırada gündemde olan Robert Browning’in The Ring and the Book kitabıyla benzerlikler taşır. İngiliz yazar da eserini başkalarının ağzından kaleme almıştır.
Eser, Türk edebiyatında hiciv konusunda geleneksel tarzdan ilk kopuşu temsil etmektedir. Geleneksel Osmanlı hicvinden unsurlar taşımakla birlikte Batılı anlamda satir türünün unsurlarını da içermektedir ve satir türünün ilk örneğidir. Ayrıca 19. yüzyılın sonuna kadar kitap hacminde yaratılmış başkaca eleştirel şiir örneği yoktur.
Etkisi ve sonrası
Ziya Paşa'nın bu eser neşredildiği dönemde büyük ilgi görmüş ve halkın Âli Paşa’ya dair görüşlerini önemli ölçüde etkilemiştir. Ahmet Hamdi Tanpınar, “Âlî Paşa’yı cenaze namazına kadar takip eden umumi kinde Zafername’nin hissesi unutulamaz.” diyerek eserin etkisini belirtmiştir. Âli Paşa’nın cenazesinde yer alan ve en önde bulunan kişilerin bile ‘nasıl bilirdiniz’ sorusunu sükutla geçiştirdiği de anlatılan olaylar arasındadır.
Fazıl Paşa, 33 beyitlik bir reddiye kasidesi ve Ziya Paşa hakkında ağır ithamlarda bulunduğu kıtalar yazmış ve yayımlatmıştır. Bu eserinde Ziya Paşa'yı hainlik ve nankörlükle suçlayıp Patrona Halil'e benzetmiştir.
Kaynakça
Genel kaynakça
- ^ a b Göçgün, Önder (1986). "Tanzimat Devri'nin bir hiciv âbidesl : ZİYA PAŞA'NIN ZAFERNAME'Sİ". 0 (3). Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi: 1-27. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2023.
- ^ Turan, Namık Sinan (2012). "Osmanlı Politik Eleştiri Geleneğinde Ziya Paşa'nın Zafernâme'si" (PDF). Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi. Cilt 7. ss. 3173-3203. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Okay 2015, s. 235.
- ^ Göçgün, Önder (1987). Ziyâ Paşa. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. ss. 26-27.
- ^ Tanpınar 2016, s. 326.
- ^ Okay 2015, s. 236.
- ^ Tanpınar 2016, s. 325.
- ^ Güven, Hikmet Feridun (1999). "Fâzıl Paşa'nın Zafer-Nâme Reddiyesi ve Ziyâ Paşa Hakkındaki Kıtaları". ISSN 1302-1265. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ UÇMAN, Abdullah (2014). "TANZİMAT'TAN SONRA EDEBİYAT VE SİYASET: NÂMIK KEMAL VE ZİYA PAŞA ÖRNEĞİ". 24. Türkiyat Mecmuası. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2023.
Kitap listesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zafername Tanzimat Donemi yazari Ziya Pasa tarafindan Girit Isyani ndaki olaylar nedeniyle Ali Pasa yi yermek amaciyla 1869 ila 1870 yillari arasinda yazilan hiciv turundeki eserdir Kaside tahmis ve serh olmak uzere nazim nesir karisik uc bolumden olusmaktadir 66 beyitlik kaside Fazil Pasa imzasiyla tarihsiz bir bicimde yayimlanmistir Sonrasinda bu kasidenin tahmisi yine tarihsiz bir bicimde Hayri Efendi imzasiyla yayinlamistir Eserin nesir serhi de Husnu Pasa imzasiyla yayimlamistir Bu uc isim Ali Pasa nin en yakininda bulunan ve guvendigi kisilerdir Ziya Pasa eseri Ali Pasa nin en yakinlarinin elinden cikmis gibi gostererek ironik bir tavir sergilemistir ZafernameظفرنامهZafername Serhi nin tarihsiz bir matbu kopyasinin ic sayfasi YazarZiya PasaDilOsmanlicaTurElestirel siirTam metinVikikaynak ta Zafername Yayimdan sonra Fazil Pasa cevap mahiyetinde bir eser vermistir EserZafernameler Osmanli edebiyatinda askeri zaferleri ovgu amaciyla yazilmis eserlerdir Ziya Pasa Girit adasina ozerklik verilmesini sanki bir zafermis gibi ironik bir bicimde elestirerek eserinin basligini Zafername koymustur Ziya Pasa nin eseri 66 beyitlik bir kaside bu kasidenin tahmisi ve ayrica bunun serhi olarak birbirini tamamlayan uc ayri eserden olusmaktadir Serhin tarihsiz birkac baskisi bulunsa da tahminen 1869 1870 yillari arasinda baskidan baskiya degismekle beraber 65 ila 182 sayfa araliginda basilmistir Kaside Ali Pasa nin himayesindeki Izmit mutasarrifi Fazil Pasa tahmis Ali Pasa nin yakin adamlarindan Hayri Efendi nesir serhi de Zaptiye Naziri Husnu Pasa imzasiyla yayimlamistir Bu yonuyle Ziya Pasa nin Londra da bulundugu sirada gundemde olan Robert Browning in The Ring and the Book kitabiyla benzerlikler tasir Ingiliz yazar da eserini baskalarinin agzindan kaleme almistir Eser Turk edebiyatinda hiciv konusunda geleneksel tarzdan ilk kopusu temsil etmektedir Geleneksel Osmanli hicvinden unsurlar tasimakla birlikte Batili anlamda satir turunun unsurlarini da icermektedir ve satir turunun ilk ornegidir Ayrica 19 yuzyilin sonuna kadar kitap hacminde yaratilmis baskaca elestirel siir ornegi yoktur Etkisi ve sonrasiZiya Pasa nin bu eser nesredildigi donemde buyuk ilgi gormus ve halkin Ali Pasa ya dair goruslerini onemli olcude etkilemistir Ahmet Hamdi Tanpinar Ali Pasa yi cenaze namazina kadar takip eden umumi kinde Zafername nin hissesi unutulamaz diyerek eserin etkisini belirtmistir Ali Pasa nin cenazesinde yer alan ve en onde bulunan kisilerin bile nasil bilirdiniz sorusunu sukutla gecistirdigi de anlatilan olaylar arasindadir Fazil Pasa 33 beyitlik bir reddiye kasidesi ve Ziya Pasa hakkinda agir ithamlarda bulundugu kitalar yazmis ve yayimlatmistir Bu eserinde Ziya Pasa yi hainlik ve nankorlukle suclayip Patrona Halil e benzetmistir KaynakcaGenel kaynakca a b Gocgun Onder 1986 Tanzimat Devri nin bir hiciv abidesl ZIYA PASA NIN ZAFERNAME SI 0 3 Selcuk Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi 1 27 1 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2023 Turan Namik Sinan 2012 Osmanli Politik Elestiri Geleneginde Ziya Pasa nin Zafername si PDF Uluslararasi Asya ve Kuzey Afrika Calismalari Kongresi Cilt 7 ss 3173 3203 1 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Ocak 2024 Okay 2015 s 235 Gocgun Onder 1987 Ziya Pasa T C Kultur ve Turizm Bakanligi ss 26 27 Tanpinar 2016 s 326 Okay 2015 s 236 Tanpinar 2016 s 325 Guven Hikmet Feridun 1999 Fazil Pasa nin Zafer Name Reddiyesi ve Ziya Pasa Hakkindaki Kitalari ISSN 1302 1265 19 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2023 UCMAN Abdullah 2014 TANZIMAT TAN SONRA EDEBIYAT VE SIYASET NAMIK KEMAL VE ZIYA PASA ORNEGI 24 Turkiyat Mecmuasi 1 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2023 Kitap listesi Tanpinar Ahmet Hamdi 2016 On dokuzuncu asir Turk edebiyati tarihi 20 baski Istanbul Dergah Yayinlari ISBN 978 975 995 279 2 OCLC 854994937 Okay Orhan 2015 Batililasma devri Turk edebiyati fikirler turler topluluklar temalar 5 baski Istanbul Dergah Yayinlari ISBN 978 975 995 544 1 OCLC 1014837398