Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zheng He (Geleneksel Çin yazısı: 鄭和; Basitleştirilmiş Çin yazısı: 郑和; Hanyu Pinyin: Zhèng Hé; Wade-Giles: Cheng Ho; Türkçe okunuşu: Cınğ Hı; Doğumdaki ismi: 馬三寶 / 马三宝; Pinyin: Mǎ Sānbǎo; Arapça / Farsça: حجّي محمود شمس Hacı Mahmud Şems) (1371-1433) ünlü Çinli denizci, amiral ve kâşif.
| Zheng He | |
|---|---|
 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1371 Yunnan |
| Ölüm | 1433 |
| Milliyeti | Hui |
| Bitirdiği okul | Nanjing Taixue |
Hayatı
Modern Yunnan Eyaletinde 1371'de doğmuştur. Hui kökenli Zheng He'nın asıl ismi Ma Sanbao (馬 三保) idi. İslamı benimsemiş sınıfındandı. Yunnan'ın ünlü valisi, bugünkü Özbekistan sınırları içindeki Buhara'dan 'in altıncı kuşaktan torunudur.[]Soyismi olan "Ma" Şems el-Din'in beşinci oğlu Masuh'dan gelmektedir. Hem babası Mir Tekin hem de dedesi Keramettin Mekke'ye hac yapmaya gitmiştir; onların bu uzak yerlere yaptıkları seyahatlerine dair anılarını dinlemiş olduğuna şüphe yoktur.
Zheng He daha küçükken, 1382 senesinde Moğol Yuan Hanedanlığı egemenliğindeki Yunnan Ming Hanedanlığı tarafından işgal edilmiştir. Tutsak alınıp, o dönemdeki diğer çocuk tutsaklara yapıldığı gibi, hadım edilmiş ve İmparatorluğun hizmetlilerinden birisi olmuştur. 'de (Merkezi İmparatorluk Koleji) eğitim görür, prens 'nin hizmetinde görevlendirilir. 'nin 1402 senesinde Yonglo İmparatoru olmasıyla sonuçlanan 'e karşı yapılan Yonglo ayaklanmasında önemli bir başarı yakalamıştır. Bu dönemdeki askeri başarılarından ötürü tarafından Zheng He ismi verilmiştir. Başarıları onu amiralliğe yükseltti.
Zheng 15. yüzyılda Malakka'ya seyahat etmiştir. 15. yüzyılın ortalarında Çin İmparatoru tarafından bir Çinli prenses, (veya Hang Liu) Malakka Sultanı, ile evlendirilmek üzere Malakka'ya gönderilmiştir. Prensesin beraberinde gelen yüzlerce kişi Malakka'da 'ya yerleşmiştir. Bu kişilerin soyundan gelenler bugün Peranakan olarak adlandırılmaktadır.
1424'te Yonglo İmparatoru öldü. Ardından imparator olan tahtta sadece bir yıl kalabilmiştir. Zheng He 'nin tahtta olduğu dönemde bir sefer daha yapmıştır. Fakat bundan sonra Çin hazine filosu sonlanmıştır. Zheng He hazine filosunun son yolculuğunda ölmüştür. Her ne kadar Çin'de bir mezarı olsa da bu mezar boştur, diğer ünlü amiraller gibi denize gömülmüştür.
Seyahatleri
Zeng He'nın seyahatlerinden genellikle Batı Okyanusu seyahatleri olarak söz edilmiştir. Batı Okyanusu ile kastedilen Zeng He'nın Asya ve Afrika'da keşfettiği yerlerdir. Bunlara şunlar dahildir:
- Sumatra,
- Malakka,
- Cava Adası,
- Seylan,
- Hindistan,
- (kanıtlanmamıştır),
- İran,
- Arap Körfezi,
- Arabistan,
- Kızıldeniz - Mısır'a kadar kuzeyi,
- Afrika - Mozambik Kanalı'na kadar güneyi,
- Tayvan (yedi kez).
Seyahatlerinin sayısı ayrıştırmanın yapıldığı metoda göre değişiklik gösterir, fakat Batı Okyanusuna filosuyla birlikte en az yedi kez seyahat etmiştir. Çin'e otuzdan fazla krallıktan ganimet ve temsilci ile dönmüştür. Bunların arasında İmparatora bizzat özrünü sunmak için gelen Seylan Kralı da vardır.
Zheng'ın gemilerinden bazılarının Ümit Burnunun ötesine seyahat ettiğine dair spekülasyonlar mevcuttur. Özellikle Venedikli rahip ve haritacı (kartograf) Fra Mauro 1457 Fra Mauro haritasında 1420 yılında "Hindistan'dan gelen - büyük bir - jungun" Atlas Okyanusu'nun içine doğru 2000 mil ilerlediğini belirmiştir.
Seferleri, kayıtları, haritaları bazı diğer kaynağıdır. Bu haritalarda, örneğin Fra Mauro haritası veya De Virga Haritası, (gizemli bir şekilde) , Antarktika ve Afrika'nın burnu gibi yerler (Avrupalı) resmi keşiflerinden önce gözükmektedir.
Filolar
Çin kaynaklarına göre Zheng He 300'den fazla gemiden oluşan 7 filoyu kumanda etmekteydi. Toplamda komutasında yaklaşık 30.000 adamı vardı.
1405 seferinde 317 gemi ve 27.800 adam vardı. Filolarda farklı birçok tipte gemi bulunurdu. Örneğin kumandan ve yardımcılarını barındıran, 9 direkli, yaklaşık 120 m uzunluğunda ve 50 m genişliğinde olan bulunurdu.
1412 ve 1421'de yaptığı diğer iki seferdeki filolar da yaklaşık büyüklükteydi.
Dönemin Çin gemilerinin devasa özellikleri Doğu'ya seyahat etmiş seyyahlarca da doğrulanmıştır; İbn Battuta ve Marco Polo gibi.
Kültürel Yankılar
Zheng He'nın devasa filoları ve yaptığı başarılı seferler gerek dönemin gerekse daha sonraki dönemlerin kültüründe yer etmiştir.
Kim Stanley Robinson'ın isimli alternatif tarih romanında Zheng bir karakter olarak bulunur.
Bazı tarihçiler tarafından ve yakın zamanlarda hazırlanmış bir National Geographic makalesinde Denizci Sinbad efsanesinin ve Bin Bir Gece Masalları'nda bulunan Denizci Sinbad'ın Yedi Seyahati masalının kaynağının Zheng olduğu ortaya atılmıştır.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Zheng He ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- TIME magazine special feature on Zheng He (August 2001)13 Eylül 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Google Earth Interactive Map of Zheng He's Voyages 30 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zheng He Geleneksel Cin yazisi 鄭和 Basitlestirilmis Cin yazisi 郑和 Hanyu Pinyin Zheng He Wade Giles Cheng Ho Turkce okunusu Cing Hi Dogumdaki ismi 馬三寶 马三宝 Pinyin Mǎ Sanbǎo Arapca Farsca حج ي محمود شمس Haci Mahmud Sems 1371 1433 unlu Cinli denizci amiral ve kasif Zheng HeKisisel bilgilerDogum 1371 YunnanOlum 1433Milliyeti HuiBitirdigi okul Nanjing TaixueHayatiModern Yunnan Eyaletinde 1371 de dogmustur Hui kokenli Zheng He nin asil ismi Ma Sanbao 馬 三保 idi Islami benimsemis sinifindandi Yunnan in unlu valisi bugunku Ozbekistan sinirlari icindeki Buhara dan in altinci kusaktan torunudur kaynak belirtilmeli Soyismi olan Ma Sems el Din in besinci oglu Masuh dan gelmektedir Hem babasi Mir Tekin hem de dedesi Keramettin Mekke ye hac yapmaya gitmistir onlarin bu uzak yerlere yaptiklari seyahatlerine dair anilarini dinlemis olduguna suphe yoktur Zheng He daha kucukken 1382 senesinde Mogol Yuan Hanedanligi egemenligindeki Yunnan Ming Hanedanligi tarafindan isgal edilmistir Tutsak alinip o donemdeki diger cocuk tutsaklara yapildigi gibi hadim edilmis ve Imparatorlugun hizmetlilerinden birisi olmustur de Merkezi Imparatorluk Koleji egitim gorur prens nin hizmetinde gorevlendirilir nin 1402 senesinde Yonglo Imparatoru olmasiyla sonuclanan e karsi yapilan Yonglo ayaklanmasinda onemli bir basari yakalamistir Bu donemdeki askeri basarilarindan oturu tarafindan Zheng He ismi verilmistir Basarilari onu amirallige yukseltti Zheng 15 yuzyilda Malakka ya seyahat etmistir 15 yuzyilin ortalarinda Cin Imparatoru tarafindan bir Cinli prenses veya Hang Liu Malakka Sultani ile evlendirilmek uzere Malakka ya gonderilmistir Prensesin beraberinde gelen yuzlerce kisi Malakka da ya yerlesmistir Bu kisilerin soyundan gelenler bugun Peranakan olarak adlandirilmaktadir 1424 te Yonglo Imparatoru oldu Ardindan imparator olan tahtta sadece bir yil kalabilmistir Zheng He nin tahtta oldugu donemde bir sefer daha yapmistir Fakat bundan sonra Cin hazine filosu sonlanmistir Zheng He hazine filosunun son yolculugunda olmustur Her ne kadar Cin de bir mezari olsa da bu mezar bostur diger unlu amiraller gibi denize gomulmustur SeyahatleriZeng He nin seyahatlerinden genellikle Bati Okyanusu seyahatleri olarak soz edilmistir Bati Okyanusu ile kastedilen Zeng He nin Asya ve Afrika da kesfettigi yerlerdir Bunlara sunlar dahildir Sumatra Malakka Cava Adasi Seylan Hindistan kanitlanmamistir Iran Arap Korfezi Arabistan Kizildeniz Misir a kadar kuzeyi Afrika Mozambik Kanali na kadar guneyi Tayvan yedi kez Seyahatlerinin sayisi ayristirmanin yapildigi metoda gore degisiklik gosterir fakat Bati Okyanusuna filosuyla birlikte en az yedi kez seyahat etmistir Cin e otuzdan fazla kralliktan ganimet ve temsilci ile donmustur Bunlarin arasinda Imparatora bizzat ozrunu sunmak icin gelen Seylan Krali da vardir Zheng in gemilerinden bazilarinin Umit Burnunun otesine seyahat ettigine dair spekulasyonlar mevcuttur Ozellikle Venedikli rahip ve haritaci kartograf Fra Mauro 1457 Fra Mauro haritasinda 1420 yilinda Hindistan dan gelen buyuk bir jungun Atlas Okyanusu nun icine dogru 2000 mil ilerledigini belirmistir Seferleri kayitlari haritalari bazi diger kaynagidir Bu haritalarda ornegin Fra Mauro haritasi veya De Virga Haritasi gizemli bir sekilde Antarktika ve Afrika nin burnu gibi yerler Avrupali resmi kesiflerinden once gozukmektedir FilolarCin kaynaklarina gore Zheng He 300 den fazla gemiden olusan 7 filoyu kumanda etmekteydi Toplamda komutasinda yaklasik 30 000 adami vardi Hazine gemisi Zheng He 1405 seferinde 317 gemi ve 27 800 adam vardi Filolarda farkli bircok tipte gemi bulunurdu Ornegin kumandan ve yardimcilarini barindiran 9 direkli yaklasik 120 m uzunlugunda ve 50 m genisliginde olan bulunurdu 1412 ve 1421 de yaptigi diger iki seferdeki filolar da yaklasik buyuklukteydi Donemin Cin gemilerinin devasa ozellikleri Dogu ya seyahat etmis seyyahlarca da dogrulanmistir Ibn Battuta ve Marco Polo gibi Kulturel YankilarZheng He nin devasa filolari ve yaptigi basarili seferler gerek donemin gerekse daha sonraki donemlerin kulturunde yer etmistir Kim Stanley Robinson in isimli alternatif tarih romaninda Zheng bir karakter olarak bulunur Bazi tarihciler tarafindan ve yakin zamanlarda hazirlanmis bir National Geographic makalesinde Denizci Sinbad efsanesinin ve Bin Bir Gece Masallari nda bulunan Denizci Sinbad in Yedi Seyahati masalinin kaynaginin Zheng oldugu ortaya atilmistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Zheng He ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir TIME magazine special feature on Zheng He August 2001 13 Eylul 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde Google Earth Interactive Map of Zheng He s Voyages 30 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde