Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Zog ya da Ahmed Muhtar Bey Zogoğlu (Arnavutça: Ahmet Muhtar Zogolli, 8 Ekim 1895 - 9 Nisan 1961), Arnavut siyasetçi ve devlet adamı. Başbakan olarak başladığı siyasi kariyerini Arnavutluk kralı olarak sonlandırmıştır. 1939'da İtalya'nın Arnavutluk'u işgalinden sonra da krallık payesini önce Mısır'da, sonra Fransa'nın Nice kentinde sürgünde taşımıştır.
| I. Zog | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Arnavutluk kralı | |||||
| Hüküm süresi | 1 Eylül 1928 – 7 Nisan 1939 | ||||
| Önce gelen | Monarşi kuruldu Vidi (Arnavutluk prensi olarak), 1914'te devrildi | ||||
| Sonra gelen | III. Vittorio Emanuele | ||||
| 7. Arnavutluk devlet başkanı | |||||
| Hüküm süresi | 1 Şubat 1925 - 1 Eylül 1928 | ||||
| Önce gelen | Yeni makam | ||||
| Sonra gelen | Monarşi kuruldu | ||||
| Arnavutluk başbakanı | |||||
| Hüküm süresi | 6 Ocak 1925 - 1 Eylül 1928 | ||||
| Önce gelen | İlyas Viryoni | ||||
| Sonra gelen | Koço Kota | ||||
| Hüküm süresi | 26 Aralık 1922 - 25 Şubat 1924 | ||||
| Önce gelen | Cafer Üpi | ||||
| Sonra gelen | Şevket Vërlaci | ||||
| Doğum | 8 Ekim 1895 , Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Ölüm | 9 Nisan 1961 (65 yaşında) Suresnes, Paris, Fransa | ||||
| Defin | Arnavutluk Kraliyet Ailesi Anıt Mezarı, Tiran, Arnavutluk | ||||
| Eş(ler)i | |||||
| Çocuk(lar)ı | |||||
| |||||
| Hanedan | |||||
| Babası | |||||
| Annesi | Sadijé Toptani | ||||
| Dini | Sünni İslam | ||||
| İmza |  | ||||
Hayatı
8 Ekim 1895’te Osmanlı İmparatorluğu'nun o zamanki Arnavutluk bölgesinde şehrinin Valisi ile ’in kızı Sadiye Hanım’ın üçüncü çocuğu olarak Burgayet kalesinde doğmuştur. Baba tarafından kökü 15. yüzyıla dayanan kuzeyli Geg’lerden Zogoğlu (Zogolli) ailesine, anne tarafından orta Arnavutluklu Toptani ailesine dayanır. Kral olduktan sonra soyunu eski Arnavut krallarından İskender Bey'e (Skanderbeg) kadar çıkarmışsa da, bu iddiası genel kabul görmemiştir.
Osmanlı Devleti'nin 3. Ordusunun merkezi olan, Mustafa Kemal’in de gençlik yıllarını geçirdiği Manastır’daki ilkokul yıllarının ardından, eğitimini sürdürmek üzere 10 yaşında İstanbul'a gelip 1906 yılının sonbaharında Galatasaray Lisesi'ne kaydoldu.
Ancak Mektebi Sultani Şubat 1907 yarıyıl tatilinde büyük bir yangın geçirmiş, okulun arşivi ve kütüphanesi de dahil olmak üzere pek çok bölümü kül olmuştu. Bu yüzden Galatasaray Lisesi’nde eğitime iki yıl ara verildi. Ahmed Muhtar okula gidemediği bu dönemde akrabalarının yanlarında özel dersler alarak eğitimini sürdürdü ve İkinci Meşrutiyet'in ilanına, 31 Mart Olayı'na, Hareket Ordusu'nun İstanbul’a girişine ve II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesine tanık oldu.
Galatasaray Lisesi eğitime 1909 yılında tekrar başlayınca orta öğrenimine tekrar başladı. Babası Cemal Paşa'nın 1911 yılında ölümü nedeniyle yapılan çağrı üzerine ülkesine döndü ve 15 yaşındayken babasının valilik unvanını aldı. Bu dönemde Türkçe "oğlu" ekini taşıyan Zogolli/Zogoğlu soyadını bırakarak Arnavutça "kuş" anlamına gelen Zogu adını benimsedi.
Alman kökenli Prens Wilhelm von Wied’in Mart 1914'te dış güçler tarafından Arnavutluk yönetimine getirilmesi üzerine Ahmed Zogu, kendine bağlı kuzeyli birliklerle Sırbistan'a geçti. Avusturya–Macaristan İmparatorluğu ordusu ile askeri ilişkiler kurdu ve İmparator Franz Joseph tarafından kendisine Kraliyet Albayı rütbesi verildi.
1917-1919 yıllarını Viyana ve Roma’da geçirdikten sonra Arnavutluk’a dönen Ahmed Zogu, 1921-1924 yılları arasında parti mücadelelerine katıldı ve kurulan hükûmetlerde İçişleri, Dışişleri ve Başbakanlık görevlerinde bulundu. İçişleri Bakanlığı sırasında Hükûmete karşı hazırlanan bir darbe teşebbüsünü önledi (8 Mart 1922), daha sonra bir öğrenci tarafından girişilen suikast teşebbüsü üzerine (23 Şubat 1924) Zogu’nun adamları muhalefet partisi üyelerinden birini öldürdüler (20 Nisan 1924). Muhalefet partisi parlamentodan çekildi ve isyan çıkardı. İsyancı kuvvetlerin 10 Haziran 1924'te Tiran’a girmesi üzerine Yugoslavya’ya geçen Zogu, Yugoslavya’nın yardımı ve topladığı kuvvetlerle tekrar Tiran’a girip iktidarı ele geçirdi. Ocak 1925’te Tiran’da topladığı Büyük Kongre vasıtasıyla Anayasayı ve rejimi değiştirip Cumhuriyet ilân etti (21 Ocak 1925) ve Cumhurbaşkanı seçildi (31 Ocak 1925). Tiran’da toplanan kurultay 1928'de anayasayı yeniden değiştirerek krallığı kabul etti ve Zogu bir süre sonra, kral ilân edildi (1 Eylül 1928). Bu dönemde Arnavutluk’ta, iktisat, toplum ve kültür alanlarında önemli yenilikler yapılmıştır.
Nisan 1939 yılında, faşist İtalyan kuvvetlerinin Balkanlar üzerindeki politikaları nedeniyle ülkeyi istilâ etmeleri üzerine Kral Zogu, ailesiyle birlikte ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Önce İngiltere’ye, daha sonra da Mısır'a gitti. Ancak Albay Cemal Abdünnasır tarafından yapılan ihtilal nedeniyle 1953'te Mısır’ı da terk edip Fransa'da Nice’e yerleşti. Nisan 1961 yılında Paris'te öldü.
Kraliçe Geraldine
27 Nisan 1938'de Kral Zogu, fakir düşmüş bir Macar soylu ailesine mensup olan kontes ile evlendi. Kraliçenin annesi Gladys Virginia Steuart Amerikalı olup ünlü şair Robert Frost'un kuzeni idi. Evlenmeden önce Geraldine, amcasının müdürlüğü sırasında Budapeşte Ulusal Müzesi'nin hediyelik eşya kısmında çalışıyordu.
Kral ile kontesin düğünü Tiran'da gerçekleşti. Evli çift Alman Başbakanı Adolf Hitler'in hediye ettiği ateş kırmızısı renkli üstü açık bir Mercedes ile balayına çıktılar. Oğulları Leka 1939'da doğdu.
İtalyan işgalinden sonra Kral ve Kraliçe sırasıyla Yunanistan, Türkiye, İngiltere, Mısır, ABD ve Fransa'da yaşadılar. 1961'de Zogu'nun ölümünden sonra oğlu adıyla sürgünde Arnavutluk Kralı ilan edildi. Anne oğul bir süre İspanya'da, daha sonra Rodezya (Zimbabwe) ve Güney Afrika Cumhuriyeti'ne yerleştiler.
Haziran 2002'de Kral I. Leka ve Ana Kraliçe Geraldine'in Arnavutluk'a dönmesine izin verildi. Kraliçe aynı yılın ekim ayında 87 yaşında Tiran'da öldü. Devlet töreniyle Ulusal Mezarlığa defnedildi. hâlen kraliyet unvanından feragat etmeksizin Tiran'da yaşamaktadır. Uluslararası silah ticaretiyle uğraştığına dair dünya basınında çıkan haberler mahkemeler yoluyla tekzip edilmiştir.
I. Leka'nın Leka Enver Zogu Rıza Baudouin Msiziwe (1982-) adını taşıyan oğlu, hâlen unvanıyla Arnavutluk veliahtı ve 21 Ağustos 2007'den bu yana Arnavutluk kabinesinde bakan yardımcısıdır.
Kız kardeşi Prenses Seniye Hanım (1908-1969), 1936'da II. Abdülhamit'in küçük oğlu Mehmet Abid Efendi (1905-1973) ile evlenmiştir. 1939'da Abid Efendi'ye İtalyanlar tarafından Arnavutluk tacının önerildiği rivayet edilir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Zogu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ [1] 4 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Prof. Petrika Thengyilli “Albania during Ahmed Zogu ()”. Ayrıca http://albania.dyndns.org/Zog%20bio/dupatrioteauministre.htm 19 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Zogu Doğumu: 8 Ekim 1895 Ölümü: 9 Nisan 1961 | ||
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Cafer Bey Üpi | Arnavutluk Başbakanı 1922-1924 | Sonra gelen Şevket Vërlaci |
| Önce gelen İlyas Bey Viryoni | Arnavutluk Başbakanı 1925 | Boş Sonraki tarafından düzenlenen makam Koço Kota |
| Yeni makam | Arnavutluk Devlet Başkanı 1925-1928 | Boş Sonraki tarafından düzenlenen makam Ömer Nişani |
| Resmî unvanlar | ||
| Boş Başka isim ile kullanılan makam I. VidiArnavutluk Prensi olarak | Arnavutların Kralı 1928-1939 | Sonra gelen III. Vittorio Emanuele (İtalyan işgali) |
| Önce gelen | Mati Kalıtsal Valisi 1911-1939 | Sonra gelen |
| Hak iddia edilen unvanlar | ||
| Makam kaybı İtalyan işgali, komünist rejim | — Hak olarak elde tutulan unvanlar — Arnavutların Kralı 1939-1961 | Sonra gelen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Zog ya da Ahmed Muhtar Bey Zogoglu Arnavutca Ahmet Muhtar Zogolli 8 Ekim 1895 9 Nisan 1961 Arnavut siyasetci ve devlet adami Basbakan olarak basladigi siyasi kariyerini Arnavutluk krali olarak sonlandirmistir 1939 da Italya nin Arnavutluk u isgalinden sonra da krallik payesini once Misir da sonra Fransa nin Nice kentinde surgunde tasimistir I ZogArnavutluk kraliHukum suresi1 Eylul 1928 7 Nisan 1939Once gelenMonarsi kuruldu Vidi Arnavutluk prensi olarak 1914 te devrildiSonra gelenIII Vittorio Emanuele7 Arnavutluk devlet baskaniHukum suresi1 Subat 1925 1 Eylul 1928Once gelenYeni makamSonra gelenMonarsi kurulduArnavutluk basbakaniHukum suresi6 Ocak 1925 1 Eylul 1928Once gelenIlyas ViryoniSonra gelenKoco KotaHukum suresi26 Aralik 1922 25 Subat 1924Once gelenCafer UpiSonra gelenSevket VerlaciDogum8 Ekim 1895 1895 10 08 Osmanli ImparatorluguOlum9 Nisan 1961 65 yasinda Suresnes Paris FransaDefinArnavutluk Kraliyet Ailesi Anit Mezari Tiran ArnavutlukEs ler iCocuk lar iTam adiAhmed Muhtar ZogolliHanedanBabasiAnnesiSadije ToptaniDiniSunni IslamImzaHayati8 Ekim 1895 te Osmanli Imparatorlugu nun o zamanki Arnavutluk bolgesinde sehrinin Valisi ile in kizi Sadiye Hanim in ucuncu cocugu olarak Burgayet kalesinde dogmustur Baba tarafindan koku 15 yuzyila dayanan kuzeyli Geg lerden Zogoglu Zogolli ailesine anne tarafindan orta Arnavutluklu Toptani ailesine dayanir Kral olduktan sonra soyunu eski Arnavut krallarindan Iskender Bey e Skanderbeg kadar cikarmissa da bu iddiasi genel kabul gormemistir Osmanli Devleti nin 3 Ordusunun merkezi olan Mustafa Kemal in de genclik yillarini gecirdigi Manastir daki ilkokul yillarinin ardindan egitimini surdurmek uzere 10 yasinda Istanbul a gelip 1906 yilinin sonbaharinda Galatasaray Lisesi ne kaydoldu Ancak Mektebi Sultani Subat 1907 yariyil tatilinde buyuk bir yangin gecirmis okulun arsivi ve kutuphanesi de dahil olmak uzere pek cok bolumu kul olmustu Bu yuzden Galatasaray Lisesi nde egitime iki yil ara verildi Ahmed Muhtar okula gidemedigi bu donemde akrabalarinin yanlarinda ozel dersler alarak egitimini surdurdu ve Ikinci Mesrutiyet in ilanina 31 Mart Olayi na Hareket Ordusu nun Istanbul a girisine ve II Abdulhamit in tahttan indirilmesine tanik oldu Galatasaray Lisesi egitime 1909 yilinda tekrar baslayinca orta ogrenimine tekrar basladi Babasi Cemal Pasa nin 1911 yilinda olumu nedeniyle yapilan cagri uzerine ulkesine dondu ve 15 yasindayken babasinin valilik unvanini aldi Bu donemde Turkce oglu ekini tasiyan Zogolli Zogoglu soyadini birakarak Arnavutca kus anlamina gelen Zogu adini benimsedi Alman kokenli Prens Wilhelm von Wied in Mart 1914 te dis gucler tarafindan Arnavutluk yonetimine getirilmesi uzerine Ahmed Zogu kendine bagli kuzeyli birliklerle Sirbistan a gecti Avusturya Macaristan Imparatorlugu ordusu ile askeri iliskiler kurdu ve Imparator Franz Joseph tarafindan kendisine Kraliyet Albayi rutbesi verildi 1917 1919 yillarini Viyana ve Roma da gecirdikten sonra Arnavutluk a donen Ahmed Zogu 1921 1924 yillari arasinda parti mucadelelerine katildi ve kurulan hukumetlerde Icisleri Disisleri ve Basbakanlik gorevlerinde bulundu Icisleri Bakanligi sirasinda Hukumete karsi hazirlanan bir darbe tesebbusunu onledi 8 Mart 1922 daha sonra bir ogrenci tarafindan girisilen suikast tesebbusu uzerine 23 Subat 1924 Zogu nun adamlari muhalefet partisi uyelerinden birini oldurduler 20 Nisan 1924 Muhalefet partisi parlamentodan cekildi ve isyan cikardi Isyanci kuvvetlerin 10 Haziran 1924 te Tiran a girmesi uzerine Yugoslavya ya gecen Zogu Yugoslavya nin yardimi ve topladigi kuvvetlerle tekrar Tiran a girip iktidari ele gecirdi Ocak 1925 te Tiran da topladigi Buyuk Kongre vasitasiyla Anayasayi ve rejimi degistirip Cumhuriyet ilan etti 21 Ocak 1925 ve Cumhurbaskani secildi 31 Ocak 1925 Tiran da toplanan kurultay 1928 de anayasayi yeniden degistirerek kralligi kabul etti ve Zogu bir sure sonra kral ilan edildi 1 Eylul 1928 Bu donemde Arnavutluk ta iktisat toplum ve kultur alanlarinda onemli yenilikler yapilmistir Nisan 1939 yilinda fasist Italyan kuvvetlerinin Balkanlar uzerindeki politikalari nedeniyle ulkeyi istila etmeleri uzerine Kral Zogu ailesiyle birlikte ulkeyi terk etmek zorunda kaldi Once Ingiltere ye daha sonra da Misir a gitti Ancak Albay Cemal Abdunnasir tarafindan yapilan ihtilal nedeniyle 1953 te Misir i da terk edip Fransa da Nice e yerlesti Nisan 1961 yilinda Paris te oldu Kralice Geraldine27 Nisan 1938 de Kral Zogu fakir dusmus bir Macar soylu ailesine mensup olan kontes ile evlendi Kralicenin annesi Gladys Virginia Steuart Amerikali olup unlu sair Robert Frost un kuzeni idi Evlenmeden once Geraldine amcasinin mudurlugu sirasinda Budapeste Ulusal Muzesi nin hediyelik esya kisminda calisiyordu Kral ile kontesin dugunu Tiran da gerceklesti Evli cift Alman Basbakani Adolf Hitler in hediye ettigi ates kirmizisi renkli ustu acik bir Mercedes ile balayina ciktilar Ogullari Leka 1939 da dogdu Italyan isgalinden sonra Kral ve Kralice sirasiyla Yunanistan Turkiye Ingiltere Misir ABD ve Fransa da yasadilar 1961 de Zogu nun olumunden sonra oglu adiyla surgunde Arnavutluk Krali ilan edildi Anne ogul bir sure Ispanya da daha sonra Rodezya Zimbabwe ve Guney Afrika Cumhuriyeti ne yerlestiler Haziran 2002 de Kral I Leka ve Ana Kralice Geraldine in Arnavutluk a donmesine izin verildi Kralice ayni yilin ekim ayinda 87 yasinda Tiran da oldu Devlet toreniyle Ulusal Mezarliga defnedildi halen kraliyet unvanindan feragat etmeksizin Tiran da yasamaktadir Uluslararasi silah ticaretiyle ugrastigina dair dunya basininda cikan haberler mahkemeler yoluyla tekzip edilmistir I Leka nin Leka Enver Zogu Riza Baudouin Msiziwe 1982 adini tasiyan oglu halen unvaniyla Arnavutluk veliahti ve 21 Agustos 2007 den bu yana Arnavutluk kabinesinde bakan yardimcisidir Kiz kardesi Prenses Seniye Hanim 1908 1969 1936 da II Abdulhamit in kucuk oglu Mehmet Abid Efendi 1905 1973 ile evlenmistir 1939 da Abid Efendi ye Italyanlar tarafindan Arnavutluk tacinin onerildigi rivayet edilir KaynakcaWikimedia Commons ta Zogu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1 4 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prof Petrika Thengyilli Albania during Ahmed Zogu Ayrica http albania dyndns org Zog 20bio dupatrioteauministre htm 19 Mayis 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ZoguDogumu 8 Ekim 1895 Olumu 9 Nisan 1961Siyasi goreviOnce gelen Cafer Bey Upi Arnavutluk Basbakani 1922 1924 Sonra gelen Sevket VerlaciOnce gelen Ilyas Bey Viryoni Arnavutluk Basbakani 1925 BosSonraki tarafindan duzenlenen makamKoco KotaYeni makam Arnavutluk Devlet Baskani 1925 1928 BosSonraki tarafindan duzenlenen makamOmer NisaniResmi unvanlarBosBaska isim ile kullanilan makamI Vidi Arnavutluk Prensi olarak Arnavutlarin Krali 1928 1939 Sonra gelen III Vittorio Emanuele Italyan isgali Once gelen Mati Kalitsal Valisi 1911 1939 Sonra gelenHak iddia edilen unvanlarMakam kaybi Italyan isgali komunist rejim Hak olarak elde tutulan unvanlar Arnavutlarin Krali 1939 1961 Sonra gelen