Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zaysan Gölü (Kazakça: Зайсан көлі, Zaısan kóli, زايسان كؤلئ; Moğolca: Зайсан нуур, Zaisan nuur, en: Noble lake; Rusça: Озеро Зайсан, Ozero Zajsan; Çince (basitleştirilmiş): 斋桑泊; Çince (geleneksel): 齋桑泊; pinyin: Zhāisāng Pō, Xiao'erjing: جَىْصْا پْ; Dunganca: Җэсонпә)), ca. 1.810 km² (700 mi²) alan kaplayan bir tatlı su gölüdür ve doğu Kazakistan'da, Altay ve Tarbagatai Dağları arasındaki bir çukurda yer almaktadır. Doğu Kazakistan Eyaleti'nin en büyük gölüdür.
| Zaysan Gölü Зайсан көлі (Kazakça) | |
|---|---|
 | |
  Zaysan Gölü Kazakistan'daki konumu | |
| Havza | |
| Ülke(ler) |  Kazakistan |
| Konum | Kazakistan |
| Koordinatlar | 48°00′K 84°00′D / 48.000°K 84.000°D |
| Genel bilgiler | |
| Tür | Antik göl |
| Akarsu (gelen) | Kara İrtiş, Kendyrlyk |
| Akarsu (giden) | İrtiş Nehri (Ak İrtiş) |
| Uzunluk | 105 km (65 mi) |
| Genişlik | 48 km (30 mi) |
| En derin noktası | 15 m (49 ft) |
| Yüzölçümü | 1.810 km2 (700 sq mi) |
| Yüzey rakımı | 420 m (1.380 ft) |
| Wikimedia Commons | |
 | |
Göl 420 m yükseklikte yer almakta, 105 km uzunluğunda ve 22–48 km genişliğinde, maksimum 15 m derinliktedir. Başlıca kolları doğuda bulunan Kara İrtiş (Kara Irtysh) ve Kendyrlyk; tek çıkışı İrtiş Nehri'dir (veya White Irtysh). Göl genellikle Kasım ayının başından Nisan ayının sonuna kadar donar ancak yine de buz yüzeyinin altında yoğun miktarda balık yaşar. Zaysan'dan çıkan İrtiş Nehri üzerindeki Bukhtarma Barajı'nın inşasından sonra, göl doğal seviyesinin 6 m (20 ft) üzerine çıkmıştır. Sonuç olarak, göl alanı neredeyse iki katına çıkmıştır: yaklaşık 1.800 km²den 3.500 km²ye, hatta bazı zamanlarda 5.000 km²ye, bu nedenle, bazı kaynaklarda göl baraj gölünün bir parçası olarak gösterilmektedir.
Baykal Gölü genellikle dünyanın en eski gölü olarak kabul edilir; çünkü açık kanıtlar 25-30 milyon yıllık olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Zaysan Gölü, kesin yaşı tartışmalı olmasına ve belirsizlikle etiketlenmiş olmasına rağmen, muhtemelen 65 milyon yaşını aşan ömrü ile birlikte muhtemelen Kretase döneminden kalmış olmalıdır (büyük olasılıkla yaklaşık 70 milyon yıl) ve bu yaş ile Baykal Gölü'nden daha yaşlı olmalıdır. Zaysan Havzası'nın bazı jeolojik çalışmaları gözden geçirilmesine rağmen, Zaysan Gölü'nün yaşının doğrudan bir göstergesini bulmak zordur. Yapay rezervuarlar geniş çevre alanlarını kapsamaktadır. Tüm alanın modern jeolojik analizleri, Zaysan Gölü için son derece yaşlı bir çağı işaret etmektedir.
Tarih
Bölgeye ulaşan ilk Rus, İrtiş'e bir kale inşa etmek ve altın aramak için çalışmalar yapan Ivan Bukholts'du. 1715'te bölgede Zunghar Hanlığı'nı kuran Oyratlar tarafından geri gönderildi.
Çin Çing Hanedanı 1750'lerde Zunghar devletini ele geçirdi . Bu, Rus makamlarının sınır bölgelerine olan ilgisinde bir artışa neden oldu; 1756'da Orenburg Valisi Ivan Neplyuyev, Zaysan Gölü bölgesinin ilhak edilmesini bile önerdi ancak bu proje Çin'in başarıları tarafından engellendi. Rusya'da (1759) Zaysan Gölü'nden İrtiş ve Batı Sibirya'ya giden bir Çin filosunun (teorik) olasılığı hakkında endişeler ortaya çıktı. Bir Rus seferi 1764'te Zaysan Gölü'nü ziyaret etti ve böyle bir nehir istilasının muhtemel olmayacağı sonucuna vardı. Bununla birlikte, Zaysan Gölü'nün kuzeyinde Bukhtarma Nehri üzerinde bir Rus gözcü kulesi zinciri kuruldu. Böylece İrtiş havzasındaki iki imparatorluk arasındaki sınır kabaca tanımlandı ve her iki tarafta da (seyrek) bir koruma kulesi zinciri inşa edildi.
19. yüzyılın ortalarında Zaysan'daki durum A. Abramof'un (1865) bir raporunda açıklanmıştır. Zaysan bölgesi her iki tarafça da Çing İmparatorluğu'nun bir parçası olarak tanınmasına rağmen, Sibirya Kazakları tarafından balıkçılık nedeni ile her zaman kullanılmaktaydı. Yaz gezileri 1803'te başladı ve 1822-25 yılında menzili tüm Zaysan Gölü boyunca ve Kara İrtiş'in ağzına kadar genişletildi.19. yüzyılın ortalarında, üst İrtiş'teki Qing mevcudiyeti çoğunlukla Çöçek'ten Kazakların balıkçı istasyonlarından birine (Batavski Piket) Çing amban'ın yıllık ziyaretiyle sınırlıydı.
İrtiş havzasında Rus ve Çing imparatorlukları arasındaki sınır, 1860 Pekin Konvansiyonu ile Çin'in Rusya ve Kazakistan ile modern sınırına oldukça benzer bir çizgi boyunca oluşturuldu. Konvansiyon uyarınca gerçek sınır çizgisi, Çöçek Protokolü (1864) tarafından oluşturuldu ve Zaysan Gölü Rus tarafında kaldı. Çing İmparatorluğu'nun İrtiş havzasındaki askeri varlığı, Dungan isyanı sırasında yok oldu (1862-77). İsyanın bitmesi ve Sincan'ın Zuo Zongtang tarafından ele geçirilmesinden sonra, İrtiş havzasındaki Rus ve Çing imparatorlukları arasındaki sınır, Saint Petersburg Antlaşması (1881) sonucunda Rusya lehine tekrar oluşturuldu.
Kaynakça
- ^ a b Soviet Encyclopedic Dictionary, Moscow, 1980, p. 451.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ "Lake Baikal – UNESCO World Heritage Centre". 8 Aralık 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2018.
- ^ "Lake Baikal: Protection of a unique ecosystem". ScienceDaily. 26 Temmuz 2017. 25 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2018.
- ^ "The Oldest Lakes in the World". World Atlas. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2018.
- ^ Lucas (2012). "Dinosaur eggshell and Cretaceous-Paleogene Boundary in the Zaysan Basin, eastern Kazakstan". Journal of Stratigraphy. 36 (2): 1376-1382.
- ^ Dorfman, B.F. (2011). "Zaysan-the Only Surviving Cretaceous Lake-May be Lost". Procedia Environmental Sciences. 10 (B): 1376-1382.
- ^ AAPG Studies in Geology #46, (2000). Chapter 29
- ^ L. E. Popov et al (2009)
- ^ Kröner et al
- ^ Abramof 1865, s. 65
- ^ Abramof 1865, s. 66
- ^ Abramof 1865, ss. 62–63; see also the border shown on the map before p. 65.
- ^ Articles 2 and 3 in the Russian text of the treaty
- ^ (See the map)
- ^ "The Lost Frontier: the treaty maps that changed Qing's northwestern boundaries". 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
Konuyla ilgili yayınlar
- Arşivlenmiş kopya, 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 8 Haziran 2020
- AAPG Jeoloji Çalışmaları # 46, Bölüm 29: "Doğu Kazakistan'daki Zaysan Havzasının Üst Kretase-Senozoik Lakustrin Yatakları." Spencer G. Lucas, Robert J. Emry, Viacheslav Chkhikvadze, Bolat Bayshashov, Lyubov A. Tyutkova, Pyruza A. Tleuberdina, Ayzhan Zhamangara. AAPG Özel Birimleri. Hacim Uzay ve Zaman İçinde Göl Havzaları, Sayfa 335 - 340 (2000)
- LE Popov, Michael G. Bassett, VG Zhemchuzhnikov, LE Holmer ve IA Klishevich, "Kazakistan ve Orta Asya'nın Erken Paleozoyik topraklarından gondwan faunal imzaları: kanıt ve tektonik çıkarımlar." Jeoloji Derneği, Londra, Özel Yayınlar 2009, 325: 23-64
- A. Kröner, BF Windley, G. Badarch, O. Tomurtogoo, E. Hegner, BM Jahn, S. Gruschka, EV Khain, A. Demoux ve MTD Wingate, " Orta Asya Orojenik Kemerinde14 Nisan 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi toplanma büyümesi ve kabuk oluşumu ve Arap-Nubia kalkanı Memoirs ile karşılaştırma14 Nisan 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi . "
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zaysan Golu Kazakca Zajsan koli Zaisan koli زايسان كؤلئ Mogolca Zajsan nuur Zaisan nuur en Noble lake Rusca Ozero Zajsan Ozero Zajsan Cince basitlestirilmis 斋桑泊 Cince geleneksel 齋桑泊 pinyin Zhaisang Pō Xiao erjing ج ى ص ا پ Dunganca Җesonpә ca 1 810 km 700 mi alan kaplayan bir tatli su goludur ve dogu Kazakistan da Altay ve Tarbagatai Daglari arasindaki bir cukurda yer almaktadir Dogu Kazakistan Eyaleti nin en buyuk goludur Zaysan Golu Zajsan koli Kazakca Zaysan GoluKazakistan daki konumuHavzaUlke ler KazakistanKonumKazakistanKoordinatlar48 00 K 84 00 D 48 000 K 84 000 D 48 000 84 000Genel bilgilerTurAntik golAkarsu gelen Kara Irtis KendyrlykAkarsu giden Irtis Nehri Ak Irtis Uzunluk105 km 65 mi Genislik48 km 30 mi En derin noktasi15 m 49 ft Yuzolcumu1 810 km2 700 sq mi Yuzey rakimi420 m 1 380 ft Wikimedia Commons Gol 420 m yukseklikte yer almakta 105 km uzunlugunda ve 22 48 km genisliginde maksimum 15 m derinliktedir Baslica kollari doguda bulunan Kara Irtis Kara Irtysh ve Kendyrlyk tek cikisi Irtis Nehri dir veya White Irtysh Gol genellikle Kasim ayinin basindan Nisan ayinin sonuna kadar donar ancak yine de buz yuzeyinin altinda yogun miktarda balik yasar Zaysan dan cikan Irtis Nehri uzerindeki Bukhtarma Baraji nin insasindan sonra gol dogal seviyesinin 6 m 20 ft uzerine cikmistir Sonuc olarak gol alani neredeyse iki katina cikmistir yaklasik 1 800 km den 3 500 km ye hatta bazi zamanlarda 5 000 km ye bu nedenle bazi kaynaklarda gol baraj golunun bir parcasi olarak gosterilmektedir Baykal Golu genellikle dunyanin en eski golu olarak kabul edilir cunku acik kanitlar 25 30 milyon yillik oldugunu gostermektedir Bununla birlikte Zaysan Golu kesin yasi tartismali olmasina ve belirsizlikle etiketlenmis olmasina ragmen muhtemelen 65 milyon yasini asan omru ile birlikte muhtemelen Kretase doneminden kalmis olmalidir buyuk olasilikla yaklasik 70 milyon yil ve bu yas ile Baykal Golu nden daha yasli olmalidir Zaysan Havzasi nin bazi jeolojik calismalari gozden gecirilmesine ragmen Zaysan Golu nun yasinin dogrudan bir gostergesini bulmak zordur Yapay rezervuarlar genis cevre alanlarini kapsamaktadir Tum alanin modern jeolojik analizleri Zaysan Golu icin son derece yasli bir cagi isaret etmektedir TarihZaysan Golu kiyisina yakin bir yolZaysan Golu Bolgeye ulasan ilk Rus Irtis e bir kale insa etmek ve altin aramak icin calismalar yapan Ivan Bukholts du 1715 te bolgede Zunghar Hanligi ni kuran Oyratlar tarafindan geri gonderildi Cin Cing Hanedani 1750 lerde Zunghar devletini ele gecirdi Bu Rus makamlarinin sinir bolgelerine olan ilgisinde bir artisa neden oldu 1756 da Orenburg Valisi Ivan Neplyuyev Zaysan Golu bolgesinin ilhak edilmesini bile onerdi ancak bu proje Cin in basarilari tarafindan engellendi Rusya da 1759 Zaysan Golu nden Irtis ve Bati Sibirya ya giden bir Cin filosunun teorik olasiligi hakkinda endiseler ortaya cikti Bir Rus seferi 1764 te Zaysan Golu nu ziyaret etti ve boyle bir nehir istilasinin muhtemel olmayacagi sonucuna vardi Bununla birlikte Zaysan Golu nun kuzeyinde Bukhtarma Nehri uzerinde bir Rus gozcu kulesi zinciri kuruldu Boylece Irtis havzasindaki iki imparatorluk arasindaki sinir kabaca tanimlandi ve her iki tarafta da seyrek bir koruma kulesi zinciri insa edildi 19 yuzyilin ortalarinda Zaysan daki durum A Abramof un 1865 bir raporunda aciklanmistir Zaysan bolgesi her iki tarafca da Cing Imparatorlugu nun bir parcasi olarak taninmasina ragmen Sibirya Kazaklari tarafindan balikcilik nedeni ile her zaman kullanilmaktaydi Yaz gezileri 1803 te basladi ve 1822 25 yilinda menzili tum Zaysan Golu boyunca ve Kara Irtis in agzina kadar genisletildi 19 yuzyilin ortalarinda ust Irtis teki Qing mevcudiyeti cogunlukla Cocek ten Kazaklarin balikci istasyonlarindan birine Batavski Piket Cing amban in yillik ziyaretiyle sinirliydi Irtis havzasinda Rus ve Cing imparatorluklari arasindaki sinir 1860 Pekin Konvansiyonu ile Cin in Rusya ve Kazakistan ile modern sinirina oldukca benzer bir cizgi boyunca olusturuldu Konvansiyon uyarinca gercek sinir cizgisi Cocek Protokolu 1864 tarafindan olusturuldu ve Zaysan Golu Rus tarafinda kaldi Cing Imparatorlugu nun Irtis havzasindaki askeri varligi Dungan isyani sirasinda yok oldu 1862 77 Isyanin bitmesi ve Sincan in Zuo Zongtang tarafindan ele gecirilmesinden sonra Irtis havzasindaki Rus ve Cing imparatorluklari arasindaki sinir Saint Petersburg Antlasmasi 1881 sonucunda Rusya lehine tekrar olusturuldu Kaynakca a b Soviet Encyclopedic Dictionary Moscow 1980 p 451 Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2020 Lake Baikal UNESCO World Heritage Centre 8 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2018 Lake Baikal Protection of a unique ecosystem ScienceDaily 26 Temmuz 2017 25 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2018 The Oldest Lakes in the World World Atlas 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2018 Lucas 2012 Dinosaur eggshell and Cretaceous Paleogene Boundary in the Zaysan Basin eastern Kazakstan Journal of Stratigraphy 36 2 1376 1382 Dorfman B F 2011 Zaysan the Only Surviving Cretaceous Lake May be Lost Procedia Environmental Sciences 10 B 1376 1382 AAPG Studies in Geology 46 2000 Chapter 29 L E Popov et al 2009 Kroner et al Abramof 1865 s 65 Abramof 1865 s 66 Abramof 1865 ss 62 63 see also the border shown on the map before p 65 Articles 2 and 3 in the Russian text of the treaty See the map The Lost Frontier the treaty maps that changed Qing s northwestern boundaries 13 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2020 Konuyla ilgili yayinlarArsivlenmis kopya 8 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 8 Haziran 2020 AAPG Jeoloji Calismalari 46 Bolum 29 Dogu Kazakistan daki Zaysan Havzasinin Ust Kretase Senozoik Lakustrin Yataklari Spencer G Lucas Robert J Emry Viacheslav Chkhikvadze Bolat Bayshashov Lyubov A Tyutkova Pyruza A Tleuberdina Ayzhan Zhamangara AAPG Ozel Birimleri Hacim Uzay ve Zaman Icinde Gol Havzalari Sayfa 335 340 2000 LE Popov Michael G Bassett VG Zhemchuzhnikov LE Holmer ve IA Klishevich Kazakistan ve Orta Asya nin Erken Paleozoyik topraklarindan gondwan faunal imzalari kanit ve tektonik cikarimlar Jeoloji Dernegi Londra Ozel Yayinlar 2009 325 23 64 A Kroner BF Windley G Badarch O Tomurtogoo E Hegner BM Jahn S Gruschka EV Khain A Demoux ve MTD Wingate Orta Asya Orojenik Kemerinde14 Nisan 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi toplanma buyumesi ve kabuk olusumu ve Arap Nubia kalkani Memoirs ile karsilastirma14 Nisan 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi