Zeliha Berksoy (d. 27 Mart 1946, İstanbul), Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, sanatçı.
Zeliha Berksoy | |
---|---|
Doğum | 26 Mart 1946 İstanbul, Türkiye |
Meslek | Tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen, seslendirme sanatçısı, akademisyen |
Etkin yıllar | 1951-günümüz |
Evlilik | Yıldırım Aktuna (e. 1970; b. 1974) |
Çocuk(lar) | Oğul Aktuna |
Ebeveyn(ler) | Semiha Berksoy Ercüment Siyavuşgil |
Dünya tiyatro edebiyatının yerli ve yabancı, belli başlı oyun yazarlarının eserlerinde başrol oynadı. 1972'den bu yana sayısız Brecht konseri verdi.
1978'de İstanbul Devlet Konservatuvarı'nın (günümüzdeki Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı) Tiyatro Bölümünün kurulmasında görev aldı. 1990'da Bakırköy Belediye Tiyatrosu'nu kurdu ve beş yıl genel sanat yönetmenliğini sürdürdü. 2000’de Tiyatro Anasanat Dalı'nda profesörlük unvanı aldı.
Yaşamı
1946 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi, opera sanatçısı Semiha Berksoy, babası piyanist Ercüment Siyavuşgil'dir. Annesinden dolayı çocukluğu operalar, Devlet Tiyatroları kulisleri, turneler, yurt dışı gezileri arasında geçti. Çocuk yaşta küçük rollerle sahneye çıkmaya başladı. 4 yaşında Shakespeare'in Yanlışlıklar Komedyası oyununda sahneye çıktı; 9 yaşında Köşebaşı oyununda dilenci bir çocuk rolünde, 11 yaşında ise Cadı Kazanı'nda Batty Parish rolünü oynadı.
Ankara Devlet Konservatuvarı'nın tiyatro bölümünde öğrenim gördü. Cüneyt Gökçer, Mahir Canova, Salih Caner ve Nurettin Sevim'in öğrencisi oldu. Beş yıllık eğitimini tamamladıktan sonra Ankara Devlet Tiyatrosu'nda stajyer olarak göreve başladı (1965). Refik Erduran'ın "Uçurtmanın Zinciri", Adalet Ağaoğlu'nun "Çatıdaki Çatlak", Barillet ve Grey'in "Kaktüs Çiçeği" oyunlarında başrol oynadı. Devlet Tiyatrosu Yönetim Kurulu tarafından ihtisasını yapması için Almanya'ya gönderilmesine karar verilen Berksoy, 1967'de Berlin' gitti. Berlin Devlet Tiyatrosu bünyesindeki Schiller Tiyatrosu'nda reji asistanı olarak görev aldı ve Brecht eserlerini sahnelemesi ile tanınan Berliner Ensemble Tiyatrosu'nda asistan öğrenci olarak eğitim gördü.
Türkiye'ye döndükten sonra Devlet Tiyatrosu'ndan ayrıldı. O dönemde Şişli Etfal Hastanesi'nde çalışan Yıldırım Aktuna ile 1970 yılında evlendi. Evlilikleri 1974 yılında sonlandı. Bu evlilikten "Oğul Aktuna adlı bir oğlu oldu.
Epik tiyatro anlayışıyla oyunlar yazan Vasıf Öngören'in ısrarlı talebiyle Zeliha Berksoy, Öngören'in 1966-1968 yıllarında yazdığı ve ilk defa 1969-1970 sezonunda Ankara Birlik Tiyatrosu'nda sahnelenen (Asiye Nasıl Kurtulur?) oyununa Asiye'yi canlandırdı ve bu oyunla adını Türkiye çapında duyurdu. Oyunda annesi Semiha hanım da, Asiye'nin annesi Zehra rolünü oynadı. Büyük başarı kazanan oyun, Ankara Birlik Tiyatrosu'nda iki yıl boyunca sergilendi.
Berksoy, 1971 yılında İstanbul'a yerleşti ve Dostlar Tiyatrosu'nda çalışmaya başladı. Dostlar Tiyatrosu'nda "Analık Davası", "Kafkas Tepeşir Dairesi", "Asiye Nasıl Kurtulur?", "Lola Blau-Mavi Lola", "Ezenler, Ezilenler, Başkaldıranlar", "Dimitrof Olayı", İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda "Taranta Babu'ya Mektuplar", Orta Oyuncular'da "Kahraman Bakkal Süper Markete Karşı" ve "Anna'nın 7 Ölümcül Silahı" oynadı. İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda Ferhan Şensoy'un yönettiği Keşanlı Ali Destanı önemli rollerinden birisi oldu. 1988'de Keşanlı Ali Destanı'ndaki Zilha rolü ile Nokta dergisi "Doruktakiler" ödülünü aldı.
1972 yılından itibaren Almanca olarak verdiği Brecht Konserleri'nin sahne yaşamında önemli bir yeri oldu. 1979 yılına Genco Erkal Brecht'in şiir, şarkı ve öykülerini Türkçe olarak "Brecht Kabare" adlı müzikli gösteri haline getirdi. 1970'li yılların sonlarında TRT televizyonunda ilk kez yayınlanan "Cabaret" adlı filmde Liza Minnelli'nin oynadığı Sally karakterinin Türkçe seslendirmesini de Zeliha Berksoy gerçekleştirdi.
1974 yılında İstanbul Devlet Konservatuvarı'nda sahne dersleri vermeye başladı. Bu kurumda Tiyatro Bölümünün kurulmasında görev aldı. 1982 yılında üniversite statüsüne giren ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın adını alan okulda 2013 yılına kadar Tiyatro Ana Sanat Dalı Başkanlığı'nı sürdürdü. 2000 yılında profesör ünvanını aldı.
1989 yılında Yavuz Özkan'ın yönettiği "Filim Bitti" adlı filmde Kadir İnanır'la; İrfan Tözüm'ün yönettiği "İkili Oyunlar'da Tarık Akan ile başrolleri paylaştı.
1990'da Yıldırım Aktuna'nın Bakırköy Belediye Başkanı olduğu dönemde Türkiye'nin üçüncü ödenekli tiyatrosu olan Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nu kurdu ve 1990-1994 yılları arasında bu kurumun genel sanat yönetmenliği görevini sürdürdü. Güngören ve Ataköy'deki iki sahnede oyunlar sahneledi. Bu başarısından ötürü Türkiye Eleştirmenler Birliği (TEB) Ödülü’ne layık görüldü (2008).
1996 yılında Semiha Berksoy Opera Vakfı'nı kurdu. 2005–2009 yılları arasında Beşiktaş Belediyesi'nin davetiyle Beşiktaş Kültür Sanat Platformu’nun başkanlığını yürüttü.
Berksoy, 2009 yılının başında vizyona girmiş olan Güz Sancısı filminde Elena'nın babaannesi karakterini canlandırmıştır.
Tiyatro oyunları
Rol aldığı oyunlar
- Keşanlı Ali Destanı
- Yaz
- Kafkas Tebeşir Dairesi
- (Asiye Nasıl Kurtulur?)'
- Kaktüs Çiçeği : \ - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1966
- : Refik Erduran - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1965
- Cadı Kazanı : Arthur Miller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1958
- Köşebaşı : Ahmet Kutsi Tecer - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
Yönettiği oyunlar
Filmografisi
Ödülleri
- 1966: Sanat Sevenler Derneği - Övgüye Değer Görülenler, "Uçurtmanın Zinciri"ndeki oyunuyla
- 1970: Sanat Sevenler Derneği - En İyi Kadın Oyuncu, "Asiye Nasıl Kurtulur" oyunundaki başarısıyla
Kaynakça
- ^ . 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2012.
- ^ a b c Gürün Uçarer, Dikmen. (PDF). Gazete kupürü (Marmara Üniversitesi Açıkerişim sistemi). 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ Erol, Hakan. . Odatv4.com sitesi, 19 Ocak 2018. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ Uras, Güngör. . Milliyet.com.tr 4 Mayıs 2014. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ a b . Tiyatro İKSV web sitesi Onur Ödülleri sayfası. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ Berksoy, Zeliha. . Cumhuriyet, 22 Mayıs 1984. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ Dursun, Adem. . Tiyatronline.com, 19 Aralık 2009. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Zeliha Berksoy
- Sinema Türk'te Zeliha Berksoy29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Semiha Berksoy Opera Vakfı internet sitesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeliha Berksoy d 27 Mart 1946 Istanbul Turk tiyatro ve sinema oyuncusu sanatci Zeliha BerksoyDogum26 Mart 1946 78 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekTiyatro ve sinema oyuncusu yonetmen seslendirme sanatcisi akademisyenEtkin yillar1951 gunumuzEvlilikYildirim Aktuna e 1970 b 1974 Cocuk lar Ogul AktunaEbeveyn ler Semiha Berksoy Ercument Siyavusgil Dunya tiyatro edebiyatinin yerli ve yabanci belli basli oyun yazarlarinin eserlerinde basrol oynadi 1972 den bu yana sayisiz Brecht konseri verdi 1978 de Istanbul Devlet Konservatuvari nin gunumuzdeki Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi Devlet Konservatuvari Tiyatro Bolumunun kurulmasinda gorev aldi 1990 da Bakirkoy Belediye Tiyatrosu nu kurdu ve bes yil genel sanat yonetmenligini surdurdu 2000 de Tiyatro Anasanat Dali nda profesorluk unvani aldi Yasami1946 yilinda Istanbul da dogdu Annesi opera sanatcisi Semiha Berksoy babasi piyanist Ercument Siyavusgil dir Annesinden dolayi cocuklugu operalar Devlet Tiyatrolari kulisleri turneler yurt disi gezileri arasinda gecti Cocuk yasta kucuk rollerle sahneye cikmaya basladi 4 yasinda Shakespeare in Yanlisliklar Komedyasi oyununda sahneye cikti 9 yasinda Kosebasi oyununda dilenci bir cocuk rolunde 11 yasinda ise Cadi Kazani nda Batty Parish rolunu oynadi Ankara Devlet Konservatuvari nin tiyatro bolumunde ogrenim gordu Cuneyt Gokcer Mahir Canova Salih Caner ve Nurettin Sevim in ogrencisi oldu Bes yillik egitimini tamamladiktan sonra Ankara Devlet Tiyatrosu nda stajyer olarak goreve basladi 1965 Refik Erduran in Ucurtmanin Zinciri Adalet Agaoglu nun Catidaki Catlak Barillet ve Grey in Kaktus Cicegi oyunlarinda basrol oynadi Devlet Tiyatrosu Yonetim Kurulu tarafindan ihtisasini yapmasi icin Almanya ya gonderilmesine karar verilen Berksoy 1967 de Berlin gitti Berlin Devlet Tiyatrosu bunyesindeki Schiller Tiyatrosu nda reji asistani olarak gorev aldi ve Brecht eserlerini sahnelemesi ile taninan Berliner Ensemble Tiyatrosu nda asistan ogrenci olarak egitim gordu Turkiye ye dondukten sonra Devlet Tiyatrosu ndan ayrildi O donemde Sisli Etfal Hastanesi nde calisan Yildirim Aktuna ile 1970 yilinda evlendi Evlilikleri 1974 yilinda sonlandi Bu evlilikten Ogul Aktuna adli bir oglu oldu Epik tiyatro anlayisiyla oyunlar yazan Vasif Ongoren in israrli talebiyle Zeliha Berksoy Ongoren in 1966 1968 yillarinda yazdigi ve ilk defa 1969 1970 sezonunda Ankara Birlik Tiyatrosu nda sahnelenen Asiye Nasil Kurtulur oyununa Asiye yi canlandirdi ve bu oyunla adini Turkiye capinda duyurdu Oyunda annesi Semiha hanim da Asiye nin annesi Zehra rolunu oynadi Buyuk basari kazanan oyun Ankara Birlik Tiyatrosu nda iki yil boyunca sergilendi Berksoy 1971 yilinda Istanbul a yerlesti ve Dostlar Tiyatrosu nda calismaya basladi Dostlar Tiyatrosu nda Analik Davasi Kafkas Tepesir Dairesi Asiye Nasil Kurtulur Lola Blau Mavi Lola Ezenler Ezilenler Baskaldiranlar Dimitrof Olayi Istanbul Sehir Tiyatrosu nda Taranta Babu ya Mektuplar Orta Oyuncular da Kahraman Bakkal Super Markete Karsi ve Anna nin 7 Olumcul Silahi oynadi Istanbul Sehir Tiyatrosu nda Ferhan Sensoy un yonettigi Kesanli Ali Destani onemli rollerinden birisi oldu 1988 de Kesanli Ali Destani ndaki Zilha rolu ile Nokta dergisi Doruktakiler odulunu aldi 1972 yilindan itibaren Almanca olarak verdigi Brecht Konserleri nin sahne yasaminda onemli bir yeri oldu 1979 yilina Genco Erkal Brecht in siir sarki ve oykulerini Turkce olarak Brecht Kabare adli muzikli gosteri haline getirdi 1970 li yillarin sonlarinda TRT televizyonunda ilk kez yayinlanan Cabaret adli filmde Liza Minnelli nin oynadigi Sally karakterinin Turkce seslendirmesini de Zeliha Berksoy gerceklestirdi 1974 yilinda Istanbul Devlet Konservatuvari nda sahne dersleri vermeye basladi Bu kurumda Tiyatro Bolumunun kurulmasinda gorev aldi 1982 yilinda universite statusune giren ve Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi Devlet Konservatuvari nin adini alan okulda 2013 yilina kadar Tiyatro Ana Sanat Dali Baskanligi ni surdurdu 2000 yilinda profesor unvanini aldi 1989 yilinda Yavuz Ozkan in yonettigi Filim Bitti adli filmde Kadir Inanir la Irfan Tozum un yonettigi Ikili Oyunlar da Tarik Akan ile basrolleri paylasti 1990 da Yildirim Aktuna nin Bakirkoy Belediye Baskani oldugu donemde Turkiye nin ucuncu odenekli tiyatrosu olanBakirkoy Belediye Tiyatrosu nu kurdu ve 1990 1994 yillari arasinda bu kurumun genel sanat yonetmenligi gorevini surdurdu Gungoren ve Atakoy deki iki sahnede oyunlar sahneledi Bu basarisindan oturu Turkiye Elestirmenler Birligi TEB Odulu ne layik goruldu 2008 1996 yilinda Semiha Berksoy Opera Vakfi ni kurdu 2005 2009 yillari arasinda Besiktas Belediyesi nin davetiyle Besiktas Kultur Sanat Platformu nun baskanligini yuruttu Berksoy 2009 yilinin basinda vizyona girmis olan Guz Sancisi filminde Elena nin babaannesi karakterini canlandirmistir Tiyatro oyunlariRol aldigi oyunlar Kesanli Ali Destani Yaz Kafkas Tebesir Dairesi Asiye Nasil Kurtulur Kaktus Cicegi Ankara Devlet Tiyatrosu 1966 Refik Erduran Ankara Devlet Tiyatrosu 1965 Cadi Kazani Arthur Miller Ankara Devlet Tiyatrosu 1958 Kosebasi Ahmet Kutsi Tecer Ankara Devlet Tiyatrosu 1951Yonettigi oyunlar Mikadonun Copleri Gozlerimi Kaparim Vazifemi YaparimFilmografisiGuz Sancisi Film Bitti Ikili OyunlarOdulleri1966 Sanat Sevenler Dernegi Ovguye Deger Gorulenler Ucurtmanin Zinciri ndeki oyunuyla 1970 Sanat Sevenler Dernegi En Iyi Kadin Oyuncu Asiye Nasil Kurtulur oyunundaki basarisiylaKaynakca 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2012 a b c Gurun Ucarer Dikmen PDF Gazete kupuru Marmara Universitesi Acikerisim sistemi 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 Erol Hakan Odatv4 com sitesi 19 Ocak 2018 20 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 Uras Gungor Milliyet com tr 4 Mayis 2014 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 a b Tiyatro IKSV web sitesi Onur Odulleri sayfasi 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2021 Berksoy Zeliha Cumhuriyet 22 Mayis 1984 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 Dursun Adem Tiyatronline com 19 Aralik 2009 27 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 Dis baglantilarIMDb de Zeliha Berksoy Sinema Turk te Zeliha Berksoy29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Semiha Berksoy Opera Vakfi internet sitesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde