Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zīj-i Īlkhānī (Farsça: زیجِ ایلخانی) veya İlhanlı Tabloları (kelime çeviri: " İlhan Yıldızları", o dönemde yazarın hamisi olan İlhan Hülâgû'nün ismini alan gezegen hareketlerinin astronomik tablolarını içeren bir Zic kitabıdır. Müslüman astronom Nasîrüddin Tûsî tarafından Meraga Gözlemevi'ndeki astronomlardan oluşan araştırma ekibiyle işbirliği içinde derlenmiştir. Farsça yazılmış ve daha sonra Arapçaya çevrilmiştir.
Kitap, gezegenlerin konumlarını ve yıldızların adlarını hesaplamak için tablolar içerir. 1272'de tamamlanan Meraga Gözlemevi'nde 12 yıl boyunca yapılan gözlemlerden elde edilen verileri içeriyordu. İbnü'l-A'lam ve İbn Yunus'un (10/11. yüzyıl.), o kadar hatalıydılar ki, el-Vabkanavi ve Rukn al-Din al-Amuli gibi daha sonraki astronomlar onu sert bir şekilde eleştirdiler.
Zīj-i Īlkhānī, ekinoksların devinimini yılda 51 yay saniyesine ayarladı, bu da modern değer olan 50,2 yay saniyesine çok yakındır. Kitap ayrıca, modern terimlerle ikinci dereceden bir interpolasyon şeması olarak tanımlanabilecek, gözlemlenen konumlar arasında bir interpolasyon yöntemini de açıklamaktadır.
Tarihi
Hülâgû Han, askeri başarılarının çoğunun, özellikle Tûsî'nin (aynı zamanda astrolog olan) gök bilimcilerin tavsiyelerinden kaynaklandığına inanıyordu. Bu nedenle, Tûsî, astronomik tablolarının 250 yaşında olduğundan şikayet edince, Hülâgû, Tûsî'nin seçeceği bir yerde (Meraga'yı seçti) yeni bir gözlemevi inşa edilmesine izin verdi. Muhyiddin el-Mağribî, Kutbüddin Şirazî, Şam'dan Mu'ayyid al-Din al-'Urdi dahil olmak üzere bir dizi başka önde gelen astronom orada Tûsî ile çalıştı. Ayrıca, Çin astronomisinin etkisi, astronomik deneyimi Tûsî tarafından kullanılan Batlamyus sistemde iyileştirmeler getiren Fao Munji tarafından getirildi; Zij-i İlhanî'de Çin sisteminin izleri görülebilir. Tablolar, Hülâgû'nün oğlu Abaka Han döneminde yayınlandı ve rasathanenin hamisinin adını aldı. 15. yüzyıla kadar popülerdiler.
Abd-Al-Kerim al-Fahhad'ın Zij-i Al-`Ala'i'si ve Hazinî'nin Zij el-Senceri'si gibi bazı İslami astronomi tabloları Grigorios Hioniadis tarafından Bizans Yunancasına çevrildi ve Bizans İmparatorluğu'nda incelendi. Hioniadis, Tûsî'nin ölümünden sonra ünlü Meraga Gözlemevi'nde çalışmış olan Şemseddin el-Buharî'nin yanında çalışmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Rufus, W. Carl (May 1939), "The Influence of Islamic Astronomy in Europe and the Far East", Popular Astronomy, 47 (5), ss. 233-238 [236], Bibcode:1939PA.....47..233R [1] 2 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Joseph Leichter (27 Haziran 2009). . Internet Archive. 17 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2009.
Konuyla ilgili yayınlar
- Nasir al-Din al-Tusi, Zij-i İlkhani, British Museum, MS Or.7464.
- JA Boyle, "Nasir ad-Din Tusi'nin Zij-i İlhani'sine Daha Uzun Giriş", Journal of Semitic Studies (1963) 8(2), s.244-254
- ES Kennedy, "İslami Astronomi Tablolarının İncelenmesi", Amerikan Felsefe Derneği İşlemleri (1956) 46(2), s. 3, 39-40.
- Javad H. Zadeh, " Zij-i İlkhani'de Açıklanan İkinci Dereceden Bir Enterpolasyon Şeması", Historia Mathematica (1985) cilt. 12, s. 56–59.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zij i ilkhani Farsca زیج ایلخانی veya Ilhanli Tablolari kelime ceviri Ilhan Yildizlari o donemde yazarin hamisi olan Ilhan Hulagu nun ismini alan gezegen hareketlerinin astronomik tablolarini iceren bir Zic kitabidir Musluman astronom Nasiruddin Tusi tarafindan Meraga Gozlemevi ndeki astronomlardan olusan arastirma ekibiyle isbirligi icinde derlenmistir Farsca yazilmis ve daha sonra Arapcaya cevrilmistir Kitap gezegenlerin konumlarini ve yildizlarin adlarini hesaplamak icin tablolar icerir 1272 de tamamlanan Meraga Gozlemevi nde 12 yil boyunca yapilan gozlemlerden elde edilen verileri iceriyordu Ibnu l A lam ve Ibn Yunus un 10 11 yuzyil o kadar hataliydilar ki el Vabkanavi ve Rukn al Din al Amuli gibi daha sonraki astronomlar onu sert bir sekilde elestirdiler Zij i ilkhani ekinokslarin devinimini yilda 51 yay saniyesine ayarladi bu da modern deger olan 50 2 yay saniyesine cok yakindir Kitap ayrica modern terimlerle ikinci dereceden bir interpolasyon semasi olarak tanimlanabilecek gozlemlenen konumlar arasinda bir interpolasyon yontemini de aciklamaktadir TarihiHulagu Han askeri basarilarinin cogunun ozellikle Tusi nin ayni zamanda astrolog olan gok bilimcilerin tavsiyelerinden kaynaklandigina inaniyordu Bu nedenle Tusi astronomik tablolarinin 250 yasinda oldugundan sikayet edince Hulagu Tusi nin sececegi bir yerde Meraga yi secti yeni bir gozlemevi insa edilmesine izin verdi Muhyiddin el Magribi Kutbuddin Sirazi Sam dan Mu ayyid al Din al Urdi dahil olmak uzere bir dizi baska onde gelen astronom orada Tusi ile calisti Ayrica Cin astronomisinin etkisi astronomik deneyimi Tusi tarafindan kullanilan Batlamyus sistemde iyilestirmeler getiren Fao Munji tarafindan getirildi Zij i Ilhani de Cin sisteminin izleri gorulebilir Tablolar Hulagu nun oglu Abaka Han doneminde yayinlandi ve rasathanenin hamisinin adini aldi 15 yuzyila kadar populerdiler Abd Al Kerim al Fahhad in Zij i Al Ala i si ve Hazini nin Zij el Senceri si gibi bazi Islami astronomi tablolari Grigorios Hioniadis tarafindan Bizans Yunancasina cevrildi ve Bizans Imparatorlugu nda incelendi Hioniadis Tusi nin olumunden sonra unlu Meraga Gozlemevi nde calismis olan Semseddin el Buhari nin yaninda calismistir Ayrica bakinizZic Orta Cag Islam dunyasinda astronomi Astronomi kataloglari listesiKaynakca Rufus W Carl May 1939 The Influence of Islamic Astronomy in Europe and the Far East Popular Astronomy 47 5 ss 233 238 236 Bibcode 1939PA 47 233R 1 2 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Joseph Leichter 27 Haziran 2009 Internet Archive 17 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2009 Konuyla ilgili yayinlarNasir al Din al Tusi Zij i Ilkhani British Museum MS Or 7464 JA Boyle Nasir ad Din Tusi nin Zij i Ilhani sine Daha Uzun Giris Journal of Semitic Studies 1963 8 2 s 244 254 ES Kennedy Islami Astronomi Tablolarinin Incelenmesi Amerikan Felsefe Dernegi Islemleri 1956 46 2 s 3 39 40 Javad H Zadeh Zij i Ilkhani de Aciklanan Ikinci Dereceden Bir Enterpolasyon Semasi Historia Mathematica 1985 cilt 12 s 56 59