Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayurveda veya Ayurvedik tıp (Sanskrit: आयुर्वेद), kökeni Hint altkıtasına dayanan bir alternatif tıp sistemidir. Ayurvedik tıp, bilimsellikle metafizik kavramlarını iç içe geçirdiği ve temeli bilime dayalı olmadığı için sözdebilim kabul edilir.
Günümüzde Hindistan, Nepal ve Sri Lanka'da uygulanmaktadır. Çin ve Tibet tıp sistemleri üzerinde etkileri olmuştur. Ayurveda "Ayur" ve "veda" olarak iki kelimeden oluşmuştur. "Ayur" hayat veya hayat ilkesi anlamına gelen "ayus" kökenlidir, "veda" ise "bilgi" anlamına gelir. Ayurvedik bilginin Hindistan'da Rişi ve Munilere atfedilen spiritüel bilgiye dayalı olduğuna inanılır.
Ayurveda'nın herhangi bir hastalığın tedavisinde etkili olduğuna dair kayda değer bir bulgu yoktur.
Tarihçe
Ayurveda'nın kökenlerine ilişkin tam bir zamanlama yapılamamaktadır. Ayurvedavatara'ya göre Ayurveda'nın kökeni Hint Tanrısı Brahma'nın vahyidir. Vedik felsefeye dayalı bu bilgi doğrudan Brahma'dan Daksha Prajapati'ye ve ondan da tanrılar zinciriyle Dharma'nın korucuyusu Tanrı İndra'ya aktarılmıştır. Aynı anlatıma göre Ayurveda'nın ulaştığı ilk insan onu İndra'dan doğrudan öğrenen 'dır. Bharadvaja Ayurveda'yı bir grup bilgeye öğretmiş, onlar da öğrencilerine öğreterek Ayurveda'nın yayılmasını sağlamıştır. Geleneğe göre Ayurveda ilkin Agnivesh Tantra'da geçmektedir. Kitap daha sonra Charaka tarafından yeniden düzenlenmiş ve "Charaka Samhita" adını almıştır. Bir diğer önemli Ayurveda metni Ayurvedik Cerrahi uygulamasının babası olarak bilinen Dhanvantri Sushrut tarafından M.Ö. yaklaşık 1000'de derlenen Sushruta Samhita'dır.
Ayurveda'nın bazı formlarını içeren Atharvaveda en az Vedalar kadar eski metinlerdir. Ayurvedik uygulamalar zaman içinde gelişmiştir. Bazı uygulamaların Vedik uygulamalardan daha önce geliştirildiği, diğer bazılarının ise Hindistan'da Budist dönem içinde geliştirildiği düşünülmektedir.
Hint tıp tarihi M.Ö. 3000'lere kadar geri giden Hint Vadisi Medeniyetine kadar geri götürülebilmektedir. Harappa ve Mohenjodaro'daki kentlerde gelişmiş bir hijyen ve sağlık sisteminin olduğu tespit edilmiştir. M.Ö.1200-700 arasında derlendiği düşünülen dört Veda kitabında ve özellikle de Rig Veda'da rahatsızlıklar, bitkiler ve bitkisel kürlere atıf yapılmıştır.
Atharva Veda'da bitkileri öven ilahiler, uluhiyetin tezahürü olarak tapınılan çeşitli otlar, çeşitli rahatsızlıklara karşı da kullanılabilen mantralar, Bhaishajyams denilen rahatsızlıkları tedavi edici, "Ayushyams" denilen uzun ömür ve refah getirici ilahiler bulunur. Bu ilahilerin daha sonraki tıp uygulamalarının temelini oluşturduğu düşünülmektedir.
Özelliği
Ayurvedik tıbbın önceliği hastalığı önleme, sağlığı koruma ve tedavi şeklindedir. Ayurvedik tıpta hastalığın, bedenin hastalığa yönelik dayanıklılığını azaltan bedensel ve zihinsel unsurlardaki dengesizlikten kaynaklandığına inanıldığından, bu dengesizliğin düzeltilmesi amacıyla bitkisel formüller, hayat stili değiştirilmesi ve diyet gibi yöntemlerle bedene hastalığı yok edecek şekilde denge kazandırılır.
Ayurvedik sisteme göre sağlıklı olmak dosha (beden tipi/mizaç), agni (hazım ısısı), dhatu (yedi beden dokusu: lenf, kan, kas, yağ dokusu, kemik, ilik, ersuyu) ve mala (dışkı, üre ve diğer atıklar) arasındaki denge üzerine kuruludur. Fiziksel, zihinsel ve ruhsal bakımdan iyi olmak sağlıklı olmanın unsurlarıdır.
Doşa Sistemi
Ayurvedik tıbbın ana kavramlarının başında bedenin "doşa" denilen üç ana tipe ayrılması gelir. Bunlar; Vata, Pitta ve Kapha'dır.
Her insanda bu doşa tiplerinden birinin baskın olduğu ve her doşanın özgün bir yaşam şekliyle (beslenme vs.) uyum içinde tam işlevini sürdürdüğü kabul edilir. Ayurvedik hekimler çeşitli teşhis yöntemleriyle kişide hangi doşanın ağır bastığını tespit eder ve o kişiyi doşasına uygun yaşam şekline yönlendirirler. Bazı anket ve test yöntemleri ile de hangi tip bedene sahip olunduğu tespit edildiği iddia edilmektedir.[]
Vata
Sinir sistemi işlevini harekete geçiren hava ilkesidir.
Vata Dengesizliğinin Belirtileri:
- sinirlilik, kaygı, panik, korku
- düşük kilo, ince vücut yapısı
- seğirmeler, tikler, titreme, spazmlar
- soğuktan ve rüzgardan hoşlanmamak
- kuru veya çatlamış cilt
- hafif ve kesintili uyku
- kabızlık, gaz, şişkinlik, kuru, sert dışkı
- dağınık duygular
- yüksek seslere tahammül etmede zorluk
- aşırı düşünme veya endişe
Pitta
Sindirim sistemini düzenleyen ateş ilkesidir.
Pitta Dengesizliğinin Belirtileri:
- kırmızı, iltihaplı döküntü, akne, uçuk
- ishal
- vücutta veya eklemlerde akut iltihap
- eksik öğünler üzerine bulantı veya rahatsızlık
- asit reflü, mide veya peptik ülserler, mide ekşimesi
- hayal kırıklığı, öfke, sinirlilik
- yargı, sabırsızlık, eleştiri, hoşgörüsüzlük
- vücutta rahatsız edici ısı hissi
- kırmızı, iltihaplı veya ışığa duyarlı gözler
- aşırı mükemmeliyetçi eğilimler
Kapha
Besin maddelerini dolaşım sistemine taşıyan su ilkesidir.
Kapha Dengesizliğinin Belirtileri:
- aşırı mukus
- sabah zor uyanma
- beyaz dil yüzeyi
- yavaşlık, uyuşukluk veya ağırlık hissi
- yavaş bağırsak hareketleri
- kolay bağlanma veya sahiplenme
- aşırı kilo
- aşırı duygusallık
- kayıtsız veya inatçı olmak
- aşırı yeme eğilimi
Hastalık Teşhisi ve Tedavisi
Ayurvedik tıpta hastalık teşhisi hastanın gözle, elle muayenesi ve sorgulanması ile sağlanır. Muayene şu standart noktalarda gerçekleştirilir:
Ayrıca hazım kapasitesi, kişisel alışkanlıklar, bedenin görüntüsü, hastanın direnci de göz önüne alınır. Bunun yanı sıra teşhiste hastalıkla ilgili belirtiler de gözlemlenir ve çeşitli testler uygulanır.
Tedavide doşalardaki dengesizlik giderilmeye çalışılır, bitkisel formüller kullanılır, yemek düzeni ve hayat tarzına doşaların dengeye kavuşması için müdahale edilir ve ruhsal sağlık bakımından psikolojik destek verilir, hüzünlü ruh hali ortadan kaldırılmaya çalışılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ , The Yajur Veda - Taittiriya Sanhita 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1914, full text, (online at sacred-texts.com). For specific verse, see [Kanda V, verse 5.1. http://www.sacred-texts.com/hin/yv/yv05.htm 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .] "all the deities are Agni; the sacrifice is Visnu; verily he lays hold of the deities and the sacrifice; Agni is the lowest of the deities, Visnu the highest"
- ^ The Sanhitâ of the Black Yajur Veda with the Commentary of Mâdhava ‘Achârya, Calcutta (Bibl. Indica, 10 volumes, 1854-1899)
- ^ Semple D, Smyth R. Chapter 1: Thinking about psychiatry. Oxford Handbook of Psychiatry (4.4yıl=2019 bas.). Oxford University Press. s. 24. doi:10.1093/med/9780198795551.003.0001. ISBN . 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
These pseudoscientific theories may...confuse metaphysical with empirical claims (e.g....Ayurvedic medicine)
(abonelik gereklidir) - ^ Kaufman, Allison B.; Kaufman, James C., (Ed.) (2018). Pseudoscience: The Conspiracy Against Science. MIT Press. s. 293. ISBN . 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
Ayurveda, a traditional Indian medicine, is the subject of more than a dozen, with some of these "scholarly" journals devoted to Ayurveda alone..., others to Ayurveda and some other pseudoscience....Most current Ayurveda research can be classified as "tooth fairy science," research that accepts as its premise something not scientifically known to exist....Ayurveda is a long-standing system of beliefs and traditions, but its claimed effects have not been scientifically proven. Most Ayurveda researchers might as well be studying the tooth fairy. The German publisher Wolters Kluwer bought the Indian open-access publisher Medknow in 2011....It acquired its entire fleet of journals, including those devoted to pseudoscience topics such as An International Quarterly Journal of Research in Ayurveda.
- ^ Sujatha, V (July 2011). "What could 'integrative' medicine mean? Social science perspectives on contemporary Ayurveda". Journal of Ayurveda and Integrative Medicine. 2 (3): 115-23. doi:10.4103/0975-9476.85549. (PMC) 3193682 $2. (PMID) 22022153.
- ^ Quack, Johannes (2011). Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India. Oxford University Press. s. 213. ISBN .
ordinary members told me how they practice some of these pseudosciences, either privately or as certified doctors themselves, most often Ayurveda.
- ^ "Ayurvedic medicine". . 3 Aralık 2018. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
There is no scientific evidence to prove that Ayurvedic medicine can treat or cure cancer, or any other disease.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
- Lakshmi chandra Mishra (ed.), Scientific Basis for Ayurvedic Therapies,CRC Press, Washington, 2003
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ayurveda ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayurveda veya Ayurvedik tip Sanskrit आय र व द kokeni Hint altkitasina dayanan bir alternatif tip sistemidir Ayurvedik tip bilimsellikle metafizik kavramlarini ic ice gecirdigi ve temeli bilime dayali olmadigi icin sozdebilim kabul edilir Ayurveda da Yuce Tanri Mutlak Varlik ve Mutlak Benlik olarak nitelendirilen Visnu nunavatari Dhanvantari elinde tibbi bitkiler tutarken tasvir edilmis Gunumuzde Hindistan Nepal ve Sri Lanka da uygulanmaktadir Cin ve Tibet tip sistemleri uzerinde etkileri olmustur Ayurveda Ayur ve veda olarak iki kelimeden olusmustur Ayur hayat veya hayat ilkesi anlamina gelen ayus kokenlidir veda ise bilgi anlamina gelir Ayurvedik bilginin Hindistan da Risi ve Munilere atfedilen spirituel bilgiye dayali olduguna inanilir Ayurveda nin herhangi bir hastaligin tedavisinde etkili olduguna dair kayda deger bir bulgu yoktur TarihceAyurveda nin kokenlerine iliskin tam bir zamanlama yapilamamaktadir Ayurvedavatara ya gore Ayurveda nin kokeni Hint Tanrisi Brahma nin vahyidir Vedik felsefeye dayali bu bilgi dogrudan Brahma dan Daksha Prajapati ye ve ondan da tanrilar zinciriyle Dharma nin korucuyusu Tanri Indra ya aktarilmistir Ayni anlatima gore Ayurveda nin ulastigi ilk insan onu Indra dan dogrudan ogrenen dir Bharadvaja Ayurveda yi bir grup bilgeye ogretmis onlar da ogrencilerine ogreterek Ayurveda nin yayilmasini saglamistir Gelenege gore Ayurveda ilkin Agnivesh Tantra da gecmektedir Kitap daha sonra Charaka tarafindan yeniden duzenlenmis ve Charaka Samhita adini almistir Bir diger onemli Ayurveda metni Ayurvedik Cerrahi uygulamasinin babasi olarak bilinen Dhanvantri Sushrut tarafindan M O yaklasik 1000 de derlenen Sushruta Samhita dir Ayurveda nin bazi formlarini iceren Atharvaveda en az Vedalar kadar eski metinlerdir Ayurvedik uygulamalar zaman icinde gelismistir Bazi uygulamalarin Vedik uygulamalardan daha once gelistirildigi diger bazilarinin ise Hindistan da Budist donem icinde gelistirildigi dusunulmektedir Hint tip tarihi M O 3000 lere kadar geri giden Hint Vadisi Medeniyetine kadar geri goturulebilmektedir Harappa ve Mohenjodaro daki kentlerde gelismis bir hijyen ve saglik sisteminin oldugu tespit edilmistir M O 1200 700 arasinda derlendigi dusunulen dort Veda kitabinda ve ozellikle de Rig Veda da rahatsizliklar bitkiler ve bitkisel kurlere atif yapilmistir Atharva Veda da bitkileri oven ilahiler uluhiyetin tezahuru olarak tapinilan cesitli otlar cesitli rahatsizliklara karsi da kullanilabilen mantralar Bhaishajyams denilen rahatsizliklari tedavi edici Ayushyams denilen uzun omur ve refah getirici ilahiler bulunur Bu ilahilerin daha sonraki tip uygulamalarinin temelini olusturdugu dusunulmektedir OzelligiAyurvedik tibbin onceligi hastaligi onleme sagligi koruma ve tedavi seklindedir Ayurvedik tipta hastaligin bedenin hastaliga yonelik dayanikliligini azaltan bedensel ve zihinsel unsurlardaki dengesizlikten kaynaklandigina inanildigindan bu dengesizligin duzeltilmesi amaciyla bitkisel formuller hayat stili degistirilmesi ve diyet gibi yontemlerle bedene hastaligi yok edecek sekilde denge kazandirilir Ayurvedik sisteme gore saglikli olmak dosha beden tipi mizac agni hazim isisi dhatu yedi beden dokusu lenf kan kas yag dokusu kemik ilik ersuyu ve mala diski ure ve diger atiklar arasindaki denge uzerine kuruludur Fiziksel zihinsel ve ruhsal bakimdan iyi olmak saglikli olmanin unsurlaridir Dosa SistemiAyurvedik tibbin ana kavramlarinin basinda bedenin dosa denilen uc ana tipe ayrilmasi gelir Bunlar Vata Pitta ve Kapha dir Her insanda bu dosa tiplerinden birinin baskin oldugu ve her dosanin ozgun bir yasam sekliyle beslenme vs uyum icinde tam islevini surdurdugu kabul edilir Ayurvedik hekimler cesitli teshis yontemleriyle kiside hangi dosanin agir bastigini tespit eder ve o kisiyi dosasina uygun yasam sekline yonlendirirler Bazi anket ve test yontemleri ile de hangi tip bedene sahip olundugu tespit edildigi iddia edilmektedir kaynak belirtilmeli Vata Sinir sistemi islevini harekete geciren hava ilkesidir Vata Dengesizliginin Belirtileri sinirlilik kaygi panik korku dusuk kilo ince vucut yapisi segirmeler tikler titreme spazmlar soguktan ve ruzgardan hoslanmamak kuru veya catlamis cilt hafif ve kesintili uyku kabizlik gaz siskinlik kuru sert diski daginik duygular yuksek seslere tahammul etmede zorluk asiri dusunme veya endisePitta Sindirim sistemini duzenleyen ates ilkesidir Pitta Dengesizliginin Belirtileri kirmizi iltihapli dokuntu akne ucuk ishal vucutta veya eklemlerde akut iltihap eksik ogunler uzerine bulanti veya rahatsizlik asit reflu mide veya peptik ulserler mide eksimesi hayal kirikligi ofke sinirlilik yargi sabirsizlik elestiri hosgorusuzluk vucutta rahatsiz edici isi hissi kirmizi iltihapli veya isiga duyarli gozler asiri mukemmeliyetci egilimlerKapha Besin maddelerini dolasim sistemine tasiyan su ilkesidir Kapha Dengesizliginin Belirtileri asiri mukus sabah zor uyanma beyaz dil yuzeyi yavaslik uyusukluk veya agirlik hissi yavas bagirsak hareketleri kolay baglanma veya sahiplenme asiri kilo asiri duygusallik kayitsiz veya inatci olmak asiri yeme egilimiHastalik Teshisi ve TedavisiAyurveda da kullanilan bir masaj masasi Ayurvedik tipta hastalik teshisi hastanin gozle elle muayenesi ve sorgulanmasi ile saglanir Muayene su standart noktalarda gerceklestirilir Nabiz teshisi Idrar Diski gaita Dil Goz Deri Konusma ve ses Genel gorunus Ayrica hazim kapasitesi kisisel aliskanliklar bedenin goruntusu hastanin direnci de goz onune alinir Bunun yani sira teshiste hastalikla ilgili belirtiler de gozlemlenir ve cesitli testler uygulanir Tedavide dosalardaki dengesizlik giderilmeye calisilir bitkisel formuller kullanilir yemek duzeni ve hayat tarzina dosalarin dengeye kavusmasi icin mudahale edilir ve ruhsal saglik bakimindan psikolojik destek verilir huzunlu ruh hali ortadan kaldirilmaya calisilir Ayrica bakinizAlternatif tipKaynakca The Yajur Veda Taittiriya Sanhita 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1914 full text online at sacred texts com For specific verse see Kanda V verse 5 1 http www sacred texts com hin yv yv05 htm 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde all the deities are Agni the sacrifice is Visnu verily he lays hold of the deities and the sacrifice Agni is the lowest of the deities Visnu the highest The Sanhita of the Black Yajur Veda with the Commentary of Madhava Acharya Calcutta Bibl Indica 10 volumes 1854 1899 Semple D Smyth R Chapter 1 Thinking about psychiatry Oxford Handbook of Psychiatry 4 4yil 2019 bas Oxford University Press s 24 doi 10 1093 med 9780198795551 003 0001 ISBN 978 0 19 879555 1 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2021 These pseudoscientific theories may confuse metaphysical with empirical claims e g Ayurvedic medicine abonelik gereklidir Kaufman Allison B Kaufman James C Ed 2018 Pseudoscience The Conspiracy Against Science MIT Press s 293 ISBN 978 0 262 03742 6 4 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2021 Ayurveda a traditional Indian medicine is the subject of more than a dozen with some of these scholarly journals devoted to Ayurveda alone others to Ayurveda and some other pseudoscience Most current Ayurveda research can be classified as tooth fairy science research that accepts as its premise something not scientifically known to exist Ayurveda is a long standing system of beliefs and traditions but its claimed effects have not been scientifically proven Most Ayurveda researchers might as well be studying the tooth fairy The German publisher Wolters Kluwer bought the Indian open access publisher Medknow in 2011 It acquired its entire fleet of journals including those devoted to pseudoscience topics such as An International Quarterly Journal of Research in Ayurveda Sujatha V July 2011 What could integrative medicine mean Social science perspectives on contemporary Ayurveda Journal of Ayurveda and Integrative Medicine 2 3 115 23 doi 10 4103 0975 9476 85549 PMC 3193682 2 PMID 22022153 Quack Johannes 2011 Disenchanting India Organized Rationalism and Criticism of Religion in India Oxford University Press s 213 ISBN 9780199812608 ordinary members told me how they practice some of these pseudosciences either privately or as certified doctors themselves most often Ayurveda Ayurvedic medicine 3 Aralik 2018 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2021 There is no scientific evidence to prove that Ayurvedic medicine can treat or cure cancer or any other disease a b c Arsivlenmis kopya 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2020 Lakshmi chandra Mishra ed Scientific Basis for Ayurvedic Therapies CRC Press Washington 2003Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ayurveda ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir