Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kintshureti (Gürcüce: კინცხურეთი; okunuşu: “kintsh'ureti”), tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Artvin ilinin Borçka ilçesinde yer alan köyün adı 1925'te Dereiçi olarak değiştirilmiştir.
Daha sonra Karşıköy’ün bir mahallesine dönüştürülmüş olan Dereiçi ile bu köyün bir başka mahallesi Zedubani (eski Yüksekköy) birleştirilerek 2017 yılında Zedoban köyü kurulmuştur.
Tarihçe
Heba Vadisi'nde yer alan Kintshureti, bu yerleşmenin bilinen en eski adıdır. Gürcüce bir yer adı olan Kintshureti (კინცხურეთი), bazı Gürcüce kaynaklarda Kintsureti (კინწურეთი) olarak geçer. Bu yer adı Türkçeye Kinshuret (كینسخورەت) olarak girmiştir. Rus idaresi ise 1886 tarihli nüfus sayımında köyü Kintshureti (Кинцхурети) adıyla kaydetmiştir.
Kintshureti, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Klarceti, Gürcü Krallığı'nın prensliklerinden biriydi ve bu prensliğin merkezi Artanuci idi. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ilk yarısında Gürcülerden ele geçirdi. Köy Osmanlı idaresinde Çıldır Eyaleti içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlı idaresinin vergi belirleme ve askere alma amacıyla 1835 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespiti sırasında "Ginshuret / Kinshuret" adıyla kaydedilmiş olan Kintshureti, Berta ve Sinkoti nahiyelerini kapsayan Livane sancağının bir köyüydü. Bu tarihte köyde 33 hanede 100 erkek yaşıyordu. Köyün toplam nüfusunu tespit etmek için erkek sayısı kadar kadın eklemek gerekir. Bunun sonucunda Kintshureti köyünün toplam nüfusunun 200 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Köyün nüfusunun tamamı "Müslim" olarak kaydedilmiştir. Bu Müslüman nüfusun Gürcülerden oluştuğu 1886 ve 1922 yılındaki nüfus tespitlerinden anlaşılmaktadır.
Kintshureti, uzun süre Osmanlı hakimiyetinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinin 1886 yılındaki nüfus tespiti sırasında köyde 90 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Bu sırada Kintshureti, Artvin sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) kazasına bağlıydı. Bu kazada Şubani nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) beş köyünden biriydi. Nüfus açısından bu nahiyenin ikinci küçük köyüydü. Şubani nahiyesi, Kintsureti köyü dışında, Zedubani, Şubani, Klaskuri ve Çinkuri köylerini kapsıyordu.
Kintshureti, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından köy fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması'yla Kintshureti köyünü de kapsayan Artvin ile Ardahan bölgeleri Türkiye'ye bırakıldı.
Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde Kintsureti’de 1922 tarihli nüfus cetveline göre 6 hanede 23 Müslüman Gürcü yaşıyordu. Bu sırada Borçka kazasının Maradit nahiyesine bağlıydı. 1886 yılıyla kıyaslandığında nüfusun iyice azlamış olduğu görülmektedir. Nitekim Rus idaresi sırasında, 1893 yılında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, köydeki nüfusun büyük kısmının Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır. Kintshureti veya Kinshuret Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Dereiçi olarak değiştirildi. Artvin vilayetinde 1926 yılındaki nüfus sayımında köyün nüfusu 15 hanede yaşayan 77 kişiden oluşuyordu.
Kintshureti, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Dereiçi" (درەایچی) ve 1933 tarihli köy listesinde de Kinshuret adıyla kaydedilmiştir. Kintshureti 1933 yılında Çoruh vilayetinin Borçka kazasına bağlıydı. Dereiçi'nin 1935 genel nüfus sayımı sonuçlarında bir köy olarak geçmemsi, 1933-1935 arasında Karşıköy'e bir mahalle olarak bağlandığını göstermektedir. Nitekim uzun zaman sonra, 2018 yılında, Kintsureti (Dereiçi) ve Zedubani (eski Yüksekköy) mahallelerin birleştirilmesiyle yeni bir köy olarak Zedoban kurulmuştur. 2018 yılında köyün nüfusu, 76’sı erkek, 85’i kadın olmak üzere 161 kişiden oluşuyordu.
Kintsureti’nin sınırları içinde günümüze yıkık halde ulaşmış Kintshureti Kilisesi dışında, cami mahallesinde daha bulunuyordu. Gürcü mimarisi üzerine araştırmalarıyla tanından Fahriye Bayram ve Turgay Yazar tarafından 2009 yılında ayrıca Orta Mahalle'nin Keçiketi mevkiinde duvar kalıntıları tespit edilmiş, ancak söz konusu yapının işlevi belirlenememiştir.
Kaynakça
- ^ . 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 161 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 119". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ a b ""Gonio kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- ^ "Roland Topçişvili, Gürcülerin Etnik Tarihi ve Gürcistan'ın Tarihsel-Etnografik Bölgeleri (Gürcüce), 2002, s. 66-67". 16 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ "Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 15, 141-144". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 149" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), Tiflis, 1912, s. 136" (PDF). 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 144, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 79.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, İstanbul, 1933, s. 455". 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 107" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 156, .
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Arahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 2. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN: 10177663
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 161-162 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kintshureti Gurcuce კინცხურეთი okunusu kintsh ureti tarihsel Klarceti bolgesindeki yerlesim yerlerinden biridir Artvin ilinin Borcka ilcesinde yer alan koyun adi 1925 te Dereici olarak degistirilmistir Daha sonra Karsikoy un bir mahallesine donusturulmus olan Dereici ile bu koyun bir baska mahallesi Zedubani eski Yuksekkoy birlestirilerek 2017 yilinda Zedoban koyu kurulmustur TarihceHeba Vadisi nde yer alan Kintshureti bu yerlesmenin bilinen en eski adidir Gurcuce bir yer adi olan Kintshureti კინცხურეთი bazi Gurcuce kaynaklarda Kintsureti კინწურეთი olarak gecer Bu yer adi Turkceye Kinshuret كینسخورەت olarak girmistir Rus idaresi ise 1886 tarihli nufus sayiminda koyu Kintshureti Kinchureti adiyla kaydetmistir Kintshureti tarihsel Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Klarceti Gurcu Kralligi nin prensliklerinden biriydi ve bu prensligin merkezi Artanuci idi Bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ilk yarisinda Gurculerden ele gecirdi Koy Osmanli idaresinde Cildir Eyaleti icinde yer aliyordu Nitekim Osmanli idaresinin vergi belirleme ve askere alma amaciyla 1835 yilinda gerceklestirdigi nufus tespiti sirasinda Ginshuret Kinshuret adiyla kaydedilmis olan Kintshureti Berta ve Sinkoti nahiyelerini kapsayan Livane sancaginin bir koyuydu Bu tarihte koyde 33 hanede 100 erkek yasiyordu Koyun toplam nufusunu tespit etmek icin erkek sayisi kadar kadin eklemek gerekir Bunun sonucunda Kintshureti koyunun toplam nufusunun 200 kisiden olustugu ortaya cikar Koyun nufusunun tamami Muslim olarak kaydedilmistir Bu Musluman nufusun Gurculerden olustugu 1886 ve 1922 yilindaki nufus tespitlerinden anlasilmaktadir Kintshureti uzun sure Osmanli hakimiyetinde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan Ruslarin eline gecti Rus idaresinin 1886 yilindaki nufus tespiti sirasinda koyde 90 kisi yasiyordu Nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Bu sirada Kintshureti Artvin sancaginin okrug Gonio kazasina ucastok kazasina bagliydi Bu kazada Subani nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk bes koyunden biriydi Nufus acisindan bu nahiyenin ikinci kucuk koyuydu Subani nahiyesi Kintsureti koyu disinda Zedubani Subani Klaskuri ve Cinkuri koylerini kapsiyordu Kintshureti Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Rusya nin bolgeden cekilmesinden bir sure sonra Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin Tiflis hukumetine verdigi ultimatom uzerine Gurcu idaresinin cekilmesinin ardindan koy fiilen Turkiye ye katildi Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin topraklarinin isgal edilmesinin ardindan Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Kintshureti koyunu de kapsayan Artvin ile Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde Kintsureti de 1922 tarihli nufus cetveline gore 6 hanede 23 Musluman Gurcu yasiyordu Bu sirada Borcka kazasinin Maradit nahiyesine bagliydi 1886 yiliyla kiyaslandiginda nufusun iyice azlamis oldugu gorulmektedir Nitekim Rus idaresi sirasinda 1893 yilinda bolgeyi gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze koydeki nufusun buyuk kisminin Osmanli ulkesine goc ettigini yazmistir Kintshureti veya Kinshuret Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Dereici olarak degistirildi Artvin vilayetinde 1926 yilindaki nufus sayiminda koyun nufusu 15 hanede yasayan 77 kisiden olusuyordu Kintshureti 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Dereici درەایچی ve 1933 tarihli koy listesinde de Kinshuret adiyla kaydedilmistir Kintshureti 1933 yilinda Coruh vilayetinin Borcka kazasina bagliydi Dereici nin 1935 genel nufus sayimi sonuclarinda bir koy olarak gecmemsi 1933 1935 arasinda Karsikoy e bir mahalle olarak baglandigini gostermektedir Nitekim uzun zaman sonra 2018 yilinda Kintsureti Dereici ve Zedubani eski Yuksekkoy mahallelerin birlestirilmesiyle yeni bir koy olarak Zedoban kurulmustur 2018 yilinda koyun nufusu 76 si erkek 85 i kadin olmak uzere 161 kisiden olusuyordu Kintsureti nin sinirlari icinde gunumuze yikik halde ulasmis Kintshureti Kilisesi disinda cami mahallesinde daha bulunuyordu Gurcu mimarisi uzerine arastirmalariyla tanindan Fahriye Bayram ve Turgay Yazar tarafindan 2009 yilinda ayrica Orta Mahalle nin Keciketi mevkiinde duvar kalintilari tespit edilmis ancak soz konusu yapinin islevi belirlenememistir Kaynakca 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2020 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 161 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 119 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 a b Gonio kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2020 Roland Topcisvili Gurculerin Etnik Tarihi ve Gurcistan in Tarihsel Etnografik Bolgeleri Gurcuce 2002 s 66 67 16 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Emrullah Alemdar 1835 Tarihli Livane Artvin Sancagi 2767 Numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 15 141 144 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 149 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Nisan 2022 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu Gurcuce Tiflis 1912 s 136 PDF 10 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 144 ISBN 9789944197526 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 79 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti Istanbul 1933 s 455 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 107 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2021 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2020 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 156 ISBN 9789941478178 Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Arahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 2 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 10177663 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 161 162 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9