Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zerdeçal (Curcuma longa); (Zingiberaceae) familyasından sarı çiçekli, büyük yapraklı, çok yıllık otsu bir bitki cinsidir. Hint safranı olarak da bilinir. Ana vatanı Güney Asya'dır.
| Zerdeçal | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Curcuma longa | |||||||||||||||||
Diğer isimleri; zerdeçöp, safran kökü, sarıkök, zerdeçav, hint safranıdır. Başta Pakistan, Hindistan, Çin ve Bangladeş olmak üzere Asya’nın tropik bölgelerinde yetişir. Bitkinin toprak altındaki ana kökleri yumurta veya armut seklindedir. Yan kökleri ise parmak şeklindedir. Rizomların üst yüzü sarımsı, iç yüzü ise sarı renklidir. Acımsı bir tadı vardır.
Zerdeçal bitkisinin ürettiği kurkumin adlı sarı renkli kimyasal maddenin gıda katkısı olarak kullanımı Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Parlamentosu ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanmıştır.
Ayurveda'da haridra adıyla uzun zamandır kullanılmasına rağmen zerdeçal veya kurkumin tüketmenin herhangi bir hastalığın tedavisinde etkili olduğuna dair hiçbir kaliteli klinik bulgu yoktur.
Etimoloji
Farsça "zerd" (sarı) ve "çub" (çöp, odun) sözcüklerinin birleşmesiyle meydana gelen "zerdeçub" adı Türkçeye geçerken önce "zerdeçöp", sonra "zerdeçal" hâlini almıştır.
Kullanımı
Zerdeçal, ipek kumaşlar ve ince derilerin boyanmasında ve kına yakmada da renklendirici olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda eskiden turnusol kâğıdı yerine zerdeçal kâğıdı kullanılmaktaydı. Baharat olarak kullanılması için, zerdeçal bitkisinin temizlendikten sonra suda kaynatılıp kurutulmuş, koyu sarı renkli kök saplarının öğütülmesi gerekir. Elde edilen baharat safran yerine de kullanılır. Balık çorbası, pilav, söğüş ve çeşitli sebze yemeklerine çeşni olarak katılır. İspanyolların deniz ürünlerinden yapılan ünlü "paella" adlı yemeğinde ve Hintlerin "köri" sosunda kullanılır.
Tıbbi araştırmalar
Zerdeçal ve kurkumin, çeşitli insan hastalıkları ve rahatsızlıklarıyla ilgili pek çok klinik araştırmaya konu olmalarına rağmen hastalıkları tedavi edici veya sağlığa faydalı olduklarını gösteren hiçbir kaliteli bulguya rastlanmamıştır. Kurkuminin inflamasyonu azalttığını gösteren herhangi bir bulgu yoktur (2020 itibarıyla). Zerdeçal ekstraktının diz kireçlenmesi semptomlarını hafifletebildiğine ve fiziksel egzersizin ardından ağrıyı ve kas hasarını azaltabildiğine dair bulgular zayıftır. Zerdeçalın alerjen olduğuna dair sağlam bulgular mevcuttur.
Resim galerisi
-
![image]()
Zerdeçal tozu baharat olarak kullanılır. -
![image]()
Zerdeçal kökleri -
![image]()
Bitkinin çiçeği -
![image]()
Türkiye'de yetiştirilen zerdeçal
Kaynakça
- ^ . PubChem, US National Library of Medicine. 21 Kasım 2020. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ Peter, K. V. (2008). Underutilized and Underexploited Horticultural Crops, Volume 2. New India Publishing. s. 341. ISBN .
- ^ a b c Nelson, KM; Dahlin, JL; Bisson, J; Graham, J; Pauli, GF; Walters, MA (2017). "The Essential Medicinal Chemistry of Curcumin: Miniperspective". Journal of Medicinal Chemistry. 60 (5): 1620-1637. doi:10.1021/acs.jmedchem.6b00975. (PMC) 5346970 $2. (PMID) 28074653.
None of these studies [has] yet led to the approval of curcumin, curcuminoids, or turmeric as a therapeutic for any disease
- ^ a b c . National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health. May 2020. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ "Zerdeçal Kelime Kökeni". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
- ^ Daily, JW; Yang, M; Park, S (2016). "Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials". Journal of Medicinal Food. 19 (8): 717-29. doi:10.1089/jmf.2016.3705. (PMC) 5003001 $2. (PMID) 27533649.
- ^ Vaughn, A. R.; Branum, A; Sivamani, RK (2016). "Effects of Turmeric (Curcuma longa) on Skin Health: A Systematic Review of the Clinical Evidence". Phytotherapy Research. 30 (8): 1243-64. doi:10.1002/ptr.5640. (PMID) 27213821.
- ^ White CM, Pasupuleti V, Roman YM, Li Y, Hernandez AV (August 2019). "Oral turmeric/curcumin effects on inflammatory markers in chronic inflammatory diseases: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials". Pharmacol Res (Meta-analysis). 146: 104280. doi:10.1016/j.phrs.2019.104280. (PMID) 31121255.
- ^ Wang Z, Singh A, Jones G, Winzenberg T, Ding C, Chopra A, Das S, Danda D, Laslett L, Antony B (January 2021). "Efficacy and Safety of Turmeric Extracts for the Treatment of Knee Osteoarthritis: a Systematic Review and Meta-analysis of Randomised Controlled Trials" (PDF). Curr Rheumatol Rep. 23 (2): 11. doi:10.1007/s11926-020-00975-8. (PMID) 33511486. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
- ^ Suhett, Lara Gomes; de Miranda Monteiro Santos, Rodrigo; Silveira, Brenda Kelly Souza; Leal, Arieta Carla Gualandi; de Brito, Alice Divina Melo; de Novaes, Juliana Farias; Lucia, Ceres Mattos Della (2021). "Effects of curcumin supplementation on sport and physical exercise: a systematic review". Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 61 (6): 946-958. doi:10.1080/10408398.2020.1749025. ISSN 1549-7852. (PMID) 32282223. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
- ^ Chaudhari SP, Tam AY, Barr JA (November 2015). "Curcumin: A Contact Allergen". J Clin Aesthet Dermatol. 8 (11): 43-8. (PMC) 4689497 $2. (PMID) 26705440.
 | Tek çenekliler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zerdecal Curcuma longa Zingiberaceae familyasindan sari cicekli buyuk yaprakli cok yillik otsu bir bitki cinsidir Hint safrani olarak da bilinir Ana vatani Guney Asya dir ZerdecalBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim Familya Oymak Cins Tur C longaIkili adlandirmaCurcuma longa Diger isimleri zerdecop safran koku sarikok zerdecav hint safranidir Basta Pakistan Hindistan Cin ve Banglades olmak uzere Asya nin tropik bolgelerinde yetisir Bitkinin toprak altindaki ana kokleri yumurta veya armut seklindedir Yan kokleri ise parmak seklindedir Rizomlarin ust yuzu sarimsi ic yuzu ise sari renklidir Acimsi bir tadi vardir Zerdecal bitkisinin urettigi kurkumin adli sari renkli kimyasal maddenin gida katkisi olarak kullanimi Dunya Saglik Orgutu Avrupa Parlamentosu ve ABD Gida ve Ilac Dairesi tarafindan onaylanmistir Ayurveda da haridra adiyla uzun zamandir kullanilmasina ragmen zerdecal veya kurkumin tuketmenin herhangi bir hastaligin tedavisinde etkili olduguna dair hicbir kaliteli klinik bulgu yoktur EtimolojiFarsca zerd sari ve cub cop odun sozcuklerinin birlesmesiyle meydana gelen zerdecub adi Turkceye gecerken once zerdecop sonra zerdecal halini almistir KullanimiZerdecal ipek kumaslar ve ince derilerin boyanmasinda ve kina yakmada da renklendirici olarak kullanilmaktadir Ayni zamanda eskiden turnusol kagidi yerine zerdecal kagidi kullanilmaktaydi Baharat olarak kullanilmasi icin zerdecal bitkisinin temizlendikten sonra suda kaynatilip kurutulmus koyu sari renkli kok saplarinin ogutulmesi gerekir Elde edilen baharat safran yerine de kullanilir Balik corbasi pilav sogus ve cesitli sebze yemeklerine cesni olarak katilir Ispanyollarin deniz urunlerinden yapilan unlu paella adli yemeginde ve Hintlerin kori sosunda kullanilir Tibbi arastirmalarZerdecal ve kurkumin cesitli insan hastaliklari ve rahatsizliklariyla ilgili pek cok klinik arastirmaya konu olmalarina ragmen hastaliklari tedavi edici veya sagliga faydali olduklarini gosteren hicbir kaliteli bulguya rastlanmamistir Kurkuminin inflamasyonu azalttigini gosteren herhangi bir bulgu yoktur 2020 2020 itibariyla Zerdecal ekstraktinin diz kireclenmesi semptomlarini hafifletebildigine ve fiziksel egzersizin ardindan agriyi ve kas hasarini azaltabildigine dair bulgular zayiftir Zerdecalin alerjen olduguna dair saglam bulgular mevcuttur Resim galerisiZerdecal tozu baharat olarak kullanilir Zerdecal kokleri Bitkinin cicegi Turkiye de yetistirilen zerdecalKaynakca PubChem US National Library of Medicine 21 Kasim 2020 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Peter K V 2008 Underutilized and Underexploited Horticultural Crops Volume 2 New India Publishing s 341 ISBN 9788189422691 a b c Nelson KM Dahlin JL Bisson J Graham J Pauli GF Walters MA 2017 The Essential Medicinal Chemistry of Curcumin Miniperspective Journal of Medicinal Chemistry 60 5 1620 1637 doi 10 1021 acs jmedchem 6b00975 PMC 5346970 2 PMID 28074653 None of these studies has yet led to the approval of curcumin curcuminoids or turmeric as a therapeutic for any disease a b c National Center for Complementary and Integrative Health US National Institutes of Health May 2020 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Zerdecal Kelime Kokeni 14 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2016 Daily JW Yang M Park S 2016 Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis A Systematic Review and Meta Analysis of Randomized Clinical Trials Journal of Medicinal Food 19 8 717 29 doi 10 1089 jmf 2016 3705 PMC 5003001 2 PMID 27533649 Vaughn A R Branum A Sivamani RK 2016 Effects of Turmeric Curcuma longa on Skin Health A Systematic Review of the Clinical Evidence Phytotherapy Research 30 8 1243 64 doi 10 1002 ptr 5640 PMID 27213821 White CM Pasupuleti V Roman YM Li Y Hernandez AV August 2019 Oral turmeric curcumin effects on inflammatory markers in chronic inflammatory diseases A systematic review and meta analysis of randomized controlled trials Pharmacol Res Meta analysis 146 104280 doi 10 1016 j phrs 2019 104280 PMID 31121255 Wang Z Singh A Jones G Winzenberg T Ding C Chopra A Das S Danda D Laslett L Antony B January 2021 Efficacy and Safety of Turmeric Extracts for the Treatment of Knee Osteoarthritis a Systematic Review and Meta analysis of Randomised Controlled Trials PDF Curr Rheumatol Rep 23 2 11 doi 10 1007 s11926 020 00975 8 PMID 33511486 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Subat 2023 Suhett Lara Gomes de Miranda Monteiro Santos Rodrigo Silveira Brenda Kelly Souza Leal Arieta Carla Gualandi de Brito Alice Divina Melo de Novaes Juliana Farias Lucia Ceres Mattos Della 2021 Effects of curcumin supplementation on sport and physical exercise a systematic review Critical Reviews in Food Science and Nutrition 61 6 946 958 doi 10 1080 10408398 2020 1749025 ISSN 1549 7852 PMID 32282223 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2023 Chaudhari SP Tam AY Barr JA November 2015 Curcumin A Contact Allergen J Clin Aesthet Dermatol 8 11 43 8 PMC 4689497 2 PMID 26705440 Tek cenekliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz