Zekeriya,Yeni Ahit ve Kur'an'da adı geçen Yahudi din büyüğüdür. Hristiyanlıkta din büyüğü, İslamiyette ise peygamber olarak görülür ve her iki dine göre de Yahya'nın babasıdır. Yahudilikte sözde "peygamber" rolüyle ortaya çıkmış bir sahte din adamı olarak görülür.
Hristiyanlıkta
Zekeriya, Roma İmparatorluğu'nda, Yahudiye Kralı Hirodes zamanında yaşadı. Harun soyundan gelen karısının adı ise Elizabet (Elisa) idi. Elizabet kısır olduğu için çocukları olmuyordu. İkisinin de yaşı ilerlemişti. Bir gün tapınakta buhur yakarken meleklerden biri buhur sunağının sağında durup Zekeriya’ya göründü. Zekeriya onu görünce şaşırdı, korkuya kapıldı. Melek, “Korkma, Zekeriya” dedi, “Duan kabul edildi. Karın Elizabet sana bir oğul doğuracak, adını Yahya koyacaksın. O, Rab’bin gözünde büyük olacak. Hiç şarap ve içki içmeyecek; daha annesinin rahmindeyken Kutsal Ruh’la dolacak. İsrailoğulları’ndan birçoğunu, Tanrıları Rab’be döndürecek ve Rab için hazırlanmış bir halk yetiştirmek üzere, İlyas’ın ruhu ve gücüyle Rab’bin önünden gidecektir.”
Zekeriya meleğe, “Bundan nasıl emin olabilirim?” dedi “Çünkü ben yaşlandım, karımın da yaşı ilerledi”. Melek ona şöyle karşılık verdi: “Ben Tanrı’nın huzurunda duran Cebrail’im. Seninle konuşmak ve bu müjdeyi sana bildirmek için gönderildim. Sözlerime inanmadığın için dilin tutulacak, bunların gerçekleşeceği güne dek konuşamayacaksın.” Zekeriya dışarı çıktığında onlarla konuşamadı. O zaman tapınakta bir görüm gördüğünü anladılar. Kendisi onlara işaretler yapıyor, ama konuşamıyordu. Elizabet gebe kaldı ve evine kapandı. “Bunu benim için yapan Rab’dir” dedi. “Bu günlerde benimle ilgilenerek insanlar arasında utancımı giderdi.”
Elizabet'in bir erkek bebeğini doğurmasının sekizinci gününde, Yahudi geleneğine göre sünnet edilip adı verilecekti. Yahudi geleneğine göre ilk erkek çocuğuna akrabalarından birinin adı (özellikle babasının adı) konulurdu. Fakat Elisa tanrının iradesine uyarak Yahya adını seçmek istediğini söyledi. Akrabaları Zekeriya'nın fikrini sorduğunda konuşamayan Zekeriya ince tahtaya Yahya diye yazmıştı. O an Zekeriya'nın ağzı açıldı ve Yahya yüce tanrının peygamberidir dedikten sonra bayılmıştır.
Avşalom Anıt Mezarı
'ndeki sözde-Avşalom anıt mezarının Yahya Peygamber'in babası Zekeriya'ya âit olduğu sanılıyordu. Bunun sebebi, anıt mezara, inşâsından yaklaşık üç asır sonra işlenmiş olan bir kitâbede mezarın Yahya'nın babası Zekeriya'ya atfedilmesidir. Geleneksel olarak Avşalom'a izâfe edilen mezarın, Avşalom'dan yaklaşık bin sene sonra (MS 1. yüzyılda) yapıldığı ortaya çıktığında Avşalom ihtimali terkedildi. 2003'te ortaya çıkarılan başka bir kitâbede ise, mezarın Şimon adında birisi için yapıldığı yazılmaktadır.
İslam'da
Hayatı
Zekeriya, İslâm'a göre bir peygamberdir. Babasının adı Berahya (Berhiye) idi ve soyu Davud oğlu Süleyman Peygambere dayanıyordu. Meryem'in annesi Hanne (Hınne), Zekeriya'nın eşi el-Îşâ'nın (İşbâ, Îşâ) kızkardeşiydi. Hanne, İmran'ın hanımıydı. Bir gün hâmile kaldığında çocuğunu tapınağa nezir kıldı. Nezir kılınan oğlan, hayatını ibâdete adar ve zâhid olurdu. Bununla birlikte çocuk kız doğdu ve Meryem adı verildi. Mâbed'deki İsrailoğullarının din adamları Mâbed'e adanan kızın büyütülmesi ve yetiştirilmesi vazîfesi için Zekeriya'yı seçtiler. Zekeriya, ne zaman Meryem'in odasını hâlini hatırını sormak için ziyâret etse, yanında kışın yaz meyvesi, yazın kış meyvesi bulurdu. Zekeriya Peygamber, bu sıralarda 92 yaşında veyâ o 120, zevcesi de 98 yaşındaydı. Bu ileri yaşında, Zekeriya'nın zevcesinin çocuk yapma kabiliyeti kalmamıştı. Böyle bir şey için duâ etmiyordu. Meryem'in yanına mûcizevî tarzda mevsim-dışı meyveler gönderildiğini gören Zekeriya, kendisine de bir çocuk ihsan edilmesi için Allâh'a yalvardı. Duâsı kabûl edildi ve adı Yahya olacak bir çocukla müjdelendi. Zekeriya, bu müjdeye şaşırdı ve çocuğunun olacağı konusundaki müjde ona tekrâr vurgulandı. Zekeriya, çocuğun olacağına dâir bir işâret dileğinde bulundu ve Allah'ın meleği ona, bir alâmet olarak üç gün boyunca konuşamayacağını, sâdece insanlarla işâretleşerek iletişim kurabileceğini haber verdi.
Yaşam tarzı ve mesleği
Ahameniş Pers İmparatorluğu, Babil'i ve çevresini oluşturan -günümüzdeki adıyla Irak denilen- bölgeyi ele geçirdikten sonra, Ahameniş hükümdarları Babil sürgünündeki Yahudilere Kudüs ve civârına dönme izni verdiler. Bunun üzerine İsrailoğulları Kudüs'e geri döndü ve Allah, başlarına onları dînî yönden denetleyip yol göstermesi için peygamberler göndermeye devâm etti. Berahya oğlu Zekeriya da bu silsilenin sonlarında zuhur eden bir peygamberdi. İsrailoğullarına tebliğde bulunan ve üçü de Davud Peygamber neslinden olan son üç peygamberin ilkiydi, ikincisi, oğlu Yahyâ Peygamber ve son nübüvvet yapan da Meryem oğlu Îsâ idi. Zekeriya, indirilen vahiyleri tebliğ eder ve yazardı. Süleyman Mâbedi'nde İsrailoğullarının dînî şûrâsının başkanı idi. Gelirini temin etmek için marangozluk yapardı. Aynı zamanda kendisini Süleyman Mâbedi'nin (Beytü'l-Makdis) bakımına ve maddî-mânevî hizmetine adamıştı.
Ölümü
Meryem oğlu İsâ, babasız yaratılmıştı. Yahudiler, İsâ'nın babasız yaratılışını inkâr ettiler. İsa'nın annesi Meryem'in odasını tek ziyâret eden kişinin Zekeriya Peygamber olmasından ötürü, Zekeriya'ya ve Meryem'e zinâ iftirâsı attılar. Zekeriya Peygamber'i şehit ettiler. Bir rivâyete göre, Zekeriya Peygamber, katledildiğinde 100 yaşlarında idi.
Zekeriya'nın katlediliş şekliyle ilgili anlatılan bir rivâyete göre, o Yahudilerin katlinden emin olmak için onlardan kaçtı. İçi oyuk bir ağacın içine girdi ve ağaç, bir mûcize eseri olarak kovuğunu kapattı. Bununla birlikte Zekeriya'nın elbisesinin bir parçası dışarıda kaldı. Yahudiler, onu ararken ağaçtan uzamış görünen elbise parçasını fark ettiler ve onun ağacın içinde olduğuna hükmettiler. Bunun üzerine ağacı testereyle ikiye biçtiler ve Zekeriya Peygamber bu şekilde can verdi.
Şeceresi
(Yahuda ile İyşa arasında ismi |
|
|
|
Notlar
Kaynakça
- ^ Hirsch, Emil G. (1906). "Zechariah". Cyrus Adler (Ed.). Jewish Encyclopedia. New York: Funk & Wagnalls Co.
- ^ britannica.com/biography/Zechariah
- ^ (Yunanca) Κατά Λουκάν, 1:67 15 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ islamansiklopedisi.org.tr/zekeriyya
- ^ a b Kuran, 19:7 29 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Luka, 1:5-17 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Luka, 1:18-25 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Luka, 1:59-63 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Yâkubî Târihi, c. 1, s. 97
- ^ ; Arâisü'l-Mecâlis fî Kısâsi'l-Enbiyâ 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; s. 509-510
- ^ . 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ a b c d (Arapça) İbnü'l-Esîr, el-Kâmil fi't-Târih, c. 1, s. 229
- ^ . 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ . 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ . 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ . 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ Kurân, 6:85 28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 57:27 29 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kurân, 3:47 14 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 3:59 13 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kurân, 4:156 14 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Ahmet Cevdet Paşa, Kısâs-ı Enbiyâ ve Tevârih-i Hulefâ, "Kıssa-i Zekeriyya, Yahyâ ve İsa Aleyhimüsselâm", s. 42; Bedir Yayınevi, İstanbul:1966
- ^ a b Ebu Cafer Taberi, Târih-i Taberî Tercemesi, c. 2, s. 105, Can Kitabevi, Konya:1973
- ^ a b (Arapça) İbnü'l-Esîr, el-Kâmil fi't-Târih, c. 1, s. 235
- ^ (Arapça) Ebu İshak Sâlebî, Arâisü'l-Mecâlis fî Kısâsi'l-Enbiya 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. s.509-510
Wikimedia Commons'ta Zekeriya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zekeriya Yeni Ahit ve Kur an da adi gecen Yahudi din buyugudur Hristiyanlikta din buyugu Islamiyette ise peygamber olarak gorulur ve her iki dine gore de Yahya nin babasidir Yahudilikte sozde peygamber roluyle ortaya cikmis bir sahte din adami olarak gorulur Kudus Hac Manastiri nda bir Orta Cag Gurcu freskinde Zekeriya sol ve Yahya sag HristiyanliktaZekeriya Roma Imparatorlugu nda Yahudiye Krali Hirodes zamaninda yasadi Harun soyundan gelen karisinin adi ise Elizabet Elisa idi Elizabet kisir oldugu icin cocuklari olmuyordu Ikisinin de yasi ilerlemisti Bir gun tapinakta buhur yakarken meleklerden biri buhur sunaginin saginda durup Zekeriya ya gorundu Zekeriya onu gorunce sasirdi korkuya kapildi Melek Korkma Zekeriya dedi Duan kabul edildi Karin Elizabet sana bir ogul doguracak adini Yahya koyacaksin O Rab bin gozunde buyuk olacak Hic sarap ve icki icmeyecek daha annesinin rahmindeyken Kutsal Ruh la dolacak Israilogullari ndan bircogunu Tanrilari Rab be dondurecek ve Rab icin hazirlanmis bir halk yetistirmek uzere Ilyas in ruhu ve gucuyle Rab bin onunden gidecektir Zekeriya melege Bundan nasil emin olabilirim dedi Cunku ben yaslandim karimin da yasi ilerledi Melek ona soyle karsilik verdi Ben Tanri nin huzurunda duran Cebrail im Seninle konusmak ve bu mujdeyi sana bildirmek icin gonderildim Sozlerime inanmadigin icin dilin tutulacak bunlarin gerceklesecegi gune dek konusamayacaksin Zekeriya disari ciktiginda onlarla konusamadi O zaman tapinakta bir gorum gordugunu anladilar Kendisi onlara isaretler yapiyor ama konusamiyordu Elizabet gebe kaldi ve evine kapandi Bunu benim icin yapan Rab dir dedi Bu gunlerde benimle ilgilenerek insanlar arasinda utancimi giderdi Cuz Kidron Vadisi nde sozde Avsalom anit mezari Elizabet in bir erkek bebegini dogurmasinin sekizinci gununde Yahudi gelenegine gore sunnet edilip adi verilecekti Yahudi gelenegine gore ilk erkek cocuguna akrabalarindan birinin adi ozellikle babasinin adi konulurdu Fakat Elisa tanrinin iradesine uyarak Yahya adini secmek istedigini soyledi Akrabalari Zekeriya nin fikrini sordugunda konusamayan Zekeriya ince tahtaya Yahya diye yazmisti O an Zekeriya nin agzi acildi ve Yahya yuce tanrinin peygamberidir dedikten sonra bayilmistir Avsalom Anit Mezari ndeki sozde Avsalom anit mezarinin Yahya Peygamber in babasi Zekeriya ya ait oldugu saniliyordu Bunun sebebi anit mezara insasindan yaklasik uc asir sonra islenmis olan bir kitabede mezarin Yahya nin babasi Zekeriya ya atfedilmesidir Geleneksel olarak Avsalom a izafe edilen mezarin Avsalom dan yaklasik bin sene sonra MS 1 yuzyilda yapildigi ortaya ciktiginda Avsalom ihtimali terkedildi 2003 te ortaya cikarilan baska bir kitabede ise mezarin Simon adinda birisi icin yapildigi yazilmaktadir Islam daHayati Zekeriya Islam a gore bir peygamberdir Babasinin adi Berahya Berhiye idi ve soyu Davud oglu Suleyman Peygambere dayaniyordu Meryem in annesi Hanne Hinne Zekeriya nin esi el Isa nin Isba Isa kizkardesiydi Hanne Imran in hanimiydi Bir gun hamile kaldiginda cocugunu tapinaga nezir kildi Nezir kilinan oglan hayatini ibadete adar ve zahid olurdu Bununla birlikte cocuk kiz dogdu ve Meryem adi verildi Mabed deki Israilogullarinin din adamlari Mabed e adanan kizin buyutulmesi ve yetistirilmesi vazifesi icin Zekeriya yi sectiler Zekeriya ne zaman Meryem in odasini halini hatirini sormak icin ziyaret etse yaninda kisin yaz meyvesi yazin kis meyvesi bulurdu Zekeriya Peygamber bu siralarda 92 yasinda veya o 120 zevcesi de 98 yasindaydi Bu ileri yasinda Zekeriya nin zevcesinin cocuk yapma kabiliyeti kalmamisti Boyle bir sey icin dua etmiyordu Meryem in yanina mucizevi tarzda mevsim disi meyveler gonderildigini goren Zekeriya kendisine de bir cocuk ihsan edilmesi icin Allah a yalvardi Duasi kabul edildi ve adi Yahya olacak bir cocukla mujdelendi Zekeriya bu mujdeye sasirdi ve cocugunun olacagi konusundaki mujde ona tekrar vurgulandi Zekeriya cocugun olacagina dair bir isaret dileginde bulundu ve Allah in melegi ona bir alamet olarak uc gun boyunca konusamayacagini sadece insanlarla isaretleserek iletisim kurabilecegini haber verdi Yasam tarzi ve meslegi Ahamenis Pers Imparatorlugu Babil i ve cevresini olusturan gunumuzdeki adiyla Irak denilen bolgeyi ele gecirdikten sonra Ahamenis hukumdarlari Babil surgunundeki Yahudilere Kudus ve civarina donme izni verdiler Bunun uzerine Israilogullari Kudus e geri dondu ve Allah baslarina onlari dini yonden denetleyip yol gostermesi icin peygamberler gondermeye devam etti Berahya oglu Zekeriya da bu silsilenin sonlarinda zuhur eden bir peygamberdi Israilogullarina tebligde bulunan ve ucu de Davud Peygamber neslinden olan son uc peygamberin ilkiydi ikincisi oglu Yahya Peygamber ve son nubuvvet yapan da Meryem oglu Isa idi Zekeriya indirilen vahiyleri teblig eder ve yazardi Suleyman Mabedi nde Israilogullarinin dini surasinin baskani idi Gelirini temin etmek icin marangozluk yapardi Ayni zamanda kendisini Suleyman Mabedi nin Beytu l Makdis bakimina ve maddi manevi hizmetine adamisti Islami gelenege gore Zekeriya nin medfun oldugu yer olan Halep Ulu Camii ndeki turbesiOlumu Meryem oglu Isa babasiz yaratilmisti Yahudiler Isa nin babasiz yaratilisini inkar ettiler Isa nin annesi Meryem in odasini tek ziyaret eden kisinin Zekeriya Peygamber olmasindan oturu Zekeriya ya ve Meryem e zina iftirasi attilar Zekeriya Peygamber i sehit ettiler Bir rivayete gore Zekeriya Peygamber katledildiginde 100 yaslarinda idi Zekeriya nin katledilis sekliyle ilgili anlatilan bir rivayete gore o Yahudilerin katlinden emin olmak icin onlardan kacti Ici oyuk bir agacin icine girdi ve agac bir mucize eseri olarak kovugunu kapatti Bununla birlikte Zekeriya nin elbisesinin bir parcasi disarida kaldi Yahudiler onu ararken agactan uzamis gorunen elbise parcasini fark ettiler ve onun agacin icinde olduguna hukmettiler Bunun uzerine agaci testereyle ikiye bictiler ve Zekeriya Peygamber bu sekilde can verdi Seceresi Araisu l Mecalis fi Kisasi l Enbiya da Zekeriya nin Seceresi Ibrahim Ishak Yakub Yahuda Yahuda ile Iysa arasinda ismi bilinmeyen bircok ata Davud Suleyman Rahbeam Ebya Asa Yehsafaz Salum Fahur Sadik Muslim Suleyman Davud Nahsan Saduk Muslim Edi Berahya Zekeriya YahyaNotlar Ibranice זכריה romanize Zeḵaryah lit Yahveh hatirlar Grekce Zaxarias Zaċharĩas Arapca ز ك ـر ي ـا ZakariyyaʾKaynakca Hirsch Emil G 1906 Zechariah Cyrus Adler Ed Jewish Encyclopedia New York Funk amp Wagnalls Co britannica com biography Zechariah Yunanca Kata Loykan 1 67 15 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde islamansiklopedisi org tr zekeriyya a b Kuran 19 7 29 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Luka 1 5 17 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Luka 1 18 25 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Luka 1 59 63 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yakubi Tarihi c 1 s 97 Araisu l Mecalis fi Kisasi l Enbiya 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 509 510 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 a b c d Arapca Ibnu l Esir el Kamil fi t Tarih c 1 s 229 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 Kuran 6 85 28 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 57 27 29 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuran 3 47 14 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 59 13 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuran 4 156 14 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Ahmet Cevdet Pasa Kisas i Enbiya ve Tevarih i Hulefa Kissa i Zekeriyya Yahya ve Isa Aleyhimusselam s 42 Bedir Yayinevi Istanbul 1966 a b Ebu Cafer Taberi Tarih i Taberi Tercemesi c 2 s 105 Can Kitabevi Konya 1973 a b Arapca Ibnu l Esir el Kamil fi t Tarih c 1 s 235 Arapca Ebu Ishak Salebi Araisu l Mecalis fi Kisasi l Enbiya 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 509 510 Wikimedia Commons ta Zekeriya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir