Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zedoban, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Karşıköy’e bağlı Dereiçi (Kintsureti) ve Yükseköy (Zedubani) mahallelerinin birleştirilmesi sonucunda 2017'de kurulmuştur.
| Zedoban | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Zedoban Zedoban'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Borçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 113 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08490 |
Tarihçe
Köyün bilinen eski adı Zedubani’dir. Bu ad Gürcüce Zeda-ubani’den (ზედა-უბანი) değişime uğramıştır ve “yukarı mahalle, yukarı köy” anlamına gelir. Bu yerleşimin adı Türkçeye Ziduban / Zeduban (زەدوبان) olarak girmiştir. Gürcistan’da bugün de Zedubani (ზედუბანი) adını taşıyan yerleşim yerleri vardır.
Zedoban köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim bu bölgeyi ve köyü Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Yerleşimin Gürcüce bir ad taşıyor olması da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Zedoban köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane sancağının köylerinden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köye 41 hanede 134 erkek tespit edilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplamının yaklaşık 268 kişiden oluştuğu söylenebilir. Bu nüfus sayımında Kintshureti ayrı bir köy olarak kaydedilmiştir. Kintshureti'de ise, 33 hanede 100 erkek yaşıyordu. Bu yerleşimin toplan nüfusunun ise yaklaşık 200 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bugünkü Zedoban köyünü oluşturan bu iki yerleşimin toplan nüfus ise, 468 kişiyi bulmaktadır.
Zedoban köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Zedubani (Зедубани) adıyla kaydettiği köy, Batum sancağının Gonio kazasına bağlı Şuban nahiyesinin beş köyünden biriydi. 1886 tarihli nüfus tespitinde köyde, 76'sı erkek ve 73'ü kadın olmak üzere, 33 hanede 149 kişi yaşıyordu. Kintshureti de bu nahiyenin köylerinden biriydi ve bu yerleşimde, 49'u erkek ve 42'si kadın olmak üzere 18 hanede 90 kişiden bulunuyordu. İki yerleşimin toplam nüfusu ise, 239 kişiden meydana geliyordu. Zedubani ve Kintshureti köylerinin nüfusu, Müslüman Gürcü anlamında "Acar" olarak kaydedilmiştir.
Zedoban köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Zedoban köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Zedoban köyü, Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde Borçka kazasının Maradit nahiyesine bağlıydı. "Zeduban" adıyla kaydedilmiş olan köyde, 20'si kadın ve 33'i erkek olmak üzere, 13 hanede 53 kişi yaşıyordu. Aynı idari konuma sahip Kintshureti'de ise 6 hanede 23 kişi kaydedilmiştir. İki köyün nüfusu bu tarihte de Müslüman Gürcü olarak kaydedilmiştir. Zedoban veya Zeduban Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Yüksekköy olarak değiştirilmiştir. Kintshureti köyüne ise Dereiçi adı verilmiştir. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Yükseköy ve Dereiçi aynı idari konuma sahipti. Dahiliye Vekaleti’nin 1933’te yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta Yüksekköy Zedoban adıyla Çoruh vilayetinin Borçka kazasında yer alan Yüksekköy, kısa bir süre sonra bir mahalle olarak Karşıköy'e bağlanmıştır.
Zedoban, 2017 yılında İl Genel Meclisi tarafından alınan kararla, Dereiçi (Kintsureti) mahallesinin de eklenmesiyle yeniden köy haline getirilmiştir.
Coğrafya
Zedoban köyü, Borçka kasabasının kuzeydoğusunda, Çoruh Nehri kıyısında, Heba vadisinde yer alır. Borçka kasabasından köye, Borçka-Muratlı (Maradit) yolu üzerinden ulaşılır. Engebeli bir arazide yer alan Zedoban, Çoruh Nehri’nde kayıkçılığın yapıldığı eski zamanlarda, Heba vadisinin diğer köyleri gibi, nehrin kıyısındaki ortak iskeleden yararlanıyordu. İskelenin bulunduğu, halk arasında “Düz” olarak bilinen yer sonradan baraj suları altında kalmıştır. Muvahhid Zeki, 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında, Heba vadisi köylerinin birbirine yarım ve bir saat uzaklıkta bulunduğunu, iskelenin bulunduğu yerin nemli havasına karşın, yüksekteki köylerin havadar olduğunu, köylerde geçim kaynağını tarımın (mısır, fasulye, tütün) teşkil ettiğini yazmıştır.
Nüfus
Bir Gürcü yerleşimi olan Zedoban’da geç Orta Çağa kadar Hristiyan Gürcüler yaşıyordu. 16. yüzyılın ikinci yarısında Tao-Klarceti bölgesini Osmanlıların ele geçirmesinden sonra halk zaman içinde din değiştirip Müslüman olmuştur. 19. yüzyılın son çeyreğinde, Rusların bölgeyi ele geçirmesinden sonra, 1886 yılında yapılan nüfus sayımında Zedoban’da 33 hanede 149 kişi yaşıyordu ve nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Rus idaresi sırasında, 1893 yılında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, Zedoban’ın nüfusunu 12 hane olarak verdikten sonra, Osmanlı-Rus savaşının ardından köyden 25 hanenin göç ettiğini yazmıştır. Bu tespit savaştan önce köyün daha büyük bir nüfusa sahip olduğunu göstermektedir.
Zedoban'da 1922 tarihli nüfus cetveline göre 13 hanede 53 Müslüman Gürcü yaşıyordu. 1925 yılında adı Yüksekköy olarak değiştirilen köyün nüfusu 14 hanede yaşayan 73 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun 41’i erkek, 32’si kadındı. Hane başına ortalama 5,2 kişinin düşmesi, ailelerin kalabalık olmadığını göstermektedir. Muvahhid Zeki, düğün masraflarının yüksek olması nedeniyle evliliklerin az olduğunu ve nüfus artışının da düşük seyrettiğini belirtmiştir. Gerçekten de 1893 yılında 12 hane barındıran köyde hane sayısında çok az bir artış gerçekleşmiş, sadece iki hane eklenmiştir. Bu durum son dönemde bölgede meydana gelen savaşlar ve ekonomik zorluklarla ilişkili olabilir.
Dereiçi (Kintsureti) ve Zedubani (eski Yüksekköy köyü) mahallelerin birleştirilmesiyle 2018’de kurulan yeni Zedoban köyünün bu tarihteki nüfusu 161 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun 76’sı erke, 85’i kadındı.
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 113 |
| 2019 | 103 |
| 2018 | 161 |
| 1926 | 73 |
Kaynakça
- ^ a b c d "Artvin Borçka Zedoban Köy Nüfusu". Nufusune.com. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ a b . 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ "Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 15". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 119.
- ^ "Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 15, 141-144, 157-16". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1257-1261". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010, s. 144, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 79.
- ^ . 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
|başlık=dış bağlantı (); URL–vikibağı karışıklığı () - ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 181, .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;ethno-kavkaz.narod.ruisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce-Türkçe-İngilizce), 2019, Tiflis, s. 53, .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Büyük Göçü 1912isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Gürcistan'daki Köyleri 1913isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 275, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 144, 181, .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;borcka.gov.trisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 144, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zedoban Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli bir koydur Karsikoy e bagli Dereici Kintsureti ve Yuksekoy Zedubani mahallelerinin birlestirilmesi sonucunda 2017 de kurulmustur ZedobanKoyArtvin in Turkiye deki konumuZedobanZedoban in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceBorckaCografi bolgeKaradeniz BolgesiNufus 2020 Toplam113Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08490TarihceKoyun bilinen eski adi Zedubani dir Bu ad Gurcuce Zeda ubani den ზედა უბანი degisime ugramistir ve yukari mahalle yukari koy anlamina gelir Bu yerlesimin adi Turkceye Ziduban Zeduban زەدوبان olarak girmistir Gurcistan da bugun de Zedubani ზედუბანი adini tasiyan yerlesim yerleri vardir Zedoban koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim bu bolgeyi ve koyu Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarina dogru Gurculerden ele gecirmistir Yerlesimin Gurcuce bir ad tasiyor olmasi da buranin eski bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Zedoban koyu 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Cildir Eyaleti ne bagli Livane sancaginin koylerinden biriydi Sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koye 41 hanede 134 erkek tespit edilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplaminin yaklasik 268 kisiden olustugu soylenebilir Bu nufus sayiminda Kintshureti ayri bir koy olarak kaydedilmistir Kintshureti de ise 33 hanede 100 erkek yasiyordu Bu yerlesimin toplan nufusunun ise yaklasik 200 kisiden olustugu ortaya cikar Bugunku Zedoban koyunu olusturan bu iki yerlesimin toplan nufus ise 468 kisiyi bulmaktadir Zedoban koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Zedubani Zedubani adiyla kaydettigi koy Batum sancaginin Gonio kazasina bagli Suban nahiyesinin bes koyunden biriydi 1886 tarihli nufus tespitinde koyde 76 si erkek ve 73 u kadin olmak uzere 33 hanede 149 kisi yasiyordu Kintshureti de bu nahiyenin koylerinden biriydi ve bu yerlesimde 49 u erkek ve 42 si kadin olmak uzere 18 hanede 90 kisiden bulunuyordu Iki yerlesimin toplam nufusu ise 239 kisiden meydana geliyordu Zedubani ve Kintshureti koylerinin nufusu Musluman Gurcu anlaminda Acar olarak kaydedilmistir Zedoban koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Zedoban koyunu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Zedoban koyu Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde Borcka kazasinin Maradit nahiyesine bagliydi Zeduban adiyla kaydedilmis olan koyde 20 si kadin ve 33 i erkek olmak uzere 13 hanede 53 kisi yasiyordu Ayni idari konuma sahip Kintshureti de ise 6 hanede 23 kisi kaydedilmistir Iki koyun nufusu bu tarihte de Musluman Gurcu olarak kaydedilmistir Zedoban veya Zeduban Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Yuksekkoy olarak degistirilmistir Kintshureti koyune ise Dereici adi verilmistir 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Yuksekoy ve Dereici ayni idari konuma sahipti Dahiliye Vekaleti nin 1933 te yayimladigi Koylerimiz adli kitapta Yuksekkoy Zedoban adiyla Coruh vilayetinin Borcka kazasinda yer alan Yuksekkoy kisa bir sure sonra bir mahalle olarak Karsikoy e baglanmistir Zedoban 2017 yilinda Il Genel Meclisi tarafindan alinan kararla Dereici Kintsureti mahallesinin de eklenmesiyle yeniden koy haline getirilmistir CografyaZedoban koyu Borcka kasabasinin kuzeydogusunda Coruh Nehri kiyisinda Heba vadisinde yer alir Borcka kasabasindan koye Borcka Muratli Maradit yolu uzerinden ulasilir Engebeli bir arazide yer alan Zedoban Coruh Nehri nde kayikciligin yapildigi eski zamanlarda Heba vadisinin diger koyleri gibi nehrin kiyisindaki ortak iskeleden yararlaniyordu Iskelenin bulundugu halk arasinda Duz olarak bilinen yer sonradan baraj sulari altinda kalmistir Muvahhid Zeki 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye adli Osmanlica kitabinda Heba vadisi koylerinin birbirine yarim ve bir saat uzaklikta bulundugunu iskelenin bulundugu yerin nemli havasina karsin yuksekteki koylerin havadar oldugunu koylerde gecim kaynagini tarimin misir fasulye tutun teskil ettigini yazmistir NufusBir Gurcu yerlesimi olan Zedoban da gec Orta Caga kadar Hristiyan Gurculer yasiyordu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Tao Klarceti bolgesini Osmanlilarin ele gecirmesinden sonra halk zaman icinde din degistirip Musluman olmustur 19 yuzyilin son ceyreginde Ruslarin bolgeyi ele gecirmesinden sonra 1886 yilinda yapilan nufus sayiminda Zedoban da 33 hanede 149 kisi yasiyordu ve nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Rus idaresi sirasinda 1893 yilinda bolgeyi gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze Zedoban in nufusunu 12 hane olarak verdikten sonra Osmanli Rus savasinin ardindan koyden 25 hanenin goc ettigini yazmistir Bu tespit savastan once koyun daha buyuk bir nufusa sahip oldugunu gostermektedir Zedoban da 1922 tarihli nufus cetveline gore 13 hanede 53 Musluman Gurcu yasiyordu 1925 yilinda adi Yuksekkoy olarak degistirilen koyun nufusu 14 hanede yasayan 73 kisiden olusuyordu Bu nufusun 41 i erkek 32 si kadindi Hane basina ortalama 5 2 kisinin dusmesi ailelerin kalabalik olmadigini gostermektedir Muvahhid Zeki dugun masraflarinin yuksek olmasi nedeniyle evliliklerin az oldugunu ve nufus artisinin da dusuk seyrettigini belirtmistir Gercekten de 1893 yilinda 12 hane barindiran koyde hane sayisinda cok az bir artis gerceklesmis sadece iki hane eklenmistir Bu durum son donemde bolgede meydana gelen savaslar ve ekonomik zorluklarla iliskili olabilir Dereici Kintsureti ve Zedubani eski Yuksekkoy koyu mahallelerin birlestirilmesiyle 2018 de kurulan yeni Zedoban koyunun bu tarihteki nufusu 161 kisiden olusuyordu Bu nufusun 76 si erke 85 i kadindi Yillara gore koy nufus verileri2020 1132019 1032018 1611926 73Kaynakca a b c d Artvin Borcka Zedoban Koy Nufusu Nufusune com 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2020 a b 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2020 Emrullah Alemdar 1835 Tarihli Livane Artvin Sancagi 2767 Numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 15 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2023 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 119 Emrullah Alemdar 1835 Tarihli Livane Artvin Sancagi 2767 Numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 15 141 144 157 16 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1257 1261 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2023 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Mayis 2023 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 s 144 ISBN 9789944197526 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 79 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2023 baslik dis baglanti yardim URL vikibagi karisikligi yardim Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 181 ISBN 9789944197526 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ethno kavkaz narod ru isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce Turkce Ingilizce 2019 Tiflis s 53 ISBN 9789941485244 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Buyuk Gocu 1912 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Gurcistan daki Koyleri 1913 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 275 ISBN 9786055708856 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 144 181 ISBN 9789944197526 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi borcka gov tr isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 144 ISBN 9789944197526