Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Popülizm veya halk çıkarcılığı, toplumdaki seçkin bir tabaka tarafından halkın çıkarlarının bastırıldığını ve engellediğini varsayan ve devlet organlarının bu seçkin tabakanın etkisinden çıkarılıp halkın yararına ve toplum olarak gelişmesi için kullanılması gerektiğini söyleyen siyasî bir felsefe veya söylem biçimi. Popülist söylem "sokaktaki insan"ın ekonomik ve sosyal çıkarlarını vurgulayarak, önyargılarını ve duygusal kırılmalarını kullanarak başarıya ulaşmayı amaçlar. Popülist söylem, belirli bir ideolojiye bağlı değildir. Nitekim, son yıllarda hem sol hem de sağ görüşlü liderlerin popülizme başvurduğu gözlemlenmiştir.
Popülizmin karşıtı seçkinciliktir.
Popülist hareketlerin liderleri çoğunlukla büyük şirketlerin gücüne karşı koyacaklarını, “yozlaşmış” seçkinleri temizleyeceklerini ve “önceliği halka” vereceklerini söylerler. Popülizm genelde rejim karşıtı siyaseti içerdiği gibi özellikle sağ eğilimlerde milliyetçilik, jingoizm, ırkçılık veya köktendincilik ile birleşebilir. Popülistlerin çoğu ya ülkenin belli bir yöresine ya da toplumun belli bir sınıfına (emekçi sınıf, orta direk veya köylüler/çiftçiler gibi) hitap eder. Kullandıkları söylem sıklıkla ikilik yaratma üzerinedir ve halkın çoğunluğunu temsil ettiklerini söylerler.
Tarihçe
Popülizm ilk olarak 19. yüzyılda "tarımsal popülizm" şeklinde kendini göstermiştir. ABD'de People's Movement (1890'lar, Halkın Hareketi), Rusya'da Narodnik (1860'lar, Halkçılar) ve Kanada'da Sosyal Kredi Hareketi (1930'lar) çiftçilerin çıkarlarını devlete karşı savunmuşlardır.I. Dünya Savaşı'nı takiben bazı Doğu Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan da tarımsal popülizm örneğidir.
1930'lardan itibaren ırkçılık ve yabancı karşıtlığı üzerine kurulu bir sağ popülizm Avrupa'da yükselmiştir. Önceki örneklerinin aksine, İtalya ve Almanya'da ortaya çıkan popülizm çiftçi ya da işçi sınıfı yerine orta sınıfa hitap etmiştir.Faşizme evrilen bu milliyetçi popülizm hareketleri iktidara geldikten sonra halkın taleplerine cevap verme kaygısı duymamıştır.
20. yüzyılın ortalarında Latin Amerika'da yükselen popülizm ise, elit ve askeri vesayete dayalı devlete karşı dar gelirli sınıfa seslenmiştir. Oligarşiye karşı anti-emperyalist bir söylem kullanan bu sol popülizm, Brezilya'da Vargas, Meksika'da Cardenas ve Kolombiya'da Liberal Parti tarafından uygulanmıştır.
Popülist yöntemler
Popülizm genel olarak sürer durumun radikal olarak eleştirilmesiyle kendini gösterir ama sağ eğilimli ya da sol eğilimli bir hareket olarak güçlü bir politik kimliği yoktur. Popülizm solcu, sağcı, hatta merkez eğilimli görünümler almıştır. Yakın geçmişte ABD’deki muhafazakâr politikacılar popülist bir söylem içine girmişlerdir, Amerikan halkına “güçlü avukat lobisine”, “liberal seçkinlere” ve “Hollywood seçkin tabakasına” karşı direnmelerini söylemişlerdir. Yine yakın geçmişte Amerikan “sol kanat” politikacıları giderek artan bir şekilde popülist söylemlere girmiştir. Normalin aksine, Amerikan liberalizmi büyük şirketlere karşı gelen bir politika izlemektedir ve bu şirketlerin kârı insanın önüne koyduğunu ve şirketin gereksinimine göre hükûmetin işleyişine müdahale edildiğini savunmaktadır. 2004 yılı başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti adayı John Edwards’ın kullandığı “iki Amerika” deyimi oy verenlere yönelik popülist girişime bir örnektir.
Popülistler bazı politikacılar tarafından toplumda oldukça demokratik ve olumlu bir güç olarak görülmesine karşın, siyasetbilimdeki bazı önemli çalışmalarda popülist kitlesel hareketlerin gerçekçi olmadığını ve siyaset sahnesini kararsız bir ortama sürüklediği belirtilmektedir. Margaret Canovan bu iki karşıt görüşünde hatalı olduğunu savunmakta ve dünya çapında çağdaş popülizmi “tarımsal” ve “siyasal” olarak iki ana bölüme ve 7 alt sınıfa ayırmaktadır:
- Tarımsal popülizm
- Ticarî ürün yetiştiren ve köktenci ekonomik istekleri olan çiftçilerin hareketi, 19. yy. sonlarındaki “US People’s Party” gibi oluşumlar.
- Geçim koşulları içim köylü hareketleri, I. Dünya Savaşı’nın sonrasında Doğu Avrupa’daki milisleri gibi oluşumlar.
- Ağır şartlarda çalışan çiftçi ve köylülerin koşullarını hüzünlü bir şekilde romantikleştiren entelektüellerin kurduğu köktenci tarımsal hareketler, Rus “narodniki” gibi.
- Siyasal popülizm
- Popülist demokrasi, gibi reformlarla siyasi katılımcılığın artırılmasını savunmak gibi.
- Politikacıların birleşik bir cephe kurmak ve çoğunluğu yakalamak için ideolojik olmayan “halka yönelik” söylemlerle yaptığı popülizm.
- Gerici popülizm, George Wallace’ın beyazların büyüyen tepkisini kullanması gibi.
- Popülist diktatörlük, Arjantin’de Juan Perón tarafından kurulduğu gibi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Loğoğlu, Faruk (2 Nis 2017). . www.gazeteduvar.com.tr. 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ a b Canovan, Margaret. 1981. Populism. New York: Harcourt Brace Jovanovich. ; Kazin, Michael. 1995. The Populist Persuasion: An American History. New York: Basic Books. , ; Betz, Hans-Georg. 1994. Radical Right-wing Populism in Western Europe, New York: St. Martins Press. ,
- ^ a b c Dizman, Ahmed Said (25 Ocak 2019). . Perspektif. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e İslamoğlu, Mustafa; Murat Çetin. (PDF) (Tez). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ Canovan, Margaret. 1981. Populism. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Populizm veya halk cikarciligi toplumdaki seckin bir tabaka tarafindan halkin cikarlarinin bastirildigini ve engelledigini varsayan ve devlet organlarinin bu seckin tabakanin etkisinden cikarilip halkin yararina ve toplum olarak gelismesi icin kullanilmasi gerektigini soyleyen siyasi bir felsefe veya soylem bicimi Populist soylem sokaktaki insan in ekonomik ve sosyal cikarlarini vurgulayarak onyargilarini ve duygusal kirilmalarini kullanarak basariya ulasmayi amaclar Populist soylem belirli bir ideolojiye bagli degildir Nitekim son yillarda hem sol hem de sag goruslu liderlerin populizme basvurdugu gozlemlenmistir 99 halk 1 e elit karsi soylemiyle uluslararasi isgal hareketi populist toplumsal hareketin bir ornegiydi Nolan Chart tarafindan tanimlandigi gibi populizm ve totaliteryanizm sol altta bulunur Populizmin karsiti seckinciliktir Populist hareketlerin liderleri cogunlukla buyuk sirketlerin gucune karsi koyacaklarini yozlasmis seckinleri temizleyeceklerini ve onceligi halka vereceklerini soylerler Populizm genelde rejim karsiti siyaseti icerdigi gibi ozellikle sag egilimlerde milliyetcilik jingoizm irkcilik veya koktendincilik ile birlesebilir Populistlerin cogu ya ulkenin belli bir yoresine ya da toplumun belli bir sinifina emekci sinif orta direk veya koyluler ciftciler gibi hitap eder Kullandiklari soylem siklikla ikilik yaratma uzerinedir ve halkin cogunlugunu temsil ettiklerini soylerler TarihceArjantin Devlet Baskani Juan Peron un peronizmi populist bir hareket olarak kabul edildi Populizm ilk olarak 19 yuzyilda tarimsal populizm seklinde kendini gostermistir ABD de People s Movement 1890 lar Halkin Hareketi Rusya da Narodnik 1860 lar Halkcilar ve Kanada da Sosyal Kredi Hareketi 1930 lar ciftcilerin cikarlarini devlete karsi savunmuslardir I Dunya Savasi ni takiben bazi Dogu Avrupa ulkelerinde ortaya cikan da tarimsal populizm ornegidir 1930 lardan itibaren irkcilik ve yabanci karsitligi uzerine kurulu bir sag populizm Avrupa da yukselmistir Onceki orneklerinin aksine Italya ve Almanya da ortaya cikan populizm ciftci ya da isci sinifi yerine orta sinifa hitap etmistir Fasizme evrilen bu milliyetci populizm hareketleri iktidara geldikten sonra halkin taleplerine cevap verme kaygisi duymamistir 20 yuzyilin ortalarinda Latin Amerika da yukselen populizm ise elit ve askeri vesayete dayali devlete karsi dar gelirli sinifa seslenmistir Oligarsiye karsi anti emperyalist bir soylem kullanan bu sol populizm Brezilya da Vargas Meksika da Cardenas ve Kolombiya da Liberal Parti tarafindan uygulanmistir Populist yontemlerPopulizm genel olarak surer durumun radikal olarak elestirilmesiyle kendini gosterir ama sag egilimli ya da sol egilimli bir hareket olarak guclu bir politik kimligi yoktur Populizm solcu sagci hatta merkez egilimli gorunumler almistir Yakin gecmiste ABD deki muhafazakar politikacilar populist bir soylem icine girmislerdir Amerikan halkina guclu avukat lobisine liberal seckinlere ve Hollywood seckin tabakasina karsi direnmelerini soylemislerdir Yine yakin gecmiste Amerikan sol kanat politikacilari giderek artan bir sekilde populist soylemlere girmistir Normalin aksine Amerikan liberalizmi buyuk sirketlere karsi gelen bir politika izlemektedir ve bu sirketlerin kari insanin onune koydugunu ve sirketin gereksinimine gore hukumetin isleyisine mudahale edildigini savunmaktadir 2004 yili baskanlik secimlerinde Demokrat Parti adayi John Edwards in kullandigi iki Amerika deyimi oy verenlere yonelik populist girisime bir ornektir Populistler bazi politikacilar tarafindan toplumda oldukca demokratik ve olumlu bir guc olarak gorulmesine karsin siyasetbilimdeki bazi onemli calismalarda populist kitlesel hareketlerin gercekci olmadigini ve siyaset sahnesini kararsiz bir ortama surukledigi belirtilmektedir Margaret Canovan bu iki karsit gorusunde hatali oldugunu savunmakta ve dunya capinda cagdas populizmi tarimsal ve siyasal olarak iki ana bolume ve 7 alt sinifa ayirmaktadir Tarimsal populizm Ticari urun yetistiren ve koktenci ekonomik istekleri olan ciftcilerin hareketi 19 yy sonlarindaki US People s Party gibi olusumlar Gecim kosullari icim koylu hareketleri I Dunya Savasi nin sonrasinda Dogu Avrupa daki milisleri gibi olusumlar Agir sartlarda calisan ciftci ve koylulerin kosullarini huzunlu bir sekilde romantiklestiren entelektuellerin kurdugu koktenci tarimsal hareketler Rus narodniki gibi Siyasal populizm Populist demokrasi gibi reformlarla siyasi katilimciligin artirilmasini savunmak gibi Politikacilarin birlesik bir cephe kurmak ve cogunlugu yakalamak icin ideolojik olmayan halka yonelik soylemlerle yaptigi populizm Gerici populizm George Wallace in beyazlarin buyuyen tepkisini kullanmasi gibi Populist diktatorluk Arjantin de Juan Peron tarafindan kuruldugu gibi Ayrica bakinizSag populizm Sol populizm Argumentum ad populum Elitizm Hakikat sonrasi siyaset Kisi kultu Otokrasi Oklokrasi Populares Refah devletiKaynakca a b Logoglu Faruk 2 Nis 2017 www gazeteduvar com tr 3 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2020 a b Canovan Margaret 1981 Populism New York Harcourt Brace Jovanovich ISBN 0 15 173078 4 Kazin Michael 1995 The Populist Persuasion An American History New York Basic Books ISBN 0 465 03793 3 ISBN 0 8014 8558 4 Betz Hans Georg 1994 Radical Right wing Populism in Western Europe New York St Martins Press ISBN 0 312 08390 4 ISBN 0 312 12195 4 a b c Dizman Ahmed Said 25 Ocak 2019 Perspektif 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2020 a b c d e Islamoglu Mustafa Murat Cetin PDF Tez Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 18 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2020 Canovan Margaret 1981 Populism New York Harcourt Brace Jovanovich ISBN 0 15 173078 4