Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Grigori Yevseyeviç Zinovyev (Rusça: Григо́рий Евсе́евич Зино́вьев; asıl adı: Овсей-Гершен Аро́нович Радомысльский/Ovsey-Gerşen Aronoviç Radomıslski; d. Annesinin soyadı Hirsch Apfelbaum adını da kullanmıştır, 11 Eylül (Gregoryen: 23 Eylül) 1883 – 25 Ağustos 1936), Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisidir.
| Grigori Zinovyev Григо́рий Евсе́евич Зино́вьев | |
|---|---|
 | |
| Politbüro üyesi | |
| Görev süresi 16 Mart 1921 - 23 Temmuz 1926 | |
| Parti (RSDİP/SBKP) Merkez Komite üyesi | |
| Görev süresi 1907 - Ekim 1927 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 23 Eylül 1883 , Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Ağustos 1936 (52 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, SSCB |
Yaşamı
1917 Devrimi'nden önce
1883'te Rus İmparatorluğunda Elizavetgrad (bugünkü Ukrayna’nın Herson ili kenti)’da dünyaya gelmiştir. Babası süt danası yetiştiren bir çiftlik sahibiydi. Gençliğinden itibaren devrimci faaliyetlerine katılmış ve 1901'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisine üye olmuştur. 1902’de İsviçre’nin Bern kentine iltica etmiş ve Paris’te de faaliyetlerini sürdürmüştür. Bu dönemde Bern Üniversitesi'nde kimya ve hukuk okumuştur.
1903'te parti bölündüğünde Bolşevik’in kurcular arasında yer almış ve Lenin’in en yakın yoldaşı olarak tanınmıştır.
1906’de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisinin Sankt-Peterburg komitesi üyesi olup "Вперёд" gazetesinin yönetim kurulu üyesi olmuş ve sandikaları örgütlenmekle meşgul olmuş ve Parti merkez komitesi üyesi seçilmiştir. 1908’de tutuklanmış ve daha sonra hastalığından dolayı tahliye edilince tekrar iltica etmiştir.
Ekim Devrimi ve Yönetim kademesinde
İsviçre’de Lenin ile aile dostu olmuş ve Nisan 1917’de Lenin ile aynı trenle Rusya’ya dönmüştür. Fakat Temmuz ayında Petrograd’da silahlı ayaklanmasına karşı çıkmıştır. Yine de komployu teşvik ettiği gerekçesiyle dava açıldığı için Lenin ile birlikte yeraltına saklanmıştır. 10 Ekim ve 16 Ekim tarihinde düzenlenen Parti Merkez komitesinde Lev Kamenev ile birlikte hemen silahlı ayaklanmasına başvurmayı savunan Lenin’e karşı çıkarak gazetede ayaklanma planını açıklamıştır. Lenin Bolşevik Parti Üyelerine Mektup adlı eserinde, Zinovyev ve Lev Kamenev'in Menşeviklere ait Novaya Şisn gazetesinde yer alan bu makalesinden bahsetmiş ve Bolşeviklere gönderdiği bu mektubunda bu iki ismin yazdığı yazıları eleştirmiştir.
Lenin bu davranışına kızarak Artık onları yoldaş olarak kabul edemem. diyerek Kamenev ve Zinovyev'in partiden ihraç edilmelerini istemiştir. Fakat Zinovyev Lenin’e karşı sadakat andını içerek affedilmiş ve Petrograd Sovyeti'nin başkanlığına getirilmiştir.
Brest Litovsk Antlaşması meselesinde Lenin’i destekleyerek "Petrograd" adını "Leningrad" olarak değiştirmesini teklif etmiştir. 1919’de Komintern yönetim kurulu başkanı ve aynı yılda Parti Politbüro üyesi seçilmiştir.
Daha sonra Troçki’ye karşı cephe alıp Stalin ve Kamenev ile ittifakı kurarak "Troika"'yı oluşturmuştur.
Fakat 1924'te Lenin'in ölümünden sonra güçlerin Stalin’e toplandığından endişelenerek 1925'te Leningrad merkezli yeni bir muhalefet oluşturmuştur. 14. Parti Kongresi'nde Stalin’in savunduğu "Tek ülkede sosyalizm" tezine karşı çıkarak Troçki ile "Birleşik Muhalefet"i oluşturmuştur. 1926’de Politbüro üyeliği ve Komintern başkanlığından alınarak partiden ihraç edilmiştir.
Gözden düşüşü ve İnfazı
1927’de 15. Parti Kongresi'nde öz eleştirisini yaparak tekrar partiye dönmüş ve Kazan Üniversitesi rektörlüğü ve Komünist Partisinin organ yayını olan Bolşevik'in genel müdürlüğüne geitirilmiştir. 1932’de tekrar partiden ihraç edilerek Kaluga’ya sürgüne gönderilmiştir. 1933'te affedilerek Moskova’ya dönmüş ve Moskova Tüketici Birliği Merkez Birliği kadrolarına alınmıştır. 1934'te 17. Parti Kongresi'nde yaptığı konuşmasında Stalin’e övgü yağdırmıştır.
Fakat Aralık 1934’te Sergey Mironoviç Kirov’un cinayetine adı karıştığı iddiasıyla partiden ihraç edilerek tutuklanmıştır. 1935'te 10 yıllık hapis cezasına çarptırılmış ve Ural'ya siyasi mahkûm kampuna gönderilmiştir. 1936’de "Moskova Davası"nda 1932’de Stalin’e karşı suikastı planladıklarına dair iddiaya dayanan "" olayının yanı sıra Ekim Devrimine karşı ettiği "ihanet"iyle de yargılanmıştır. Stalin’in kendilerini öldürmeyeceğine dair sözüne inanarak kerhan suçlarını kabul etmiştir. Ancak 25 Ağustos 1936’da idama mahkûm edilmiş ve cezası aynı günü infaz edilmiştir. Bütün aile fertleri de idam edilmiştir.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Grigori Zinovyev ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
- ^ Montefiore, S S. Young Stalin, (İngilizce) Vintage Books, 2008, s. 331
- ^ Lenin’s Collected Works, Progress Publishers, Moscow, Volume 26, 1972, s. 216-219
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Grigori Yevseyevic Zinovyev Rusca Grigo rij Evse evich Zino vev asil adi Ovsej Gershen Aro novich Radomyslskij Ovsey Gersen Aronovic Radomislski d Annesinin soyadi Hirsch Apfelbaum adini da kullanmistir 11 Eylul Gregoryen 23 Eylul 1883 25 Agustos 1936 Yahudi kokenli Ukraynali devrimci ve Sovyetler Birliginin siyasetcisidir Grigori Zinovyev Grigo rij Evse evich Zino vevPolitburo uyesiGorev suresi 16 Mart 1921 23 Temmuz 1926Parti RSDIP SBKP Merkez Komite uyesiGorev suresi 1907 Ekim 1927Kisisel bilgilerDogum 23 Eylul 1883 1883 09 23 Rus ImparatorluguOlum 25 Agustos 1936 52 yasinda Moskova Rusya SFSC SSCBYasami1917 Devrimi nden once 1883 te Rus Imparatorlugunda Elizavetgrad bugunku Ukrayna nin Herson ili kenti da dunyaya gelmistir Babasi sut danasi yetistiren bir ciftlik sahibiydi Gencliginden itibaren devrimci faaliyetlerine katilmis ve 1901 de Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisine uye olmustur 1902 de Isvicre nin Bern kentine iltica etmis ve Paris te de faaliyetlerini surdurmustur Bu donemde Bern Universitesi nde kimya ve hukuk okumustur 1903 te parti bolundugunde Bolsevik in kurcular arasinda yer almis ve Lenin in en yakin yoldasi olarak taninmistir 1906 de Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisinin Sankt Peterburg komitesi uyesi olup Vperyod gazetesinin yonetim kurulu uyesi olmus ve sandikalari orgutlenmekle mesgul olmus ve Parti merkez komitesi uyesi secilmistir 1908 de tutuklanmis ve daha sonra hastaligindan dolayi tahliye edilince tekrar iltica etmistir Ekim Devrimi ve Yonetim kademesinde Isvicre de Lenin ile aile dostu olmus ve Nisan 1917 de Lenin ile ayni trenle Rusya ya donmustur Fakat Temmuz ayinda Petrograd da silahli ayaklanmasina karsi cikmistir Yine de komployu tesvik ettigi gerekcesiyle dava acildigi icin Lenin ile birlikte yeraltina saklanmistir 10 Ekim ve 16 Ekim tarihinde duzenlenen Parti Merkez komitesinde Lev Kamenev ile birlikte hemen silahli ayaklanmasina basvurmayi savunan Lenin e karsi cikarak gazetede ayaklanma planini aciklamistir Lenin Bolsevik Parti Uyelerine Mektup adli eserinde Zinovyev ve Lev Kamenev in Menseviklere ait Novaya Sisn gazetesinde yer alan bu makalesinden bahsetmis ve Bolseviklere gonderdigi bu mektubunda bu iki ismin yazdigi yazilari elestirmistir Lenin bu davranisina kizarak Artik onlari yoldas olarak kabul edemem diyerek Kamenev ve Zinovyev in partiden ihrac edilmelerini istemistir Fakat Zinovyev Lenin e karsi sadakat andini icerek affedilmis ve Petrograd Sovyeti nin baskanligina getirilmistir Brest Litovsk Antlasmasi meselesinde Lenin i destekleyerek Petrograd adini Leningrad olarak degistirmesini teklif etmistir 1919 de Komintern yonetim kurulu baskani ve ayni yilda Parti Politburo uyesi secilmistir Daha sonra Trocki ye karsi cephe alip Stalin ve Kamenev ile ittifaki kurarak Troika yi olusturmustur Fakat 1924 te Lenin in olumunden sonra guclerin Stalin e toplandigindan endiselenerek 1925 te Leningrad merkezli yeni bir muhalefet olusturmustur 14 Parti Kongresi nde Stalin in savundugu Tek ulkede sosyalizm tezine karsi cikarak Trocki ile Birlesik Muhalefet i olusturmustur 1926 de Politburo uyeligi ve Komintern baskanligindan alinarak partiden ihrac edilmistir Gozden dususu ve Infazi 1927 de 15 Parti Kongresi nde oz elestirisini yaparak tekrar partiye donmus ve Kazan Universitesi rektorlugu ve Komunist Partisinin organ yayini olan Bolsevik in genel mudurlugune geitirilmistir 1932 de tekrar partiden ihrac edilerek Kaluga ya surgune gonderilmistir 1933 te affedilerek Moskova ya donmus ve Moskova Tuketici Birligi Merkez Birligi kadrolarina alinmistir 1934 te 17 Parti Kongresi nde yaptigi konusmasinda Stalin e ovgu yagdirmistir Fakat Aralik 1934 te Sergey Mironovic Kirov un cinayetine adi karistigi iddiasiyla partiden ihrac edilerek tutuklanmistir 1935 te 10 yillik hapis cezasina carptirilmis ve Ural ya siyasi mahkum kampuna gonderilmistir 1936 de Moskova Davasi nda 1932 de Stalin e karsi suikasti planladiklarina dair iddiaya dayanan olayinin yani sira Ekim Devrimine karsi ettigi ihanet iyle de yargilanmistir Stalin in kendilerini oldurmeyecegine dair sozune inanarak kerhan suclarini kabul etmistir Ancak 25 Agustos 1936 da idama mahkum edilmis ve cezasi ayni gunu infaz edilmistir Butun aile fertleri de idam edilmistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Grigori Zinovyev ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Kaynakca Montefiore S S Young Stalin Ingilizce Vintage Books 2008 s 331 Lenin s Collected Works Progress Publishers Moscow Volume 26 1972 s 216 219