Symbian, Symbian Vakfı tarafından cep telefonları ve bilgisayarları (PDA, Subnotebook) gibi çeşitli taşınabilir iletişim aygıtları için geliştirilmiş ve 2000'li yıllarda yaygın olarak kullanılmış bir işletim sistemiydi. Symbian, başlangıçta Symbian Ltd tarafından 1998'de PDA'lar için kapalı kaynaklı bir işletim sistemi olarak geliştirildi. Symbian OS, Psion'un EPOC sisteminin soyundan geldi ve yalnızca ARM mimarisi işlemcileri üzerinde çalıştı, ancak yayınlanmamış bir x86 bağlantı noktası mevcuttu. Symbian, Nokia, Samsung, Motorola, Sony Ericsson gibi birçok büyük cep telefonu markası tarafından kullanılıyordu. Akıllı telefon endüstrisini kuran öncü olarak, akıllı telefonların sınırlı kullanımda olduğu, Android tarafından geçildiğinde, 2010'un sonuna kadar dünya çapında en popüler akıllı telefon işletim sistemiydi.
Symbian 10.1 Belle FP2'den bir görünüm. | |
Geliştirici(ler) | Accenture Nokia Symbian Vakfı Symbian Ltd. Psion |
---|---|
İşletim sistemi ailesi | EPOC |
Paket yöneticisi | Nokia Store, , , , , , |
Üretime hazır olduğu tarih | 5 Haziran 1997 |
Kaynak türü | Açık kaynak |
Çekirdek türü | Gerçek-Zamanlı Mikro çekirdek |
Dil(ler) | 48 dili desteklemektedir. |
Güncelleme yöntemi | |
İlk Yayınlanma | EPOC32 R1 (1997) |
Son kararlı sürümü | Symbian Belle FP2 / 11 Ekim 2012 | )
Platform desteği | ARM, x86, (Sadece Fujitsu ve Sharp) |
Öncülü | SIBO (EPOC16) |
Programlama dili | |
Kullanıcı arayüzü | , , , , , UIQ, MOAP, OPP, |
Web sitesi | http://symbian.nokia.com |
2016 yılında verilen destek sona erdi. |
Symbian OS (2001'den itibaren) aslında bir kabuk sistemiydi ve komple bir işletim sistemi oluşturmak için ek bir kullanıcı arabirimi (ara katman olarak) gerektirdi. Symbian OS, ilk önce 2002'de piyasaya sürülen ve çoğu Nokia akıllı telefonunu çalıştıran, Nokia tarafından inşa edilen S60 (eski 60 Serisi) platformunda öne çıktı.
Symbian sonunda en yaygın kullanılan akıllı mobil işletim sistemi haline geldi. UIQ, çoğunlukla Motorola ve Sony Ericsson tarafından kullanılan başka bir Symbian kullanıcı arabirimi idi; Japonya'da da MOAP platformu vardı. Bu arabirimlerin uygulamaları, her biri Symbian OS üzerine inşa edilmesine rağmen birbirleriyle uyumlu değildi. Nokia, Symbian Ltd.'deki çoğunluk hissedarıydı ve 2008'de tüm hisseyi satın aldı. Daha sonra kâr amacı gütmeyen Symbian Foundation, Symbian işletim sistemine telifsiz bir halef getirmek için kuruldu - platformu birleştirmek isteyen S60, Foundation'ın tercih ettiği arayüz oldu ve UIQ geliştirmeyi durdurdu. Symbian ^1 (veya S60 5inci Sürüm), 2009 yılında bir sonuç olarak yaratılmıştır. Symbian ^2, yalnızca Japon pazarında NTT DoCoMo taşıyıcısı tarafından kullanılmıştır. Symbian ^3, 2010'da olduğu gibi piyasaya çıktı ve bu tarihte tamamen açık kaynak oldu. Symbian ^3, Anna ve Belle güncellemelerini 2011'de aldı.
Symbian Foundation, 2010 yılının sonlarında parçalara ayrıldı ve Nokia, işletim sistemi geliştirme denetimini geri aldı. Şubat 2011'de Nokia, birincil akıllı telefon platformu olarak Microsoft'un Windows Phone sisteminin Windows phone 7 sürümünü kullanacağını açıkladı; Symbian yavaş yavaş ortadan kaldırılacaktı. İki ay sonra, Nokia OS'yi kapalı lisansa taşıdı ve daha sonra Symbian'ın geliştirilmesini Accenture'ye devretti. Son destekçisi Nokia, 2011 yılında aygıtlarında işletim sistemi olarak Symbian'a verdiği desteği keseceğini ve artık Windows Phone 8 kullanacağını açıklamıştır. Ocak 2014'te Nokia, geliştiricilerden yeni veya değiştirilmiş Symbian yazılımlarını kabul etmeyi bıraktı. Duyuruya göre Symbian'a verilen destek 2016 senesine kadar sürecek, bu tarihten sonra güncelleme desteği olmayacak veya yeni bir Symbian cihaz üretilmeyecekti. Bu duyuru üzerine Nokia, Nokia Store ve Symbian platformu geliştiricilerinin büyük bir kısmını kaybetmiştir.
Nokia 808 PureView resmi olarak Nokia'nın en son Symbian akıllı telefonu oldu. Bununla birlikte, NTT DoCoMo, 2014'ün sonuna kadar Symbian üzerinde middleware olarak hareket eden Japonya'da OPP(S) (MOAP'ın ardılı Operatör Paketi Symbian) aygıtlarını serbest bırakmaya devam etti. Bunu çalıştıran telefonlar arasında 2014'te çıkan Fujitsu'nun F-07F, F-01G, F-08F ve Sharp'ın SH-07F modeli yer aldı. Bu son Japon modelleri 2016'nın sonuna kadar satılmaya devam edildiler.
Tarihçe
Symbian, Kasım 1994’te ‘Proje Protea’ adı ile Psion çalışanları olan önderliğinde küçük bir ekip tarafından geliştirilmeye başlanmıştı.Symbian geliştirilirken projeye birkaç kilit şahsiyet hakim oldu ve büyük ölçüde etraflarında topladıkları ekipler arasında bölündü. Çekirdek ve temel katmanlardan , ara katman yazılımından ve Symbian için ilk geliştirilen kullanıcı arayüzünden (Eikon UI) sorumluydu. Symbian, Psion tarafından yaratılmış bir işletim sistemi olan EPOC'tan kaynaklanmıştır. İşletim sistemi VMS'nin çok özel bir mirasını izler ve çoklu görev becerisini VMS'den almıştır. Sistem, 5 Haziran1997'de Psion Series 5 ile yüklü olarak piyasaya çıkmıştır. Haziran 1998'de Psion Software, Psion ve telefon üreticileri Ericsson, Motorola ve Nokia arasındaki büyük ortak girişim olan Symbian Ltd. kuruldu.
Ardından farklı cep telefonu üreticilerinin oluşturduğu gruplar tarafından desteklenen Symbian için farklı yazılım platformları oluşturuldu. S60 (Nokia, Samsung ve LG), UIQ (Sony Ericsson ve Motorola) ve MOAP (S) (Fujitsu, Sharp, Mitsubishi) içerir. O halde akıllı telefon işletim sisteminde önemli bir rekabete rağmen (Palm OS ve Windows Mobile nispeten küçük oyunculardı) Symbian 2006'da küresel akıllı telefon pazar payının %67'sine ulaştı.
O zamanki pazar payı büyük olmasına rağmen Symbian, şu an için çeşitli aşamalarda zorluklar yaşıyordu: İlk OPL ve Symbian C++ gibi yerel programlama dillerinin karmaşıklığına ve işletim sisteminin kendisinin karmaşıklığına bağlı olarak, 2000'lerin ortalarından ortalarına doğru inatçı geliştirici bürokrasi, ayrıca çeşitli IDE'lerin ve SDK'ların yüksek fiyatlarıyla seçiliyordu. Bu kırıcı cesaret üçüncü parti geliştiricilerin hepsi, Symbian için yerli uygulama ekosisteminin daha sonra Apple'ın App Store veya Android'in Google Play hizmeti tarafından ulaşılabilen bir ölçekte gelişmesine neden olmadı. Buna karşılık, iPhone OS (2010'da iOS olarak yeniden adlandırıldı) ve Android, karşılaştırmalı olarak daha basit bir tasarıma sahipti, üçüncü taraf uygulamaları yaratmak ve elde etmek için daha kolay ve çok daha merkezi bir altyapı sağlıyordu, belirli geliştirici araçları ve programlama dillerini yönetilebilir düzeyde bir karmaşıklıkla sundu.
Haziran 2008'de Nokia, Symbian Ltd.'in satın alımını ilan etti ve Symbian Vakfı adlı yeni ve bağımsız bir kâr amacı gütmeyen kuruluş kuruldu. Nokia, NTT DoCoMo, Sony Ericsson ve Symbian Ltd. tarafından Symbian platformunu ücretsiz telifli, açık bir platform olarak yaratmak amacıyla Symbian OS ve onun ilişkili kullanıcı arayüzleri S60, UIQ ve MOAP sahiplerine katkıda bulundu. OSI ve FSF tarafından onaylanan Eclipse Kamu Lisansı (EPL) kapsamında bir kaynak yazılımdır. Symbian Vakfı'nın Nisan 2009'daki resmi lansmanını takiben, platform Symbian işletim sisteminin devamı niteliğindeydi. Symbian platformu resmi olarak Şubat 2010'da açık kaynak kodu olarak kullanıma sunuldu.
Nokia, Symbian işletim sisteminin çekirdeği ve kullanıcı arabirimi için geliştirme kaynaklarına sahip olduğu için Symbian'ın koduna büyük katkıda bulundu. O zamandan bu yana Nokia, platform geliştirme için kendi kod havuzunu korudu ve düzenli olarak geliştirme çalışmalarını kamuya açık depoya bıraktı. Symbian'ın Haziran 2008'de ilan edilen ve Nisan 2009'da resmen başlatılan Symbian Foundation liderliğindeki bir topluluk tarafından geliştirilmesi amaçlanmıştır. Amacı, Symbian platformunun tamamı için kaynak kodunu OSI ve Özgür Yazılım Vakfı onaylı Eclipse Kamu Lisansı (EPL) kapsamında yayınlamaktı. Kod, 4 Şubat 2010'da EPL kapsamında yayınlandı; Symbian Foundation, bu etkinliğin, tarihte Açık Kaynak'a taşınan en büyük kod tablası olduğuna dikkat çekti.
Bununla birlikte, Symbian OS içindeki bazı önemli bileşenler üçüncü taraflardan lisans almıştı ve bu da vakfın tam kaynağını derhal EPL'de yayınlanmasını engelledi; Bunun yerine kaynağın büyük kısmı daha kısıtlayıcı bir Symbian Foundation License (SFL) altında yayınlandı ve üyelik herhangi bir kuruluşa açık olmasına rağmen tam kaynak koduna erişim sadece üye şirketlerle sınırlıydı. Ayrıca, açık kaynaklı Qt çerçevesi Symbian'ı üst seviye cihazlarda değiştirmek ve yerine koymak için bir sonraki mobil işletim sistemi olacak olan MeeGo'nun birincil yükseltme yolu 2010 yılında Symbian'a tanıtıldı; Qt doğası gereği özgür ve özgürce gelişmek için oldukça kullanışlıydı. Platformda standart C / C++, Python, Ruby ve Flash Lite gibi başka birçok çerçeve dağıtıldı. IDE'ler ve SDK'ler geliştirildi, ücretsiz olarak serbest bırakıldı ve Symbian için uygulama geliştirildi. Kasım 2010'da Symbian Foundation, küresel ekonomik ve piyasa koşullarındaki değişikliklerden (ve aynı zamanda Samsung ve Sony Ericsson gibi üyelerin desteğinin olmamasından dolayı) yalnızca lisansa açık bir kuruluşa geçeceğini açıkladı; Nokia, Symbian platformunun sorumluluğunu üstleneceğini açıkladı. Symbian Foundation, ticari marka sahibi ve lisanslama birimi olmaya devam edecek ve yalnızca icrada görevli olmayan direktörlere sahip olacaktır.
Pazar payı 2010'un üçüncü çeyreğinde% 39 iken 2010'un son çeyreğinde% 31'e geriledi. Symbian, 2010'un son çeyreğinde Android'in ardından hızlıca iOS ve Android'i kaybetti. Stephen Elop Eylül 2010'da Nokia'nın CEO'luğuna atandı. O, 11 Şubat 2011'de Microsoft'un, Windows Phone'u birincil akıllı telefon platformu olarak benimsemesine ve Symbian'ın MeeGo ile birlikte aşamalı olarak kaldırılmasına ilişkin bir ortaklık duyurusunda bulundu. Sonuç olarak, Symbian'ın pazar payı düştü ve Symbian için uygulama geliştiricileri hızla düştü. Haziran 2011'de yapılan araştırmalar, Symbian'ı yayın anında kullanan mobil geliştiricilerin % 39'undan fazlasının platformu terk etmeyi planladığını gösteriyor. 5 Nisan 2011'e kadar Nokia, Symbian yazılımının herhangi bir bölümünü açık kaynaktan çekmeyi bırakmış ve işbirliğini Japonya'daki önceden seçilmiş küçük bir grup ortağına indirmiştir. EPL kapsamında yayınlanan kaynak kodu, üçüncü taraf depolarında mevcuttur. 22 Haziran 2011 tarihinde Nokia, bir dış kaynak kullanımı programı için Accenture ile bir anlaşma imzaladı. Accenture, Symbian tabanlı yazılım geliştirmeyi ve 2016 yılına kadar Nokia'ya destek hizmetleri sağladı; Yaklaşık 2,800 Nokia çalışanı Ekim 2011'den itibaren Accenture çalışanları oldu. Transfer 30 Eylül 2011'de tamamlandı.
Nokia, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren Symbian için yazılım geliştirme ve bakım desteğini sonlandırdı; bundan sonra Nokia Deposunda yeni veya değiştirilmiş Symbian uygulamaları veya içeriği yayınlamayı reddetti ve yazılım sertifikası için 'Symbian Signed' programını sona erdirdi.
Symbian-ın temeli, Psion şirketinin geliştirdiği EPOC işletim sistemine dayanmaktadır. Symbian, geçmişte oldukça popülerdi ve oldukça büyük bir pazar payına sahipti. Bunun nedeni ise, karşısında yeteri kadar gelişmiş rakibinin bulunmamasıdır. Ancak, 2008 yılı ve sonrasında Symbian pazar payını kaybetmeye başlamış ve yerini Android işletim sistemine kaptırmıştır. Symbian yerine Android akıllı telefonlarının tercih edilmesinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Dokunmatik arayüzün, tuşlu arayüz kadar kullanışlı geliştirilememesi,
- Yeni uygulamalara ve teknolojilere uygun akıllı telefonlarda kullanılmaması,
- Gelişmiş akıllı telefonlarda kullanılmaması sebebiyle; oldukça gelişmiş akıllı telefonlarda kullanılan Android için uygulamaların hazırlanması
Symbian akıllı telefonların çabucak ününü kaybetmesine neden olmuştur.
Google, Android ile birlikte Open Handset Alliance'ı kurduğunda, açık kaynak ve Linux geliştiricilerinin büyük bir bölümünün ilgisini çekmiş oldu. Nokia ise Symbian Vakfı ile birilikte Symbian'ın kaynak kodunu açık hale getirmeye çalıştı. Ancak daha sonra kaynak kod yalnızca belli bir kesim için açık hale getirildi ve Symbian Vakfı Nokia'nın Symbian'ın tüm hisselerini ve lisanslarını alması sonucu kapatıldı. Symbian Vakfı yerine symbian.nokia.com adresi açıldı. Bu sırada S60.com da kapatıldı. Symbian Vakfı'ndan kalan kaynak kod hâlâ internette paylaşılmaktadır ancak Nokia Belle kaynak kodu Nokia tarafından açılmamaktadır.
Nokia, mobil geliştiricilerin dikkatini çekebilmek ve eğitim verebilmek amacıyla Forum Nokia'yı duyurdu. Çok geçmeden Forum Nokia kapatıldı ve yerine Nokia Developer hizmete sunuldu. Şu an Nokia Developer hala hizmet vermektedir ve Türkçe desteği de kazandırılmaktadır.
Nokia, Symbian işletim sistemi için gerekli uygulamaların bir adresten indirilebileceği WGZ tabanlı bir Mağaza geliştirdi ve N97 ile birlikte tüm S60v5 cihazlar için kullanıma soktu. Çok geçmeden Mağaza'nın ismi (Ovi) Nokia'nın internet servisleri için kullanılan genel bir isim haline geldi. (Ovi Mail, Ovi Müzik gibi) Ancak Microsoft ile yapılan anlaşma sonrası Nokia'nın internet servislerinin ismi değiştirildi. Fincede "kapı" anlamına gelen Ovi yerine Nokia getirildi. Bu sayede Ovi Mağaza, Nokia Mağaza, Ovi Mail de Nokia Mail ismini aldı.Ovi Mağaza'nın ismi Nokia Mağaza olarak değiştirildi ancak daha sonra tekrar Ovi Mağaza olarak değiştirildi. Çok geçmeden bazı internet servislerinin kapatılacağı duyuruldu.
Symbian işletim sisteminin son sahibi ve geliştiricisi Nokia'ydı. Nokia Symbian'ın tüm hisselerini 2008'de satın almış ve Symbian Vakfı'nı kurarak işletim sistemini açık kaynak hale getirmiştir. Ancak Android OS çıktıktan sonra vakfa üye firmalar Symbian'ı bir bir terk etmişlerdir. En sonunda vakıfta sadece Nokia ve Japonya dışına çıkmayan Fujitsu ve Sharp kalmıştır. Bu yüzden Nokia Symbian Vakfı'nı kapatmış ve işletim sisteminin açık kaynak kalacağını açıklamıştır ancak 5 Nisan 2011 tarihinde Symbian'ın kaynağını kapatmıştır. Kaynak kodun son açık sürümünün arşivleri gönüllüler tarafından Symbian Dump ve Symbian Incubation Projects gibi Nokia'dan bağımsız sitelerde barındırılmaktadır.
Symbian işletim sistemini kullanan birkaç farklı arayüz bulunmaktadır. Bunlar arasında, Ericsson'un ECK, NTT DoCoMo'nun MOAP ve OPP, Sony Ericsson'un UIQ ve Nokia'nın Series 60, Seri 80 ve Series 90 ara birimleri bulunur. Bu arayüzlerden Symbian'nın son yıllarına kadar sadece Series 60, MOAP ve OPP varlığını sürdürmüştür.
Symbian İşletim Sistemi Sürümleri
İşletim sistemi Symbian ismini almadan önceki dönemlerde EPOC OS ismi ile daha çok PDA'larda kullanılmaktaydı. Bugün ise Symbian OS adını almıştır ve çoğunlukla akıllı telefonlarda kullanılmaktadır.
Symbian OS'un yayınlanmış ve yayınlanmamış tüm sürümleri şunlardır: EPOC OS R1, EPOC OS R2, EPOC OS R3, EPOC OS R4, EPOC OS R5, ER5U, Symbian OS 6.0, Symbian OS 6.1, Symbian OS 7.0 ve 7.0s, Symbian OS 8.0, SymbianOS 8.1, Symbian OS 9.0, Symbian OS 9.1 Symbian OS 9.2, Symbian OS 9.3, Symbian OS 9.5, Symbian OS^1 (9.4),Symbian^2, Symbian^3, Symbian^4, Symbian Anna, Symbian Belle, Symbian Belle FP1, Symbian Belle Refesh ve Symbian Belle FP2.
Seri 60
Symbian Seri 60 (kısaca S60) platformu, Nokia tarafından geliştirilmiştir ve bugün Symbian'a sahip Akıllı telefonların çoğu S60 platformuna dayalıdır. Bunlara örnek olarak Nokia X6, Nokia 5800 ve Nokia C5-03 verilebilir. Ancak, Symbian^3 serisi çıkınca; Nokia S60'ın tüm orijinal internet bağlantılarını kesmiştir. Bunun en büyük örneği ise resmi s60 sitesi www.s60.com'un kapatılmasıdır. Ancak Symbian S60 serisine dayalı telefonlar hâlâ Nokia tarafından piyasaya sürülmektedir.
Symbian^1
Bu sürüm ile S60 akıllı telefonlar büyük bir çağ atlamışlardır. Normalde tuşlu arayüz üzerinde kullanılan S60, Nokia tarafından ilk olarak Nokia 5800 XpressMusic altında kullanılmak üzere dokunmatik arayüze uyarlanmıştır. Ancak bu arayüzün, tuşlu arayüzden pek bir farkının olmaması nedeniyle; dokunmatik arayüzdeki parmak hareketlerini çok daha iyi inceleyen ve kullanıcılarına sunan iOS ve Android, öne geçmişlerdir.
Şu anda Symbian S60v5, birçok Nokia akıllı telefonda kullanılmaktadır. En son çıkan S60v5 akıllı telefon Nokia C5-03'tür. Ayrıyeten Japonyada da Symbian^1, MOAP Platformu altında çalışan 20'den fazla cihaz piyasaya sürülmüştür.
Symbian^3
Symbian^3 tamamen Nokia tarafından geliştirilen ve geliştirilmesi devam eden bir Symbian platofrmudur. S60v5'ten sonra gelen platform, 200'den fazla yeni özelliği barındırmaktadır. Bu özelliklerin en bilinenleri yeni geliştirilmiş ana ekran ve menü düzeni, geliştirilmiş özelliğine sahip müzikçalar ve USB On The Go'dur.
Symbian^3, yalnızca Nokia,Vertu ve Fujitsu akıllı telefonlarda kullanılmaktadır. Bu akıllı telefonlar, N8, C7, Oro, Nokia C7 Astound, Vertu Constellation, Fujitsu F-022, C6-01, E6, E7, X7, 702T, 500, 600, 603, 700, 701 ve 808'dir.
Nokia, Symbian Anna güncellemesinden sonra gelen Symbian Belle yazılımının ismini Nokia Belle olarak değiştirmiş ve bundan sonraki ürünlerinde Symbian ismini kullanmayacağını göstermiştir. Kullanıma sunulmuş en güncel Symbian OS sürümü Nokia Belle Feature Pack 1 olup şu an için Nokia 808 PureView, Nokia 701, Nokia 700 ve Nokia 603'te kullanılabilmektedir. Gelecek güncellemenin ismi ise Nokia Belle Feature Pack 2'dir.
Aynı zamanda Nokia tarafından düzenlenen geliştirici konferansında Symbian OS'in (Belle sürümden sonra) gelecek iki sürümünün isimleri verilmiş (Symbian Carla ve Symbian Donna) ancak sonradan isimler Feature Pack olarak değiştirilmiştir.
Özellikler
Kullanıcı arabirimi
Symbian, kuruluşundan beri AVKON (eskiden Series 60 olarak da bilinir) olarak bilinen bir grafik araç setine sahipti. S60, 15 tuşlu genişletilmiş telefon tuş takımı veya mini QWERTY klavyeler gibi klavye benzeri bir arayüz metaforu ile işlenebilecek şekilde tasarlanmıştır. AVKON tabanlı yazılım, Symbian ^ 3'e kadar ve Symbian sürümleri ile ikili olarak uyumludur. Symbian ^ 3, yeni uygulamalar için önerilen kullanıcı arabirimi araç kiti olan Qt çerçevesini içeriyor. Qt ayrıca eski Symbian aygıtlarına da kurulabilir.
Symbian ^ 4, özellikle Qt Widget'ın üzerine kurulmuş olan "UI Extensions for Mobile" veya UIEMO (dahili proje adı "Orbit") olarak bilinen dokunmatik arayüz için özel olarak tasarlanmış yeni bir GUI kütüphane çerçevesi oluşturmak üzere planlandı; Ocak 2010'da bir önizleme çıktı, ancak Ekim 2010'da Nokia, Orbit / UIEMO'nun iptal edildiğini açıkladı. Nokia şu anda geliştiricilere hem Symbian hem de MeeGo için geliştirmeye izin veren, görsel olarak zengin dokunmatik ekran arabirimleri oluşturmak için QML'yi, yeni üst düzey bildirimsel arayüz ve komut dosyası çerçevesinde Qt Quick'ı kullanmasını öneriyor; Mevcut Symbian ^ 3 cihazlarına bir Qt güncellemesi olarak teslim edildi. Daha fazla uygulama kademeli olarak Qt'da yeniden işlenmiş bir kullanıcı arabirimini içerdiğinde, eski S60 çerçevesi (AVKON) kullanımdan kaldırılacak ve artık eski cihazlarla olan ikili uyumluluğu bozarak bazı noktalarda yeni cihazlara dahil olmayacaktır.
Tarayıcı
Symbian^3 ve önceki sürümlerinde yerleşik bir WebKit tabanlı tarayıcı olan Nokia Browser tarayıcısı vardır. Bu tarayıcı ayrıca S60 sistemi'nin de varsayılan tarayıcısı idi. Symbian, WebKit'i kullanan ilk mobil platformdu. Bazı eski Symbian modelleri, varsayılan tarayıcı olarak Opera Mobile'a sahiptir. Opera dışında Japonya'da NTT DoCoMo cihazlarında NetFront tabanlı tarayıcılar, R380'de Ericsson'nun kendi geliştirdiği WAP Tarayıcısı ve Psion PDA'lar da tarayıcısı kullanıldı.
Nokia, geliştirilmiş hız ve geliştirilmiş kullanıcı arabirimi ile Symbian Anna'nın piyasaya sürülmesi ile yeni bir tarayıcı çıkardı.
Çoklu dil desteği
Symbian, güçlü yerelleştirme desteğine sahiptir ve üreticilerin ve üçüncü parti uygulama geliştiricilerin Symbian tabanlı ürünlerinde küresel dağıtımı desteklemek için yerelleştirmelerine olanak tanır. Mevcut Symbian sürüm (Symbian Belle) Nokia'nın cihazda dil paketleri halinde kullanıma sunduğu 48 dil desteği bulunuyor. Desteklenen diller şunlardır;
Arapça, Baskça, Bulgarca, Katalanca, Çince ([ÇHC] (Basitleştirilmiş Çince), Çince [Hong Kong] (Geleneksel Çince) ve Çince [Tayvan] (Geleneksel Çince)), Hırvatça, Çekçe, Danca, Flemenkçe, İngilizce (US/UK), Estonca, Fince, Fransızca (Latince, Kanada Dili), Galiçyaca, Almanca, Yunanca, İbranice, Hintçe, Macarca, İtalyanca, İzlandaca, Endonezce, Japonca, Kazakça, Letonca, Litvanca, Malay, Marathi, Norveççe, Farsça, Lehçe, Portekizce (Latince ve Brezilya), Rumence, Rusça, Sırpça, Slovakça, Slovence, İspanyolca (İspanyolca (Latin Amerika)), İşveççe, Tagalogca, Tayca, Tamilce, Türkçe, Ukraynaca, Urdu, Vietnamca
Uygulama geliştirme
Symbian, 2010 yılından itibaren Qt Oluşturan veya Carbide.C++ ile birlikte kullanılabilen ana SDK olarak Qt ile standart kullanmaya geçti. Qt, eski Symbian / S60 3'ü (Feature Pack 1'den başlayarak, S60 3.1'den itibaren) ve Symbian / S60 5inci Sürüm'de (S60 5.01b), yeni Symbian platformunu destekliyor.Maemo ve MeeGo, Windows, Linux ve Mac OS X'i de destekliyor.
Alternatif uygulama geliştirme, Python, veya Java ME kullanılarak yapılabilir.
Symbian OS, daha önce yerel uygulama geliştirme ortamı olarak Carbide.C++ entegre geliştirme ortamı (IDE) ile birlikte Symbian'a özel bir C++ sürümü kullandı.
Web Çalışma Zamanı (WRT), S60 Platformunda widget'lar oluşturmaya izin veren taşınabilir bir uygulama çerçevesidir; Birden fazla tarayıcı örneğini ayrı JavaScript uygulamaları olarak başlatmaya izin veren S60 WebKit tabanlı tarayıcının bir uzantısıdır.
Mimari
Teknoloji alanları ve paketler
Symbian tasarımı her biri birkaç yazılım paketi içeren teknoloji alanlarına bölünmüştür. Her teknoloji alanının kendi yol haritası vardır ve Symbian Vakfı, bu teknoloji alan adı yol haritalarını yöneten bir teknoloji yöneticileri ekibine sahiptir.
Her paket, paketin katkıda bulunduğu ve etkilenebileceği genel işlev alanına dayalı olarak tam bir teknoloji alanına tahsis edilir. İlgili paketleri temalar halinde gruplayarak, Symbian Foundation, güçlü bir topluluğu kendi etrafında şekillendirmeye, tartışma ve inceleme üretmeye teşvik etmeyi umuyor.
Tasarım
Symbian, diğer işletim sistemleri gibi (özellikle de masaüstü bilgisayarlarda kullanılmak üzere oluşturulmuş olanlar gibi) önleyici çoklu görev ve bellek koruma özelliklerine sahiptir. EPOC'un çoklu görev becerisine olan yaklaşımı VMS'den esinlenmiştir ve asenkron sunucu tabanlı olaylara dayalıdır.
Symbian OS üç sistem tasarım ilkeleri göz önüne alındığında yaratılmıştır:
- Kullanıcı verisinin bütünlüğü ve güvenliği en üst düzeyde.
- Kullanıcı zamanı boşa harcamamalı.
- Tüm kaynaklar kıtdır.
Bu ilkeleri en iyi şekilde izlemek için, Symbian bir mikrokernel kullanıyor, servislere bir istek ve geri çağrı yaklaşımı var ve kullanıcı arabirimi ile motor arasındaki ayrımı koruyor. İşletim sistemi, düşük güçte batarya tabanlı cihazlar ve ROM tabanlı sistemler için (ör. XIP ve paylaşımlı kütüphanelerde yeniden giriş gibi özellikler) için optimize edilmiştir. Uygulamalar ve işletim sistemi kendisi, nesne yönelimli bir tasarım izler.
Daha sonra OS yinelemeleri bu yaklaşımı özellikle 8 ve 9 sürümlerinde bir gerçek zamanlı çekirdeğin ve bir platform güvenlik modelinin piyasaya sürülmesiyle pazar taleplerine yanıt olarak seyreltti.
Kaynakların korunması için güçlü bir vurgu vardır; bu açıklamalar, tanımlayıcılar ve bir temizleme yığını gibi Symbian'a özgü programlama deyimleriyle örneklenmiştir. Depolama alanını korumak için benzer yöntemler mevcuttur. Ayrıca, tüm Symbian programlama olay tabanlı ve uygulamalar doğrudan bir olayla uğraşmadığında merkezi işlem birimi (CPU) düşük güç moduna geçiriliyor. Bu, aktif nesneler olarak adlandırılan bir programlama deyimi aracılığıyla yapılır. Benzer şekilde, iş parçacıkları ve süreçler için Symbian yaklaşımı, genel giderleri azaltarak yönlendirilir.
İşletim sistemi
- Yazılım iskeleti Katmanı
- Uygulama Hizmetleri Katmanı
- OS Hizmetleri Katmanı
- jenerik OS hizmetleri
- iletişim hizmetleri
- multimedya ve grafik hizmetleri
- bağlantı hizmetleri
- Temel Hizmetler Katmanı
- Çekirdek Hizmetleri ve Donanım Arayüz Katmanı
Temel Hizmetler Katmanı, kullanıcı tarafındaki işlemler tarafından erişilebilen en düşük seviyededir; Mağaza, Merkezi Depo, DBMS ve şifreleme servislerini yöneten bir Eklenti Çerçevesi olan Dosya Sunucusu ve Kullanıcı Kitaplığı'nı içerir. Ayrıca, Metin Penceresi Sunucusu ve Metin Kabuğu'nu da içerir: daha üst katmanlı hizmetler gerekmeden tamamen işlevsel bir bağlantı noktasının oluşturulabileceği iki temel hizmettir.
Symbian'ın mikrokernel mimarisine sahip olması, sağlamlık, kullanılabilirlik ve yanıt vermeyi en üst düzeye çıkarmak için çekirdeğin içinde gerekli olan minimumun olması anlamına geliyor. Bir zamanlayıcı, bellek yönetimi ve aygıt sürücüleri içerir, ancak ağ hizmetleri, telefon ve dosya sistemi desteği gibi diğer hizmetler OS Hizmetleri Katmanı'na veya Temel Hizmetler Katmanına yerleştirilir. Aygıt sürücülerinin eklenmesi, çekirdeğin gerçek bir mikrokernel olmadığı anlamına gelir. Nanokernel olarak adlandırılan EKA2 gerçek zamanlı çekirdeği, yalnızca en temel ilkelleri içerir ve diğer soyutlamaları uygulamak için genişletilmiş bir çekirdek gerektirir.
Symbian'ın mikrokernel mimarisine sahip olması, sağlamlık, kullanılabilirlik ve yanıt vermeyi en üst düzeye çıkarmak için çekirdeğin içinde gerekli olan minimumun olması anlamına geliyor. Bir zamanlayıcı, bellek yönetimi ve aygıt sürücüleri içerir, ancak ağ hizmetleri, telefon ve dosya sistemi desteği gibi diğer hizmetler OS Hizmetleri Katmanı'na veya Temel Hizmetler Katmanına yerleştirilir. Aygıt sürücülerinin eklenmesi, çekirdeğin gerçek bir mikro çekirdek olmadığı anlamına gelir. Nanokernel olarak adlandırılan EKA2 gerçek zamanlı çekirdeği, yalnızca en temel ilkelleri içerir ve diğer soyutlamaları uygulamak için genişletilmiş bir çekirdek gerektirir.
Symbian, diğer aygıtlarla, özellikle çıkarılabilir medya dosya sistemleriyle uyumluluğu vurgulamak için tasarlanmıştır. EPOC'un erken gelişimi, FAT'ı iç dosya sistemi olarak kabul etmeye yol açtı ve bu kalırken, POSIX tarzı bir arabirim ve akışlı bir model sağlamak için temel FAT üzerinde nesne odaklı bir kalıcılık modeli yerleştirildi. İç veri biçimleri, tüm dosya manipülasyonlarını çalıştırmak için verileri oluşturan API'leri kullanmaya dayanır. Bu, veri bağımlılığı ve değişiklikler ve veri taşıma ile ilgili zorluklarla sonuçlandı.
ETEL (EPOC telefon), ESOCK (EPOC soketleri) ve C32 (seri iletişimden sorumlu) olmak üzere üç ana sunucu bulunan geniş bir ağ ve iletişim alt sistemi vardır. Bunların her biri eklenti düzenine sahiptir. Örneğin, ESOCK farklı ".PRT" protokol modüllerinin çeşitli ağ protokol düzenlerini uygulamasına izin verir. Alt sistem aynı zamanda Bluetooth, IrDA ve USB gibi kısa menzilli iletişim bağlantılarını destekleyen bir kod da içerir. Ayrıca kullanıcı arabirimi (UI) Kodu'nun büyük bir kısmı da var. Symbian işletim sisteminde yalnızca temel sınıflar ve altyapı mevcuttu; gerçek kullanıcı arayüzlerinin çoğu üçüncü şahıslar tarafından korunuyordu. Artık böyle değil. S60, UIQ ve MOAP olmak üzere üç ana kullanıcı arabirimi 2009'da Symbian'a katkıda bulunuldu. Symbian ayrıca grafik, metin düzeni ve yazı tipi işleme kitaplıklarını da içeriyor.
Tüm yerli Symbian C++ uygulamaları, uygulama mimarisi tarafından tanımlanan üç çerçeve sınıfından oluşturulmuştur: bir uygulama sınıfı, bir doküman sınıfı ve bir uygulama kullanıcı arabirimi sınıfı. Bu sınıflar temel uygulama davranışını oluşturur. Geriye kalan ihtiyaç duyulan işlevler, uygulama görünümü, veri modeli ve veri arabirimi, bağımsız olarak oluşturulur ve yalnızca kendi API'leri aracılığıyla diğer sınıflarla etkileşime girer.
Birçok şey daha bu modele uymuyor - örneğin, SyncML, Java ME ve multimedya'nın çoğunun üzerinde başka bir API seti sağlıyor. Bunların çoğu çerçeveler ve satıcıların üçüncü taraflardan bu çerçevelere eklentiler sağlamaları bekleniyor (örneğin, Multimedya codec'leri için Helix Player). Bu, bu gibi işlev alanlarına API'lerin birçok telefon modelinde aynı olması ve bu satıcıların çok fazla esneklik kazanması avantajına sahiptir. Fakat bu, telefon üreticilerinin bir Symbian OS telefonu yapmak için çok fazla entegrasyon çalışması yapması gerektiği anlamına geliyor.
Symbian, "" adı verilen bir referans kullanıcı arabirimi içerir. Özelleştirmeye başlamak için bir temel sağlar ve çok sayıda Symbian testinin ve örnek kodun çalıştığı ortamdır. kişisel ajandasındaki kullanıcı arabirimine çok benzer ve herhangi bir üretim telefon kullanıcı arayüzü için kullanılmıyor.
Symbian OS temelli UI'ler
Symbian OS üzerinde çalışan Kullanıcı Arayüzler ve Platformlar şunları içerir:
- Eikon: Psion tarafından geliştirilen ilk Symbian arayüzüdür. Bilgisayar sınıfından olan PDA ve Subnotebook’lar için 1997-2000 yılları arası boyunca geliştirilmiştir. Eikon, 640×240, 320×200 ve 800x600 ekran çözünürlüklerini destekler en son sürümü Symbian 6.0 ile Psion Conan’da bulunur. Psion başta olmak üzere; Ericsson, Oregon Scientific ve Geofox tarafından kullanılmıştır.
- S60: En Popüler Symbian platformudur. Bu platformu ilk kullanan cihaz S60 0.9 sürümü ile piyasaya çıkan Nokia 7650'dir. Bu cihaz S60 (1.nesil) olarak görünüyordu. Bunu S60 2.nesil (örneğin Nokia N70), S60 3.nesil (örneğin Nokia N73) ve S60 5.nesil (Nokia N97 gibi). S60 adı, Symbian Foundation kurulduktan sonra yalnızca Symbian olarak değiştirildi ve ardından Symbian ^1 ve ^3 olarak anıldı.
- S80: S80 platformu (Eski adı ile Crystal DFDR’ı) 2000 yılında tanıtılan Nokia tarafından yapılan kurumsal ve profesyonel düzeyde akıllı telefonlar için kısa ömürlü bir mobil yazılım platformdur. Bu platorm 640 × 200 piksel ekran çözünürlüğü ve tam QWERTY klavye destekli cihazlar için tasarlanmıştır. Kullanıcı arabirimi Nokia’nın daha eskiden üretiği PEN/GEOS’lu Communicator cihazlarındaki arayüze benzer. 2 ana sürümü vardır. Nokia E90 ile yerini S60'a bırakmıştır.
- S90: Nokia tarafından 2003-2005 arası geliştirilen ve Dokunmatik ekranlı büyük boy ekranlı akıllı telefonlar için geliştirilmiş bir platformdur. Var olan tek sürümü Symbian 7.0s temellidir. Sadece 2 çeşit cihazda kullanıldı. Bunlar Nokia 7710 ve 7700’dır. S80 uygulamalarıyla kısmen uyumludur. 3. Parti uygulama yükleme konusunda Eikon’a benzer özellikler sunar.
- UIQ: (Quartz temelli) Dokunmatik ekranlı telefonlar için 2000-2008 arası geliştirilmiş bir Platformdur. Sony Ericsson, Motorola, BenQ, Arima ve Nokia tarafından kullanılmıştır. 1.0 ve 1.1’inci sürümleri ve ve Diana adlı cihazlarda kullanılsa da bu cihazlar hiçbir zaman son kullanıcıya sunulmadı. ve Symbian 7.0’ı temel alan UIQ 2.0 ile ilk kez ile son kullanıcıya ulaşmaya başlamıştır. UIQ, Symbian Vakfı'nın 2008'de kurulması ile varlığı sona erdi. S60, Symbian Foundation'ın Global pazarda ortakça kullanmak amacı ile seçtiği UI’dür; UIQ varlıklarını vakfa katkıda bulunmuştur. Sony Ericsson'dan Patrick Olsson, 21 Ekim 2008'de Londra'daki Smartphone Show 2008'de UIQ'un iptal edildiğini açıkladı. UIQ, Hem düğmeler hem de dokunmatik / kalem tabanlı girişlerle uyumludur. Son büyük sürüm, Symbian 9.3 temelli UIQ 3.3'tür. Symbian Foundation'ın kurulmasından sonra kullanımdan kaldırıldı ve farklı Symbian UI değişkenlerini birleştirecek kararı, S60'ın ileriye doğru sürüm olarak kabul edilmesine yol açtı.
- MOAP: Fujitsu, Mitsubishi, Sony Ericsson ve Sharp tarafından geliştirilen NTT DoCoMo telefonları tarafından kullanılan MOAP (Mobil Odaklı Uygulamalar Platformu). DoCoMo'nun FOMA "Mobil Erişim Özgürlüğü" ağ markası için özel olarak geliştirilmiş bir arabirimdir ve daha önceki Fujitsu FOMA modellerinden gelen kullanıcı arayüzüne dayanıyor. MOAP(S) Platformu için geliştirilen uygulamalar NTT DoCoMo'nun kullandığı diğer platformlarla (, Linux) ile uyumlu olması için C++ yerine özelleştirilmiş bir JavaMe Platformu olan kullanılır. Ayrıca S60'a göre daha esnek ekran çözünürlüklerini destekler (Fujitsu F-07C: 600×1024). Çoğunlukla Japonya'da olmak üzere kısıtlıda olsa diğer Asya pazarlarında da piyasaya çıkan cihazlarda kullanılmıştır.
- OPP: NTT DoCoMo'nun FOMA telefonunda kullanılan MOAP'ın halefisidir. Sadece Fujitsu ve Sharp tarafından 2010-2014 yılları arasında kullanıldı. DoJa dışında Star profillerini de desteklemektedir.
- ECK: Ericsson'un Kista, İsveç'teki laboratuvarında geliştirildi. Arayüz, Warrington, İngiltere'deki Ericsson'un Yazılım Uygulamaları Laboratuvarı'nda geliştirildi. Kullanıcı Arayüzü, Ericsson Kontrol Kiti (ECK) adı verilen kendi bünyesinde geliştirilmiş bir kütüphaneyi kullanarak inşa edilmiştir. Ericsson'un R380 ve R380s'de kullandığı kullanıcı arabirimidir. Tuş takımı ve dokunmatik ekranı destekler.
- Orbit: Symbian^4 ile gelmesi planlanan Orbit yeni Symbian Cihazları için Qt tabanlı bir ortak kullanıcı arabirimi ortaya çıkarmak için oluşturuldu. Doğrudan kullanıcı arayüzü, mevcut S60 'Avkon' kullanıcı arayüzü öğeleri setini Symbian^ 4'ten itibaren Orbit ve Qt tabanlı yeni bir uygulama çerçevesiyle değiştirmesini amaçlıyordu. Ayrıca, dokunmatik ekranlı cihazlar için modern etkileşim ve gezinme mantığını uygulaması planlanıyordu. (Symbian^4 ile birlikte iptal edildi)
Bu Platfomlar dışında S60 ve OPP'nin üzerine inşa edilen TouchWiz (Samsung Omnia HD) ve Palette UI (SH-07F) isimli kullanıcı arabirimleride vardır.
Pazar payı ve rekabet
16 Kasım 2006'da sistem'le çalışan 100 milyonuncu akıllı telefon sevk edildi. 21 Temmuz 2009 tarihi itibarıyla, Symbian OS çalıştıran 250 milyondan fazla cihaz üretildi. Bu sayı 2014'e gelindiğinde 500 milyon cihaz rakamına ulaşmıştı.
2006 yılında, Symbian akıllı telefon pazarının% 73'üne, 2011 yılının ikinci çeyreğinde pazarın % 22.1'ine sahip oldu. Symbian, pazara yeni giren rakip platformların pazara girmesiyle pazarın dramatik bir şekilde büyüdüğü yıllar boyunca pazar payını kaybetti, ancak satışları aynı zaman aralığında arttı. Örneğin, Symbian'ın küresel akıllı telefon pazarındaki payı 2008'de % 52.4, 2009'da % 47.2'ye düşmesine rağmen, Symbian cihazlarının gönderimleri 74.9 milyon adetten 78.5 milyon adete % 4.8 arttı. 2009'un ikinci çeyreğinden 2010'un ikinci çeyreğine kadar, Symbian cihazlarının sevkıyatı 19.178.000 adet olan 27.129.340'tan 8.0 milyon adetle % 41.5 arttı; Android için 9.6 milyon adet, RIM için 3.3 milyon adet ve Apple için 3,2 milyon adet arttı.
Şubat 2010'da yayınlanan cihaz gönderileriyle ilgili önceki raporlar, RIM'in % 20.8, Apple'ın % 15.1 (iOS üzerinden), Microsoft'un % 8.8 (Windows CE ve Windows Mobile üzerinden) ve Android'in% 4.7 olması ile Symbian cihazları 2009'da gönderilen akıllı mobil cihazların %47,2'sini oluşturdu. "Akıllı mobil cihaz" satışlarında Symbian cihazlar 2010 yılının pazar lideriydi. İstatistikler, Symbian cihazlarının akıllı mobil cihazların% 37,6'sını oluşturduğunu gösterdi; Android % 22,7, RIM % 16 ve Apple % 15.7 (iOS aracılığıyla) idi. Bazı tahminler Symbian işletim sistemi ile 2010'un ikinci çeyreğine kadar taşınan mobil cihazların sayısının 385 milyon olduğunu belirtti. Motorola, Samsung, LG ve Sony Ericsson, 2009-10 döneminde Google'ın Android, Microsoft'un Windows Phone sistemi de dahil olmak üzere alternatif platformların lehine Symbian'dan çekildiğini açıkladı.
2012 yılının ikinci çeyreğinde, IDC'ye göre dünya pazar payı, tüm zamanların en düşük seviyesi olan% 4.4'e düştü.
Symbian OS sürümleri
Versiyon | Açıklama ve Yenilikler |
---|---|
EPOC16 (SIBO) Symbian öncüsü işletim sistemi | Başlangıçta EPOC olarak adlandırılan EPOC16, Psion tarafından Eylül 1989'da Psion'un "SIBO" (SIxteen Bit Organizatörler) cihazları için geliştirilen işletim sistemiydi. Tüm EPOC16 cihazlarında Intel 8086 aileden bir işlemci ve 16 bitlik bir mimari bulunur. EPOC16, Intel 8086 çevirici dili ve C dilinde yazılmış, ROM'da (Sadece okunabilir bellek) teslim edilmesi için tasarlanmış, tek kullanıcılı, önleyici birçok görevli işletim sistemiydi. Açık Programlama Dili (OPL) ve OVAL adlı entegre bir tümleşik geliştirme ortamı (IDE) adı verilen basit bir programlama dilini destekledi. SIBO cihazları arasında şunlar bulunur: MC200, MC400, Seri 3 (1991-98), Seri 3a, Seri 3c, Seri 3mx, Siena, Workabout ve Workabout mx. İlk EPOC16 cihazları olan MC400 ve MC200, 1989'da gönderildi. EPOC16, başta tek renkli, klavye ile çalıştırılan bir grafik arayüzü içermekteydi - bunun için orijinal olarak bir dijital gösterge paneli şeklinde işaretçi girişi olan donanım vardı. 1990'ların sonunda, işletim sistemine Psion'un yeni EPOC32 OS'sinden ayırmak için EPOC16 adı verildi. |
EPOC32 Relase 1 (Symbian 1.0) | Kasım 1994'te geliştirilmeye başlanan EPOC32'nin ilk sürümü Release 1, 1997'de Psion Series 5 ROM v1.0'da çıktı. Daha sonra, ROM v1.1 Release 3'ü içeriyordu. (Release 2, hiçbir zaman halka açık değildi.) Bunları Psion Seri 5mx, Revo / Revo plus, Psion Seri 7 / netPad ve Psion netBook destekliyordu. EPOC32 işletim sistemi, basitçe EPOC olarak anıldı ve daha sonra Symbian OS olarak yeniden adlandırıldı. Symbol'a geçişten önce isimlerle olan karmaşaya ek olarak, EPOC16'ya "yeni" EPOC'den ayırt etmek için sıklıkla SIBO adı verildi. İsimlerin benzerliğine rağmen, EPOC32 ve EPOC16, tamamen farklı işletim sistemlerine sahipti, EPOC32, 1990'ların ortalarında başlayarak yeni bir kod tabanımızdan C++ ile yazılmıştı. EPOC32, uygulama geliştiricisini programlarını bir motora ve bir arabirime ayırmaya teşvik eden, ön bellekli, çok görevli, tek kullanıcılı bir işletim sistemi idi. Psion serisi PDA'ların, elle kullanılan makineler için özel olarak bir klavye ile donatılmış olan (dolayısıyla palmtop GUI'lerden daha çok masaüstü GUI'lerine benzeyen) EIKON adlı bir grafik kullanıcı arayüzü ile gelir. Symbian geliştirilirken birkaç kilit şahsiyet hakim oldu ve büyük ölçüde etraflarında topladıkları ekipler arasında bölündü. Çekirdek ve temel katmanlardan , ara katman yazılımından ve kullanıcı arayüzünden (Eikon UI) sorumluydu. Bununla birlikte, EPOC'un özelliklerinden birisi, Ericsson R380 ve sonrasında kapsamlı bir şekilde araştırılan bir özellik olan, GUI sınıflarının temel bir setine dayanan yeni GUI'lerin geliştirilmesinin kolaylığıdır. EPOC32 başlangıçta , , StrongARM ve Intel'in XScale gibi ARM mimarisi ailesi için geliştirildi, ancak birkaç başka işlemci türü kullanan hedef cihazlara derlenebilir. Haziran 1997'de piyasaya sürülen Seri 5 cihazı, "Protea" kod adlı EPOC32 işletim sisteminin ilk iterasyonlarını ve "Eikon" grafik kullanıcı arayüzünü kullandı. Haziran 1998'de Psion Software, Psion ve telefon üreticileri Ericsson, Motorola ve Nokia arasındaki büyük ortak girişim olan Symbian Ltd. oldu. Sürüm 6 itibarıyla, EPOC sadece Symbian OS olarak bilinmeye başladı. |
EPOC32 Relase 2 (Symbian 2.0) | 1997 yılında piyasaya çıkan Release 2, hiçbir zaman halka açık değildi. Ve önceki sürümdeki sistem çapında hata düzeltmeleri dışında başka bir iyileşmeyle gelmedi. |
EPOC32 Relase 3 (Symbian 3.0) | Q3 1997'de ilan edilen ve Psion Series 5 için güncelleme ile yayınlanan sürümdür. Psion, EPOC'u üçüncü taraf aygıt üreticilerine lisanslamayı ve yazılım bölümünü Psion Yazılımı olarak devre dışı bırakmayı planladı. Bu sürüm ilk kez Symbian'ı Psion dışında farklı firmalar tarafından kullanılmaya başlamıştı. İlk lisans alanlarından birisi, üretimin 1000 üniteden daha azı ile durdurulan kısa ömürlü 'du. (1996 yılında kuruldu) Bu sürümle birlikte Çevirmeli ağ (Dial-Up) ve (TCP/IP) desteği sisteme eklendi. |
EPOC32 Relase 4 (Symbian 4.0) | Ekim 1998'de piyasaya çıkan bu sürümü kullanan tek cihaz Oregon Scientific Osaris'ti. Relase 4'ün en büyük yeniliği Eikon UI için 320x200 çözünürlüğü desteği kazandırılmış ve Java için ilk erken sürüm olmuştur. Symbian bu zamanlarda MMC desteğine de sahip olmuştur. |
EPOC32 Relase 5 (Symbian 5.0) | 1999'da çıkan 5.0, , , Psion Seri 7, Psion Revo, Diamond Mako, Psion netBook ve Ericsson MC218'de kullanıldı. CeBIT, Phillips Illium / Accent'da bir telefon projesi ilan edildi, ancak ticari bir sürüm elde etmedi. Bu sürüm geriye dönük olarak Symbian OS 5 olarak adlandırıldı. Bu sürümde yenilik olarak Eikon UI
Sistem
|
EPOC32 Relase 5U (Symbian 5.1) | PDA ve Subnotebook dışında ilk kez Akıllı telefonlarda kullanılan sürümdür. İlk cihaz Ericsson tarafından Kasım 2000'de çıkan EPOC Release 5.1 tabanlı R380'dir. Bu sürüm ile;
Özellikle, kod adı "Conan" olan bir Bluetooth Revo halefi de dahil olmak üzere yeni nesil PDA'lar için asla serbest bırakılmamış bir dizi Psion prototibi ER5u kullanıyordu. Adındaki 'u', Unicode'u desteklediği gerçeğini ifade eder. Ayrıyeten bu sürüm Ericsson R380 ile Türkçe dil desteğinin bulunduğu ilk cihaz ve sürüm olmaktadır. |
Symbian OS 6.0 | OS, Symbian OS olarak yeniden adlandırıldı ve yeni bir dizi akıllı telefonun temeli olarak öngörülüyordu. Bu sürüm bazen ER6 olarak adlandırılır. Psion, yeni şirkete 130 anahtar personel verdi ve şirketin% 31 hissesini elinde tuttu. Symbian 6.0 ile birlikte;
6.0 ile İlk 'açık' Symbian OS telefon olan Nokia 9210 Communicator Haziran 2001'de piyasaya çıktı. Bluetooth desteği eklendi. 2001'de neredeyse 500 bin Symbian telefonu gönderildi, ertesi yıl 2,1 milyona yükseldi. Farklı UI'lerin geliştirilmesi, 'akıllı telefon' veya 'iletişimci' cihazları için "referans tasarım stratejisi" ile kapsamlı bir şekilde yapıldı; bunlar klavye veya tablet tabanlı tasarımlara bölündü. İki referans UI'sı (DFRD'ler veya Aygıt Ailesi Referans Tasarımları) gönderildi - Kuvars ve Kristal. Bunlardan birincisi, Ericsson'un 'Ronneby' tasarımı ile birleşti ve UIQ arayüzü için temel oluşturdu; Nokia Seri 80 arayüzü olarak piyasaya sürüldü. |
Symbian OS 6.1 | DFRD'ler Sapphire, Ruby ve Zümrüt'tür. Sadece Sapphire, Pearl DFRD'ye dönüşerek piyasaya çıktı ve nihayet ilk gerçek akıllı telefonlar için tuş takımı tabanlı 'kare' kullanıcı arayüzü olan Nokia Series 60 UI. Bunlardan ilki, VGA (0.3 Mpx = 640 × 480) çözünürlüğe sahip dahili bir kameralı ilk Nokia 7650 akıllı telefontu (Symbian OS 6.1'i de içeriyor). Diğer önemli S60 Symbian 6.1 cihazları Siemens'in ilk ve son Symbian telefonu olan kısa ömürlü Sendo X ve Siemens SX1 olan Nokia 3650'dir. Jenerik olma çabalarına rağmen UI, rakip şirketler arasında açık bir şekilde ayrıldı: Kristal veya Sapphire Nokia, Quartz Ericsson'dı. DFRD, UI geliştirmeden 'başsız' teslimatın lehine aktif bir geri çekilişin parçası olarak Symbian tarafından geç 2002'de terk edildi. Pearl Nokia'ya verildi, Quartz gelişimi UIQ Technology AB olarak ayrıldı ve Japon firmalarla yapılan iş hızlıca MOAP standardına katlandı. Symbian 6.1 ile;
Ek olarak Japonyada üretilen Symbian cihazlarıyla
|
Symbian OS 7.0 | Symbian 7.0 ve 7.0s, UIQ (Sony Ericsson P800, P900, P910, Motorola A925, A1000), Series 80 (Nokia 9300, 9500), Series 90 (Nokia 7710) gibi tüm çağdaş kullanıcı arabirimlerinde görülen önemli bir Symbian sürümüdür. S60 (yazılım platformu) (Nokia 3230, 6260, 6600, 6670, 7610) ve Japonya'da birçok FOMA telefonu bulunuyor. Aynı zamanda 7.0 ile
|
Symbian OS 7.0s | Symbian OS 7.0s, Communicator 9500 ve önceki Communicator 9210 arasındaki uyumluluk için kısmen Symbian OS 6.x ile daha geriye dönük uyumluluk için uyarlanmış 7.0 özel bir sürümü idi. 2004'te Psion, Symbian'daki hisselerini sattı. Aynı yıl Symbian işletim sistemini kullanan cep telefonları için ilk solucan olan geliştirildi; bu da Bluetooth'u yakınlardaki telefonlara yaymak için kullandı. 7.0s'te 7.0'a ek olarak
2003 yılının ilk çeyreğinde bir milyon Symbian telefonu gönderildi, bu oran 2003 sonunda bir milyona yükseldi. |
Symbian OS 8.0 | İlk önce 2004 yılında gönderildi, avantajlarından biri ve iki farklı çekirdek (EKA1 veya EKA2) seçimi oldu. Bununla birlikte, EKA2 çekirdeği sürümü Symbian OS 8.1b'ye kadar gönderilmedi. Çekirdekler, kullanıcı tarafından benzer şekilde davranıyor, ancak dahili olarak çok farklı. EKA1, eski aygıt sürücüleri ile uyumluluğu korumak için bazı üreticiler tarafından seçildi; EKA2 gerçek zamanlı bir çekirdekti. 8.0b, 2003 yılında geliştirildi. 8.0 yenilik listesi;
|
Symbian OS 8.1 | 8.0'ın geliştirilmiş bir versiyonu, sırasıyla EKA1 ve EKA2 çekirdeği ile 8.1a ve 8.1b sürümlerinde mevcuttu. 8.1b sürümü, EKA2'nin tek yongalı telefon desteği ancak ek güvenlik katmanı olmadan, gerçek zamanlı desteği isteyen, ancak açık uygulama yüklemesine izin vermeyen Japon telefon şirketleri arasında popülerdi. Symbian OS 8.1a'nın yer aldığı ilk ve en ünlü akıllı telefon, 'ndeki ilk Nokia N90'dı. 8.1 yenilik listesi;
|
Symbian OS 9.0 | Symbian OS 9.0 yalnızca dahili Symbian amaçları için kullanılmıştır. 2004'te de-ürünize edildi. 9.0, EKA1 için yolun sonunu işaretledi. 8.1a, Symbian OS'nin son EKA1 sürümüdür. Symbian OS genellikle makul ikili kod uyumluluğunu sürdürmüştür. Teorik olarak OS, BC'den ER1-ER5'e, daha sonra 6.0'dan 8.1b'ye BC idi. Araçlar ve güvenlikle ilgili olarak 9.0 için önemli değişiklikler gerekiyordu, ancak bu bir defaya mahsus bir olay olmalıdır. ARMv4 gerektiren ARMv5 gerektiren geriye doğru uyumluluğu bozmadı. |
Symbian OS 9.1 | 2005 yılının başında piyasaya çıktı. Zorunlu kod imzalamayı kolaylaştıran platform güvenlik modülü de dahil olmak üzere birçok yeni güvenlikle ilgili özellik içeriyor. Yeni ARM EABI ikili modeli geliştiricilerin yeniden düzenlemeye ihtiyaç duydukları ve güvenlik değişikliklerinin kodlamaları gerektiği anlamına geldiği anlamına geliyor. S60 platformu 3. Sürüm telefonlarında Symbian OS 9.1 bulunur. Sony Ericsson, Symbian OS 9.1 tabanlı M600 ve P990 ürünlerini satıyor. Daha önceki sürümlerde, sahibin çok sayıda SMS gönderdikten sonra telefonun geçici olarak kilitleneceği bir kusur vardı. Bununla birlikte, Nokia, 13 Eylül 2006 tarihinde bu hatayı düzeltmek için küçük bir program yayınladı. Symbian 9.1 ile sisteme; Sistem
Güvenlik
Bluetooth
Arayüz
|
Symbian OS 9.2 | Q1 2006'ya çıktı. yenilik olarak;
S60 3rd Edition Feature Pack 1 telefonlar ve UIQ 3.1 ve 3.2 cihazları Symbian OS 9.2'ye sahip oldu. Symbian OS 9.2 işletim sistemli telefonları arasında Nokia E71, , Nokia N95, , Nokia N81, , LG KS10 ve Nokia 5700 sayılabilir. |
Symbian OS 9.3 | 12 Temmuz 2006'da çıkarıldı. Yükseltmeler; Sistem
Arayüz
Symbian 9.3 ile birlikte S60 3.2, UIQ 3.3 ve MOAP(S) v5 piyasaya sürülmüştür. , Nokia 5730 XpressMusic, , , , , , , ve diğerlerinde Symbian OS 9.3 bulunuyor. |
Symbian OS 9.5 | 26 Mart 2007'de ilan edildi. Symbian Vakfının kurulması ile iptal edildi. yerine v9.4 kod adlı Symbian^1 gelmiştir. Bu sürüm ile;
|
Symbian OS^1 (9.4) | Mart 2007'de ilan edildi. Yenilik olarak;
V9.3'ten itibaren talep çağrılarının konseptini sağlıyor. Uygulamalar% 75 daha hızlı başlatılmalıdır. Ayrıca , , , Nokia N97, Nokia 5800 XpressMusic, , Nokia 5228, Nokia 5230, Nokia 5233, Nokia 5235, , , , ve Sony Ericsson Vivaz Pro gibi bir sürü cihazda kullanılmıştır. |
Symbian^2 | Beş ay boyunca geliştirilen Symbian^2 Ağustos 2009'da ilan edildi. Symbian OS bu sürüm ile birlikte 20 Milyon kod barajını aşmıştır. Sadece Japon üreticileri olan Fujitsu ve Sharp tarafından kullanılan Symbian'ın bir versiyonudur, Mayıs 2010'dan Haziran 2014'e kadar Japonya pazarında satış yapmıştır. Bu sürüm Nokia tarafından kullanılmadı. The version is not used by Nokia. Yenilik olarak:
|
Symbian^3 (9.5) | Symbian ^3, önceki S60v5'inci Sürüm'e göre geliştirilmiş ve kullanıcı arabiriminde tek dokunuşlu menülerin yanı sıra donanım hızlandırmalı grafikler içeren yeni Symbian OS çekirdeği özellikleri ile geldi. Bu sürüm ile; Sistem
Arayüz ve Uygulamalar
Bluetooth
Multimedia
|
Symbian^4 | Symbian ^4 2010 veya 2011'de bekleniyordu. Orbit adında Qt çerçevesine dayalı dokunmatik özellikli ve hibrit cihazlar için yeni bir kullanıcı arayüzü ile geldiğini görecektik. Nokia'nın Symbian Foundation'ı kapatması ile bu sürüm iptal edildi. Önceden planlanan majör sürüm olan Symbian ^4 artık kullanımdan kaldırılmış ve tasarlanan özelliklerin bir kısmı Symbian Anna'dan başlamak üzere Symbian ^3'e dahil edildi. |
Symbian Anna | 2011 yılının ilk yarısında portre QWERTY klavyesi, Yeni Qt ve JavaMe billeşenleri, yeni bir tarayıcı ve bölmeli ekran metin girişi gibi yeni gelişmeler oldu. Nokia, Symbian Anna güncellemelerin mevcut olduğu gibi giderek teslim edileceğini açıkladı. |
Nokia Belle (Symbian OS 10.1) | 2011 yazında, bir Nokia N8 üzerinde çalışan Symbian Belle'nin (Nokia Belle'nin orijinal adı) sızdırılmış bir sürümünü gösteren videolar YouTube'da yayınlandı. 24 Ağustos 2011 tarihinde Nokia, üç yeni akıllı telefon olan Nokia 600 (daha sonra Nokia 603 ile değiştirildiğini duyurdu), Nokia 700 ve Nokia 701 duyurdu. Nokia, resmi olarak bir şirket blog yazısında Symbian Belle'yi Nokia Belle olarak yeniden adlandırdı. Nokia Belle, açma / kapatma durumu çubuğu, daha derin NFC entegrasyonu, serbest biçimli büyükçe ana ekran widget'ları ve önceki üç yerine altı ana ekranı, Qt 4.7.4, Qt Quick 1.1 ve Qt Mobility 1.2, Java Runtime 2.3 ve Kazakça dil desteği iyileştirmelerini ekliyor. Nokia Belle güncellemesi, 7 Şubat 2012 tarihinden itibaren, Nokia Süit aracılığıyla çoğu telefon modelinde mevcut. Kullanıcılar, Nokia web sitesinde doluluk durumunu kontrol edebilirler. 1 Mart 2012'de Nokia, Nokia 603, 700, 701 (diğerleri hariç) ve Nokia 808 PureView için güncelleme olarak bulunacak olan Nokia Belle için bir Feature Pack 1 güncellemesi yayınladı. FP1, Arayüz çapında kullanıcı deneyimine yansıyacak küçük değişkliklerle birlikte Nokia Browser 8.2, Dolby Digital Plus desteği, Yeni Widgetler içermektedir. Nokia 1. nesil Symbian Belle akıllı telefonlar (Nokia N8, C7, , Oro, 500 için en yeni yazılım sürümü, X7, , ) için en yeni yazılım sürümü Nokia Belle Refresh (111.040.1511)-dir. Ekim 2012'de Nokia 603, 700, 701 ve 808 PureView için yaygın olarak Symbian için yapılan önemli güncellemeyi kabul eden Nokia Belle Feature Pack 2 yayımlandı. Nokia Belle FP2, Nokia 808'de bulunan kamera uygulamasını diğer modellere getirirken, Yeni Kilit ekranın ve klavye'yi de getirmektedir. (Geriye uyumluluk için eski programlarda hala kullanılmaktadır.) Son olarak FP2, Java Runtime'ı 2.5.12'ye, Nokia Browser'ı v8.3.2.21'e güncellerken Nokia Car Mode Uygulamasını sisteme eklemektedir. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "The Programming Languages Beacon". 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Nokia transitions Symbian source to non-open license". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Nokia and Accenture Finalize Symbian Software Development and Support Services Outsourcing Agreement". 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2011.
- ^ "Gigaom Symbian Now Officially No Longer Under The Wing Of Nokia, 2,300 Jobs Go". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . web.archive.org. 2 Kasım 2016. 2 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2023.
- ^ "Raku-Raku Symbian". 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Symbian OS Architecture Sourcebook/02. The History and Prehistory of Symbian OS". 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ "64 million smart phones shipped worldwide in 2006". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Symbian and Nitobi Simplify Cross-Platform Mobile App Development". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Nokia smartphone market share shrinks to 31 percent, operating profit takes a beating too". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Canalys: Android overtakes Symbian as world's best-selling smartphone platform in Q4 2010". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Symbian Operating system". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Symbian OS – one of the most successful failures in tech history". 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "A New UI is not needed for Symbian ^3, just make the existing one work". 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "The future of the Symbian platform". 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Symbian Belle - software update delivers user interface renewal". 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Browser and Maps updates for many S60 3rd Edition and S60 5th Edition phones". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . web.archive.org. 20 Şubat 1999. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ . 16 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2010.
- ^ . 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "On the Symbian UI paradigm: a layman's perspective". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "The History of Symbian's Secret Fragmentation". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "UIQ Technology puts remaining staff on notice". 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ . Smartphones and beyond (İngilizce). 3 Eylül 2014. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Nokia Leading Smartphone Market with 56%, While Symbian's Share of OS Market Is Set to Fall". 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2012.
- ^ "Gartner Says Sales of Mobile Devices in Second Quarter of 2011 Grew 16.5 Percent Year-on-Year; Smartphone Sales Grew 74 Percent". 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Majority of smart phones now have touch screens". 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "Google Android phone shipments increase by 886%". 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . 24 Mayıs 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . web.archive.org. 22 Kasım 2001. 22 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ . 12 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ . web.archive.org. 13 Ağustos 2007. 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ . 5 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . mobile-review.com. 11 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ . 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . mobile-review.com. 13 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 15 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ . mobile-review.com. 1 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 9 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 28 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ . docs.huihoo.com (İngilizce). 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ (PDF). 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . web.archive.org. 29 Haziran 2007. 29 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020.
- ^ "Symbian OS 9.5". All About Symbian (İngilizce). 28 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2020.
- ^ . mobile-review.com. 11 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ . ManualsLib. 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ . web.archive.org. 18 Eylül 2009. 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020.
- ^ . 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Blanford, Rafe (1 Haziran 2010). "First Symbian^2 phones ship in Japan". 9 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ . 20 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ . docs.huihoo.com (İngilizce). 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ . mobile-review.com. 25 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ . All About Symbian (İngilizce). 22 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ Molen, Brad (17 Ağustos 2011). "Symbian Belle download leaked to N8 community, quickly pulled from site (update: Anna available on NaviFirm)". engadget. 7 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ Bobleanta, Vlad (24 Ağustos 2011). . unwired view. 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ . 22 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ Reisinger, Don (21 Aralık 2011). "So long, Symbian Belle. Hello, Nokia Belle". c|net. 27 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ "Nokia announces Symbian 'Anna' update for N8, E7, C7 and C6-01; first of a series of updates (video)". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ . Nokia. 2012. 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ "Nokia announces Symbian Belle alongside three new devices". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ Delaney, Ian (1 Mart 2012). . Nokia Conversations. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ Ly, Boc (2 Ekim 2012). . Nokia Conversations. 28 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
Dış bağlantılar
- Symbian Foundation6 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Symbian DMOZ 2 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Symbian Symbian Vakfi tarafindan cep telefonlari ve bilgisayarlari PDA Subnotebook gibi cesitli tasinabilir iletisim aygitlari icin gelistirilmis ve 2000 li yillarda yaygin olarak kullanilmis bir isletim sistemiydi Symbian baslangicta Symbian Ltd tarafindan 1998 de PDA lar icin kapali kaynakli bir isletim sistemi olarak gelistirildi Symbian OS Psion un EPOC sisteminin soyundan geldi ve yalnizca ARM mimarisi islemcileri uzerinde calisti ancak yayinlanmamis bir x86 baglanti noktasi mevcuttu Symbian Nokia Samsung Motorola Sony Ericsson gibi bircok buyuk cep telefonu markasi tarafindan kullaniliyordu Akilli telefon endustrisini kuran oncu olarak akilli telefonlarin sinirli kullanimda oldugu Android tarafindan gecildiginde 2010 un sonuna kadar dunya capinda en populer akilli telefon isletim sistemiydi SymbianSymbian 10 1 Belle FP2 den bir gorunum Gelistirici ler Accenture Nokia Symbian Vakfi Symbian Ltd PsionIsletim sistemi ailesiEPOCPaket yoneticisiNokia Store Uretime hazir oldugu tarih5 Haziran 1997Kaynak turuAcik kaynakCekirdek turuGercek Zamanli Mikro cekirdekDil ler 48 dili desteklemektedir Guncelleme yontemiIlk Yayinlanma EPOC32 R1 1997 Son kararli surumu Symbian Belle FP2 11 Ekim 2012 11 yil once 2012 10 11 Platform destegiARM x86 Sadece Fujitsu ve Sharp OnculuSIBO EPOC16 Programlama diliC Kullanici arayuzu UIQ MOAP OPP Web sitesihttp symbian nokia com2016 yilinda verilen destek sona erdi Symbian OS 2001 den itibaren aslinda bir kabuk sistemiydi ve komple bir isletim sistemi olusturmak icin ek bir kullanici arabirimi ara katman olarak gerektirdi Symbian OS ilk once 2002 de piyasaya surulen ve cogu Nokia akilli telefonunu calistiran Nokia tarafindan insa edilen S60 eski 60 Serisi platformunda one cikti Symbian sonunda en yaygin kullanilan akilli mobil isletim sistemi haline geldi UIQ cogunlukla Motorola ve Sony Ericsson tarafindan kullanilan baska bir Symbian kullanici arabirimi idi Japonya da da MOAP platformu vardi Bu arabirimlerin uygulamalari her biri Symbian OS uzerine insa edilmesine ragmen birbirleriyle uyumlu degildi Nokia Symbian Ltd deki cogunluk hissedariydi ve 2008 de tum hisseyi satin aldi Daha sonra kar amaci gutmeyen Symbian Foundation Symbian isletim sistemine telifsiz bir halef getirmek icin kuruldu platformu birlestirmek isteyen S60 Foundation in tercih ettigi arayuz oldu ve UIQ gelistirmeyi durdurdu Symbian 1 veya S60 5inci Surum 2009 yilinda bir sonuc olarak yaratilmistir Symbian 2 yalnizca Japon pazarinda NTT DoCoMo tasiyicisi tarafindan kullanilmistir Symbian 3 2010 da oldugu gibi piyasaya cikti ve bu tarihte tamamen acik kaynak oldu Symbian 3 Anna ve Belle guncellemelerini 2011 de aldi Symbian Foundation 2010 yilinin sonlarinda parcalara ayrildi ve Nokia isletim sistemi gelistirme denetimini geri aldi Subat 2011 de Nokia birincil akilli telefon platformu olarak Microsoft un Windows Phone sisteminin Windows phone 7 surumunu kullanacagini acikladi Symbian yavas yavas ortadan kaldirilacakti Iki ay sonra Nokia OS yi kapali lisansa tasidi ve daha sonra Symbian in gelistirilmesini Accenture ye devretti Son destekcisi Nokia 2011 yilinda aygitlarinda isletim sistemi olarak Symbian a verdigi destegi kesecegini ve artik Windows Phone 8 kullanacagini aciklamistir Ocak 2014 te Nokia gelistiricilerden yeni veya degistirilmis Symbian yazilimlarini kabul etmeyi birakti Duyuruya gore Symbian a verilen destek 2016 senesine kadar surecek bu tarihten sonra guncelleme destegi olmayacak veya yeni bir Symbian cihaz uretilmeyecekti Bu duyuru uzerine Nokia Nokia Store ve Symbian platformu gelistiricilerinin buyuk bir kismini kaybetmistir Symbian Belle FP2 goruntusu Nokia 808 PureView resmi olarak Nokia nin en son Symbian akilli telefonu oldu Bununla birlikte NTT DoCoMo 2014 un sonuna kadar Symbian uzerinde middleware olarak hareket eden Japonya da OPP S MOAP in ardili Operator Paketi Symbian aygitlarini serbest birakmaya devam etti Bunu calistiran telefonlar arasinda 2014 te cikan Fujitsu nun F 07F F 01G F 08F ve Sharp in SH 07F modeli yer aldi Bu son Japon modelleri 2016 nin sonuna kadar satilmaya devam edildiler TarihceSymbian Kasim 1994 te Proje Protea adi ile Psion calisanlari olan onderliginde kucuk bir ekip tarafindan gelistirilmeye baslanmisti Symbian gelistirilirken projeye birkac kilit sahsiyet hakim oldu ve buyuk olcude etraflarinda topladiklari ekipler arasinda bolundu Cekirdek ve temel katmanlardan ara katman yazilimindan ve Symbian icin ilk gelistirilen kullanici arayuzunden Eikon UI sorumluydu Symbian Psion tarafindan yaratilmis bir isletim sistemi olan EPOC tan kaynaklanmistir Isletim sistemi VMS nin cok ozel bir mirasini izler ve coklu gorev becerisini VMS den almistir Sistem 5 Haziran1997 de Psion Series 5 ile yuklu olarak piyasaya cikmistir Haziran 1998 de Psion Software Psion ve telefon ureticileri Ericsson Motorola ve Nokia arasindaki buyuk ortak girisim olan Symbian Ltd kuruldu Ardindan farkli cep telefonu ureticilerinin olusturdugu gruplar tarafindan desteklenen Symbian icin farkli yazilim platformlari olusturuldu S60 Nokia Samsung ve LG UIQ Sony Ericsson ve Motorola ve MOAP S Fujitsu Sharp Mitsubishi icerir O halde akilli telefon isletim sisteminde onemli bir rekabete ragmen Palm OS ve Windows Mobile nispeten kucuk oyunculardi Symbian 2006 da kuresel akilli telefon pazar payinin 67 sine ulasti Symbian menusu O zamanki pazar payi buyuk olmasina ragmen Symbian su an icin cesitli asamalarda zorluklar yasiyordu Ilk OPL ve Symbian C gibi yerel programlama dillerinin karmasikligina ve isletim sisteminin kendisinin karmasikligina bagli olarak 2000 lerin ortalarindan ortalarina dogru inatci gelistirici burokrasi ayrica cesitli IDE lerin ve SDK larin yuksek fiyatlariyla seciliyordu Bu kirici cesaret ucuncu parti gelistiricilerin hepsi Symbian icin yerli uygulama ekosisteminin daha sonra Apple in App Store veya Android in Google Play hizmeti tarafindan ulasilabilen bir olcekte gelismesine neden olmadi Buna karsilik iPhone OS 2010 da iOS olarak yeniden adlandirildi ve Android karsilastirmali olarak daha basit bir tasarima sahipti ucuncu taraf uygulamalari yaratmak ve elde etmek icin daha kolay ve cok daha merkezi bir altyapi sagliyordu belirli gelistirici araclari ve programlama dillerini yonetilebilir duzeyde bir karmasiklikla sundu Haziran 2008 de Nokia Symbian Ltd in satin alimini ilan etti ve Symbian Vakfi adli yeni ve bagimsiz bir kar amaci gutmeyen kurulus kuruldu Nokia NTT DoCoMo Sony Ericsson ve Symbian Ltd tarafindan Symbian platformunu ucretsiz telifli acik bir platform olarak yaratmak amaciyla Symbian OS ve onun iliskili kullanici arayuzleri S60 UIQ ve MOAP sahiplerine katkida bulundu OSI ve FSF tarafindan onaylanan Eclipse Kamu Lisansi EPL kapsaminda bir kaynak yazilimdir Symbian Vakfi nin Nisan 2009 daki resmi lansmanini takiben platform Symbian isletim sisteminin devami niteligindeydi Symbian platformu resmi olarak Subat 2010 da acik kaynak kodu olarak kullanima sunuldu Nokia Symbian isletim sisteminin cekirdegi ve kullanici arabirimi icin gelistirme kaynaklarina sahip oldugu icin Symbian in koduna buyuk katkida bulundu O zamandan bu yana Nokia platform gelistirme icin kendi kod havuzunu korudu ve duzenli olarak gelistirme calismalarini kamuya acik depoya birakti Symbian in Haziran 2008 de ilan edilen ve Nisan 2009 da resmen baslatilan Symbian Foundation liderligindeki bir topluluk tarafindan gelistirilmesi amaclanmistir Amaci Symbian platformunun tamami icin kaynak kodunu OSI ve Ozgur Yazilim Vakfi onayli Eclipse Kamu Lisansi EPL kapsaminda yayinlamakti Kod 4 Subat 2010 da EPL kapsaminda yayinlandi Symbian Foundation bu etkinligin tarihte Acik Kaynak a tasinan en buyuk kod tablasi olduguna dikkat cekti Bununla birlikte Symbian OS icindeki bazi onemli bilesenler ucuncu taraflardan lisans almisti ve bu da vakfin tam kaynagini derhal EPL de yayinlanmasini engelledi Bunun yerine kaynagin buyuk kismi daha kisitlayici bir Symbian Foundation License SFL altinda yayinlandi ve uyelik herhangi bir kurulusa acik olmasina ragmen tam kaynak koduna erisim sadece uye sirketlerle sinirliydi Ayrica acik kaynakli Qt cercevesi Symbian i ust seviye cihazlarda degistirmek ve yerine koymak icin bir sonraki mobil isletim sistemi olacak olan MeeGo nun birincil yukseltme yolu 2010 yilinda Symbian a tanitildi Qt dogasi geregi ozgur ve ozgurce gelismek icin oldukca kullanisliydi Platformda standart C C Python Ruby ve Flash Lite gibi baska bircok cerceve dagitildi IDE ler ve SDK ler gelistirildi ucretsiz olarak serbest birakildi ve Symbian icin uygulama gelistirildi Kasim 2010 da Symbian Foundation kuresel ekonomik ve piyasa kosullarindaki degisikliklerden ve ayni zamanda Samsung ve Sony Ericsson gibi uyelerin desteginin olmamasindan dolayi yalnizca lisansa acik bir kurulusa gececegini acikladi Nokia Symbian platformunun sorumlulugunu ustlenecegini acikladi Symbian Foundation ticari marka sahibi ve lisanslama birimi olmaya devam edecek ve yalnizca icrada gorevli olmayan direktorlere sahip olacaktir Pazar payi 2010 un ucuncu ceyreginde 39 iken 2010 un son ceyreginde 31 e geriledi Symbian 2010 un son ceyreginde Android in ardindan hizlica iOS ve Android i kaybetti Stephen Elop Eylul 2010 da Nokia nin CEO luguna atandi O 11 Subat 2011 de Microsoft un Windows Phone u birincil akilli telefon platformu olarak benimsemesine ve Symbian in MeeGo ile birlikte asamali olarak kaldirilmasina iliskin bir ortaklik duyurusunda bulundu Sonuc olarak Symbian in pazar payi dustu ve Symbian icin uygulama gelistiricileri hizla dustu Haziran 2011 de yapilan arastirmalar Symbian i yayin aninda kullanan mobil gelistiricilerin 39 undan fazlasinin platformu terk etmeyi planladigini gosteriyor 5 Nisan 2011 e kadar Nokia Symbian yaziliminin herhangi bir bolumunu acik kaynaktan cekmeyi birakmis ve isbirligini Japonya daki onceden secilmis kucuk bir grup ortagina indirmistir EPL kapsaminda yayinlanan kaynak kodu ucuncu taraf depolarinda mevcuttur 22 Haziran 2011 tarihinde Nokia bir dis kaynak kullanimi programi icin Accenture ile bir anlasma imzaladi Accenture Symbian tabanli yazilim gelistirmeyi ve 2016 yilina kadar Nokia ya destek hizmetleri sagladi Yaklasik 2 800 Nokia calisani Ekim 2011 den itibaren Accenture calisanlari oldu Transfer 30 Eylul 2011 de tamamlandi Symbian 3 temasi Nokia 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren Symbian icin yazilim gelistirme ve bakim destegini sonlandirdi bundan sonra Nokia Deposunda yeni veya degistirilmis Symbian uygulamalari veya icerigi yayinlamayi reddetti ve yazilim sertifikasi icin Symbian Signed programini sona erdirdi Symbian in temeli Psion sirketinin gelistirdigi EPOC isletim sistemine dayanmaktadir Symbian gecmiste oldukca populerdi ve oldukca buyuk bir pazar payina sahipti Bunun nedeni ise karsisinda yeteri kadar gelismis rakibinin bulunmamasidir Ancak 2008 yili ve sonrasinda Symbian pazar payini kaybetmeye baslamis ve yerini Android isletim sistemine kaptirmistir Symbian yerine Android akilli telefonlarinin tercih edilmesinin nedenleri su sekilde siralanabilir Dokunmatik arayuzun tuslu arayuz kadar kullanisli gelistirilememesi Yeni uygulamalara ve teknolojilere uygun akilli telefonlarda kullanilmamasi Gelismis akilli telefonlarda kullanilmamasi sebebiyle oldukca gelismis akilli telefonlarda kullanilan Android icin uygulamalarin hazirlanmasi Symbian akilli telefonlarin cabucak ununu kaybetmesine neden olmustur Google Android ile birlikte Open Handset Alliance i kurdugunda acik kaynak ve Linux gelistiricilerinin buyuk bir bolumunun ilgisini cekmis oldu Nokia ise Symbian Vakfi ile birilikte Symbian in kaynak kodunu acik hale getirmeye calisti Ancak daha sonra kaynak kod yalnizca belli bir kesim icin acik hale getirildi ve Symbian Vakfi Nokia nin Symbian in tum hisselerini ve lisanslarini almasi sonucu kapatildi Symbian Vakfi yerine symbian nokia com adresi acildi Bu sirada S60 com da kapatildi Symbian Vakfi ndan kalan kaynak kod hala internette paylasilmaktadir ancak Nokia Belle kaynak kodu Nokia tarafindan acilmamaktadir Nokia mobil gelistiricilerin dikkatini cekebilmek ve egitim verebilmek amaciyla Forum Nokia yi duyurdu Cok gecmeden Forum Nokia kapatildi ve yerine Nokia Developer hizmete sunuldu Su an Nokia Developer hala hizmet vermektedir ve Turkce destegi de kazandirilmaktadir Nokia Symbian isletim sistemi icin gerekli uygulamalarin bir adresten indirilebilecegi WGZ tabanli bir Magaza gelistirdi ve N97 ile birlikte tum S60v5 cihazlar icin kullanima soktu Cok gecmeden Magaza nin ismi Ovi Nokia nin internet servisleri icin kullanilan genel bir isim haline geldi Ovi Mail Ovi Muzik gibi Ancak Microsoft ile yapilan anlasma sonrasi Nokia nin internet servislerinin ismi degistirildi Fincede kapi anlamina gelen Ovi yerine Nokia getirildi Bu sayede Ovi Magaza Nokia Magaza Ovi Mail de Nokia Mail ismini aldi Ovi Magaza nin ismi Nokia Magaza olarak degistirildi ancak daha sonra tekrar Ovi Magaza olarak degistirildi Cok gecmeden bazi internet servislerinin kapatilacagi duyuruldu Symbian isletim sisteminin son sahibi ve gelistiricisi Nokia ydi Nokia Symbian in tum hisselerini 2008 de satin almis ve Symbian Vakfi ni kurarak isletim sistemini acik kaynak hale getirmistir Ancak Android OS ciktiktan sonra vakfa uye firmalar Symbian i bir bir terk etmislerdir En sonunda vakifta sadece Nokia ve Japonya disina cikmayan Fujitsu ve Sharp kalmistir Bu yuzden Nokia Symbian Vakfi ni kapatmis ve isletim sisteminin acik kaynak kalacagini aciklamistir ancak 5 Nisan 2011 tarihinde Symbian in kaynagini kapatmistir Kaynak kodun son acik surumunun arsivleri gonulluler tarafindan Symbian Dump ve Symbian Incubation Projects gibi Nokia dan bagimsiz sitelerde barindirilmaktadir Symbian isletim sistemini kullanan birkac farkli arayuz bulunmaktadir Bunlar arasinda Ericsson un ECK NTT DoCoMo nun MOAP ve OPP Sony Ericsson un UIQ ve Nokia nin Series 60 Seri 80 ve Series 90 ara birimleri bulunur Bu arayuzlerden Symbian nin son yillarina kadar sadece Series 60 MOAP ve OPP varligini surdurmustur Symbian Isletim Sistemi SurumleriIsletim sistemi Symbian ismini almadan onceki donemlerde EPOC OS ismi ile daha cok PDA larda kullanilmaktaydi Bugun ise Symbian OS adini almistir ve cogunlukla akilli telefonlarda kullanilmaktadir Symbian OS un yayinlanmis ve yayinlanmamis tum surumleri sunlardir EPOC OS R1 EPOC OS R2 EPOC OS R3 EPOC OS R4 EPOC OS R5 ER5U Symbian OS 6 0 Symbian OS 6 1 Symbian OS 7 0 ve 7 0s Symbian OS 8 0 SymbianOS 8 1 Symbian OS 9 0 Symbian OS 9 1 Symbian OS 9 2 Symbian OS 9 3 Symbian OS 9 5 Symbian OS 1 9 4 Symbian 2 Symbian 3 Symbian 4 Symbian Anna Symbian Belle Symbian Belle FP1 Symbian Belle Refesh ve Symbian Belle FP2 Seri 60 Symbian Seri 60 kisaca S60 platformu Nokia tarafindan gelistirilmistir ve bugun Symbian a sahip Akilli telefonlarin cogu S60 platformuna dayalidir Bunlara ornek olarak Nokia X6 Nokia 5800 ve Nokia C5 03 verilebilir Ancak Symbian 3 serisi cikinca Nokia S60 in tum orijinal internet baglantilarini kesmistir Bunun en buyuk ornegi ise resmi s60 sitesi www s60 com un kapatilmasidir Ancak Symbian S60 serisine dayali telefonlar hala Nokia tarafindan piyasaya surulmektedir Symbian 1 Bu surum ile S60 akilli telefonlar buyuk bir cag atlamislardir Normalde tuslu arayuz uzerinde kullanilan S60 Nokia tarafindan ilk olarak Nokia 5800 XpressMusic altinda kullanilmak uzere dokunmatik arayuze uyarlanmistir Ancak bu arayuzun tuslu arayuzden pek bir farkinin olmamasi nedeniyle dokunmatik arayuzdeki parmak hareketlerini cok daha iyi inceleyen ve kullanicilarina sunan iOS ve Android one gecmislerdir Su anda Symbian S60v5 bircok Nokia akilli telefonda kullanilmaktadir En son cikan S60v5 akilli telefon Nokia C5 03 tur Ayriyeten Japonyada da Symbian 1 MOAP Platformu altinda calisan 20 den fazla cihaz piyasaya surulmustur Symbian 3 Symbian 3 tamamen Nokia tarafindan gelistirilen ve gelistirilmesi devam eden bir Symbian platofrmudur S60v5 ten sonra gelen platform 200 den fazla yeni ozelligi barindirmaktadir Bu ozelliklerin en bilinenleri yeni gelistirilmis ana ekran ve menu duzeni gelistirilmis ozelligine sahip muzikcalar ve USB On The Go dur Symbian 3 yalnizca Nokia Vertu ve Fujitsu akilli telefonlarda kullanilmaktadir Bu akilli telefonlar N8 C7 Oro Nokia C7 Astound Vertu Constellation Fujitsu F 022 C6 01 E6 E7 X7 702T 500 600 603 700 701 ve 808 dir Nokia Symbian Anna guncellemesinden sonra gelen Symbian Belle yaziliminin ismini Nokia Belle olarak degistirmis ve bundan sonraki urunlerinde Symbian ismini kullanmayacagini gostermistir Kullanima sunulmus en guncel Symbian OS surumu Nokia Belle Feature Pack 1 olup su an icin Nokia 808 PureView Nokia 701 Nokia 700 ve Nokia 603 te kullanilabilmektedir Gelecek guncellemenin ismi ise Nokia Belle Feature Pack 2 dir Ayni zamanda Nokia tarafindan duzenlenen gelistirici konferansinda Symbian OS in Belle surumden sonra gelecek iki surumunun isimleri verilmis Symbian Carla ve Symbian Donna ancak sonradan isimler Feature Pack olarak degistirilmistir OzelliklerKullanici arabirimi Symbian kurulusundan beri AVKON eskiden Series 60 olarak da bilinir olarak bilinen bir grafik arac setine sahipti S60 15 tuslu genisletilmis telefon tus takimi veya mini QWERTY klavyeler gibi klavye benzeri bir arayuz metaforu ile islenebilecek sekilde tasarlanmistir AVKON tabanli yazilim Symbian 3 e kadar ve Symbian surumleri ile ikili olarak uyumludur Symbian 3 yeni uygulamalar icin onerilen kullanici arabirimi arac kiti olan Qt cercevesini iceriyor Qt ayrica eski Symbian aygitlarina da kurulabilir Symbian 4 ozellikle Qt Widget in uzerine kurulmus olan UI Extensions for Mobile veya UIEMO dahili proje adi Orbit olarak bilinen dokunmatik arayuz icin ozel olarak tasarlanmis yeni bir GUI kutuphane cercevesi olusturmak uzere planlandi Ocak 2010 da bir onizleme cikti ancak Ekim 2010 da Nokia Orbit UIEMO nun iptal edildigini acikladi Nokia su anda gelistiricilere hem Symbian hem de MeeGo icin gelistirmeye izin veren gorsel olarak zengin dokunmatik ekran arabirimleri olusturmak icin QML yi yeni ust duzey bildirimsel arayuz ve komut dosyasi cercevesinde Qt Quick i kullanmasini oneriyor Mevcut Symbian 3 cihazlarina bir Qt guncellemesi olarak teslim edildi Daha fazla uygulama kademeli olarak Qt da yeniden islenmis bir kullanici arabirimini icerdiginde eski S60 cercevesi AVKON kullanimdan kaldirilacak ve artik eski cihazlarla olan ikili uyumlulugu bozarak bazi noktalarda yeni cihazlara dahil olmayacaktir Tarayici Symbian 3 ve onceki surumlerinde yerlesik bir WebKit tabanli tarayici olan Nokia Browser tarayicisi vardir Bu tarayici ayrica S60 sistemi nin de varsayilan tarayicisi idi Symbian WebKit i kullanan ilk mobil platformdu Bazi eski Symbian modelleri varsayilan tarayici olarak Opera Mobile a sahiptir Opera disinda Japonya da NTT DoCoMo cihazlarinda NetFront tabanli tarayicilar R380 de Ericsson nun kendi gelistirdigi WAP Tarayicisi ve Psion PDA lar da tarayicisi kullanildi Nokia gelistirilmis hiz ve gelistirilmis kullanici arabirimi ile Symbian Anna nin piyasaya surulmesi ile yeni bir tarayici cikardi Coklu dil destegi Symbian guclu yerellestirme destegine sahiptir ve ureticilerin ve ucuncu parti uygulama gelistiricilerin Symbian tabanli urunlerinde kuresel dagitimi desteklemek icin yerellestirmelerine olanak tanir Mevcut Symbian surum Symbian Belle Nokia nin cihazda dil paketleri halinde kullanima sundugu 48 dil destegi bulunuyor Desteklenen diller sunlardir Arapca Baskca Bulgarca Katalanca Cince CHC Basitlestirilmis Cince Cince Hong Kong Geleneksel Cince ve Cince Tayvan Geleneksel Cince Hirvatca Cekce Danca Flemenkce Ingilizce US UK Estonca Fince Fransizca Latince Kanada Dili Galicyaca Almanca Yunanca Ibranice Hintce Macarca Italyanca Izlandaca Endonezce Japonca Kazakca Letonca Litvanca Malay Marathi Norvecce Farsca Lehce Portekizce Latince ve Brezilya Rumence Rusca Sirpca Slovakca Slovence Ispanyolca Ispanyolca Latin Amerika Isvecce Tagalogca Tayca Tamilce Turkce Ukraynaca Urdu Vietnamca Uygulama gelistirme Symbian 2010 yilindan itibaren Qt Olusturan veya Carbide C ile birlikte kullanilabilen ana SDK olarak Qt ile standart C kullanmaya gecti Qt eski Symbian S60 3 u Feature Pack 1 den baslayarak S60 3 1 den itibaren ve Symbian S60 5inci Surum de S60 5 01b yeni Symbian platformunu destekliyor Maemo ve MeeGo Windows Linux ve Mac OS X i de destekliyor Alternatif uygulama gelistirme Python veya Java ME kullanilarak yapilabilir Symbian OS daha once yerel uygulama gelistirme ortami olarak Carbide C entegre gelistirme ortami IDE ile birlikte Symbian a ozel bir C surumu kullandi Web Calisma Zamani WRT S60 Platformunda widget lar olusturmaya izin veren tasinabilir bir uygulama cercevesidir Birden fazla tarayici ornegini ayri JavaScript uygulamalari olarak baslatmaya izin veren S60 WebKit tabanli tarayicinin bir uzantisidir MimariTeknoloji alanlari ve paketler Symbian tasarimi her biri birkac yazilim paketi iceren teknoloji alanlarina bolunmustur Her teknoloji alaninin kendi yol haritasi vardir ve Symbian Vakfi bu teknoloji alan adi yol haritalarini yoneten bir teknoloji yoneticileri ekibine sahiptir Her paket paketin katkida bulundugu ve etkilenebilecegi genel islev alanina dayali olarak tam bir teknoloji alanina tahsis edilir Ilgili paketleri temalar halinde gruplayarak Symbian Foundation guclu bir toplulugu kendi etrafinda sekillendirmeye tartisma ve inceleme uretmeye tesvik etmeyi umuyor Tasarim Nokia 500 arayuzu Symbian diger isletim sistemleri gibi ozellikle de masaustu bilgisayarlarda kullanilmak uzere olusturulmus olanlar gibi onleyici coklu gorev ve bellek koruma ozelliklerine sahiptir EPOC un coklu gorev becerisine olan yaklasimi VMS den esinlenmistir ve asenkron sunucu tabanli olaylara dayalidir Symbian OS uc sistem tasarim ilkeleri goz onune alindiginda yaratilmistir Kullanici verisinin butunlugu ve guvenligi en ust duzeyde Kullanici zamani bosa harcamamali Tum kaynaklar kitdir Bu ilkeleri en iyi sekilde izlemek icin Symbian bir mikrokernel kullaniyor servislere bir istek ve geri cagri yaklasimi var ve kullanici arabirimi ile motor arasindaki ayrimi koruyor Isletim sistemi dusuk gucte batarya tabanli cihazlar ve ROM tabanli sistemler icin or XIP ve paylasimli kutuphanelerde yeniden giris gibi ozellikler icin optimize edilmistir Uygulamalar ve isletim sistemi kendisi nesne yonelimli bir tasarim izler Daha sonra OS yinelemeleri bu yaklasimi ozellikle 8 ve 9 surumlerinde bir gercek zamanli cekirdegin ve bir platform guvenlik modelinin piyasaya surulmesiyle pazar taleplerine yanit olarak seyreltti Kaynaklarin korunmasi icin guclu bir vurgu vardir bu aciklamalar tanimlayicilar ve bir temizleme yigini gibi Symbian a ozgu programlama deyimleriyle orneklenmistir Depolama alanini korumak icin benzer yontemler mevcuttur Ayrica tum Symbian programlama olay tabanli ve uygulamalar dogrudan bir olayla ugrasmadiginda merkezi islem birimi CPU dusuk guc moduna geciriliyor Bu aktif nesneler olarak adlandirilan bir programlama deyimi araciligiyla yapilir Benzer sekilde is parcaciklari ve surecler icin Symbian yaklasimi genel giderleri azaltarak yonlendirilir Isletim sistemi Yazilim iskeleti Katmani Uygulama Hizmetleri Katmani Java ME OS Hizmetleri Katmani jenerik OS hizmetleri iletisim hizmetleri multimedya ve grafik hizmetleri baglanti hizmetleri Temel Hizmetler Katmani Cekirdek Hizmetleri ve Donanim Arayuz Katmani Temel Hizmetler Katmani kullanici tarafindaki islemler tarafindan erisilebilen en dusuk seviyededir Magaza Merkezi Depo DBMS ve sifreleme servislerini yoneten bir Eklenti Cercevesi olan Dosya Sunucusu ve Kullanici Kitapligi ni icerir Ayrica Metin Penceresi Sunucusu ve Metin Kabugu nu da icerir daha ust katmanli hizmetler gerekmeden tamamen islevsel bir baglanti noktasinin olusturulabilecegi iki temel hizmettir Symbian in mikrokernel mimarisine sahip olmasi saglamlik kullanilabilirlik ve yanit vermeyi en ust duzeye cikarmak icin cekirdegin icinde gerekli olan minimumun olmasi anlamina geliyor Bir zamanlayici bellek yonetimi ve aygit suruculeri icerir ancak ag hizmetleri telefon ve dosya sistemi destegi gibi diger hizmetler OS Hizmetleri Katmani na veya Temel Hizmetler Katmanina yerlestirilir Aygit suruculerinin eklenmesi cekirdegin gercek bir mikrokernel olmadigi anlamina gelir Nanokernel olarak adlandirilan EKA2 gercek zamanli cekirdegi yalnizca en temel ilkelleri icerir ve diger soyutlamalari uygulamak icin genisletilmis bir cekirdek gerektirir Symbian in mikrokernel mimarisine sahip olmasi saglamlik kullanilabilirlik ve yanit vermeyi en ust duzeye cikarmak icin cekirdegin icinde gerekli olan minimumun olmasi anlamina geliyor Bir zamanlayici bellek yonetimi ve aygit suruculeri icerir ancak ag hizmetleri telefon ve dosya sistemi destegi gibi diger hizmetler OS Hizmetleri Katmani na veya Temel Hizmetler Katmanina yerlestirilir Aygit suruculerinin eklenmesi cekirdegin gercek bir mikro cekirdek olmadigi anlamina gelir Nanokernel olarak adlandirilan EKA2 gercek zamanli cekirdegi yalnizca en temel ilkelleri icerir ve diger soyutlamalari uygulamak icin genisletilmis bir cekirdek gerektirir Symbian diger aygitlarla ozellikle cikarilabilir medya dosya sistemleriyle uyumlulugu vurgulamak icin tasarlanmistir EPOC un erken gelisimi FAT i ic dosya sistemi olarak kabul etmeye yol acti ve bu kalirken POSIX tarzi bir arabirim ve akisli bir model saglamak icin temel FAT uzerinde nesne odakli bir kalicilik modeli yerlestirildi Ic veri bicimleri tum dosya manipulasyonlarini calistirmak icin verileri olusturan API leri kullanmaya dayanir Bu veri bagimliligi ve degisiklikler ve veri tasima ile ilgili zorluklarla sonuclandi ETEL EPOC telefon ESOCK EPOC soketleri ve C32 seri iletisimden sorumlu olmak uzere uc ana sunucu bulunan genis bir ag ve iletisim alt sistemi vardir Bunlarin her biri eklenti duzenine sahiptir Ornegin ESOCK farkli PRT protokol modullerinin cesitli ag protokol duzenlerini uygulamasina izin verir Alt sistem ayni zamanda Bluetooth IrDA ve USB gibi kisa menzilli iletisim baglantilarini destekleyen bir kod da icerir Ayrica kullanici arabirimi UI Kodu nun buyuk bir kismi da var Symbian isletim sisteminde yalnizca temel siniflar ve altyapi mevcuttu gercek kullanici arayuzlerinin cogu ucuncu sahislar tarafindan korunuyordu Artik boyle degil S60 UIQ ve MOAP olmak uzere uc ana kullanici arabirimi 2009 da Symbian a katkida bulunuldu Symbian ayrica grafik metin duzeni ve yazi tipi isleme kitapliklarini da iceriyor Tum yerli Symbian C uygulamalari uygulama mimarisi tarafindan tanimlanan uc cerceve sinifindan olusturulmustur bir uygulama sinifi bir dokuman sinifi ve bir uygulama kullanici arabirimi sinifi Bu siniflar temel uygulama davranisini olusturur Geriye kalan ihtiyac duyulan islevler uygulama gorunumu veri modeli ve veri arabirimi bagimsiz olarak olusturulur ve yalnizca kendi API leri araciligiyla diger siniflarla etkilesime girer Bircok sey daha bu modele uymuyor ornegin SyncML Java ME ve multimedya nin cogunun uzerinde baska bir API seti sagliyor Bunlarin cogu cerceveler ve saticilarin ucuncu taraflardan bu cercevelere eklentiler saglamalari bekleniyor ornegin Multimedya codec leri icin Helix Player Bu bu gibi islev alanlarina API lerin bircok telefon modelinde ayni olmasi ve bu saticilarin cok fazla esneklik kazanmasi avantajina sahiptir Fakat bu telefon ureticilerinin bir Symbian OS telefonu yapmak icin cok fazla entegrasyon calismasi yapmasi gerektigi anlamina geliyor Symbian adi verilen bir referans kullanici arabirimi icerir Ozellestirmeye baslamak icin bir temel saglar ve cok sayida Symbian testinin ve ornek kodun calistigi ortamdir kisisel ajandasindaki kullanici arabirimine cok benzer ve herhangi bir uretim telefon kullanici arayuzu icin kullanilmiyor Symbian OS temelli UI lerSymbian OS uzerinde calisan Kullanici Arayuzler ve Platformlar sunlari icerir Eikon Psion tarafindan gelistirilen ilk Symbian arayuzudur Bilgisayar sinifindan olan PDA ve Subnotebook lar icin 1997 2000 yillari arasi boyunca gelistirilmistir Eikon 640 240 320 200 ve 800x600 ekran cozunurluklerini destekler en son surumu Symbian 6 0 ile Psion Conan da bulunur Psion basta olmak uzere Ericsson Oregon Scientific ve Geofox tarafindan kullanilmistir S60 En Populer Symbian platformudur Bu platformu ilk kullanan cihaz S60 0 9 surumu ile piyasaya cikan Nokia 7650 dir Bu cihaz S60 1 nesil olarak gorunuyordu Bunu S60 2 nesil ornegin Nokia N70 S60 3 nesil ornegin Nokia N73 ve S60 5 nesil Nokia N97 gibi S60 adi Symbian Foundation kurulduktan sonra yalnizca Symbian olarak degistirildi ve ardindan Symbian 1 ve 3 olarak anildi S80 S80 platformu Eski adi ile Crystal DFDR i 2000 yilinda tanitilan Nokia tarafindan yapilan kurumsal ve profesyonel duzeyde akilli telefonlar icin kisa omurlu bir mobil yazilim platformdur Bu platorm 640 200 piksel ekran cozunurlugu ve tam QWERTY klavye destekli cihazlar icin tasarlanmistir Kullanici arabirimi Nokia nin daha eskiden uretigi PEN GEOS lu Communicator cihazlarindaki arayuze benzer 2 ana surumu vardir Nokia E90 ile yerini S60 a birakmistir S90 Nokia tarafindan 2003 2005 arasi gelistirilen ve Dokunmatik ekranli buyuk boy ekranli akilli telefonlar icin gelistirilmis bir platformdur Var olan tek surumu Symbian 7 0s temellidir Sadece 2 cesit cihazda kullanildi Bunlar Nokia 7710 ve 7700 dir S80 uygulamalariyla kismen uyumludur 3 Parti uygulama yukleme konusunda Eikon a benzer ozellikler sunar UIQ Quartz temelli Dokunmatik ekranli telefonlar icin 2000 2008 arasi gelistirilmis bir Platformdur Sony Ericsson Motorola BenQ Arima ve Nokia tarafindan kullanilmistir 1 0 ve 1 1 inci surumleri ve ve Diana adli cihazlarda kullanilsa da bu cihazlar hicbir zaman son kullaniciya sunulmadi ve Symbian 7 0 i temel alan UIQ 2 0 ile ilk kez ile son kullaniciya ulasmaya baslamistir UIQ Symbian Vakfi nin 2008 de kurulmasi ile varligi sona erdi S60 Symbian Foundation in Global pazarda ortakca kullanmak amaci ile sectigi UI dur UIQ varliklarini vakfa katkida bulunmustur Sony Ericsson dan Patrick Olsson 21 Ekim 2008 de Londra daki Smartphone Show 2008 de UIQ un iptal edildigini acikladi UIQ Hem dugmeler hem de dokunmatik kalem tabanli girislerle uyumludur Son buyuk surum Symbian 9 3 temelli UIQ 3 3 tur Symbian Foundation in kurulmasindan sonra kullanimdan kaldirildi ve farkli Symbian UI degiskenlerini birlestirecek karari S60 in ileriye dogru surum olarak kabul edilmesine yol acti MOAP Fujitsu Mitsubishi Sony Ericsson ve Sharp tarafindan gelistirilen NTT DoCoMo telefonlari tarafindan kullanilan MOAP Mobil Odakli Uygulamalar Platformu DoCoMo nun FOMA Mobil Erisim Ozgurlugu ag markasi icin ozel olarak gelistirilmis bir arabirimdir ve daha onceki Fujitsu FOMA modellerinden gelen kullanici arayuzune dayaniyor MOAP S Platformu icin gelistirilen uygulamalar NTT DoCoMo nun kullandigi diger platformlarla Linux ile uyumlu olmasi icin C yerine ozellestirilmis bir JavaMe Platformu olan kullanilir Ayrica S60 a gore daha esnek ekran cozunurluklerini destekler Fujitsu F 07C 600 1024 Cogunlukla Japonya da olmak uzere kisitlida olsa diger Asya pazarlarinda da piyasaya cikan cihazlarda kullanilmistir OPP NTT DoCoMo nun FOMA telefonunda kullanilan MOAP in halefisidir Sadece Fujitsu ve Sharp tarafindan 2010 2014 yillari arasinda kullanildi DoJa disinda Star profillerini de desteklemektedir ECK Ericsson un Kista Isvec teki laboratuvarinda gelistirildi Arayuz Warrington Ingiltere deki Ericsson un Yazilim Uygulamalari Laboratuvari nda gelistirildi Kullanici Arayuzu Ericsson Kontrol Kiti ECK adi verilen kendi bunyesinde gelistirilmis bir kutuphaneyi kullanarak insa edilmistir Ericsson un R380 ve R380s de kullandigi kullanici arabirimidir Tus takimi ve dokunmatik ekrani destekler Orbit Symbian 4 ile gelmesi planlanan Orbit yeni Symbian Cihazlari icin Qt tabanli bir ortak kullanici arabirimi ortaya cikarmak icin olusturuldu Dogrudan kullanici arayuzu mevcut S60 Avkon kullanici arayuzu ogeleri setini Symbian 4 ten itibaren Orbit ve Qt tabanli yeni bir uygulama cercevesiyle degistirmesini amacliyordu Ayrica dokunmatik ekranli cihazlar icin modern etkilesim ve gezinme mantigini uygulamasi planlaniyordu Symbian 4 ile birlikte iptal edildi Bu Platfomlar disinda S60 ve OPP nin uzerine insa edilen TouchWiz Samsung Omnia HD ve Palette UI SH 07F isimli kullanici arabirimleride vardir Pazar payi ve rekabet16 Kasim 2006 da sistem le calisan 100 milyonuncu akilli telefon sevk edildi 21 Temmuz 2009 tarihi itibariyla Symbian OS calistiran 250 milyondan fazla cihaz uretildi Bu sayi 2014 e gelindiginde 500 milyon cihaz rakamina ulasmisti 2006 yilinda Symbian akilli telefon pazarinin 73 une 2011 yilinin ikinci ceyreginde pazarin 22 1 ine sahip oldu Symbian pazara yeni giren rakip platformlarin pazara girmesiyle pazarin dramatik bir sekilde buyudugu yillar boyunca pazar payini kaybetti ancak satislari ayni zaman araliginda artti Ornegin Symbian in kuresel akilli telefon pazarindaki payi 2008 de 52 4 2009 da 47 2 ye dusmesine ragmen Symbian cihazlarinin gonderimleri 74 9 milyon adetten 78 5 milyon adete 4 8 artti 2009 un ikinci ceyreginden 2010 un ikinci ceyregine kadar Symbian cihazlarinin sevkiyati 19 178 000 adet olan 27 129 340 tan 8 0 milyon adetle 41 5 artti Android icin 9 6 milyon adet RIM icin 3 3 milyon adet ve Apple icin 3 2 milyon adet artti Subat 2010 da yayinlanan cihaz gonderileriyle ilgili onceki raporlar RIM in 20 8 Apple in 15 1 iOS uzerinden Microsoft un 8 8 Windows CE ve Windows Mobile uzerinden ve Android in 4 7 olmasi ile Symbian cihazlari 2009 da gonderilen akilli mobil cihazlarin 47 2 sini olusturdu Akilli mobil cihaz satislarinda Symbian cihazlar 2010 yilinin pazar lideriydi Istatistikler Symbian cihazlarinin akilli mobil cihazlarin 37 6 sini olusturdugunu gosterdi Android 22 7 RIM 16 ve Apple 15 7 iOS araciligiyla idi Bazi tahminler Symbian isletim sistemi ile 2010 un ikinci ceyregine kadar tasinan mobil cihazlarin sayisinin 385 milyon oldugunu belirtti Motorola Samsung LG ve Sony Ericsson 2009 10 doneminde Google in Android Microsoft un Windows Phone sistemi de dahil olmak uzere alternatif platformlarin lehine Symbian dan cekildigini acikladi 2012 yilinin ikinci ceyreginde IDC ye gore dunya pazar payi tum zamanlarin en dusuk seviyesi olan 4 4 e dustu Symbian OS surumleriVersiyon Aciklama ve YeniliklerEPOC16 SIBO Symbian oncusu isletim sistemi Baslangicta EPOC olarak adlandirilan EPOC16 Psion tarafindan Eylul 1989 da Psion un SIBO SIxteen Bit Organizatorler cihazlari icin gelistirilen isletim sistemiydi Tum EPOC16 cihazlarinda Intel 8086 aileden bir islemci ve 16 bitlik bir mimari bulunur EPOC16 Intel 8086 cevirici dili ve C dilinde yazilmis ROM da Sadece okunabilir bellek teslim edilmesi icin tasarlanmis tek kullanicili onleyici bircok gorevli isletim sistemiydi Acik Programlama Dili OPL ve OVAL adli entegre bir tumlesik gelistirme ortami IDE adi verilen basit bir programlama dilini destekledi SIBO cihazlari arasinda sunlar bulunur MC200 MC400 Seri 3 1991 98 Seri 3a Seri 3c Seri 3mx Siena Workabout ve Workabout mx Ilk EPOC16 cihazlari olan MC400 ve MC200 1989 da gonderildi EPOC16 basta tek renkli klavye ile calistirilan bir grafik arayuzu icermekteydi bunun icin orijinal olarak bir dijital gosterge paneli seklinde isaretci girisi olan donanim vardi 1990 larin sonunda isletim sistemine Psion un yeni EPOC32 OS sinden ayirmak icin EPOC16 adi verildi EPOC32 Relase 1 Symbian 1 0 Kasim 1994 te gelistirilmeye baslanan EPOC32 nin ilk surumu Release 1 1997 de Psion Series 5 ROM v1 0 da cikti Daha sonra ROM v1 1 Release 3 u iceriyordu Release 2 hicbir zaman halka acik degildi Bunlari Psion Seri 5mx Revo Revo plus Psion Seri 7 netPad ve Psion netBook destekliyordu EPOC32 isletim sistemi basitce EPOC olarak anildi ve daha sonra Symbian OS olarak yeniden adlandirildi Symbol a gecisten once isimlerle olan karmasaya ek olarak EPOC16 ya yeni EPOC den ayirt etmek icin siklikla SIBO adi verildi Isimlerin benzerligine ragmen EPOC32 ve EPOC16 tamamen farkli isletim sistemlerine sahipti EPOC32 1990 larin ortalarinda baslayarak yeni bir kod tabanimizdan C ile yazilmisti EPOC32 uygulama gelistiricisini programlarini bir motora ve bir arabirime ayirmaya tesvik eden on bellekli cok gorevli tek kullanicili bir isletim sistemi idi Psion serisi PDA larin elle kullanilan makineler icin ozel olarak bir klavye ile donatilmis olan dolayisiyla palmtop GUI lerden daha cok masaustu GUI lerine benzeyen EIKON adli bir grafik kullanici arayuzu ile gelir Symbian gelistirilirken birkac kilit sahsiyet hakim oldu ve buyuk olcude etraflarinda topladiklari ekipler arasinda bolundu Cekirdek ve temel katmanlardan ara katman yazilimindan ve kullanici arayuzunden Eikon UI sorumluydu Bununla birlikte EPOC un ozelliklerinden birisi Ericsson R380 ve sonrasinda kapsamli bir sekilde arastirilan bir ozellik olan GUI siniflarinin temel bir setine dayanan yeni GUI lerin gelistirilmesinin kolayligidir EPOC32 baslangicta StrongARM ve Intel in XScale gibi ARM mimarisi ailesi icin gelistirildi ancak birkac baska islemci turu kullanan hedef cihazlara derlenebilir Haziran 1997 de piyasaya surulen Seri 5 cihazi Protea kod adli EPOC32 isletim sisteminin ilk iterasyonlarini ve Eikon grafik kullanici arayuzunu kullandi Haziran 1998 de Psion Software Psion ve telefon ureticileri Ericsson Motorola ve Nokia arasindaki buyuk ortak girisim olan Symbian Ltd oldu Surum 6 itibariyla EPOC sadece Symbian OS olarak bilinmeye basladi EPOC32 Relase 2 Symbian 2 0 1997 yilinda piyasaya cikan Release 2 hicbir zaman halka acik degildi Ve onceki surumdeki sistem capinda hata duzeltmeleri disinda baska bir iyilesmeyle gelmedi EPOC32 Relase 3 Symbian 3 0 Q3 1997 de ilan edilen ve Psion Series 5 icin guncelleme ile yayinlanan surumdur Psion EPOC u ucuncu taraf aygit ureticilerine lisanslamayi ve yazilim bolumunu Psion Yazilimi olarak devre disi birakmayi planladi Bu surum ilk kez Symbian i Psion disinda farkli firmalar tarafindan kullanilmaya baslamisti Ilk lisans alanlarindan birisi uretimin 1000 uniteden daha azi ile durdurulan kisa omurlu du 1996 yilinda kuruldu Bu surumle birlikte Cevirmeli ag Dial Up ve TCP IP destegi sisteme eklendi EPOC32 Relase 4 Symbian 4 0 Ekim 1998 de piyasaya cikan bu surumu kullanan tek cihaz Oregon Scientific Osaris ti Relase 4 un en buyuk yeniligi Eikon UI icin 320x200 cozunurlugu destegi kazandirilmis ve Java icin ilk erken surum olmustur Symbian bu zamanlarda MMC destegine de sahip olmustur EPOC32 Relase 5 Symbian 5 0 1999 da cikan 5 0 Psion Seri 7 Psion Revo Diamond Mako Psion netBook ve Ericsson MC218 de kullanildi CeBIT Phillips Illium Accent da bir telefon projesi ilan edildi ancak ticari bir surum elde etmedi Bu surum geriye donuk olarak Symbian OS 5 olarak adlandirildi Bu surumde yenilik olarak Eikon UI Eikon UI Artik Renkli ekranlari destekliyor Cizim uygulamasi Sketch icin renk paletine yeni renkler eklendi Renkli ekranlar icin Sistem Daha genis bir program cesitliligi calistirabilmesini saglayan Java Gelistirme Kiti icin destek sagladi EPOC32 Relase 5U Symbian 5 1 PDA ve Subnotebook disinda ilk kez Akilli telefonlarda kullanilan surumdur Ilk cihaz Ericsson tarafindan Kasim 2000 de cikan EPOC Release 5 1 tabanli R380 dir Bu surum ile Unicode destegi Symbian a kazandirildi Ozellikle kod adi Conan olan bir Bluetooth Revo halefi de dahil olmak uzere yeni nesil PDA lar icin asla serbest birakilmamis bir dizi Psion prototibi ER5u kullaniyordu Adindaki u Unicode u destekledigi gercegini ifade eder Ayriyeten bu surum Ericsson R380 ile Turkce dil desteginin bulundugu ilk cihaz ve surum olmaktadir Symbian OS 6 0 OS Symbian OS olarak yeniden adlandirildi ve yeni bir dizi akilli telefonun temeli olarak ongoruluyordu Bu surum bazen ER6 olarak adlandirilir Psion yeni sirkete 130 anahtar personel verdi ve sirketin 31 hissesini elinde tuttu Symbian 6 0 ile birlikte Tam uluslararasi yerel ayar destegi EPOC C artik 8 bitlik dar karakterler yerine 16 bitlik Unicode karakterler kullanmaktadir Iletisime ve uygulama kurulumuna entegre edilmis tam guclu sifreleme ve sertifika yonetimi dahil yeni guvenlik sistemi GUI sistemi coklu referans tasarimlarinin UIQ Quartz S80 Crystal gibi desteklenmesini kolaylastirmak icin tek bir eikon dll den birkac is birligi yapan bilesenle yeniden yapilandirildi Cesitli performans gelistirmeleri ARMv4T mimarisine destek kazandirildi 5 0 a gore daha gelismis Java destegi Pjava Midp 1 0 6 0 ile Ilk acik Symbian OS telefon olan Nokia 9210 Communicator Haziran 2001 de piyasaya cikti Bluetooth destegi eklendi 2001 de neredeyse 500 bin Symbian telefonu gonderildi ertesi yil 2 1 milyona yukseldi Farkli UI lerin gelistirilmesi akilli telefon veya iletisimci cihazlari icin referans tasarim stratejisi ile kapsamli bir sekilde yapildi bunlar klavye veya tablet tabanli tasarimlara bolundu Iki referans UI si DFRD ler veya Aygit Ailesi Referans Tasarimlari gonderildi Kuvars ve Kristal Bunlardan birincisi Ericsson un Ronneby tasarimi ile birlesti ve UIQ arayuzu icin temel olusturdu Nokia Seri 80 arayuzu olarak piyasaya suruldu Symbian OS 6 1 DFRD ler Sapphire Ruby ve Zumrut tur Sadece Sapphire Pearl DFRD ye donuserek piyasaya cikti ve nihayet ilk gercek akilli telefonlar icin tus takimi tabanli kare kullanici arayuzu olan Nokia Series 60 UI Bunlardan ilki VGA 0 3 Mpx 640 480 cozunurluge sahip dahili bir kamerali ilk Nokia 7650 akilli telefontu Symbian OS 6 1 i de iceriyor Diger onemli S60 Symbian 6 1 cihazlari Siemens in ilk ve son Symbian telefonu olan kisa omurlu Sendo X ve Siemens SX1 olan Nokia 3650 dir Jenerik olma cabalarina ragmen UI rakip sirketler arasinda acik bir sekilde ayrildi Kristal veya Sapphire Nokia Quartz Ericsson di DFRD UI gelistirmeden bassiz teslimatin lehine aktif bir geri cekilisin parcasi olarak Symbian tarafindan gec 2002 de terk edildi Pearl Nokia ya verildi Quartz gelisimi UIQ Technology AB olarak ayrildi ve Japon firmalarla yapilan is hizlica MOAP standardina katlandi Symbian 6 1 ile GPRS Tabanli veri alisverisi WAP 1 2 1 Bluetooth 1 1 destegi eklendi Ek olarak Japonyada uretilen Symbian cihazlariyla Guvenlik icin Parmak izi destegi Mobil Cuzdan ve FeliCa Ve NTT DoCoMo tarafindan ozellestirilmis Java olan DoJa v2 1 v4 0 bu surumle birlikte hayata gecti Symbian OS 7 0 Symbian 7 0 ve 7 0s UIQ Sony Ericsson P800 P900 P910 Motorola A925 A1000 Series 80 Nokia 9300 9500 Series 90 Nokia 7710 gibi tum cagdas kullanici arabirimlerinde gorulen onemli bir Symbian surumudur S60 yazilim platformu Nokia 3230 6260 6600 6670 7610 ve Japonya da bircok FOMA telefonu bulunuyor Ayni zamanda 7 0 ile EDGE destegi IPv6 sisteme eklendi Java destegi pJava ve JavaPhone dan Java ME standardina dayali olarak degistirildi Multimedya mesajlasma MMS ve Gelismis mesajlasma servisini EMS destegi Yeni ARM mimarilerine destek ARMv5T ve ARMv5TJ UIQ v2 ile tanitilan Tema Rengi ozelligi geldi PalmOS 5 ve WP a benzer UIQv3 ile kaldirildi ve yerini tamamen Temalara birakti Symbian OS 7 0s Symbian OS 7 0s Communicator 9500 ve onceki Communicator 9210 arasindaki uyumluluk icin kismen Symbian OS 6 x ile daha geriye donuk uyumluluk icin uyarlanmis 7 0 ozel bir surumu idi 2004 te Psion Symbian daki hisselerini satti Ayni yil Symbian isletim sistemini kullanan cep telefonlari icin ilk solucan olan gelistirildi bu da Bluetooth u yakinlardaki telefonlara yaymak icin kullandi 7 0s te 7 0 a ek olarak Java MIDP 2 0 W CDMA destegi Genis Bant Kod Bolmeli Coklu Erisimi Hafif cok is parcacikli multimedya cercevesi Tayca Arapca ve Ibranice dilleri icin destek sunuluyor 2003 yilinin ilk ceyreginde bir milyon Symbian telefonu gonderildi bu oran 2003 sonunda bir milyona yukseldi Symbian OS 8 0 Ilk once 2004 yilinda gonderildi avantajlarindan biri ve iki farkli cekirdek EKA1 veya EKA2 secimi oldu Bununla birlikte EKA2 cekirdegi surumu Symbian OS 8 1b ye kadar gonderilmedi Cekirdekler kullanici tarafindan benzer sekilde davraniyor ancak dahili olarak cok farkli EKA1 eski aygit suruculeri ile uyumlulugu korumak icin bazi ureticiler tarafindan secildi EKA2 gercek zamanli bir cekirdekti 8 0b 2003 yilinda gelistirildi 8 0 yenilik listesi Vektorel grafikleri ve dogrudan ekran erisimi olan OpenGL ES yi destekleyen yeni API ler de vardi OpenGL ES 1 0 EKA2 adinda gercek zamanli yeni bir cekirdek DVB H destegi CDMA 3G OMA SyncML 1 1 SDIO Destegi SDIO SD kart formatinin gelistirilmis halidir Acilimi Secure Digital Input Output seklindedir SD kartlar bildiginiz gibi fotograf makineleri MP3 calarlar ve PDA lar gibi cok cesitli cihazlarin hafizasini genisletmek icin kullaniliyor Ancak SDIO kartlar sayesinde sadece hafiza arttirimi degil ozellik arttirimi da yapilabiliyor Ornegin uygun SDIO kartla kablosuz internet ozelligi olmayan bir cep bilgisayarina bu ozellik eklenebilir Symbian OS 8 1 8 0 in gelistirilmis bir versiyonu sirasiyla EKA1 ve EKA2 cekirdegi ile 8 1a ve 8 1b surumlerinde mevcuttu 8 1b surumu EKA2 nin tek yongali telefon destegi ancak ek guvenlik katmani olmadan gercek zamanli destegi isteyen ancak acik uygulama yuklemesine izin vermeyen Japon telefon sirketleri arasinda populerdi Symbian OS 8 1a nin yer aldigi ilk ve en unlu akilli telefon ndeki ilk Nokia N90 di 8 1 yenilik listesi Bluetooth 1 2 destegi USB Yigin Depolama USB Mass Storage standartina uyum Tum operatorler icin standart olan CDMA IS95 1xRTT Telefon Ag ve SMS teknolojisine uzantilar saglar Bu surumu kullanan Japon cihazlarinda DoJa surumleri DoJa 4 1 ve DoJa 5 0 a yukseltildi 1 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Gunumuzde Always on Display olarak bilinen ozellik ilk kez bu surumde Nokia N70 ile kullanilmaya baslandi 2 3 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Daha sonradan Nokia N8 808 e kadar kucuk capli gelistirmelerde yapilmistir Symbian OS 9 0 Symbian OS 9 0 yalnizca dahili Symbian amaclari icin kullanilmistir 2004 te de urunize edildi 9 0 EKA1 icin yolun sonunu isaretledi 8 1a Symbian OS nin son EKA1 surumudur Symbian OS genellikle makul ikili kod uyumlulugunu surdurmustur Teorik olarak OS BC den ER1 ER5 e daha sonra 6 0 dan 8 1b ye BC idi Araclar ve guvenlikle ilgili olarak 9 0 icin onemli degisiklikler gerekiyordu ancak bu bir defaya mahsus bir olay olmalidir ARMv4 gerektiren ARMv5 gerektiren geriye dogru uyumlulugu bozmadi Symbian OS 9 1 2005 yilinin basinda piyasaya cikti Zorunlu kod imzalamayi kolaylastiran platform guvenlik modulu de dahil olmak uzere bircok yeni guvenlikle ilgili ozellik iceriyor Yeni ARM EABI ikili modeli gelistiricilerin yeniden duzenlemeye ihtiyac duyduklari ve guvenlik degisikliklerinin kodlamalari gerektigi anlamina geldigi anlamina geliyor S60 platformu 3 Surum telefonlarinda Symbian OS 9 1 bulunur Sony Ericsson Symbian OS 9 1 tabanli M600 ve P990 urunlerini satiyor Daha onceki surumlerde sahibin cok sayida SMS gonderdikten sonra telefonun gecici olarak kilitlenecegi bir kusur vardi Bununla birlikte Nokia 13 Eylul 2006 tarihinde bu hatayi duzeltmek icin kucuk bir program yayinladi Symbian 9 1 ile sisteme Sistem RTP Symbian OS v9 1 yerel bir RTP Gercek Zamanli Aktarim Protokolu yigini saglar Bu yigin ayri bir RTP yiginina gerek kalmadan lisans sahibi ve ucuncu taraf uygulamalar tarafindan kullanilabilir EABI araclari Symbian OS v9 1 ARM RVCT 2 1 derleyicisi kullanilarak olusturulmustur Bu derleyici ARM EABI standardiyla uyumludur Bu en son ARM karsilastiricilariyla uyumluluga izin verir ve performansi artirir OMA Cihaz Yonetimi 1 1 2 Sisteme eklendi Guvenlik Veri Kafesleme Bu ozellik uygulamalarin kendi ozel veri bolumlerine sahip olmalarina izin verir Bu uygulamalarin guvenli bir veri deposu saglamasina izin verir Bu e ticaret konum uygulamalari ve digerleri icin kullanilabilir Sertifika Symbian OS v9 1 kotu amacli yazilimlara karsi bir savunma mekanizmasi saglar Bazi API lara erismek icin gelistiricilerin uygulamalarini dijital imza ile imzalamalari gerekir Temel yetenekler kullanici tarafindan verilebilir ve gelistiriciler kendilerini imzalayabilirken daha gelismis ozellikler onay icin bagimsiz test evleri ve telefon ureticilerini kullanan Symbian Signed programi araciligiyla belgelendirme ve imzalama gerektirir Ornegin coklu ortam aygit suruculerine erisim telefon ureticisinin onayi gerektirirken dosya yazimi kullanici tarafindan verilebilir bir ozelliktir TC TrustCenter ACS Yayinci kimligi sertifikasi gelistiriciler tarafindan imzalama uygulamalari icin gereklidir Bluetooth Bluetooth 2 0 destegi Kulakliklar Symbian 9 1 ile Bluetooth Stereo kulaklik destegi eklendi Bluetooth eSCO destegi eklendi Arayuz Bu surumle piyasaya cikan bazi UIQv3 cihazlarinda Or Sony Ericsson G700 Widget destegide bulunmaktadir S60 ve UIQ nun onceki surumlerine gore daha temiz bir yazi fontu ve SVG bicimi ikonlar Kullanilmaya baslandi Symbian OS 9 2 Q1 2006 ya cikti yenilik olarak OMA Device Management icin destek 1 2 ye yukseltildi 1 1 2 idi ARMv6 Mimarisine destek eklendi Vieatnamca dil destegi eklendi S60 cihazlariyla on yuklu gelen Ses kaydedicide sinir artik 1dk degil 1saat olmustur Ve kayit icin kalite secenegi eklenmistir S60 in Saat uygulamasinda artik alarmin tekrarlama secenegi var Menu duzeni seceneklerine V sekli ve bir At Nali modu eklendi Nokia E Serisine E71 Ana Ekranda Kullanilabilirligi en ust duzeye cikarmak icin her biri kendi temasi ve ana ekran uygulamalariyla ozellestirilebilir bir eglence ve is profili sekmesi geldi ve bunlari tek bir tiklama ile degistirebilirsiniz S60 3rd Edition Feature Pack 1 telefonlar ve UIQ 3 1 ve 3 2 cihazlari Symbian OS 9 2 ye sahip oldu Symbian OS 9 2 isletim sistemli telefonlari arasinda Nokia E71 Nokia N95 Nokia N81 LG KS10 ve Nokia 5700 sayilabilir Symbian OS 9 3 12 Temmuz 2006 da cikarildi Yukseltmeler Sistem Wifi IEEE 802 11 ve Bas Konus PoC icin yerel destek performans ve kararlilik iyilestirmeleri saglamaktadir HSDPA 3 5G ve 3GPP R5 icin gelistirilmis destek R5 IMS ve HSDPA destegi sunar Java JSR 248 destegi Iyilestirilmis bellek yonetimi ile Demand Paging destegi Symbian v9 3 ile Talep Cagri destegi sunar Talep Cagrisi salt okunur kod ve verileri yalnizca gerektiginde istek uzerine yukleyerek RAM in daha verimli kullanilmasini saglar IPSec for UMA destegi IPSec destegi guvenli IP iletisimine izin verir gelen ve giden paketleri engeller sifresini cozer Bu guvenli UMA aramalarinin yapilmasina izin verir OpenC Destegi S60v3 ve v3 FP1 e sonradan yuklenebilir Desteklenen yeni diller Bask Katalanca Galicyaca S60 cihazlari icin Web Runtime ile uygulama gelistirme ve wgz paketi destegi eklendi Nokia S60 ta artik Bluetooth a cihaziniza baglanmasini istemediginiz cihazlari bloklama destegi getirildi Bu Surumle birlikte ilk kez S60 cihazlarinda FM Transmitter Radyo Frekansi uzerinden Ses aktarimi eklendi Arayuz S60 in klasik Coklu gorev menusu yenilendi Artik sol ustte degil altta bulunuyor Ve buraya ulasmak icin fiziksel menu tusu disinda secenekler menusunde en ustte bulunan Aktif uygulamalar adli yeni bir secenek eklenmistir Bir arama geldiginde veya alindiginda artik arayanin resmi kucuk degil ekrani kaplayacak sekilde buyuk gozukmektedir S60 ta bulunan Profiller icin artik zamanlayici kurulabilir S60 in Bekleme Ekrani na yeni kisisellestirme secenekleri eklendi Nokia Takvim uygulamasinda Etkinliklerin ertelenebilecegi sureyi ayarlayabilme Arama arka planini kisisellestirebilme Dosya yoneticisine Uzak Sunucu ozelligi eklendi Artik S60 da yeni bir mesaj olusturulurken eski surumler gibi SMS veya MMS secenegi sunulmaz Mesajin icerigine bagli olarak sistem mesajin turunu otomatik olarak ayarlar Son kullaniciya sunulmamis UIQ 3 3 te ise bazi Widget gelistirmeleri ve menude bulunan klasorlerin icine klasor eklenebilecegi bir dizi yenilik getirilirdi MOAP v5 bu Symbian surumu ile kullanima sunulmustur Symbian 9 3 ile birlikte S60 3 2 UIQ 3 3 ve MOAP S v5 piyasaya surulmustur Nokia 5730 XpressMusic ve digerlerinde Symbian OS 9 3 bulunuyor Symbian OS 9 5 26 Mart 2007 de ilan edildi Symbian Vakfinin kurulmasi ile iptal edildi yerine v9 4 kod adli Symbian 1 gelmistir Bu surum ile Performans Symbian OS v9 5 bellek islemci ve pil gereksinimlerindeki azalmalarla performans iyilestirmeleri sunarak Symbian OS v9 5 tabanli akilli telefonlarin ozellikli telefon donaniminda calismasini saglar Talep sayfalama ve otomatik RAM parcalanma gibi temel bellek optimizasyonu ozellikleri ortalama RAM kullanimini yuzde 25 in uzerinde azaltabilir Iletisim Gercek zamanli ag iletisimi web de gezinme veya push e posta gibi diger IP tabanli hizmetler baglanti kurdugunda VoIP in kesintiye ugramamasini saglar Multimedia Cok standartli dijital TV DVB H ISDB T ve standartlastirilmis LBS destegi kazanir Symbian OS 1 9 4 Mart 2007 de ilan edildi Yenilik olarak Yeni ARM mimarisi olan ARMv7A destegi getirir ARM Cortex A8 SQL destegi SQLite tarafindan saglanmaktadir Adobe Flash Lite 3 destegi SH 06A gibi cihazlarla birlikte ilk kez Symbian da Coklu dokunmatik desteklenmeye baslandi DoJa nin ardilisi Star 1 0 bu surumle birlikte kullanilmaya baslandi Yeni Kullanici arabirimleri olan S60v5 ve MOAPv6 bu surum ile gelir V9 3 ten itibaren talep cagrilarinin konseptini sagliyor Uygulamalar 75 daha hizli baslatilmalidir Ayrica Nokia N97 Nokia 5800 XpressMusic Nokia 5228 Nokia 5230 Nokia 5233 Nokia 5235 ve Sony Ericsson Vivaz Pro gibi bir suru cihazda kullanilmistir Symbian 2 Bes ay boyunca gelistirilen Symbian 2 Agustos 2009 da ilan edildi Symbian OS bu surum ile birlikte 20 Milyon kod barajini asmistir Sadece Japon ureticileri olan Fujitsu ve Sharp tarafindan kullanilan Symbian in bir versiyonudur Mayis 2010 dan Haziran 2014 e kadar Japonya pazarinda satis yapmistir Bu surum Nokia tarafindan kullanilmadi The version is not used by Nokia Yenilik olarak Iyilestirilmis konum sistemi 2009 da cikan Cortex A9 islemcileri icin destek Bluetooth 2 1 EDS destegi Bu surumle birlikte MOAP in ardilisi OPP Arayuzu kullanilmaya baslandi Ama bazi cihazlarda MOAP bir sure daha kullanilmaya devam edildi Symbian 3 9 5 Symbian 3 onceki S60v5 inci Surum e gore gelistirilmis ve kullanici arabiriminde tek dokunuslu menulerin yani sira donanim hizlandirmali grafikler iceren yeni Symbian OS cekirdegi ozellikleri ile geldi Bu surum ile Sistem Donanim hizlandirma daha hizli ve daha duyarli bir kullanici arayuzu sunmak icin mevcut donanim hizlandirmasindan tam anlamiyla yararlanir S60v5 2 ile Birden fazla parmak ile Coklu dokunmatik destegi MOAP ve OPP den sonra S60 a da kazandirildi USB On The Go destegi Qt 4 6 3 ve Qt Mobility 1 0 3 isletim sistemine entegre edildi S60v3 1 ve ustune sonradan yuklenebilir Java Runtime 2 1 Symmetric Multiprocessing SMP Symbian platformu artik ARM Cortex A9 gibi cok cekirdekli islemciler icin SMP yi destekliyor Bu cihaz entegratorlerinin ARM tabanli SMP platformlarini prototip olusturmasina ve kanitlamasina olanak tanir Swap hafiza destegi ve Writable Data Paging Symbian platformu artik WDP yi destekliyor Bu bellegin verimli kullanilmasini saglar ve donanima fiziksel olarak daha fazla RAM eklemeden birden fazla uygulamanin ayni anda calismasina olanak tanir Bu bir dizi calisan uygulama arasinda gecis yaparken daha duyarli bir sisteme yol acar Yer isareti tabanli URL Ayristirici Symbian platformu artik yer isareti nesneleri ve URL ler arasinda donusturme yapan bir ayristiriciyi desteklemektedir Ayristirici Ovi Haritalar ile uyumlu bir URL bicimini destekler bkz CPosLandmarkParser SUPL sunucusu icin cift erisim noktasi kullanabilme Destekli GPS uydu verilerini sunmak icin iki SUPL sunucusunu destekleyerek gelistirilmistir Arayuz ve Uygulamalar S60 5 2 ile yeni Coklu gorev menusu ile uygulama on izleme penceresi eklendi S60 in bu surumunde ana ekran 1 den 3 sayfaya kadar cikarildi Yeni UI temasi ve yenilenen simgeler Rehber uygulamasina Sosyal medya ile entegrasyon Yeni Fotograf ve Video Duzenleyicisi Nokia Browser 7 2 ve yeni Web Runtime Ilk Kez Fujitsu tarafindan S60 480 x 854 cozunurluluk destegine kavusuyor Fujitsu F 022 Bluetooth Bluetooth 3 0 destegi Bluetooth AVRCP v1 4 destegi Multimedia 64 bit dosya sunucu destegi eklendi Symbian artik 2GB ustu dosyalari destekliyor HDMI destegi Video cekimi icin yerel H 264 kodlamasi Muzik oynatici ya Cover Flow ozelligiSymbian 4 Symbian 4 2010 veya 2011 de bekleniyordu Orbit adinda Qt cercevesine dayali dokunmatik ozellikli ve hibrit cihazlar icin yeni bir kullanici arayuzu ile geldigini gorecektik Nokia nin Symbian Foundation i kapatmasi ile bu surum iptal edildi Onceden planlanan major surum olan Symbian 4 artik kullanimdan kaldirilmis ve tasarlanan ozelliklerin bir kismi Symbian Anna dan baslamak uzere Symbian 3 e dahil edildi Symbian Anna 2011 yilinin ilk yarisinda portre QWERTY klavyesi Yeni Qt ve JavaMe billesenleri yeni bir tarayici ve bolmeli ekran metin girisi gibi yeni gelismeler oldu Nokia Symbian Anna guncellemelerin mevcut oldugu gibi giderek teslim edilecegini acikladi Nokia Belle Symbian OS 10 1 2011 yazinda bir Nokia N8 uzerinde calisan Symbian Belle nin Nokia Belle nin orijinal adi sizdirilmis bir surumunu gosteren videolar YouTube da yayinlandi 24 Agustos 2011 tarihinde Nokia uc yeni akilli telefon olan Nokia 600 daha sonra Nokia 603 ile degistirildigini duyurdu Nokia 700 ve Nokia 701 duyurdu Nokia resmi olarak bir sirket blog yazisinda Symbian Belle yi Nokia Belle olarak yeniden adlandirdi Nokia Belle acma kapatma durumu cubugu daha derin NFC entegrasyonu serbest bicimli buyukce ana ekran widget lari ve onceki uc yerine alti ana ekrani Qt 4 7 4 Qt Quick 1 1 ve Qt Mobility 1 2 Java Runtime 2 3 ve Kazakca dil destegi iyilestirmelerini ekliyor Nokia Belle guncellemesi 7 Subat 2012 tarihinden itibaren Nokia Suit araciligiyla cogu telefon modelinde mevcut Kullanicilar Nokia web sitesinde doluluk durumunu kontrol edebilirler 1 Mart 2012 de Nokia Nokia 603 700 701 digerleri haric ve Nokia 808 PureView icin guncelleme olarak bulunacak olan Nokia Belle icin bir Feature Pack 1 guncellemesi yayinladi FP1 Arayuz capinda kullanici deneyimine yansiyacak kucuk degiskliklerle birlikte Nokia Browser 8 2 Dolby Digital Plus destegi Yeni Widgetler icermektedir Nokia 1 nesil Symbian Belle akilli telefonlar Nokia N8 C7 Oro 500 icin en yeni yazilim surumu X7 icin en yeni yazilim surumu Nokia Belle Refresh 111 040 1511 dir Ekim 2012 de Nokia 603 700 701 ve 808 PureView icin yaygin olarak Symbian icin yapilan onemli guncellemeyi kabul eden Nokia Belle Feature Pack 2 yayimlandi Nokia Belle FP2 Nokia 808 de bulunan kamera uygulamasini diger modellere getirirken Yeni Kilit ekranin ve klavye yi de getirmektedir Geriye uyumluluk icin eski programlarda hala kullanilmaktadir Son olarak FP2 Java Runtime i 2 5 12 ye Nokia Browser i v8 3 2 21 e guncellerken Nokia Car Mode Uygulamasini sisteme eklemektedir Ayrica bakinizSymbian cihazlari listesi S60 yazilim platformu Sailfish isletim sistemi Seri 80 Seri 90 Microsoft Yazilim Guncelemesi MeeGo Maemo MOAP UIQ Psion OPP EPOCKaynakca The Programming Languages Beacon 30 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Nokia transitions Symbian source to non open license 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Nokia and Accenture Finalize Symbian Software Development and Support Services Outsourcing Agreement 2 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2011 Gigaom Symbian Now Officially No Longer Under The Wing Of Nokia 2 300 Jobs Go 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 21 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 web archive org 2 Kasim 2016 2 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2023 Raku Raku Symbian 14 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Symbian OS Architecture Sourcebook 02 The History and Prehistory of Symbian OS 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan 64 million smart phones shipped worldwide in 2006 8 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Symbian and Nitobi Simplify Cross Platform Mobile App Development 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Nokia smartphone market share shrinks to 31 percent operating profit takes a beating too 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Canalys Android overtakes Symbian as world s best selling smartphone platform in Q4 2010 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Symbian Operating system 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Symbian OS one of the most successful failures in tech history 29 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 A New UI is not needed for Symbian 3 just make the existing one work 4 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 The future of the Symbian platform 13 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Symbian Belle software update delivers user interface renewal 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Browser and Maps updates for many S60 3rd Edition and S60 5th Edition phones 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 web archive org 20 Subat 1999 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2023 16 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2010 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 On the Symbian UI paradigm a layman s perspective 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 The History of Symbian s Secret Fragmentation 14 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 UIQ Technology puts remaining staff on notice 30 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 All About Symbian Ingilizce 16 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2023 Smartphones and beyond Ingilizce 3 Eylul 2014 30 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Nokia Leading Smartphone Market with 56 While Symbian s Share of OS Market Is Set to Fall 29 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2012 Gartner Says Sales of Mobile Devices in Second Quarter of 2011 Grew 16 5 Percent Year on Year Smartphone Sales Grew 74 Percent 1 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Majority of smart phones now have touch screens 19 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Google Android phone shipments increase by 886 2 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 24 Mayis 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi web archive org 22 Kasim 2001 22 Kasim 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2023 12 Temmuz 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi All About Symbian Ingilizce 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 web archive org 13 Agustos 2007 13 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 5 Mart 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi mobile review com 11 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2023 24 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 mobile review com 13 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2023 All About Symbian Ingilizce 15 Temmuz 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 All About Symbian Ingilizce 4 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2023 mobile review com 1 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2023 All About Symbian Ingilizce 9 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2023 All About Symbian Ingilizce 28 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2023 docs huihoo com Ingilizce 12 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2023 PDF 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi web archive org 29 Haziran 2007 29 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2020 Symbian OS 9 5 All About Symbian Ingilizce 28 Mart 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2020 mobile review com 11 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2023 ManualsLib 4 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2023 web archive org 18 Eylul 2009 18 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2020 31 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Blanford Rafe 1 Haziran 2010 First Symbian 2 phones ship in Japan 9 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2012 20 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 All About Symbian Ingilizce 26 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2022 All About Symbian Ingilizce 26 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2023 docs huihoo com Ingilizce 12 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2023 mobile review com 25 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2023 All About Symbian Ingilizce 22 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2023 Molen Brad 17 Agustos 2011 Symbian Belle download leaked to N8 community quickly pulled from site update Anna available on NaviFirm engadget 7 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Bobleanta Vlad 24 Agustos 2011 unwired view 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2012 22 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Reisinger Don 21 Aralik 2011 So long Symbian Belle Hello Nokia Belle c net 27 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Nokia announces Symbian Anna update for N8 E7 C7 and C6 01 first of a series of updates video 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Nokia 2012 16 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Nokia announces Symbian Belle alongside three new devices 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Delaney Ian 1 Mart 2012 Nokia Conversations 11 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Ly Boc 2 Ekim 2012 Nokia Conversations 28 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Dis baglantilarSymbian Foundation6 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Symbian DMOZ 2 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde